„Blik 1961/Anna V. Benediktsdóttir“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
(Ný síða: Efnisyfirlit 1961 ÞORSTEINN Þ. VÍGLUNDSSON =Anna V. Benediktsdóttir= ==ljósmóðir== <br> Við hvörflum huga að Mosfelli í Mo...)
 
Ekkert breytingarágrip
Lína 20: Lína 20:
1. Jóhann Knútur, f. 7. apríl 1822, síðar prestur að Kálfafellsstað. <br>
1. Jóhann Knútur, f. 7. apríl 1822, síðar prestur að Kálfafellsstað. <br>
2. Þorvarður, f. 1824. Dó 14 daga gamall.  <br>
2. Þorvarður, f. 1824. Dó 14 daga gamall.  <br>
3. [[Anna V. Benediktsdóttir|Annar Valgerður]], f. 24. jan.
3. [[Anna Benediktsdóttir|Annar Valgerður]], f. 24. jan.
1831, síðar ljósmóðir í Vestmannaeyjum. <br>
1831, síðar ljósmóðir í Vestmannaeyjum. <br>
4. Helga, f. í apríl 1833. Dó fárra daga gömul. <br>
4. Helga, f. í apríl 1833. Dó fárra daga gömul. <br>
Lína 48: Lína 48:
Vorið 1853 fengu þessi ungu hjón, Stefán og Anna, byggingu  
Vorið 1853 fengu þessi ungu hjón, Stefán og Anna, byggingu  
fyrir [[Draumbær|Draumbæ]] eftir [[Helgi Jónsson í Draumbæ|Helga Jónsson]], sem þar hafði búið. <br>
fyrir [[Draumbær|Draumbæ]] eftir [[Helgi Jónsson í Draumbæ|Helga Jónsson]], sem þar hafði búið. <br>
Það ár eignuðust þau fyrsta barn sitt, sveinbarn, sem skírt var [[Jóhann Stefánsson Austmann|Jóhann]]. Árið 1852 kom [[Ólafur Diðrik Benediktsson|Ólafur Diðrik]], bróðir Önnu, að Ofanleiti, 15 ára gamall. Ekki hefi ég fundið heimildir fyrir því, hvort Þorbjörg prestsekkja dó þá eða brá búi og fluttist burt úr Mosfellssveit eða Kjalarnesþingum. Ólafur Diðrik mun hafa dvalizt á Ofanleiti til sumarsins 1853 en siglt þá til Kaupmannahafnar, þar sem hann réðist nú til smíðanáms fyrir atbeina prestshjónanna á Ofanleiti og með aðstoð og hjálp [[Niels Nikolai Bryde|N.N. Bryde]] kaupmanns í Danska Garði í Eyjum. Ólafur Diðrík lærði húsgagnasmíði, varð „snikkari“. Hann kom heim aftur sumarið 1856, þá 19 ára gamall, og hafði þá lokið námi. Þá gerðist hann heimilismaður systur sinnar og manns hennar í Draumbæ. <br>
Það ár eignuðust þau fyrsta barn sitt, sveinbarn, sem skírt var [[Jóhann Stefánsson Austmann|Jóhann]]. Árið 1852 kom [[Ólafur Diðrik Benediktsson|Ólafur Diðrik]], bróðir Önnu, að Ofanleiti, 15 ára gamall. Ekki hefi ég fundið heimildir fyrir því, hvort Þorbjörg prestsekkja dó þá eða brá búi og fluttist burt úr Mosfellssveit eða Kjalarnesþingum. Ólafur Diðrik mun hafa dvalizt á Ofanleiti til sumarsins 1853 en siglt þá til Kaupmannahafnar, þar sem hann réðist nú til smíðanáms fyrir atbeina prestshjónanna á Ofanleiti og með aðstoð og hjálp [[N. N. Bryde]] kaupmanns í Danska Garði í Eyjum. Ólafur Diðrík lærði húsgagnasmíði, varð „snikkari“. Hann kom heim aftur sumarið 1856, þá 19 ára gamall, og hafði þá lokið námi. Þá gerðist hann heimilismaður systur sinnar og manns hennar í Draumbæ. <br>
Árið 1856, 10 desember, ól Anna húsfreyja í Draumbæ annað barn sitt. Það var stúlkubarn og skírt [[Þorbjörg Jena Benedikta Stefánsdóttir Austmann eldri|Þorbjörg Jena Benedikta]], nöfnum ömmu sinnar og afa frá Mosfelli. Þetta barn dó á 1. aldursári. <br>
Árið 1856, 10 desember, ól Anna húsfreyja í Draumbæ annað barn sitt. Það var stúlkubarn og skírt [[Þorbjörg Jena Benedikta Stefánsdóttir Austmann eldri|Þorbjörg Jena Benedikta]], nöfnum ömmu sinnar og afa frá Mosfelli. Þetta barn dó á 1. aldursári. <br>
Rúmum 11 mánuðum síðar fæddi Anna húsfreyja þriðja barn sitt. Það var nær dauða en lífi, er það fæddist, svo að ekki þótti á það hættandi að draga að skíra það. Faðirinn skírði það sjálfur skemmri skírn þegar eftir fæðinguna eftir fyrri stúlkunni, sem þau höfðu átt. Það andaðist að skírnarathöfninni lokinni. Það var 21. nóvember 1853. <br>
Rúmum 11 mánuðum síðar fæddi Anna húsfreyja þriðja barn sitt. Það var nær dauða en lífi, er það fæddist, svo að ekki þótti á það hættandi að draga að skíra það. Faðirinn skírði það sjálfur skemmri skírn þegar eftir fæðinguna eftir fyrri stúlkunni, sem þau höfðu átt. Það andaðist að skírnarathöfninni lokinni. Það var 21. nóvember 1853. <br>
Á þessum árum var [[Solveig Pálsdóttir ljósmóðir|Solveig Pálsdóttir]] prests og skálds að [[Kirkjubær|Kirkjubæ]] ljósmóðir í Eyjum. Hún var yngsta dóttir prestshjónanna á Kirkjubæ og gift [[Matthías Markússon|Matthíasi Markússyni]] snikkara í Landlyst. <br>
Á þessum árum var [[Solveig Pálsdóttir]] prests og skálds að [[Kirkjubær|Kirkjubæ]] ljósmóðir í Eyjum. Hún var yngsta dóttir prestshjónanna á Kirkjubæ og gift [[Matthías Markússon|Matthíasi Markússyni]] snikkara í Landlyst. <br>
Árið 1852 var danskur maður skipaður héraðslæknir í Vestmannaeyjum. Sá hét [[Philip Theodor Davidsen]], ötull maður, áræðinn og framtakssamur. Hann mun hafa beitt sér fyrir því m.a., að búsettar yrðu í Eyjum tvær lærðar ljósmæður. Hann fékk brátt augastað á húsfreyjunni í Draumbæ til ljósmóðurnáms.    Prestshjónin að Ofanleiti voru þess einnig fýsandi. Árin liðu og Davidsen læknir dó 1860. En hugsjón hans um tvær lærðar ljósmæður í Eyjum hélt lífi. Ekki er mér kunnugt um, hvenær Anna V. Benediktsdóttir sigldi til Kaupmannahafnar til þess að læra ljósmóðurfræðina, því að heimildir um það eru vandfundnar. Svo hefur mér reynzt að minnsta kosti. En bréf hefi ég í höndum frá Önnu til sýslunefndar Vestmannaeyja, dags. 2. júní 1883, og telur hún sig þá hafa verið ljósmóðir í Eyjum í 20 ár. Eftir því ætti hún að hafa orðið þar ljósmóðir við hlið Solveigar Pálsdóttur árið 1863, sem láta mun nærri staðreyndum. <br>
Árið 1852 var danskur maður skipaður héraðslæknir í Vestmannaeyjum. Sá hét [[Philip Theodor Davidsen]], ötull maður, áræðinn og framtakssamur. Hann mun hafa beitt sér fyrir því m.a., að búsettar yrðu í Eyjum tvær lærðar ljósmæður. Hann fékk brátt augastað á húsfreyjunni í Draumbæ til ljósmóðurnáms.    Prestshjónin að Ofanleiti voru þess einnig fýsandi. Árin liðu og Davidsen læknir dó 1860. En hugsjón hans um tvær lærðar ljósmæður í Eyjum hélt lífi. Ekki er mér kunnugt um, hvenær Anna V. Benediktsdóttir sigldi til Kaupmannahafnar til þess að læra ljósmóðurfræðina, því að heimildir um það eru vandfundnar. Svo hefur mér reynzt að minnsta kosti. En bréf hefi ég í höndum frá Önnu til sýslunefndar Vestmannaeyja, dags. 2. júní 1883, og telur hún sig þá hafa verið ljósmóðir í Eyjum í 20 ár. Eftir því ætti hún að hafa orðið þar ljósmóðir við hlið Solveigar Pálsdóttur árið 1863, sem láta mun nærri staðreyndum. <br>
Þær sagnir hafa lifað í Eyjum, að Anna hafi kostað sjálf nám sitt í Kaupmannahöfn á þann hátt, að hún hafi selt erfðasilfur sitt, er hún hafði átt að eignazt eftir foreldra sína og þá sérstaklega móður sína. <br>
Þær sagnir hafa lifað í Eyjum, að Anna hafi kostað sjálf nám sitt í Kaupmannahöfn á þann hátt, að hún hafi selt erfðasilfur sitt, er hún hafði átt að eignazt eftir foreldra sína og þá sérstaklega móður sína. <br>
Lína 92: Lína 92:
Vorið 1895 fékk Pétur Pétursson byggingu fyrir hálfri jörðinni  
Vorið 1895 fékk Pétur Pétursson byggingu fyrir hálfri jörðinni  
[[Eystri-Hlaðbær|Eystri-Hlaðbæ]] á Vilborgarstöðum, er ekkjan [[Arnbjörg Árnadóttir]] flutti af jörðinni. <br>
[[Eystri-Hlaðbær|Eystri-Hlaðbæ]] á Vilborgarstöðum, er ekkjan [[Arnbjörg Árnadóttir]] flutti af jörðinni. <br>
Vorið 1897 fékk Pétur í Vanangri einnig byggingu fyrir hálfum Háagarði, er [[Magnús Guðmundsson í Hlíðarási|Magnús Guðmundsson]], síðar kenndur við [[Hlíðarás]], flutti af jörðinni. Þannig hafði Pétur þá orðið tvær Vilborgarstaðajarðir til ábúðar. Jafnframt ræktaði Pétur út tún fyrir sunnan [[Fagurlyst]]. Það er nú leikvangur barna. <br>
Vorið 1897 fékk Pétur í Vanangri einnig byggingu fyrir hálfum Háagarði, er [[Magnús Guðmundsson (Hlíðarási)|Magnús Guðmundsson]], síðar kenndur við [[Hlíðarás]], flutti af jörðinni. Þannig hafði Pétur þá orðið tvær Vilborgarstaðajarðir til ábúðar. Jafnframt ræktaði Pétur út tún fyrir sunnan [[Fagurlyst]]. Það er nú leikvangur barna. <br>
Pétur Pétursson stundaði einnig járnsmíðar í tómstundum sínum, því að hann var járnsmiður góður, eins og áður segir. — Efnahagur  þeirra hjóna fór batnandi ár frá ári. <br>
Pétur Pétursson stundaði einnig járnsmíðar í tómstundum sínum, því að hann var járnsmiður góður, eins og áður segir. — Efnahagur  þeirra hjóna fór batnandi ár frá ári. <br>
Vertíðina 1908 réri Pétur Pétursson á vélbátnum [[Ástríður VE-|Ástríði]], sem var 7,6 lestir að stærð. Formaður var [[Árni Ingimundarson á Brekku|Árni Ingimundarson]], búandi að [[Brekka|Brekku]] við [[Faxastígur|Faxastíg]]. Hann var bróðir [[Sigurður Ingimundarson|Sigurðar Ingimundarsonar]] á [[Skjaldbreið]]. 1. apríl þessa vertíð fórst báturinn með allri áhöfn, 6 mönnum, í aftaka austan veðri. Þar drukknaði Pétur Pétursson í Péturshúsi, og Anna ljósmóðir var orðin ekkja í þriðja sinn. Þá var hún 77 ára að aldri. Anna ljósmóðir dó tæpu hálfu öðru ári síðar eða 11. sept. 1909, á 79. aldursári. <br>
Vertíðina 1908 réri Pétur Pétursson á vélbátnum [[Ástríður VE-|Ástríði]], sem var 7,6 lestir að stærð. Formaður var [[Árni Ingimundarson á Brekku|Árni Ingimundarson]], búandi að [[Brekka|Brekku]] við [[Faxastígur|Faxastíg]]. Hann var bróðir [[Sigurður Ingimundarson|Sigurðar Ingimundarsonar]] á [[Skjaldbreið]]. 1. apríl þessa vertíð fórst báturinn með allri áhöfn, 6 mönnum, í aftaka austan veðri. Þar drukknaði Pétur Pétursson í Péturshúsi, og Anna ljósmóðir var orðin ekkja í þriðja sinn. Þá var hún 77 ára að aldri. Anna ljósmóðir dó tæpu hálfu öðru ári síðar eða 11. sept. 1909, á 79. aldursári. <br>

Leiðsagnarval