„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2010/Uppruni bátanafna í Vestmannaeyjum“: Munur á milli breytinga

Ef undirflokkar eru skoðaðir kemur í ljós að til norrænnar goðafræði er hægt að rekja nöfnin: Huginn, Narfi og Þór. Narfi er sonur Loka en einnig bar jötunn einn það nafn (Snorra Edda 2002:18). Erlend áhrif em í einu nafni: Gandí. Eitt dýranafn: Svanur. Ósk um gott gengi kemur ekki fram í neinu nafni. Gælunöfnin eru: Addi á Gjábakka, Binni í Gröf og Hlöddi. Fornir kappar eru nokkrir: Herjólfur, Ísleifur, Kári og Snorri Sturluson. Bátar sem nefndir hafa verið nöfnum aðstandenda eru: Addi á Gjábakka, Binni í Gröf, Guðni Ólafsson og Sighvatur Bjarnason, trúlega eru þeir þó fleiri þó ekki sé hægt að sjá beina tengingu. Í Þjóðsögum Jóns Árnasonar er saga um Þrasa. Hann bjó að sögn sumra í Eystriskógum að Þrasastöðum nálægt Skógarfossi. Segir sagan frá viðureign Þrasa og Loðmundar en þeir voru báðir fjölkunnugir mjög. Einnig segir sagan frá því að Þrasi hafi komið fyrir gullkistu undir Skógafossi (íslenskar þjóðsögur og ævintýri 2003:86).<br>

Kvenmannsnöfnin eru: Beta, Birta, Bylgja, Eva, Freyja, Frú Magnhildur, Guðfinna, Guðrún, Harpa, Inga, Mardís, María Pétursdóttir, Sjöfn, Svanborg og Þórunn Sveinsdóttir, samtals 15 nöfn. Árið 1980 voru þrjú þessara nafna á bátum í Eyjum: Bylgja, Sjöfn og Þórunn Sveinsdóttir, 3 af 13 nöfnum. Árið 1956 vom nöfnin Sjöfn og Freyja, 2 af 19 nöfnum. Freyja er gamalt og hefur verið tekið aftur upp eftir hlé. Árið 1950 eru bæði Sjöfn og Freyja. Árið 1944 var einungis nafnið Sjöfn. Árið 1928 er ekkert af nöfnunum sem eru árið 2004, en Sjöfn hefur trúlega lengstu óslitnu söguna.<br>

Til norrænnar goðafræði má telja: Freyju og Sjöfn. Engin erlend áhrif eru og engin dýranöfn. Ósk um gott gengi endurspeglast í nafninu Frú Magnhildur en það nafn á sér sérstaka sögu, eftir teiknimyndapersónu. Í kringum 1970 þegar eina barnaefnið sem sýnt var í sjónvarpinu var á sunnudögum var teiknimyndin um fílinn Blámann og móður hans Frú Magnhildi. Walt Disney gerði síðar myndina um fílinn Dúmbó, en það er sama teiknimyndapersóna og Blámann. Fyrirtækið sem gerir út bátinn Frú Magnhildi heitir Blámann (Jóhannes Sigurðsson 2009). Til gælunafna má telja Betu. Bátar sem eru nefndir í höfuðið á ættingjum eru: Þórunn Sveinsdóttir og María Pétursdóttir.<br>

Heiti sótt til örnefna eru: Drangavík, Heimaey, Hrauney, Pétursey, Portland (2), Smáey, Vestmannaey og Víkurröst, samtals níu nöfn. Árið 1980 var flokkurinn einungis með nöfnum sem sótt voru í heimabyggð en hér hafa aftur orðið hvörf. Þau nöfn sem voru árið 1980 og eru einnig árið 2004 eru: Heimaey og Vestmannaey. Ný nöfn sem sótt eru í heimahagana eru meðal annars Smáey eftir Smáeyjunum en svo kallast einu nafni eyjarnar Hæna, Hani, Hrauney og Grasleysa ásamt fjölda smáskerja. Einnig er bátsnafnið Hrauney sótt til Smáeyjanna. Bátsnafnið Vestmannaey skýrir sig sjálft. Pétursey er í Mýrdal í Vestur-Skaftafellssýslu. Ætla mætti að nafnið Portland væri sótt til útlanda, væri hægt að tengja nafnið við borg í Bandaríkjunum, en svo er ekki. Nafnið er annað nafn yfir Dyrhólaey. Dyrhólaey er syðsti tangi Íslands og syðsti hlutinn sem gengur út í sjó nefnist Tóin, þar sem gatið fræga er, sem gefur henni nafnið Portland á útlensku (Dyrhólaey 2009). Nafnið Portland nota sjómenn um tangann í daglegu tali (Friðrik Ásmundsson 2009). Drangavíkin, nafnið er komið til vegna þess að eigandinn vildi halda í viðliðinn -vík því hann átti Sigurvíkina þegar hann keypti bátinn en sá bátur hafði samsett nafn úr viðliðnum -vík og forlið úr nafni konu hans, Sigurjónu. En einnig er til örnefnið Drangavík á Hornströndum (Magnús Ríkharðsson 2009).<br>

Önnur nöfn eru: Antares, Bliki, Blíða, Bravo, Einfari, Frár, Fönix (2), Glaður, Glófaxi, Gullberg, Gæfa, Heppni, Hlýri, Kap, Léttir, Lóðsinn, Lundi, Sporður, Stígandi, Uggi og Æskan, samtals 22 nöfn. Árið 1980 eru nöfnin: Frár, Glófaxi, Gullberg, Kap II, Léttir, Lóðsinn, Lundi og Stígandi. Árið 1956 er einungis nafnið Lundinn og þá með ákveðnum greini. Greinilega hefur orðið einhver endumýjun á gömlum nöfnum aftur því þessi nöfn sem eru á Eyjabátum árið 1980 voru þar líka árið 1950: Glaður, Gæfa, Kap, Léttir og Lundinn, 4 af 17 nöfnum. Árið 1944 er einungis Lundinn og eins með árið 1956. Árið 1928 kemur síðan aftur samsvörun við árið 2004 því eldri nöfn hafa verið tekin upp og þau eru: Bliki, Glaður, Kap, Lundi 1, Lundi II, 4 af 25 nöfnum. Bátsnafnið Lundi kemur fyrir tvisvar sinnum en nafnið er ekki með ákveðnum greini og samsvarar því mynd nafnsins árið 2004 eldri myndinni. Bátsnafnið Lundi með og án greinis virðist því eiga sér lengstu og óslitnustu söguna.<br>

Til norrænnar goðafræði má telja Frá því einn dverganna í dvergatali Völuspár heitir því nafni. Önnur nöfn sem eru einnig dýranöfn eru: Fönix (2), Hlýri og Lundi. Ósk um gott gengi kemur fram í nöfnunum Gæfa og Heppni. Erlend áhrif má sjá í nafninu Antares.<br>