„Blik 1976/Minjaskrá Byggðarsafns Vestmannaeyja, þar sem getið er um 320 Vestmannaeyinga, III. hluti“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 43: Lína 43:
* 787. Kaffiketill.
* 787. Kaffiketill.
* 788. Kaffikvörn úr hraungrýti. Kaffidrykkja hófst með íslenzku þjóðinni, áður en kaffikvarnir fluttust til landsins. Þá varð að mala kaffibaunirnar i steinkvörnum eins og kornið. Þessi hraunkvörn mun vera um 200 ára gömul. Hún fannst í jörðu á austanverðri Heimaey. Sjón er sögu ríkari.
* 788. Kaffikvörn úr hraungrýti. Kaffidrykkja hófst með íslenzku þjóðinni, áður en kaffikvarnir fluttust til landsins. Þá varð að mala kaffibaunirnar i steinkvörnum eins og kornið. Þessi hraunkvörn mun vera um 200 ára gömul. Hún fannst í jörðu á austanverðri Heimaey. Sjón er sögu ríkari.
789. Kaffikvörn úr dánarbúi hinna merku hjóna á Vilborgarstöðum, frú Guðfinnu Jónsdóttur Austmann og Árna bónda og meðhjálpara Einarssonar. Verkið í kaffikvörnina var keypt í verzlun danska einokunarkaupmannsins en kassann smíðaði bóndi sjálfur. Sigfús M. Johnsen frá Frydendal, fyrrv. bæjarfógeti hér í bæ, sonarsonur frú Guðfinnu húsfreyju á Vilborgarstöðum, gaf Byggðarsafninu kvörnina.
* 789. Kaffikvörn úr dánarbúi hinna merku hjóna á Vilborgarstöðum, frú Guðfinnu Jónsdóttur Austmann og Árna bónda og meðhjálpara Einarssonar. Verkið í kaffikvörnina var keypt í verzlun danska einokunarkaupmannsins en kassann smíðaði bóndi sjálfur. Sigfús M. Johnsen frá Frydendal, fyrrv. bæjarfógeti hér í bæ, sonarsonur frú Guðfinnu húsfreyju á Vilborgarstöðum, gaf Byggðarsafninu kvörnina.
* 790. Kaffikvörn. Hún er úr dánarbúi læknishjónanna í Landlyst, frú Matthildar Magnúsdóttur og Þorsteins héraðslæknis Jónssonar, sem var hér læknir frá 1865-1905. Dótturdóttir læknishjónanna, frú Matthildur Agústsdóttir frá Valhöll (nr. 43 við Strandveg) gaf Byggðarsafninu kvörnina.
* 790. Kaffikvörn. Hún er úr dánarbúi læknishjónanna í Landlyst, frú Matthildar Magnúsdóttur og Þorsteins héraðslæknis Jónssonar, sem var hér læknir frá 1865-1905. Dótturdóttir læknishjónanna, frú Matthildur Agústsdóttir frá Valhöll (nr. 43 við Strandveg) gaf Byggðarsafninu kvörnina.
* 791. Kaffikvörn. Hún er úr dánarbúi hjónanna á Kirkjubóli, sem var ein af Kirkjubæjajörðunum, frú Ólafar Lárusdóttur frá Búastöðum og Guðjóns bónda Björnssonar. Dóttir hjónanna. frú Lára Guðjónsdóttir á Kirkjulandi, gaf Byggðarsafninu kvörnina.
* 791. Kaffikvörn. Hún er úr dánarbúi hjónanna á Kirkjubóli, sem var ein af Kirkjubæjajörðunum, frú Ólafar Lárusdóttur frá Búastöðum og Guðjóns bónda Björnssonar. Dóttir hjónanna. frú Lára Guðjónsdóttir á Kirkjulandi, gaf Byggðarsafninu kvörnina.
Lína 55: Lína 55:
* 798. Kaffikvörn.
* 798. Kaffikvörn.
* 799. Kaffikvörn. Þessi kaffikvörn er sögð frönsk að uppruna. Hún er
* 799. Kaffikvörn. Þessi kaffikvörn er sögð frönsk að uppruna. Hún er
fengin úr franskri fiskiskútu. sem strandaði hér við Eyjar veturinn 1895. Hjónin frú Jórunn Skúladóttir og Eyjólfur bóndi Eiríksson bjuggu
fengin úr franskri fiskiskútu. sem strandaði hér við Eyjar veturinn 1895. Hjónin frú Jórunn Skúladóttir og Eyjólfur bóndi Eiríksson bjuggu á einni Kirkjubæjajörðinni 1869-1897. Þau eignuðust þessa kaffikvörn úr strandinu.
* 800. Kaffistaukur. Hann barst safninu úr dánarbúi hjónanna á Kirkjubóli á Kirkjubæ, frú Ólafar húsfr. Lárusdóttur og Guðjóns bónda Björnssonar.
* 801. Kaffistaukur. Hann var notaður til þess að geyma í brenndar kaffibaunir. Frú Guðrún Brandsdóttir húsfr. á Bessastöðum. gaf Byggðarsafninu staukinn.
* 802. Kanna. Þessi leirkanna er mjög gömul. Hún var um áratugi eign Frydendalsfjölskyldunnar. Frú Sigríður Árnadóttir Johnsen, húsmóðir þar, keypti hana sama árið og sonur hennar Gísli Jóhannsson (Johnsen) fæddist, en það var árið 1881. Sigfús M. Johnsen. bróðir Gísla, gaf Byggðarsafninu könnuna.
* 803. Kanna, „''súkkulaðiskanna''". Þessa könnu áttu upphaflega hjónin í Stakkagerði, frú Jóhanna Árnadóttir og Gísli gullsmiður Lárusson, útgerðarmaður og kaupfélagsstjóri. Súkkulaðiskanna þessi var gefin þeim hjónum í brúðargjöf, er þau giftust, en það var árið 1886. Frú Sigurbjörg Sigurðardóttir, eiginkona Árna Gíslasonar skrifstofumanns frá Stakkargerði og tengdadóttir hjónanna, gaf Byggðarsafninu könnuna.
* 804. Kanna, „''súkkulaðiskanna''". Þessa könnu áttu hjónin á Búastöðum, frú Guðrún Magnúsdóttir og Gísli bóndi Eyjólfsson, foreldrar Eyjólfs fyrrv. skipstjóra Gíslasonar að Bessastöðum í Eyjum. Þessi kanna var keypt á sínum tíma í verzlun frú Sigríðar Árnadóttir Johnsen í Frydendal, en hún rak verzlun í húsi sínu fyrir og um síðustu aldamót.
* 805. Kanna. „''súkkulaðiskanna''". Könnu þessa átti frú Elín Oddsdóttir. kona Kristjáns smiðs Jónssonar að Heiðarbrún (nr. 59) við Vestmannabraut. Móðir frú Elínar, Valgerður Guðmundsdóttir. húsfr. í Ormskoti í Fljótshlíð, gaf Elínu dóttur sinni könnuna í fermingargjöf. Það var árið 1902. Þá var kannan gamall ættargripur. Hún er sögð keypt í Lefolliverzlun á Eyrarbakka árið 1815. Frú Klara Kristjánsdóttir frá Heiðarbrún, dóttir hjónanna og systir Oddgeirs Kristjánssonar tónskálds. gaf könnuna Byggðarsafninu.
* 806. Kanna. Þetta er ofurvenjuleg mjólkurkanna, sem á sér þó sérlega sögu.  Húsið nr. 39 við Heimagötu í Vestmannaeyjakaupstað hét Bólstaðarhlíð. Það var byggt 1924. Hjónin, sem byggðu það, voru Björn Bjarnason vélstjóri frá Hlaðbæ. sem var ein af Vilborgarstaðajörðunum. og frú Ingibjörg Ólafsdóttir frá Eyvindarholti undir Eyjafjöllum. Björn Bjarnason var fæddur og skírður árið 1893. Foreldrar hans voru Bjarni útgerðarmaður Einarsson bónda á Yzta-Skála og k. h. Halldóra Jónsdóttir bónda Einarssonar á Yzta-Skála. Móðir Halldóru var Kristín Björnsdóttir prests í Holti (1862-1874) Þorvaldssonar prests og sálmaskálds Böðvarssonar. Skírnarathöfn i þessari ætt var helgur atburður, sem
framkvæmdur var að jafnaði heima, þá var skírnarvatnið borið fram í könnu þessari. Hún var ættargripur. Björn og Ingibjörg, hjónin í Bólstaðarhlíð, erfðu könnuna eftir hjónin i Hlaðbæ, foreldra Björns. Þau hjón eignuðust átta börn, sem öll voru skírð heima. Þá var skírnarvatnið borið fram í könnu þessari. þannig á þessi gamla kanna merka sögu. Frú Ingibjörg Ólafsdóttir í Bólstaðarhlíð gaf Byggðarsafninu könnuna til minnis um hinar helgu athafnir.
* 807. Kjötfarg. Þessi steypta, kringlótta hella með handfangi hafði á sínum tíma vissu hlutverki að gegna. Með henni var fergjað saltkjöt í tunnu. Högni hreppstjóri Sigurðsson í Baldurshaga (nr. 5 A við Vesturveg) steypti helluna og notaði hana um tugi ára. Frú Ingibjörg Högnadóttir gaf Byggðarsafninu helluna.
* 808. Kjöthögg. Þetta kjöthögg áttu hjónin í Ásgarði (nr. 29) við Heimagötu, Gíslína Jónsdóttir og Árni Filippusson, gjaldkeri. Þau notuðu það í mörg ár. Árni gjaldkeri mun sjálfur hafa smíðað það.
809. Kjötskurðarvél og pylsugerðarvél. Þessi kjötskurðarvél er frönsk að gerð og uppruna og var til sameiginlegra nota hjá búendum Kirkjubæjajarðanna um tugi ára. Hún var hirt úr frönsku skútunni, sem strandaði hér við Eyjar árið 1895.  Þegar kjölið var skorið (hakkað), var bjúgna eða pylsulanginn festur við stútinn gegnt sveifinni. Þessa skýringu fengum við eitt sinn hjá frönskum menntamanni, sem var þá gestur Byggðarsafnsins.
* 810. Kjölskurðarvél („''hakkamaskína''"). Þessi gerð var mjög í tízku, áður en hinar rafknúnu kjötskurðarvélar komu til sögunnar.
* 811. Kjötöxi. Þessa kjötöxi átti Ásgarðsheimilið (nr. 29) við Heimagötu. (Sjá nr. 808). Erfingjar Ásgarðshjónanna gáfu Byggðarsafninu.
* 812. Kjötöxi. Hana átti Ísfélag Vestmannaeyja. Sjá skýringu við nr. 414.
* 813. Kolakarfa. Þetta kolahylki áttu hreppstjórahjónin í Baldurshaga. Ekki var slíkur hlutur óalgengur á myndarheimilum hér á landi. Ofnar voru kyntir með kolum og eldsneytið þurfti að hafa við hendina inni í stofu t. d. Þá var kolafatan hvimleið. Þá voru smiðir fengnir til að smíða svona kolaílát, sem voru látin standa hjá ofninum í stofunni máluð og fáguð. Högni hreppstjóri í Baldurshaga mun sjálfur hafa smíðað „körfuna".
* 814. Kornbyrða. Hún var smíðuð i Þorlákshöfn á vertíð 1883. Sveinn bóndi Sveinsson, Grjótá í Fljótshlið, smíðaði byrðuna í landlegum. Í byrðum þessum var geymt ómalað korn á sveitaheimilunum. Kornið var svo að segja malað daglega í steinkvörnum. Jón Sveinsson í Nýlendu (nr. 42) við Vestmannabraut gaf Byggðarsafninu kornbyrðuna, en hann var sonur hjónanna á Grjótá, Sveins bónda og k. h. frú Arnbjargar Guðmundsdóttur.
* 815. Kornkvörn, hraungrýtis
232

breytingar

Leiðsagnarval