„Herfylkingin“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
[[Mynd:Herstofn.jpg|thumb|Fylking með Kohl í fararbroddi.]]Árið 1853, kom hingað til Vestmannaeyja nýr sýslumaður, danskur að ætt og uppruna. Hét maðurinn [[Andreas August von Kohl]], venjulega nefndur kapteinn Kohl á meðal eyjaskeggja, því hann hafði kapteinsnafnbót úr danska hernum.
[[Mynd:Herstofn.jpg|thumb|Fylking með Kohl í fararbroddi.]]Árið 1853, kom hingað til Vestmannaeyja nýr sýslumaður, danskur að ætt og uppruna. Hét maðurinn [[Andreas August von Kohl]], venjulega nefndur kapteinn Kohl meðal eyjaskeggja, því hann hafði kapteinsnafnbót úr danska hernum. Kapteinn Kohl varð snemma ljóst, að í Vestmannaeyjum væri grundvöllur fyrir því að stofna varnarsveit hers heimamanna, þar sem hér eymdi ennþá eftir af ótta fólks við sjóræningja, einkum Tyrki. Þá stóð Eyjamönnum stuggur af áhöfnum erlendra fiskiskipa sem oft gengu á land í Eyjum með yfirgangi og látum, enda engin lögregla eða yfirvald á staðnum sem hægt var að treysta á. Eyjamenn urðu því að treysta á sig sjálfa, og fékk hugmynd um stofnun herfylkingar hinar bestu undirtektir.


Kapteinn Kohl varð snemma ljóst, að í Vestmannaeyjum væri grundvöllur fyrir því að stofna varnarsveit hers heimamanna, þar sem hér eymdi ennþá eftir af ótta fólks við sjóræningja, einkum Tyrki. Þá stóð Eyjamönnum stuggur af áhöfnum erlendra fiskiskipa sem oft gengu á land í Eyjum með yfirgangi og látum, enda engin lögregla eða yfirvald á staðnum sem hægt var að treysta á. Eyjamenn urðu því að treysta á sig sjálfa, og fékk hugmynd um stofnun herfylkingar hinar bestu undirtektir.
Allir karlmenn frá 18 ára aldri til fertugs skyldu kallaðir í þennan nýja her Eyjamanna. Hvorki vopn né einkennisbúningur voru til staðar í Vestmannaeyjum, þannig að Kohl fór þess á leit við dönsku ríkisstjórnina árið 1855 að stjórnin samþykkti stofnun hersveitar í Eyjum ásamt því að dönsk yfirvöld sendu hingað vopn og aðrar nauðsynjar til að stofna hersveitina. Danska stjórnin tók erindinu vel og með konungsúrskurði 17. júní 1856 var ákveðið að veita 180[[Ríkisdalir|rd]] fyrir árið 1856 til 1857 til vopnakaupa fyrir Vestmannaeyinga. Vopnin komu síðan með póstskipi um mitt sumar 1856. Um var að ræða 30 byssur ásamt skotfærum. Taldi Kapteininn sendinguna ekki nægja, þannig að hann fór þess á leit við dönsku stjórnina að veittir yrðu 200[[Ríkisdalir|rd]] árið eftir til frekari vopnakaupa. Kom viðbótarsendingin til Eyja sumarið 1857 og voru þá til byssur fyrir 60 fótgönguliða. Um var að ræða byssur samskonar þeim sem danski herinn notaði, rifflar með stingjum, og sverð í slíðrum fyrir alla yfirmenn, nægjanleg skotfæri og annar útbúnaður, eins og t.d. 60 leðurtöskur fyrir skotfærin.
 
Þegar hér var komið sögu var Herfylking Vestmannaeyja formlega stofnuð og henni settar starfsreglur. Aðaltilgangur herfylkingarinnar var að veita árásum útlendinga viðnmám ásamt því að halda uppi lögum og reglu í byggðarlaginu. Fljótlega hófust skipulegar heræfingar og var mannskapnum skipt upp í fjórar fimmtán manna fylkingar og hersveitinni sett yfirstjórn eða einskonar herráð. Þá voru einnig skipaðar tvær drengjadeildir fyrir drengi á aldrinum 8 - 16 ára.


Allir karlmenn frá 18 ára aldri til fertugs skyldu kallaðir í þennan nýja her Eyjamanna. Hvorki vopn né einkennisbúningur voru til staðar í Vestmannaeyjum, þannig að Kohl fór þess á leit við dönsku ríkisstjórnina árið 1855 að stjórnin samþykkti stofnun hersveitar í Eyjum ásamt því að dönsk yfirvöld sendu hingað vopn og aðrar nauðsynjar til að stofna hersveitina. Danska stjórnin tók erindinu vel og með konungsúrskurði 17. júní 1856 var ákveðið að veita 180[[Ríkisdalir|rd]] fyrir árið 1856 til 1857 til vopnakaupa fyrir Vestmannaeyinga. Vopnin komu síðan með póstskipi um mitt sumar 1856. Um var að ræða 30 byssur ásamt skotfærum. Taldi Kapteininn sendinguna ekki nægja, þannig að hann fór þess á leit við dönsku stjórnina að veittir yrðu 200[[Ríkisdalir|rd]] árið eftir til frekari vopnakaupa. Kom viðbótarsendingin til Eyja sumarið 1857 og voru þá til byssur fyrir 60 fótgönguliða. Um var að ræða byssur samskonar þeim sem danski herinn notaði, rifflar með stingjum, og sverð í slíðrum fyrir alla yfirmenn, nægjanleg skotfæri og annar útbúnaður, eins og t.d. 60 leðurtöskur fyrir skotfærin.
Liðsmenn voru allir skyldir til að lúta heraga og hlýða kalli, hvenær sem boðið var. Þá var þeim og skylt að sýna yfirmanni sínum tregðulausa hlýðni og hugsa vel um vopn sín og verjur.


Þegar hér var komið sögu var Herfylking Vestmannaeyja formlega stofnuð og henni settar starfsreglur. Aðaltilgangur herfylkingarinnar var að veita árásum útlendinga viðnmám ásamt því að halda uppi lögum og reglu í byggðarlaginu. Fljótlega hófust skipulegar heræfingar og var mannskapnum skipt upp í fjórar fimmtán manna fylkingar og hersveitinni sett yfirstjórn eða einskonar herráð.
Engir sérstakir einkennisbúningar voru í eigu óbreyttra liðsmanna, en allir báru þeir einkennishúfu með rauðri doppu fyrir ofan skyggnið.


'''Herráðið''' var þannig skipað:
'''Herráðið''' var þannig skipað:
Lína 16: Lína 18:


Einnig voru skipaðir flokksforingjar fyrir hverja deild. Var [[Jón Salomonsson]] flokksforingi fyrstu deildar, [[Árni Diðriksson]], bóndi í [[Stakkagerði]], var yfir annari deild, [[Gísli Bjarnason]], verslunarmaður var flokksforingi yfir þriðju deild og [[Árni Einarsson]], bóndi á [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]] og alþingismaður, stjórnaði fjórðu deild. [[Carl Roed]], veitingamaður, og [[Lars Tranberg]], skipstjóri og hafnsögumaður, voru bumbuslagarar herfylkingarinnar. Til að halda vopnunum í góðu standi voru þeir [[Ólafur Guðmundsson]] frá [[Kirkjubær|Kirkjubæ]] og [[Matthías Markússon]], trésmíðameistari í [[Landlyst]], ráðnir sem vopnasmiðir.
Einnig voru skipaðir flokksforingjar fyrir hverja deild. Var [[Jón Salomonsson]] flokksforingi fyrstu deildar, [[Árni Diðriksson]], bóndi í [[Stakkagerði]], var yfir annari deild, [[Gísli Bjarnason]], verslunarmaður var flokksforingi yfir þriðju deild og [[Árni Einarsson]], bóndi á [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]] og alþingismaður, stjórnaði fjórðu deild. [[Carl Roed]], veitingamaður, og [[Lars Tranberg]], skipstjóri og hafnsögumaður, voru bumbuslagarar herfylkingarinnar. Til að halda vopnunum í góðu standi voru þeir [[Ólafur Guðmundsson]] frá [[Kirkjubær|Kirkjubæ]] og [[Matthías Markússon]], trésmíðameistari í [[Landlyst]], ráðnir sem vopnasmiðir.
---------------------------
Nokkur ár tók þó að skipuleggja þennan fyrsta og eina her sem Íslendingar hafa átt, og var hann fyllilega kominn á stofn 1857.
== Skipulag hersins ==
Kohl skipulagði herfylkinguna á sama hátt og tíðkaðist með venjulega heri í Evrópu á þessum tíma. Skipti hann liðsmönnum í 4 deildir, en einnig voru tvær drengjadeildir fyrir drengi á aldrinum 8 - 16 ára.
=== Skipað í stöður===
Mönnum var svo skipað í margs konar virðingarstöður, þar sem fylkingarstjóri var að sjálfsögðu kafteinn Kohl sem æðsti yfirmaður hersins. Hafði hann undir sinni stjórn liðsforingja, yfirflokksforingja (commandör sergeant), deildarforingja (sergeanter), flokksforingja og undirforingja, sem voru settir yfir aðra liðsmenn. Þá var enn fremur fánaberi og bumbuslagari í herfylkingunni, eins og í öllum almennilegum herjum.
Liðsmenn voru allir skyldir til að lúta heraga og hlýða kalli, hvenær sem boðið var. Þá var þeim og skylt að sýna yfirmanni sínum tregðulausa hlýðni og hugsa vel um vopn sín og verjur.
=== Vopn og búnaður===
Fyrst í stað varð hluti herfylkingarinnar að notast við trévopn, en Kohl tóks innan fárra ára að afla henni af miklum dugnaði 60 fótgönguliðsbyssur, riffla með stingum, auk ýmissa annarra áhalda svo sem sérstakan herfána, sem notaður var, er hermennirnir voru kvaddir saman. Var fáni þessi hvítur með tveimur krosslögðum borðum.
Engir sérstakir einkennisbúningar voru í eigu óbreyttra liðsmanna, en allir báru þeir einkennishúfu með rauðri doppu fyrir ofan skyggnið.


== Markmið herfylkingarinnar ==
== Markmið herfylkingarinnar ==
Sótt frá „http://heimaslod.is/index.php/Herfylkingin“