5, 15, Möppudýr, Stjórnendur
1.449
breytingar
„Kirkjubær“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Kirkjubær''' var einn sögufrægasti staður Vestmannaeyja. Bæjarlandið samanstóð af átta bæjum í manntali sem var tekið árið 1892, en þeir stóðu nokkuð austan við byggðarkjarna Heimaeyjar, en voru annað tveggja bæjarhverfa Vestmannaeyja ásamt [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]]. Bæjirnir dróu nafn sitt af því að þar stóð [[kirkjumál|kirkja]], sem var reist 1269 og stóð til 1573. Þar var prestssetur fram til ársins 1837. | |||
Kirkjubær, og öll átengd lönd, fóru undir hraun í [[jarðeldunum 1973]], en gosið hófst í landi Kirkjubæjar. | |||
== Fylgilönd og eignir == | |||
Kirkjubær var að fornu talinn átta einbýlisjarðir: | |||
#[[Hlaðbær|Norður-Hlaðbær]] (Norðurbær) | |||
#[[Hlaðbær|Austasti-Hlaðbær]] (Kirkjubær, Suðurbær) | |||
#[[Hlaðbær|Mið-Hlaðbær]] (Ólafsbær) | |||
#[[Hlaðbær|Vestasti-Hlaðbær]] (Kirkjuból) | |||
#[[Vestri-Staðarbær]] (Staðarbær I) | |||
#[[Eystri-Staðarbær]] (Staðarbær II) | |||
#Bænhús | |||
#[[Tún (hús)|Tún]] | |||
Að einhverju leyti eru þessi nöfn þó rugluð, þar sem að bæirnir á Vilborgarstöðum báru sum hver sömu nöfn, og voru líklega sömu bæirnir. | |||
=== Örnefni === | |||
;Dagteigur:Flöt skammt fyrir vestan [[Móhús]] þar sem að fimm hestar voru beitaðir að öllu jöfnu. | |||
;Stórihóll:Stór brattur hóll sunnan Kirkjubæja, sem stóð við túngarðanna. Hóllinn var mjög vinsæll meðal barna, enda gott að bruna niður Stórahól þegar áfreða lá við jörðu. Gjarnan var þessi hóll kallaður '''Tobbahóll''' og '''Tobbatún''' voru túnin sunnan hólsins, en [[Þorbjörn Guðjónsson]] var eigandi þeirra lengi vel, og börn kunnu vel við hann. | |||
;Runkatjörn:Hlaðinn brunnur í kvos neðst í túni [[Vestri-Staðarbær|Vestri-Staðarbæjar]]. Runkatjörn var lengi vatnsból fyrir skepnur, en tjörnin var kennd við Runólf [[Mormónar|mormóma]]. Tveir aðrir brunnar stóðu við Kirkjubæ - annar norður af Eystri-Staðarbæ, hinn vestan við Suðurbæinn. | |||
;Vertshústún:Tún Bænhúsjarðar, næst bæ Þorbjörns. Það er kennt við Johnsen fjölskylduna sem bjó í [[Frydendal]], sem einnig var kallað Vertshúsið, en sú fjölskylda notaði þessa jörð. | |||
;Þórarinsútseta:Austur af Einlandi, beint suður af túngörðum [[Eystri-Oddsstaðir|Eystri-Oddstaða]], vestan við Stórahól. Kennd við Þórarin Árnaso, sem bjó á Oddsstöðum. | |||
;Þórarinsgarður:Kálgarður neðan við Þórarinsútsetu. | |||
;Hulduhóll:Hóll norðan við Tún. | |||
;Mjóhúsaflöt:Slétt flöt suður af Móhúsum. Þar voru fjálsíþróttir gjarnan stundaðar., s.s. stangarstökk, langstökk og hástökk. [[Torfi Bryngeirsson]] frá [[Búastaðir|Búastöðum]] setti sitt fyrsta Íslandsmet þar. | |||
;Elsulág:Lægð í túni Norðurbæjar, rétt norðan við Staðarbæina. | |||
;Bílustaðir:Ekki er með öllu víst hvar þeir voru, en Mikjálsklaustrið í Björgvin hefur hlotið þá jörð að gjöf á sínum tíma. | |||
=== Kirkjan === | |||
Kirkjan á Kirkjubæ var í eigu Skálholtskirkju fyrst um sinn, en Mikjálsklaustur í Björgvin í Noregi fékk Kirkjubæjarkirkju að gjöf frá Árna Þorlákssyni Skálholtsbiskup árið 1280. Á þessum tíma voru í Vestmannaeyjum tvær kirkjur, en hin var [[Klemensarkirkja]] sem stóð á [[Hörgareyri]]. Kirkjubæjarkirkja hét réttu nafni [[Péturskirkja]], og var hún helguð Símóni Pétri, lærisveini Jesúsar, sem var fiskimaður og verndardýrlingur þeirra. Í seinni tíð hlaut kirkjan nafnið [[Ofanleitiskirkja]]. | |||
Fyrsta kirkjan að [[Lönd]]um, nefnd [[Landakirkja]], var byggð í Lúterskum sið árið 1573. Þá urðu guðshúsin sem stóðu á Ofanleiti og á Kirkjubæ að bænhúsum, og Landakirkja var eina kirkjan í Vestmannaeyjum. | |||
=== Bæjir tengdir Kirkjubæ === | |||
==== Íbúar ==== | |||
Í manntalinu 1816 kom fram að 99 af þeim 212 íbúum Vestmannaeyja þá áttu heima á Kirkjubæ. | |||
== Tyrkjaránið == | |||
== Heimaeyjargosið == | |||
[[Flokkur:Hús]] | [[Flokkur:Hús]] | ||
[[Flokkur:Stubbur]] | [[Flokkur:Stubbur]] | ||