63.810
breytingar
„Ritverk Árna Árnasonar/Fyrsta bókasafn í Vestmannaeyjum“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Ritverk Árna Árnasonar/Fyrsta bókasafn í Vestmannaeyjum (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 4. nóvember 2013 kl. 11:22
, 4. nóvember 2013ekkert breytingarágrip
m (Verndaði „Ritverk Árna Árnasonar/Fyrsta bókasafn í Vestmannaeyjum“ ([edit=sysop] (ótiltekinn))) |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 21: | Lína 21: | ||
Þegar Bjarni sýslumaður Magnússon kom hér 1861, var hér enginn barnaskóli. Hann hafði liðið undir lok 1760, þ.e. skóli sá, er stofnaður var hér 1745 af sóknarprestum. Bjarni gerði tilraun strax með að stofna skóla, og kenndi sjálfur skrift og reikning, en vegna tímaleysis varð hann að hætta við skóla þennan, þareð landsstjóri vildi ekki styrkja skólahaldið.<br> | Þegar Bjarni sýslumaður Magnússon kom hér 1861, var hér enginn barnaskóli. Hann hafði liðið undir lok 1760, þ.e. skóli sá, er stofnaður var hér 1745 af sóknarprestum. Bjarni gerði tilraun strax með að stofna skóla, og kenndi sjálfur skrift og reikning, en vegna tímaleysis varð hann að hætta við skóla þennan, þareð landsstjóri vildi ekki styrkja skólahaldið.<br> | ||
Bókasafn var hér auðvitað ekkert, svo að einustu bækur, sem flest fólk sá og las voru lánsbækur frá sýslumanni, presti og þeim sárfáu efnamönnum, sem þær áttu.<br> | Bókasafn var hér auðvitað ekkert, svo að einustu bækur, sem flest fólk sá og las voru lánsbækur frá sýslumanni, presti og þeim sárfáu efnamönnum, sem þær áttu.<br> | ||
Til úrbóta á þessu ástandi tóku þeir sig saman, Bjarni, séra Brynjólfur og [[J.P.T. Bryde| Jóhann Pétur | Til úrbóta á þessu ástandi tóku þeir sig saman, Bjarni, séra Brynjólfur og [[J.P.T. Bryde| Jóhann Pétur Thorkelin Bryde]] kaupmaður og stofnuðu bókasafn Vestmannaeyja í júní 1862. Sendu þeir út ávarp til almennings um þátttöku í stofnun þess. Leiða þeir þar almenningi fyrir sjónir, að grundvöllur undir andlegum og líkamlegum framförum hvers einstaklings og þjóðfélagsins yfirhöfuð sé upplýsing, því að upplýsingin og þekkingin hvetji menn til dáða og dugnaðar, svo að með almennri upplýsingu fylgi alla jafna almenn velferð, dáð og dugur, en með vanþekkingu ódugnaður og eymdarskapur.<br> | ||
Þeir segjast vera fullvissir um, að margir muni vilja afla sér fróðleiks, ef þess gæfist kostur og benda á gamla spakmælið, að blindur sé bóklaus maður. Þeir viti, að flesta skorti efni til að afla sér nytsamra og góðra bóka, en með samtökum góðra manna til félagsskapar á bókasafnsstofnun verði ráðin bót á þessu. Skora þeir á alla, sem einhver ráð hafa, að ganga í lið með sér og stofna bókasafn, sem tilheyra eigi Vestmannaeyjum og heita á „bókasafn lestrarfélags Vestmannaeyja”. Þetta heppnaðist vel og var safnið stofnað þetta sumar. Jón Sigurðsson forseti styrkti það vel með bókagjöfum og var gerður heiðursfélagi þess 1863. <br>1865 útvegaði Bjarni bókagjöf hjá ríkisstjórn, er nam 200 ríkisdölum. Blómgaðist safnið mjög undir stjórn Bjarna sýslumanns, og er hann fór úr Vestmannaeyjum 1872 átti það um 600 bindi. Voru útlán ávallt mikil og má fullyrða að bókasafnið stórjók þekkingu manna á fjölmörgum sviðum. Voru í safninu allskyns bækur, fræðandi og skemmtandi, og ný rit keypt og útlánuð jöfnum höndum.<br> | Þeir segjast vera fullvissir um, að margir muni vilja afla sér fróðleiks, ef þess gæfist kostur og benda á gamla spakmælið, að blindur sé bóklaus maður. Þeir viti, að flesta skorti efni til að afla sér nytsamra og góðra bóka, en með samtökum góðra manna til félagsskapar á bókasafnsstofnun verði ráðin bót á þessu. Skora þeir á alla, sem einhver ráð hafa, að ganga í lið með sér og stofna bókasafn, sem tilheyra eigi Vestmannaeyjum og heita á „bókasafn lestrarfélags Vestmannaeyja”. Þetta heppnaðist vel og var safnið stofnað þetta sumar. Jón Sigurðsson forseti styrkti það vel með bókagjöfum og var gerður heiðursfélagi þess 1863. <br>1865 útvegaði Bjarni bókagjöf hjá ríkisstjórn, er nam 200 ríkisdölum. Blómgaðist safnið mjög undir stjórn Bjarna sýslumanns, og er hann fór úr Vestmannaeyjum 1872 átti það um 600 bindi. Voru útlán ávallt mikil og má fullyrða að bókasafnið stórjók þekkingu manna á fjölmörgum sviðum. Voru í safninu allskyns bækur, fræðandi og skemmtandi, og ný rit keypt og útlánuð jöfnum höndum.<br> | ||
Eitt af því, sem leiddi af stofnun bókasafnsins, var meðal annars, að göturáp manna og búðarstöður stórminnkaði. Menn kusu að sitja heima í frístundum sínum og lesa sér til skemmtunar eða uppfræðslu. Þá fór og að tíðkast baðstofulestur (á heimilum), einn las fyrir heimafólkið, sem settist að innivinnu sinni og hlustaði. Varð því bókasafnið beinlínis til að glæða heimilislíf og iðnað og var sannarlega þakkarvert. | Eitt af því, sem leiddi af stofnun bókasafnsins, var meðal annars, að göturáp manna og búðarstöður stórminnkaði. Menn kusu að sitja heima í frístundum sínum og lesa sér til skemmtunar eða uppfræðslu. Þá fór og að tíðkast baðstofulestur (á heimilum), einn las fyrir heimafólkið, sem settist að innivinnu sinni og hlustaði. Varð því bókasafnið beinlínis til að glæða heimilislíf og iðnað og var sannarlega þakkarvert. | ||