„Blik 1967/Leiklistarsaga Vestmannaeyja 3. kafli, V., 1930-1950“: Munur á milli breytinga

Áður en lengra er haldið, þykir mér rétt að minnast eilítið á Einar Pálsson leikara.<br>

Á árunum 1948-1949 var stofnað Bandalag íslenzkra leikfélaga í þeim tilgangi að mynda nánara samband milli hinna ýmsu leikfélaga í landinu og stofna til aðstoðar við starf þeirra t.d. með því að útvega þeim leikstjóra og aðra leiðbeinendur, búninga, leiktjöld o.fl. Einar Pálsson leikari kom til Eyja að þessu sinni á vegum Bandalagsins. Einar Pálsson hafði lært leiklist utanlands t.d. í hinum konunglega leikskóla í Englandi, The Royal Academy of Dramatic Arts. Síðan starfaði hann hjá B.B.C. og hjá kvikmyndafyrirtækinu Arthur Rank.<br>

Þegar Einar leikari kom heim, starfaði hann hjá Leikfélagi Reykjavíkur og lék þar og víðar, eins og hann gerði fyrir utanför sína.

Leikfélag Vestmannaeyja fékk búningana til „Kinnarhvolssystra“ lánaða frá Hafnarfirði.<br>

Frumsýning á „Kinnarhvolssystrum“ fór fram í samkomuhúsinu 22. sept. 1950.<br> Umsögn um leikinn úr Eyjablaðinu 23. sept. 1950:<br>

„Kinnarhvolssystur“ er ævintýraleikur af lélegra taginu, þýddur á tungutak sem er óþjált í munni og hljómar ankannarlega, margar sviðsbreytingar og langar, lélegar aðstæður við æfingar - og samt er þetta hægt, já, meira en það. Það var mjög ánægjulegt að vera í leikhúsinu í gærkvöldi. Ég fullyrði að hér gat að líta beztu tilþrif, sem hér hafa sézt á sviði.<br>

Nú er einn mánuður ekki langur tími til æfinga, sízt þegar í hlut á fólk, sem varla eða ekki hefur komið á leiksvið fyrr. Ég veit ekki, hvað það hefur kostað leikstjórann að töfra út úr fólkinu það sem við sáum í gærkvöldi og því síður hvað það hefur kostað leikendurna að hlýða töfrasprota hans. En til þess að slíkt sé hægt og mögulegt þarf vilja og hæfni beggja aðila. Í heild ber sýningin þess vitni, að hvorttveggja var fyrir hendi. Sviðsetning þessa leiks ber öll þess merki að hér hefir verið að verki maður, sem veit hvað hann vill og hefur lag á að framkvæma það! Meðal leikendanna eru tveir, aðeins tveir menn, sem kalla má sviðsvana, þá [[Stefán Árnason]] og [[Valdimar Ástgeirsson]]. Valdimar er allgóður í bóndanum, gervið afbragð, framsetning skýr, mætti þó vera svolítið innilegri, þegar því er að skipta.<br>

Stefán kemur fyrst fram sem málmnemi, dauft hlutverk en ég held það vanti það dularfulla við þessa persónu, gervið ekki gott og kannske er það líka nóg. Förumaðurinn er aftur á móti ágætur, rómur og látbragð, en bjartari yfirlitum hefði hann verið sterkari. Leikur bergkonungsins er aðallega falinn í framsetningu, og leysti Stefán það með prýði. Ingigerður, [[Marlaug Einarsdóttir|Mally Einarsdóttir]], og Gústaf, [[Páll Steingrímsson]], voru sem maður segir lýtalaus og það er meira en hægt er að segja um byrjendur almennt. Þeir Jóhann, [[Gunnar Sigurmundsson]] og Axel, [[Kristján Georgsson]], meðan þeir voru ungir menn voru báðir góðir, léttir og frískir, Kristján mætti þó temja sér skýrara málfar, en þegar aldurinn færist yfir þessa herra, vantar að þeir séu dálítið silalegri. Gervi Axels sem gamals var gott, en Jóhanns gamals miður gott. Leikur beggja var nokkuð jafn til enda. Þó held ég, að Jóhann mætti vera, sýna, meiri tilfinningu, þegar hann sér ástmey sína eftir öll þau ár. Jóhanna litla, [[Ragnheiður Sigurðardóttir]], var elskuleg, bros hennar og viðmót sigursælt og ætti nokkur sál skilið gjafir bergkonungsins og gæfu, þá var það hún. En hún gæti verið enn betri, ef hún næði meira valdi á rödd sinni, tónninn er heldur sléttur. Þetta var Jóhanna unga. Jóhanna gamla var miklu betri en við var að búast og var gervið þó klaufalegt. Ragnheiður hefur varla komið á svið áður, en ég spái, að hún eigi eftir að hressa oftar upp á þetta leiksvið.<br>

Framanritað verður að nægja um þetta mikla leikrit og starf L.V. Við höfum enn fengið eina sönnun fyrir, að hér leynast kraftar til stórátaka, sé þeim veitt athygli og þeir leystir úr læðingi af þeim mönnum, sem kunna að beita þeim samkvæmt eðli og efni hvers vanda sem viðfangsefnin krefjast á sviðinu.<br> Skr. með hliðsjón af samtíma umsögnum manna í Eyjum og skoðun undirritaðs“.

Í tilefni af þessum tímamótum í starfsemi L.V. segir [[Þorsteinn Víglundsson|Þorst. Þ. Víglundsson]] í Framsóknarblaðinu 11. okt. 1950 m.a.:<br>

L.V. sýnir um þessar mundir leikritið „Kinnarhvolssystur“ eftir sænska skáldið C. Haugh. Ekki er mér kunnugt, hvort sýningin stendur í nokkru sambandi við 40 ára afmælið, en mig langar að spinna nokkrar hugleiðingar um efni þess.“<br>

Síðan rekur höfundur efni leikritsins, sem fjallar um kjarnann í mannlegu sálarlífi, sjúkleika mannsins í efnishyggju og eigingirni annarsvegar, hinsvegar fórnarlundina og góðvildina - það sem gerir manninn að manni - yljaðan barnslegu trúartrausti, en meistarinn lagði áherzlu á hið barnslega í þeim efnum. „Ég skil það, að efnishyggjumenn muni ekki meta mikils efni þessa skáldverks.“<br>

Persónulega þakka ég leikfélaginu fyrir þessa dásamlegu leiksýningu. Boðskapur leiksins fjallar um kjarna mannlífsins. Við veljum eða höfnum. Sýning L.V. á leikritinu „Kinnarhvolssystur“ hjálpar okkur til þess.<br>

Hér er unnið mikilvægt menningarstarf.“<br>

Ofanritað er útdráttur úr grein Þ.Þ.V. um leikritið Kinnarhvolssystur, er sýnt var í tilefni af 40 ára afmæli félagsins 1950.

                             ————————————————

''Frá vinstri: [[Ragnheiður Sigurðardóttir]] [[Sigurður Bogason|Bogasonar]], [[Unnur Guðjónsdóttir]] frá [[Sandfell]]i og [[Rúrik Haraldsson]] frá [[Sandur|Sandi]], sem hér var þá leikstjóri.''