64.339
breytingar
„Blik 1958/Síðasta seglskipið“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
ekkert breytingarágrip
m (Verndaði „Blik 1958/Síðasta seglskipið“ [edit=sysop:move=sysop]) |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 9: | Lína 9: | ||
[[Jón Ísak Sigurðsson|JÓN Í SIGURÐSSON]], ''hafnsögumaður:'' | [[Jón Ísak Sigurðsson|JÓN Í SIGURÐSSON]], ''hafnsögumaður:'' | ||
< | <big><big><big><big>Síðasta seglskipið</big></big></big> | ||
Þann 27. desember 1930 kom hingað til Vestmannaeyja síðasta farmseglskipið. Skip þetta hét „San“ og flutti timburfarm til verzlunar Gísla J. Johnsen, hinn síðasta til hennar. <br> | Þann 27. desember 1930 kom hingað til Vestmannaeyja síðasta farmseglskipið. Skip þetta hét „San“ og flutti timburfarm til verzlunar Gísla J. Johnsen, hinn síðasta til hennar. <br> | ||
Við skip þetta eru mér tengdar sérstakar endurminningar. Ég er einn á lífi af þeim mönnum, sem sóttu skipið norður fyrir [[Eiði]] og færðu það til hafnar með leiðsögn [[Hannes Jónsson|Hannesar Jónssonar]] lóðs. Á „San“ var fimm manna áhöfn. <br> | Við skip þetta eru mér tengdar sérstakar endurminningar. Ég er einn á lífi af þeim mönnum, sem sóttu skipið norður fyrir [[Eiði]] og færðu það til hafnar með leiðsögn [[Hannes Jónsson|Hannesar Jónssonar]] lóðs. Á „San“ var fimm manna áhöfn. <br> | ||
Þennan dag var vindur austan suðaustan 6—7 stig framan af degi og allmikill austan sjór. Klukkan 9 um morguninn fórum við inn fyrir Eiði á [[Heimaey VE-7|v/b Heimaey, VE 7]], sem var stór vélbátur á þess tíma mælikvarða eða rúmar 29 lestir, og með Tuxhamvél. Þessi bátur hafði talstöð, sem var algjör nýjung hér þá; hann var fyrsti bátur hér í Eyjum með þá tækni innan borðs. Bátinn átti [[Gísli J. Johnsen]] kaupmaður. <br> | Þennan dag var vindur austan suðaustan 6—7 stig framan af degi og allmikill austan sjór. Klukkan 9 um morguninn fórum við inn fyrir Eiði á [[Heimaey VE-7|v/b Heimaey, VE 7]], sem var stór vélbátur á þess tíma mælikvarða eða rúmar 29 lestir, og með Tuxhamvél. Þessi bátur hafði talstöð, sem var algjör nýjung hér þá; hann var fyrsti bátur hér í Eyjum með þá tækni innan borðs. Bátinn átti [[Gísli J. Johnsen]] kaupmaður. <br> | ||
Þegar við komum um borð í „San“, þar sem skipið lá fyrir akkeri fyrir innan Eiði, var hafizt handa um að létta legugögnum. Ætlunin var, að „Heimaey“ drægi skipið austur fyrir Klettsnef og inn á höfn. All erfiðlega gekk að létta akkerinu, enda voru tækin ekki góð til slíkra hluta. Akkerisvindan var stór trésívalningur með tannhjólagrópum um miðjuna. En í sambandi við tannhjólið, sem greip í grópin, var komið fyrir tveim vogarörmum, sem lágu þvert á öxul vinduássins. Með því að vega þessa vogararma upp og niður með handafli, féllu hömlur frá voginni í gróp tannhjólsins, og orkaði þannig á vinduásinn, að hann snerist og vatt um leið upp á sig akkerisfestina. Þrjú vöf af festinni voru | Þegar við komum um borð í „San“, þar sem skipið lá fyrir akkeri fyrir innan Eiði, var hafizt handa um að létta legugögnum. Ætlunin var, að „Heimaey“ drægi skipið austur fyrir Klettsnef og inn á höfn. All erfiðlega gekk að létta akkerinu, enda voru tækin ekki góð til slíkra hluta. Akkerisvindan var stór trésívalningur með tannhjólagrópum um miðjuna. En í sambandi við tannhjólið, sem greip í grópin, var komið fyrir tveim vogarörmum, sem lágu þvert á öxul vinduássins. Með því að vega þessa vogararma upp og niður með handafli, féllu hömlur frá voginni í gróp tannhjólsins, og orkaði þannig á vinduásinn, að hann snerist og vatt um leið upp á sig akkerisfestina. Þrjú vöf af festinni voru höfð um vinduásinn. Þegar þurfti að gefa út festina eða láta akkerið falla, varð að draga festina yfirum af vinduásnum með handafli. Jafnframt þurfti að draga hana upp úr festarkassanum. Þetta allt var erfitt verk og tímafrekt, enda gekk það oft fremur seint að varpa akkeri miðað við það, sem nú er á flestum skipum. <br> | ||
Eins og áður er sagt, byrjuðum við að draga upp akkerið, en það gekk skrikkjótt. Tvívegis átti það sér stað, þegar komið var að beinni niðurstöðu, að allt stóð fast. Þá var ályktað, að festin eða akkerið væri fast í botni. Var þá festin gefin út aftur og skipið látið reka og taka í festina. Allt án árangurs. Þegar festin hafði verið dregin inn að niðurstöðu í þriðja sinn, tók stýrimaðurinn eftir því, að festarlás stóð fastur í festarsmáttinni (kluss). Eftir að hann hafði verið losaður, gekk vel að ná akkerinu upp. Höfðum við þá verið í 3 1/2 klukkustund að létta. Allan þann tíma beið „Heimaey“ hjá okkur reiðubúin til að draga „San“ í höfn. <br> | Eins og áður er sagt, byrjuðum við að draga upp akkerið, en það gekk skrikkjótt. Tvívegis átti það sér stað, þegar komið var að beinni niðurstöðu, að allt stóð fast. Þá var ályktað, að festin eða akkerið væri fast í botni. Var þá festin gefin út aftur og skipið látið reka og taka í festina. Allt án árangurs. Þegar festin hafði verið dregin inn að niðurstöðu í þriðja sinn, tók stýrimaðurinn eftir því, að festarlás stóð fastur í festarsmáttinni (kluss). Eftir að hann hafði verið losaður, gekk vel að ná akkerinu upp. Höfðum við þá verið í 3 1/2 klukkustund að létta. Allan þann tíma beið „Heimaey“ hjá okkur reiðubúin til að draga „San“ í höfn. <br> | ||
Var þá dráttartaug fest á milli skips og báts og haldið af stað. <br> | Var þá dráttartaug fest á milli skips og báts og haldið af stað. <br> | ||
| Lína 23: | Lína 25: | ||
Við vorum alls 9 1/2 klukkustund að sækja „San“ inn fyrir Eiði og ganga frá því á höfninni. Þetta var óvenjulega langur tími. Enda fannst þeim svo, er í landi voru, því að skipaafgreiðsla Gísla J. Johnsen sendi [[Soffía VE-226|v/b Soffíu, VE 226]], út til okkar, þegar á daginn leið, til þess að vita, hvernig okkur gengi. Þá munaði minnstu, að illa færi fyrir bátnum, því að bátsvélin stanzaði rétt utan við syðri hafnargarðinn. Þar sem allmikill austansjór var og vindbræla, eins og áður segir, rak bátinn að garðinum. Báturinn lét akkeri falla, en það kom að litlum notum vegna nálægðar hans við hafnargarðinn. Á síðustu stundu tók vélin aftur á rás, svo að öllu var borgið frá þeim örlögum, er annars hefðu beðið báts og áhafnar eins og [[Njáll VE-|v/b Njáls]] og skipshafnar hans á sömu slóðum nokkrum árum áður. <br> | Við vorum alls 9 1/2 klukkustund að sækja „San“ inn fyrir Eiði og ganga frá því á höfninni. Þetta var óvenjulega langur tími. Enda fannst þeim svo, er í landi voru, því að skipaafgreiðsla Gísla J. Johnsen sendi [[Soffía VE-226|v/b Soffíu, VE 226]], út til okkar, þegar á daginn leið, til þess að vita, hvernig okkur gengi. Þá munaði minnstu, að illa færi fyrir bátnum, því að bátsvélin stanzaði rétt utan við syðri hafnargarðinn. Þar sem allmikill austansjór var og vindbræla, eins og áður segir, rak bátinn að garðinum. Báturinn lét akkeri falla, en það kom að litlum notum vegna nálægðar hans við hafnargarðinn. Á síðustu stundu tók vélin aftur á rás, svo að öllu var borgið frá þeim örlögum, er annars hefðu beðið báts og áhafnar eins og [[Njáll VE-|v/b Njáls]] og skipshafnar hans á sömu slóðum nokkrum árum áður. <br> | ||
Þessari síðustu hafnarleiðsögn til handa seglknúðu farmskipi hingað lauk þess vegna betur en áhorfðist í fyrstu. Hið sama mætti segja um margar slíkar ferðir okkar fyrr og síðar. Lánið hefir þar jafnan verið með í förum. | Þessari síðustu hafnarleiðsögn til handa seglknúðu farmskipi hingað lauk þess vegna betur en áhorfðist í fyrstu. Hið sama mætti segja um margar slíkar ferðir okkar fyrr og síðar. Lánið hefir þar jafnan verið með í förum. | ||
:::::::::::::::::[[Jón Ísak Sigurðsson|''J.Í.S.'']] | |||
{{Blik}} | {{Blik}} | ||