11.675
breytingar
„Jón Jónsson (hreppstjóri)“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 3: | Lína 3: | ||
---- | ---- | ||
[[Mynd:Jónjónssonhreppstjóri.jpg|thumb|250px|Jón Jónsson ásamt Jóhönnu konu sinni og Dómhildi dóttur.]] | [[Mynd:Jónjónssonhreppstjóri.jpg|thumb|250px|Jón Jónsson ásamt Jóhönnu konu sinni og Dómhildi dóttur.]] | ||
'''Jón Jónsson hreppstjóri''' | '''Jón Jónsson hreppstjóri''' í [[Dalir|Dölum]] fæddist 16. janúar 1843 á Þykkvabæjarklaustri og lést 17. apríl 1916. Foreldrar hans voru Jón Bjarnason f. 1805 og Dómhildur Jónsdóttir f. 1823. Eiginkona Jóns var Jóhanna Gunnsteinsdóttir f. 23. mars 1841 í Neðra-Dal í Mýrdal, d. 1, ágúst 1923.Þau áttu tvö börn; [[Jón Jónsson (Brautarholti)|Jón]]fæddur 15. júlí 1869 og Dómhildi fædd 2. oktober 1877 , en hún flutti ung til Ameríku. | ||
== Hreppstjórahjónin í Dölum. == | == Hreppstjórahjónin í Dölum. == | ||
Í maílok 1867 fékk Jón Jónsson, hafnsögumaður í Vestmannaeyjum, byggingu fyrir hinni svokölluðu Norðurjörð á Vilborgarstöðum. Í daglegu tali var hann kallaður “Jón | Í maílok 1867 fékk [[Jón Jónsson]], hafnsögumaður í Vestmannaeyjum, byggingu fyrir hinni svokölluðu Norðurjörð á [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]]. Í daglegu tali var hann kallaður “Jón lóðs” að hætti danskra Eyjabúa. Jón var kvæntur Veigalín Eiríksdóttur, bónda Hanssonar á Gjábakka. | ||
Þessi hjón, Jón og Veigalín, bjuggu á Vilborgarstöðum í tæp tvö ár, því 26. febrúar 1869 drukknaði Jón lóðs í útilegunni miklu. Hann var formaður á sexæringnum Blíð, sem fórst þá á Bjarnareyjabreka. | Þessi hjón, Jón og Veigalín, bjuggu á Vilborgarstöðum í tæp tvö ár, því 26. febrúar 1869 drukknaði Jón lóðs í útilegunni miklu. Hann var formaður á sexæringnum Blíð, sem fórst þá á Bjarnareyjabreka. | ||
Veturinn 1869 var vinnumaður á Vatnsgarðshólum í Mýrdal, Jón Jónsson “yngismaður” frá Hvoli í Mýrdal. Hann átti heitmey um þessar mundir, og hét hún Jóhanna Gunnsteinsdóttir. Foreldrar hennar voru Gunnsteinn bóndi Runólfsson, Neðra-Dal í Mýrdal og kona hans Ragnhildur Jónsdóttir. | Veturinn 1869 var vinnumaður á Vatnsgarðshólum í Mýrdal, Jón Jónsson “yngismaður” frá Hvoli í Mýrdal. Hann átti heitmey um þessar mundir, og hét hún Jóhanna Gunnsteinsdóttir. Foreldrar hennar voru Gunnsteinn bóndi Runólfsson, Neðra-Dal í Mýrdal og kona hans Ragnhildur Jónsdóttir. | ||
Einhvernveginn fengu hjónaefnin Aagaard sýslumann til þess að leigja sér Norðurjörðina, ef Veigalín hætti búskap. | Einhvernveginn fengu hjónaefnin Aagaard sýslumann til þess að leigja sér Norðurjörðina, ef Veigalín hætti búskap. | ||
Vorið 1869 fluttu þau til Vestmannaeyja, Jón og Jóhanna, og settust að á Vilborgarstöðum, Norðurjörðinni, sem Veigalín ekkja hafði sagt lausri. Þá var heitmey Jóns “yngismanns”, eins og séra Brynjólfur orðar það, þunguð af hans völdum og titluð “bústýra” mannsefnis síns og barnsföður. | Vorið 1869 fluttu þau til Vestmannaeyja, Jón og Jóhanna, og settust að á Vilborgarstöðum, Norðurjörðinni, sem Veigalín ekkja hafði sagt lausri. Þá var heitmey Jóns “yngismanns”, eins og séra Brynjólfur orðar það, þunguð af hans völdum og titluð “bústýra” mannsefnis síns og barnsföður. | ||
Með þeim kom til Eyja sonur Jóhönnu, Gunnsteinn, á 7. ári Jónsson, sonur unnusta hennar, sem fórst af slysförum. | Með þeim kom til Eyja sonur Jóhönnu, Gunnsteinn, á 7. ári Jónsson, sonur unnusta hennar, sem fórst af slysförum. | ||
13. júlí sumarið 1969 (skv. Kirkjubók, en réttara mun vera 15. júlí), fæddi Jóhanna “yngismanninum” son, vel gerðan og efnilegan. Um haustið, 29. oktober gaf séra Brynjólfur hjónaefnin saman í Landakirkju.Jóhanna var þá 28 ára og hann ári yngri. | 13. júlí sumarið 1969 (skv. Kirkjubók, en réttara mun vera 15. júlí), fæddi Jóhanna “yngismanninum” son, vel gerðan og efnilegan. Um haustið, 29. oktober gaf séra Brynjólfur hjónaefnin saman í Landakirkju. Jóhanna var þá 28 ára og hann ári yngri. | ||
Brátt | |||
Sonur þeirra hjóna var skírður nokkrum dögum eftir fæðingu og hlaut hann nafn afa síns Jóns. - Þessi Jón, sem fæddist á Vilborgarstöðum 1869, er nú 1962 elsti þegn Vestmannaeyjakaupstaðar, sem fæddur er í Eyjum, Jón Jónsson frá Braautarholti, fyrrverandi sjúkrahússráðsmaður í Eyjum. (Til gamans má geta þess að elsti þegn Vestmannaeyjakaupstaðar nú er Ragnheiður Jónsdóttir, dóttir Jóns í Brautarholti, en hún er nú í júlí 2006 orðin 100 ára og 7 mánuðum betur. (Innskot | Brátt færðist búskapur þeirra Jóns og Jóhönnu í aukana, því bæði voru þau hyggin og eljusöm. Hún var mikil myndar-húsmóðir, stjórnsöm og atorkusöm, og hann þótti framar flestum öðrum um mennilega framkomu í sjón og raun. | ||
Sonur þeirra hjóna var skírður nokkrum dögum eftir fæðingu og hlaut hann nafn afa síns Jóns. - Þessi Jón, sem fæddist á Vilborgarstöðum 1869, er nú 1962 elsti þegn Vestmannaeyjakaupstaðar, sem fæddur er í Eyjum, Jón Jónsson frá Braautarholti, fyrrverandi sjúkrahússráðsmaður í Eyjum. (Til gamans má geta þess að elsti þegn Vestmannaeyjakaupstaðar nú er [[Ragnheiður Jónsdóttir]], dóttir Jóns í Brautarholti, en hún er nú í júlí 2006 orðin 100 ára og 7 mánuðum betur. (Innskot)) | |||
Skv. frásögn Ragnheiðar Jónsdóttur stóð til að Jón og Jóhanna flyttu til Brasilíu, þegar Jón sonur þeirra var lítll drengur. Ekki er ljóst hversvegna, en þetta mun hafa verið um svipað leiti og Gunnsteinn sonur þeirra lést af slysförum, en hann drukknaði á Urðunum og er ekki ósennilegt að sá sorglegi atburður hafi átt sinn þátt í því að þau ætluðu utan. Ekki varð þó úr þeim flutningum. (Innskot) | Skv. frásögn Ragnheiðar Jónsdóttur stóð til að Jón og Jóhanna flyttu til Brasilíu, þegar Jón sonur þeirra var lítll drengur. Ekki er ljóst hversvegna, en þetta mun hafa verið um svipað leiti og Gunnsteinn sonur þeirra lést af slysförum, en hann drukknaði á Urðunum og er ekki ósennilegt að sá sorglegi atburður hafi átt sinn þátt í því að þau ætluðu utan. Ekki varð þó úr þeim flutningum. (Innskot) | ||
| Lína 22: | Lína 24: | ||
Árið 1877, 2. oktober varð þeim hjónum Jóni og Jóhönnu annars barns auðið. Það var meybarn og skírt Dómhildur. Hér er byggt á kirkjubókum um fæðingarár hennar. | Árið 1877, 2. oktober varð þeim hjónum Jóni og Jóhönnu annars barns auðið. Það var meybarn og skírt Dómhildur. Hér er byggt á kirkjubókum um fæðingarár hennar. | ||
Um 1880 stóð búskapur þeirra hjóna með muklum blóma á Vilborgarstöðum. Undir honum stóðu taustar stoðir til lands og sjávar. Það ár höfðu þau hjón tvo vinnumenn og eina vinnukonu. Auk þess unnu hjá þeim öldruð hjón, sem voru hjá þeim í einskonar vinnumennsku. – Það ár tók þeim Jóni og Jóhönnu að þykja heldur þröngt um sig og búskap sinn í margbýlinu á Vilborgarstöðum og æsktu annarar jarðar í Eyjum. | Um 1880 stóð búskapur þeirra hjóna með muklum blóma á Vilborgarstöðum. Undir honum stóðu taustar stoðir til lands og sjávar. Það ár höfðu þau hjón tvo vinnumenn og eina vinnukonu. Auk þess unnu hjá þeim öldruð hjón, sem voru hjá þeim í einskonar vinnumennsku. – Það ár tók þeim Jóni og Jóhönnu að þykja heldur þröngt um sig og búskap sinn í margbýlinu á Vilborgarstöðum og æsktu annarar jarðar í Eyjum. | ||
Árið 1880 var önnur Dalajörðin laus til ábúðar. Þau fengu byggingu fyrir henni frá fardögum 1881 og fluttust þá þangað. | Árið 1880 var önnur Dalajörðin laus til ábúðar. Þau fengu byggingu fyrir henni frá fardögum 1881 og fluttust þá þangað. | ||
Jón hreppstjóri átti hlut í áttæringnum Eolusi og var formaður með hann í eina vertíð. Honum fannst hann ekki fiska nægilega vel og hætti þessvegna formennsku eftir þá einu vertíð. Gerðist hann þá háseti hjá Hannesi Jónssyni (Hannesi lóðs) á Gideon. Með honum réri hann síðan í 30 vertíðir. Einnig réri Jón yngri þar í 13 vertíðir. | Jón hreppstjóri átti hlut í áttæringnum Eolusi og var formaður með hann í eina vertíð. Honum fannst hann ekki fiska nægilega vel og hætti þessvegna formennsku eftir þá einu vertíð. Gerðist hann þá háseti hjá Hannesi Jónssyni (Hannesi lóðs) á Gideon. Með honum réri hann síðan í 30 vertíðir. Einnig réri Jón yngri þar í 13 vertíðir. | ||
Eftir að | |||
Eftir að þau hjón fluttu að Dölum, létu þau Ólaf smið Magnússon í London byggja sér fjögurra manna far. Sá bátur hlaut nafnið Dalbjörg. | |||
Dalbjörgu gerði Jón hreppstjóri út úr Klauf suður, stundum fyrir vertíðir eftir áramót, áður en Hannes dró út á Gideon, og svo á vorin og sumrin.Dalbjörg var milil happafleyta, svo að Jón hreppstjóri efnaðist vel á þeirri útgerð. Dalbjörgu tók út í Klaufinni í foráttubrimi og brotnaði í spón. | Dalbjörgu gerði Jón hreppstjóri út úr Klauf suður, stundum fyrir vertíðir eftir áramót, áður en Hannes dró út á Gideon, og svo á vorin og sumrin.Dalbjörg var milil happafleyta, svo að Jón hreppstjóri efnaðist vel á þeirri útgerð. Dalbjörgu tók út í Klaufinni í foráttubrimi og brotnaði í spón. | ||
Árið 1877, 2. júní, kusu Eyjabúar Jón bónda Jónsson í hreppsnefnd. Í henni sat hann þrjú kjörtímabil eða 18 ár (1877-1895). Einnig var hann kosinn varamaður í sýslunefnd 1898. Þá var Jón einnig meðhjálpari í Landakirkju í 18 ár. | Árið 1877, 2. júní, kusu Eyjabúar Jón bónda Jónsson í hreppsnefnd. Í henni sat hann þrjú kjörtímabil eða 18 ár (1877-1895). Einnig var hann kosinn varamaður í sýslunefnd 1898. Þá var Jón einnig meðhjálpari í Landakirkju í 18 ár. | ||
| Lína 39: | Lína 43: | ||
Jón hreppstjóri lést 17. apríl 1916 í “Gamla spítalanum”, (Kirkjuveg 20), en Jóhanna kona hans lést 1. ágúst 1923 í Brautarholti. | Jón hreppstjóri lést 17. apríl 1916 í “Gamla spítalanum”, (Kirkjuveg 20), en Jóhanna kona hans lést 1. ágúst 1923 í Brautarholti. | ||
''Heimildir: [[Blik]] 1962. – [[Þorsteinn Þ. Víglundsson]].'' | |||
== Munaði mjóu. == | == Munaði mjóu. == | ||
| Lína 47: | Lína 49: | ||
Einhverju sinni var Jón Jónsson, hreppstjóri í Dölum til fýla í Heimakletti. Slagveðursrigningu gerði á meðan hann var niðri í Kambinum. Það var farið á lærvað niður, fýllinn rotaður og honum hent niður, þar sem hann var hirtur af bát. Þegar eins viðrar og í þetta skipti, er kalt og ekki heiglum hent að lesa sig upp á bandi 30 faðma. Þegar Jón var nærri kominn upp á brún, var hann orðinn svo loppinn, að hann varð að grípa með tönnunum í bandið til þess að fá haldið sér og hrapa ekki niður. | Einhverju sinni var Jón Jónsson, hreppstjóri í Dölum til fýla í Heimakletti. Slagveðursrigningu gerði á meðan hann var niðri í Kambinum. Það var farið á lærvað niður, fýllinn rotaður og honum hent niður, þar sem hann var hirtur af bát. Þegar eins viðrar og í þetta skipti, er kalt og ekki heiglum hent að lesa sig upp á bandi 30 faðma. Þegar Jón var nærri kominn upp á brún, var hann orðinn svo loppinn, að hann varð að grípa með tönnunum í bandið til þess að fá haldið sér og hrapa ekki niður. | ||
''Heimildir: Gamalt og nýtt, nóv. 1949.'' | |||
== Við löggæslu, þegar Eyjarnar voru hreppur. == | == Við löggæslu, þegar Eyjarnar voru hreppur. == | ||
| Lína 55: | Lína 55: | ||
Einhverju sinni sem oftar var Jón hreppstjóri Jónsson frá Dölum við löggæslu. Verið var að ljúka dansskemmtum. Þá er það, að maður einn lætur ekki friðlega. Jón gengur til hans. Snýr maðurinn sér þá snögglega að honum og segir: “Hvað er það eiginlega fyrir þig maður minn, á ég að rétta þér einn á hann?. Ef þú hypjar þig ekki í burtu, slæ ég þig niður eins og fjaðrasófa.” | Einhverju sinni sem oftar var Jón hreppstjóri Jónsson frá Dölum við löggæslu. Verið var að ljúka dansskemmtum. Þá er það, að maður einn lætur ekki friðlega. Jón gengur til hans. Snýr maðurinn sér þá snögglega að honum og segir: “Hvað er það eiginlega fyrir þig maður minn, á ég að rétta þér einn á hann?. Ef þú hypjar þig ekki í burtu, slæ ég þig niður eins og fjaðrasófa.” | ||
Hummar þá ósköp rólega í Jóni, um leið og hann sýnir honum jakkabarminn. Glittir þar á málmplötu, eins og löggæslumenn bera. Slumar þá í ólátaseggnum. Fór svo hvor sína leið. Maðurinn var Bjarni Dagsson, dugnaðar sjómaður, en nokkuð ölkær. | Hummar þá ósköp rólega í Jóni, um leið og hann sýnir honum jakkabarminn. Glittir þar á málmplötu, eins og löggæslumenn bera. Slumar þá í ólátaseggnum. Fór svo hvor sína leið. Maðurinn var Bjarni Dagsson, dugnaðar sjómaður, en nokkuð ölkær. | ||
''Heimildir: Gamalt og nýtt, nóv. 1949.'' | |||
== Ríkustu bændur hér um aldamótin 1800/1900. == | == Ríkustu bændur hér um aldamótin 1800/1900. == | ||
| Lína 65: | Lína 66: | ||
Þegar hér var komið sögu bjó Jón Jónsson í Norðurbænum á Vilborgarstöðum .a móti Sveini Þórðarsyni, beyki á Löndum. | Þegar hér var komið sögu bjó Jón Jónsson í Norðurbænum á Vilborgarstöðum .a móti Sveini Þórðarsyni, beyki á Löndum. | ||
Jón var Skaftfellingur að ætt, en fluttur til Eyja fyrir fáum árum. Árið 1880 flutti hann að Dölum, bjó þar á allri jörðinni, varð einn af efnuðustu bændum í Eyjum og hreppstjóri í mörg ár. Var hann sómamaður í hvívetna og mátti ekki vamm sitt vita. | Jón var Skaftfellingur að ætt, en fluttur til Eyja fyrir fáum árum. Árið 1880 flutti hann að Dölum, bjó þar á allri jörðinni, varð einn af efnuðustu bændum í Eyjum og hreppstjóri í mörg ár. Var hann sómamaður í hvívetna og mátti ekki vamm sitt vita. | ||
Faðir minn fékk nú Jón Jónsson til farar með bréfið til landshöfðingja, enda voru þeir vinir góðir. Jón var vanur hverskyns volki á ferðalögum úr Skaftafellssýslu og á best aldri – hálffertugur. | Faðir minn fékk nú Jón Jónsson til farar með bréfið til landshöfðingja, enda voru þeir vinir góðir. Jón var vanur hverskyns volki á ferðalögum úr Skaftafellssýslu og á best aldri – hálffertugur. | ||
Jóhann og bræður hans á Vilborgarstöðum mönnuðu sexæringinn Þökk til Landferðar. Formaður var Sæmundur Guðmundsson, bóndi á Vilborgarstöðum. Allt fór það með mestu leynd, því að ekki skyldi keppinautnum berast njósnir af þessari ráðabreytni. Nú var beðið leiðis. Laugardaginn 14. desember var hann genginn í norðanátt og því brimlaust við Sandinn. Var þá ekki beðið boðanna, en ýtt úr vör laust fyrir láfnætti, enda þótt barningur væri framundan, móti hvössum norðanvindi að sækja. | Jóhann og bræður hans á Vilborgarstöðum mönnuðu sexæringinn Þökk til Landferðar. Formaður var Sæmundur Guðmundsson, bóndi á Vilborgarstöðum. Allt fór það með mestu leynd, því að ekki skyldi keppinautnum berast njósnir af þessari ráðabreytni. Nú var beðið leiðis. Laugardaginn 14. desember var hann genginn í norðanátt og því brimlaust við Sandinn. Var þá ekki beðið boðanna, en ýtt úr vör laust fyrir láfnætti, enda þótt barningur væri framundan, móti hvössum norðanvindi að sækja. | ||
Sæmundi sóttist ferðin seint yfir sundið, komið stólparok af norðri. Lent var í Bakkafjöru í Landeyjum. Jón fór einn upp í Sand, en hinir sneru heim. Enginn var í Sandu, enda engin merki send úr Eyjum að báts væri von. Jón fór að vörmu spori heim að Bakka. Þar var gestrisni að vanda og Eyjamenn hagvanir. Jón hvíldist þar örlitla stund, þreyttur og vansvefta eftir barninginntil lands. Út að Ljótarstöðum var hann samt kominn fyrir hádegi og þá þar beina. Magnús Björnsson, hreppstjóri bjó þar góðu búi. | Sæmundi sóttist ferðin seint yfir sundið, komið stólparok af norðri. Lent var í Bakkafjöru í Landeyjum. Jón fór einn upp í Sand, en hinir sneru heim. Enginn var í Sandu, enda engin merki send úr Eyjum að báts væri von. Jón fór að vörmu spori heim að Bakka. Þar var gestrisni að vanda og Eyjamenn hagvanir. Jón hvíldist þar örlitla stund, þreyttur og vansvefta eftir barninginntil lands. Út að Ljótarstöðum var hann samt kominn fyrir hádegi og þá þar beina. Magnús Björnsson, hreppstjóri bjó þar góðu búi. | ||
Magnús bóndi var við kirkju að Krossi, en prestur var séra Sveinbjörn Guðmundsson. Margrét húsfreyja bauð Jóni að hvílast og bíða Magnúsar, en hann vilsi ekki tefja, þótt góðkunningjar væru þeir Jón og Magnús. Frá ómunatíð höfðu verið miklar samgöngur milli Vestmannaeyja, Eyjafjalla og Landeyja. Kunningsskapur var því náinn milli Eyjamanna og íbúa þessara sveita. | Magnús bóndi var við kirkju að Krossi, en prestur var séra Sveinbjörn Guðmundsson. Margrét húsfreyja bauð Jóni að hvílast og bíða Magnúsar, en hann vilsi ekki tefja, þótt góðkunningjar væru þeir Jón og Magnús. Frá ómunatíð höfðu verið miklar samgöngur milli Vestmannaeyja, Eyjafjalla og Landeyja. Kunningsskapur var því náinn milli Eyjamanna og íbúa þessara sveita. | ||
Frá Ljótarstöðum lá leið Jóns vestur Útlandeyjar sjónhending út í Þykkvabæ, því að allt var á haldi og færi sem best var á kosið. Að Háfi kom hann im gjafir. Þar þá hann beina og hvíldist um stund, en afþakkaði næturgreiða, þótt uppbúið rúm stæði til boða í stofu og Jón svefnþurfi. Kvaddi hann heimafólk, áður en vaka væri sett. Í þann mund er hann var að leggja af stað, heyrði hann traðk fyrir dyrum úti. Hélt hann þar vera kominn keppinaut sinn, sem hafði farið upp undir Austur-Eyjafjöll tveimur dögum fyrr. Átti sá maður að fara sömu erinda á fund landshöfðingja fyrir Sigurð Sveinsson. Þetta reyndist þó vera hestur að nasla sinustrá á bæjarkampinum. Ekki tók Jón í mál að leigja sér reiðskjóta. Þann kostnað vildi hann ekki baka vini sínum. | Frá Ljótarstöðum lá leið Jóns vestur Útlandeyjar sjónhending út í Þykkvabæ, því að allt var á haldi og færi sem best var á kosið. Að Háfi kom hann im gjafir. Þar þá hann beina og hvíldist um stund, en afþakkaði næturgreiða, þótt uppbúið rúm stæði til boða í stofu og Jón svefnþurfi. Kvaddi hann heimafólk, áður en vaka væri sett. Í þann mund er hann var að leggja af stað, heyrði hann traðk fyrir dyrum úti. Hélt hann þar vera kominn keppinaut sinn, sem hafði farið upp undir Austur-Eyjafjöll tveimur dögum fyrr. Átti sá maður að fara sömu erinda á fund landshöfðingja fyrir Sigurð Sveinsson. Þetta reyndist þó vera hestur að nasla sinustrá á bæjarkampinum. Ekki tók Jón í mál að leigja sér reiðskjóta. Þann kostnað vildi hann ekki baka vini sínum. | ||
Frost fór | |||
Frost fór harðnandi, en Jón hlýtt klæddur. Yst var hann í þykkum vaðmálsfötum. Nærföt voru úr ull. Hann var í tvennum sokkum með væna leðurskó á fótum, stóran ullartrefil sívafinn um hálsinn og lambhúshettu á höfði. Broddstaf ágætan hafði hann fengið léðan á Ljótarstöðum. Nesti var sem ekkert í förinni, né farangur, nema innsiglaða landshöfðingjabréfið í brjóstvasa úlpunnar og áttaviti. Jón kveið því ekki kulda, enda kunnu menn þá að klæða af sér kulda, og síst yrði kaldara en oft á sjótrjánum í útilegum. Gangfæri var hið besta, rifahjarn og glaða tunglskin. Jóni skilaði því vel áfram, enda hljóp hann stundum við fót. Hann hélt beint af augum út sveitir og linnti ekki fyrr en komið var upp á Hellisheiði. Þar skall á hann bylur, en hann óttaðist ekki að villast af leið, því að áttavitinn vísaði leiðina. Hann rambaði á sæluhúsið á Kolviðarhóli. Þar lét hann fyrirberast um hríð. Ekki var vistin þar aðlaðandi. Helkuldi inni ekki síður en úti og því ókleift ferðlúnum manni að fá sér þar blund. Nú rofaði svolítið til og grillti í Hengilinn. Jón tók upp vasaúrið, sem Jóhanna hafði lánað honum. Klukkan var fjögur að nóttu. Jóni fannst nú ekki til setunnar boðið, hann myndi halda stefnunni niður að Vilborgarkoti, en þangað höfðu foreldrar hans Jón bóndi Bjarnason og kona hans Dómhildur Jónsdóttir, flust með hann reifabarn austan úr Skaftafellssýslu. Sex ára að aldri hafði Jón svo flust aftur austur í átthagana. | |||
Laust eftir miðjan morgun kom Jón að Vilborgarkoti. Þar voru fyrir Dómhildur móðir hans og Bjarni bróðir hans. Varð þar fagnaðarfundur, en skamma stund dvalist og notið beina. Ekki kenndi Jón þreytu og fór hratt yfir, því hann vildi ná fundi landshöfðingja á skrifstofu hans samdægurs. Hann gekk strax á fund landshöfðingja og afhenti bréfið. Spurðist hann fyrir, hvort annan sendiboða sama erindis hefði borið þar að garði. Það var sem þungu fargi væri létt af Jóni, þegar svo reyndist ekki. Jón kvaðst bíða eftir svari og leggja svo tafarlaust af stað. | Laust eftir miðjan morgun kom Jón að Vilborgarkoti. Þar voru fyrir Dómhildur móðir hans og Bjarni bróðir hans. Varð þar fagnaðarfundur, en skamma stund dvalist og notið beina. Ekki kenndi Jón þreytu og fór hratt yfir, því hann vildi ná fundi landshöfðingja á skrifstofu hans samdægurs. Hann gekk strax á fund landshöfðingja og afhenti bréfið. Spurðist hann fyrir, hvort annan sendiboða sama erindis hefði borið þar að garði. Það var sem þungu fargi væri létt af Jóni, þegar svo reyndist ekki. Jón kvaðst bíða eftir svari og leggja svo tafarlaust af stað. | ||
| Lína 85: | Lína 90: | ||
Sæmundur í Oddnýjarbæ gerði þrjár eða fjórar árangurslausar atrennur upp undir Sand. Aldrei var lendandi. Gilti einu þótt ekki örlaði við stein við Nafarinn, en af sjólagi við hann mátti ráða, hvort lendandi væri við Sandinn. Loksins tókst að ná Jóni um borð. Þegar Sæmundur lagði Þökk inn í Lækinn og lenti við Stokkhellu, voru þar Vilborgarstaðabræður, Jóhann, Jón faðir Péturs óperusöngvara og Einar, síðar kaupmaður í Reykjavík. Jóni var fagnað afburðavel. Þótti hann hafa rekið erindi sitt með dugnaði og atorku, s´erlega þótti suðurferðin hafa tekið stuttan tíma. Var það lengi í minnum haft. Vinátta þeirra Jóhanns hélst meðan báðir lifðu. Bar þar aldrei skugga á. | Sæmundur í Oddnýjarbæ gerði þrjár eða fjórar árangurslausar atrennur upp undir Sand. Aldrei var lendandi. Gilti einu þótt ekki örlaði við stein við Nafarinn, en af sjólagi við hann mátti ráða, hvort lendandi væri við Sandinn. Loksins tókst að ná Jóni um borð. Þegar Sæmundur lagði Þökk inn í Lækinn og lenti við Stokkhellu, voru þar Vilborgarstaðabræður, Jóhann, Jón faðir Péturs óperusöngvara og Einar, síðar kaupmaður í Reykjavík. Jóni var fagnað afburðavel. Þótti hann hafa rekið erindi sitt með dugnaði og atorku, s´erlega þótti suðurferðin hafa tekið stuttan tíma. Var það lengi í minnum haft. Vinátta þeirra Jóhanns hélst meðan báðir lifðu. Bar þar aldrei skugga á. | ||
''Heimildir: Yfir fold og flæði, [[Sigfús M. Johnsen]].'' | |||
== Fisk dráttur == | == Fisk dráttur == | ||
| Lína 96: | Lína 101: | ||
Að vorinu var fiskurinn rifinn upp úr fiskistöflunum og borinn á handbörum að sjávarlónum. Áður var hann “plokkaður”, þ.e. þunnildishimnur teknar burtu. Síðan var honum dembt í lónið, en á klettabrúninni sátu skinnklæddir karlmenn og þvoðu. Síðan var þveginn fiskur borinn á ný á handbörum upp á stakkstæðið og stakkað þar.(Á stakkstæðunum var fiskurinn sólþurrkaður. Hann var breiddur á stakkstæðið að morgni, og síðan þurfti að snúa honum við, svo sól gæti þurrkað hann beggja megin. Síðdegis var svo fiskurinn tekinn saman og honum stakkað.) Allt var þetta kvenna og unglingaverk, nema þvotturinn. | Að vorinu var fiskurinn rifinn upp úr fiskistöflunum og borinn á handbörum að sjávarlónum. Áður var hann “plokkaður”, þ.e. þunnildishimnur teknar burtu. Síðan var honum dembt í lónið, en á klettabrúninni sátu skinnklæddir karlmenn og þvoðu. Síðan var þveginn fiskur borinn á ný á handbörum upp á stakkstæðið og stakkað þar.(Á stakkstæðunum var fiskurinn sólþurrkaður. Hann var breiddur á stakkstæðið að morgni, og síðan þurfti að snúa honum við, svo sól gæti þurrkað hann beggja megin. Síðdegis var svo fiskurinn tekinn saman og honum stakkað.) Allt var þetta kvenna og unglingaverk, nema þvotturinn. | ||
''Heimildir: Yfir fold og flæði, Sigfús Johnsen.'' | |||
[[Flokkur:Fólk]] | [[Flokkur:Fólk]] | ||