„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1992/Settur í land vegna sjóveiki“: Munur á milli breytinga

<big><big><center>Settur í land vegna sjóveiki</center></big></big><br>

[[Sveinn Valdimarsson|Svein Valdimarsson]] þekkja flestir Vestmannaeyingar. Hann hefur um árabil verið í hópi farsælustu og aflasælustu skipstjóra í Eyjum. Sveinn, eða Svenni í Varmadal eins og hann oftast er nefndur, er fæddur á [[Getháls|Geithálsi]] í Vestmannaeyjum 1934, sonur hjónanna [[Margrét Pétrsdóttir|Margrétar Pétursdóttur]] frá Norðfirði og [Valdimar Sveinsson|Valdimars Sveinssonar]] frá Gamla Hrauni á Eyrarbakka og er Sveinn elstur fimm systkyna. Sveinn er kvæntur Láru Þorgeirsdóttur frá Sælundi og eiga þau tvær dætur.<br>

 

 

Það get ég varla sagt. Þetta hefur alltaf gengið áfallalítið fyrir sig. Þó man ég eftir eftirminnilegri sjóferð. Það var 1958 að ég réðist sem vélstjóri á [[Freyfaxi|Freyfaxa]] sem þeir höfðu nýlega keypt [[Kjartan Friðbjarnarson|Kjartan Friðbjarnar]] og [[Jóhann Sigfússon]]. Ákveðið var að sigla bátnum til Skagen í Danmörku þar sem átti að skipta um vél í honum. Freyfaxi var tréskip, um 70 tonn að stærð, fékk síðar nafnið [[ms Faxi|Faxi]] og þar á eftir [[Meta]]. Vélin í honum var June Munktell, snarvend með telegrafi og bjöllu. Við vorum fimm um borð, [[Haukur Jóhannsson]] skipstjóri, [[Sigurður Viktorsson]] stýrimaður, ég vélstjóri, [[Gísli Steingrímsson|Gísli Steingríms]] annar vélstjóri og [[Jón Stefánsson]] kokkur. Við lögðum af stað héðan 2. janúar og það tók okkur tíu sólarhinga að komast út. Það var vitlaust veður megnið af leiðinni og við Shetlandseyjar bilaði ljósavélin þannig að allt varð rafmagnslaust um borð. Ákveðið var að halda til hafnar á Shetlandseyjum til að láta gera við og farið vestan megin inn á einhvern fjörð þar sem var smáhöfn, raunar engin bryggja heldur látið falla á firðinum. Það hafði sprungið olíurör við ljósavélina og þurfti að fara með það til Leirvíkur til viðgerðar. Á meðan biðum við í blíðuveðri, þetta var raunar eini dagurinn í allri ferðinni sem var sæmilegt veður. Á staðnum var ein verslun og nú voru menn orðnir nokkuð þyrstir, þannig að ákveðið var að skrapa saman því lausafé sem til var og kaupa bjór. Hann fékkst í búðinni en sá var hængurinn á að við máttum ekki drekka hann þar inni heldur urðum við að fara út fyrir meðan hann var teygaður. Það var nú svo sem allt í lagi. En þegar við sitjum þarna úti í blíðunni með bjórinn verður okkur litið á bátinn úti á legunni og finnst hann signari en eðlilegt gæti talist. Raunar var ekki óeðlilegt að hann væri siginn þar sem við vorum með lestina hálf-fulla af brotajárni. Þrátt fyrir það þótti okkur hann of siginn. Við höfðum nú ekki tiltakanlegar áhyggjur af þessu og kláruðum bjórinn. En begar um borð kom, var farið að athuga málið. A siglingunni svaf enginn frammi í lúkarnum og það kom í ljós að lúkarinn var hálffullur af sjó. En svo þétt var þilið milli lúkarsins og lestarinnar að ekkert rann aftur í. Það tók okkur átta tíma að ausa úr lúkarnum með fötum. Pá var farið að leita að orsökum lekans og voru þær auðfundnar. Dekkið var svo gisið að sjór hafði átt greiða leið niður. Ég held að það hafi farið megnið af maka-rínsbirgðum kokksins í að þétta það. Svo var lagt í hann á nýjan leik og eftir fjóra eða fimm tíma var komið vitlaust veður aftur. Það sem verra var, ljósavélin bilaði á ný. Það var ákveðið að sigla ljóslausir það sem eftir var leiðarinnar en einna verst að hafa ekki ljós við kompásinn. Um borð var gamall Atlas-dýptarmælir sem var tengdur við stóra rafhlöðu. Eg aftengdi hann og tengdi rafhlöðuna við kompásljósið þannig að því var bjargað. Að öðru leyti var skipið rafmagnslaust og þar að auki komst sjór í vatnið hjá okkur þannig að það var ekki drekkandi. Ég held að það hafi tekið okkur rúma fjóra sólarhringa að baksa yfir Norðursjóinn. Á þeim tíma var ekkert hlustað á útvarp til að spara rafmagnið og talstöðin ekki notuð, það átti að nota rafmagnið á hana ef í verulegar nauðir ræki. Svo loksins komumst við til Skagen og þar blasti við enn eitt vandamálið, vélin snarvend og ekkert loft á kútum vegna rafmagnsleysis og því ekki hægt að setja á ferð aftur á. Eina ráðið sem við höfðum tiltækt var að sigla inn á höfnina á hægustu ferð og láta síðan falla skammt frá bryggju. Þarna var vel tekið á móti okkur, ekki vantaði það og við komumst að því að menn höfðu verið farnir að óttast um okkur, búið að lýsa eftir ökkur. Palli á Reyni var þarna úti, var að láta smíða nýjan Reyni og hann hafði verið að reyna að kalla í okkur í þrjá sólarhringa. Það bar að sjálfsögðu engan árangur þar sem við vorum ekki með talstöðina á. Í Skagen bjuggum við svo á sjómannaheimilinu og þar gekk nú stundum ýmislegt á. Við vorum allir miklir spilamenn og höfðum gaman af að spila brids. En það var algerlega bannað í salnum á sjómannaheimilinu og vorum við samstundis reknir þaðan út þegar við ætluðum að reyna slíkt. Þetta heimili var rekið af einhverjum sértrúarsöfnuði sem þótti spilamennska ekki flokkast undir kristilegt athæfi. En þannig endaði sem sagt þessi sjóferð sem er sú eina sem ég get sagt að hafi verið eitthvað söguleg. Raunar man ég eftir því þegar systurskipin [[Hugrún]] og [[Sigrún]] komu hingað að vestan, áttu að vera komin fyrir jól. Hugrún kom á réttum tíma en Sigrún týndist og var farið að óttast um hana. Ég var ráðinn á Hugrúnu þessa vertíð og kl. 4 á aðfangadag var ég ræstur út til að fara að leita. Við fórum á henni [[Suðurey]] og vorum nokkuð margir. Það fyrsta sem gert var, var að fara og ná í kost niður í búð hjá Jóa í [[Ísfélag Vestmannaeyja|Ísfélaginu]]. Þar var ruslað úr hillum og ekki valið það ódýrasta, fullt af niðursoðnum ávöxtum og fleiru ámóta. Svo var haldið til leitar og fann Arinbjörn Sigrúnu um 30 sjómílur vestan við Eyjar. Við á Suðurey komum svo á staðinn og tókum bátinn í tog. Heim vorum við komnir um hádegi á jóladag. Þetta er í eina skiptið sem ég hef verið á sjó á jólunum.