494
breytingar
„Björn Kalman“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
tilvísun Samvinnuna
(HÍ) |
(tilvísun Samvinnuna) |
||
| Lína 10: | Lína 10: | ||
og móðurina´ að honum. | og móðurina´ að honum. | ||
Björn fluttist til Reykjavíkur um aldamótin og stundaði nám við | Björn fluttist til Reykjavíkur um aldamótin og stundaði nám við Latínuskólann sem nú er Menntaskólinn í Reykjavík. Þaðan varð hann stúdent 1904 með I einkunn. Meðan á náminu stóð kenndi Ólafur Rósinkranz íþróttir við skólann, en hann var áhugasamur um knattspyrnu og tókst að vekja áhuga margra ungra drengja á þessari íþrótt. Björn var sérlega áhugasamur og lagði sig fram um að þeir félagar tækju sem allra mestum framförum í leiknum. Hann útvegaði sér eintak af enskum knattspyrnureglum, þýddi þær smám saman á íslensku og las upp úr þeim á æfingum, þannig náðu menn áður en langt um leið valdi á reglunum og gátu leikið löglega. | ||
Áður en hann hélt utan var staddur í Reykjavík Vilhjálmur Stefánsson, landkönnuður og um sama leiti kom Napier, þá skákmeistari Englands, í heimsókn til Íslands. Napier tefldi við Björn sem þá var einn sterkasti skákmaður hér á landi og tókst Birni að sigra meistarann. | Áður en hann hélt utan sumarið 1904 var staddur í Reykjavík Vilhjálmur Stefánsson, landkönnuður og um sama leiti kom Napier, þá skákmeistari Englands, í heimsókn til Íslands. Napier tefldi við Björn sem þá var einn sterkasti skákmaður hér á landi og tókst Birni að sigra meistarann. | ||
Vilhjálmi landkönnuði tókst síðar að fá Björn til að setjast í Harvard háskóla og halda þar áfram námi. En þeir flutningar áttu aðallega að vera til að styrkja með því skáklið skólans. En það fór á annan veg, því skákmenn skólans voru því mótfallnir að svona ungur og nýkominn nemandi yrði tekinn framyfir hina eldri. | Vilhjálmi landkönnuði tókst síðar að fá Björn til að setjast í Harvard háskóla og halda þar áfram námi. En þeir flutningar áttu aðallega að vera til að styrkja með því skáklið skólans. En það fór á annan veg, því skákmenn skólans voru því mótfallnir að svona ungur og nýkominn nemandi yrði tekinn framyfir hina eldri. | ||
Björn sigldi síðan til Danmerkur til frekara náms og nam málfræði við Hafnarháskóla 1904-05, en | Björn sigldi síðan til Danmerkur til frekara náms og nam málfræði við Hafnarháskóla 1904-05, en fór haustið 1905 með Vilhjálmi Stefánssyni, landkönnuði til náms í rafmagnsfræði við Harvard, en hvarf þaðan í skyndingu og fór til Winnipeg og vann þar að ýmsum störfum, en fluttist til Íslands að nýju í árslok 1908 og stundaði laganám við Háskóla Íslands og útskrifaðist þaðan cand. juris 1912 og varð Hæstaréttarlögmaður 1922. | ||
[[Mynd:KG-mannamyndir 1098.jpg|thumb|220px|Björn og dætur.]] | [[Mynd:KG-mannamyndir 1098.jpg|thumb|220px|Björn og dætur.]] | ||
| Lína 28: | Lína 28: | ||
Björn tók sér ættarnafnið Kalman á þessum tíma og gerðist meðritstjóri við Lögberg í eitt og hálft ár en fer svo að nýju til Íslands. Einhvern tíma eftir heimkomuna fluttist Björn til Seyðisfjarðar með fjölskyldu sína og þar var hann er ættarnafnið Kalman var samþykkt 1916. Þar virtist hann hafa búið um tíma. Hann hætti svo til alveg að tefla skák þar sem þær lögðust þungt á hann og hann gat ekki hætt að hugsa um skákirnar. Hann er nefndur í grein í Vísi 27. maí 1925 með þessum orðum : " ... enn eru til hér á landi ýmsir góðir skákmenn, en þó munu nú sumir hinna slyngustu hafa lagt þá íþrótt niður að mestu. Má þar nefna meðal annarra : þá Björn Pálsson Kalman og Pétur Zóphóníasson ... og mundu hafa talist hlutgengir hvar sem væri á skákþingum erlendis ... ". | Björn tók sér ættarnafnið Kalman á þessum tíma og gerðist meðritstjóri við Lögberg í eitt og hálft ár en fer svo að nýju til Íslands. Einhvern tíma eftir heimkomuna fluttist Björn til Seyðisfjarðar með fjölskyldu sína og þar var hann er ættarnafnið Kalman var samþykkt 1916. Þar virtist hann hafa búið um tíma. Hann hætti svo til alveg að tefla skák þar sem þær lögðust þungt á hann og hann gat ekki hætt að hugsa um skákirnar. Hann er nefndur í grein í Vísi 27. maí 1925 með þessum orðum : " ... enn eru til hér á landi ýmsir góðir skákmenn, en þó munu nú sumir hinna slyngustu hafa lagt þá íþrótt niður að mestu. Má þar nefna meðal annarra : þá Björn Pálsson Kalman og Pétur Zóphóníasson ... og mundu hafa talist hlutgengir hvar sem væri á skákþingum erlendis ... ". | ||
Björn var í hópi fyrstu lögfræðinganna sem útskrifuðust frá Háskóla Íslands sumarið 1912 ásamt 4 öðrum. Eftir það starfaði hann víða, m.a. á Morgunblaðinu 1914-15, sem kennari við Verzlunarskólann en síðar sem hæstaréttarlögmaður í Reykjavík og víðar um árabil. Kona hans var Martha María Indriðadóttir, leikkona, en hún var dóttir [[Indriði Einarsson|Indriða Einarssonar]] þingmanns Vestmannaeyja 1891. Þau áttu börnin; Páll Einar Kalman, f. 14. janúar 1924, d. 23. maí 1996, sem fór utan 18 ára til siglinga og sneri aldrei aftur heim, Helga Kalman, Hildur Kalman, f. 29. júlí 1916, d. 6. febrúar 1974, leikkona og Björn Kalman, læknir í Svíþjóð. | Björn var í hópi fyrstu lögfræðinganna sem útskrifuðust frá Háskóla Íslands sumarið 1912 ásamt 4 öðrum. Eftir það starfaði hann víða, m.a. á Morgunblaðinu 1914-15, sem kennari við Verzlunarskólann en síðar sem hæstaréttarlögmaður í Reykjavík og víðar um árabil. Hann veiktist af lömunarveiki um 1930. Kona hans var Martha María Indriðadóttir, leikkona, en hún var dóttir [[Indriði Einarsson|Indriða Einarssonar]] þingmanns Vestmannaeyja 1891. Þau áttu börnin; Páll Einar Kalman, f. 14. janúar 1924, d. 23. maí 1996, sem fór utan 18 ára til siglinga og sneri aldrei aftur heim, Helga Kalman, Hildur Kalman, f. 29. júlí 1916, d. 6. febrúar 1974, leikkona og Björn Kalman, læknir í Svíþjóð. | ||
Björn flutti til Vestmannaeyja 1930 og vann þar við ýmis störf og var félagi í [[Taflfélag Vestmannaeyja|Taflfélagi Vestmannaeyja]] og tefldi eitthvað, m.a. í sveitakeppni. Hann fluttist að nýju til Reykjavíkur 1940 þar sem hann átti heima síðan. | Björn flutti til Vestmannaeyja 1930 og vann þar við ýmis störf, m.a. sem kokkur á fiskibátum og var félagi í [[Taflfélag Vestmannaeyja|Taflfélagi Vestmannaeyja]] og tefldi eitthvað, m.a. í sveitakeppni. Hann fluttist að nýju til Reykjavíkur 1940 þar sem hann átti heima síðan. | ||
Sú tilgáta hefur oft verið nefnd að Björn hafi verið fyrirmyndin að Dr. B. í hinni þekktu sögu Stefans Zweig, Manntafl. | Sú tilgáta hefur oft verið nefnd að Björn hafi verið fyrirmyndin að Dr. B. í hinni þekktu sögu Stefans Zweig, Manntafl. | ||
| Lína 39: | Lína 39: | ||
* Lögfræðingatal 1736-1992. Iðunn Reykjavík 1993 | * Lögfræðingatal 1736-1992. Iðunn Reykjavík 1993 | ||
* Lesbók Mbl. 24. desember 1942 (vital við Björn) | * Lesbók Mbl. 24. desember 1942 (vital við Björn) | ||
* Söguleg skák e. Jón Ólafsson hrl., Samvinnan, 1. ágúst 1976, bls. 14 o.áfr. | |||
* Ættarnöfn á Íslandi, Árnastofnun, heimasíða | * Ættarnöfn á Íslandi, Árnastofnun, heimasíða | ||
* Heimasíða KR (stofnun) | * Heimasíða KR (stofnun) | ||