„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1984/ Minning látinna“: Munur á milli breytinga

''  <big>'''MINNING LÁTINNA'''</big><br>

''  Á hafið fór fley<br>

''  hún Hellisey.<br>

''  Nú átti að fiska og fá'ann<br>

''  en stutt var það kast<br>

''  í botni var fast<br>

''  Vog fátt varð til bjargar, nú valt hann.<br>

''  Þeir fóru í hafið allir fimm,<br>  

''  tveggja biðu örlög grimm.<br>  

''  Þrír voru eftir, þeir héldu ró.<br>  

''  Skipstjóri kafaði í von um björg.<br>  

''  Nú voru ráðin ekki mörg<br>  

''  kjölur var upp úr hafinu þó.<br>

''  Þeir komust á kjöl<br>

''  en áttu enga völ<br>  

''  horfðu á dauðann nálgast.<br>

''  Þeir ræddu það mál<br>

''  af lífi og sál<br>

''  fannst sem að þá væri þarfast.<br>

''  Að lesa upp bæn<br>

''  sem reynst hefur væn<br>

''  senda frá föður á himnum.<br>

''  Þeir fundu' í því styrk<br>

''  og sálin varð virk.<br>

''  Við förum í hafið og syndum.<br>

''  Nú bjargi hver sér<br>

''  á hverju sem fer.<br>

''  Var samkomulag þeirra sveina.<br>

''  Stefnan var heim<br>

''  hún dugði' ekki tveim<br>

''  en náði að bera þann eina.<br>

''  Sem nú segir frá<br>

''  sem betur má<br>

''  útbúa í slíkum vanda.<br>

''  Við þekkjum það ráð<br>

''  Guð gefi okkur náð<br>

''  það má ekki fleirum að granda.<br>

''  Nú kveðjum við fjóra<br>

''  það skarðið stóra<br>

''  var höggvið í ungmenna hópinn.<br>

''  Æ taktu nú þá<br>

''  í þína umsjá<br>

''  og gæt þeirra fyrir oss Drottinn.<br>

''  Við skuldum nú þeim<br>

''  sem komu' ekki heim <br>

''  og sjórinn náði áð buga<br>

''  að héðan í frá<br>  

''  megi á skipum sjá<br>

''  björgunartæki sem duga.<br>

Foreldrar hans eru Hjördís Inga Einarsdóttir og Jón Bjarni Hjartarson, sem bjuggu á Mýrum í Grundarfirði. Systkinin eru fjögur og er Hjörtur næstelstur. Eins og algengt er til sveita byrjaði hann fljótt að vinna við bú foreldra sinna og auk þess snemma fiskverkunarstörf í Grundarfirði. Hugur Hjartar stefndi á sjóinn, og fór hann fyrst með Elís Guðjónssyni, skipstjóra á Grundfirðingi SH 12, og þar var hann í tvö ár. Þá settist Hjörtur í málmiðnaðardeild Iðnskólans í Reykjavík, enda laghentur og mjög vel verki farinn. Sjórinn togaði og eftir einn vetur í málmiðnaðardeildinni er hann kominn á Hvanney SF frá Hornafirði. Á Hornafirði kynntist hann góðri stúlku, Þórunni Sveinsdóttur úr Vestmannaeyjum. Þau giftust og eignuðust dreng sem heitir Jón Bjarni í höfuðið á föðurafa sínum. Hjörtur og Þórunn slitu samvistir. Áður átti hann dóttur sem heitir Þórunn. Býr hún hjá móður sinni.<br>Með unnustu sinni Hugrúnu Davíðsdóttur frá Fagrafelli í Vestmannaeyjum hafði hann stofnað heimili að Áshamri 63 hér í bæ. Þau höfðu átt yndislegt sumar saman, ferðast víða og hugsað til framtíðarinnar. Hún virtist líka björt, hann orðinn skipstjóri hjá góðri útgerð 25 ára gamall.<br>Hér í Eyjum komst hann í góð skipsrúm og á síðustu vetrarvertíð var hann stýrimaður á Heimaey VE 1 hjá aflakónginum Herði Jónssyni. Þeir voru á sl. sumri með Hellisey til skiptis en á sl. hausti varð Hjörtur fastur skipstjóri þar og Hörður fór aftur á Heimaey. Hirti kynntist ég þegar hann varð nemandi minn í Stýrimannaskóla Vestmannaeyja haustið 1980 og þaðan lauk hann hinu meira fiskimannsprófi 1982 með 1. einkunn. Sannarlega eru í huga mínum einungis góðar minningar um hann frá þessum tíma.<br>Hann hafði stillta og góða framkomu og var untalsgóður. Góður námsmaður þar sem allt var í röð og reglu. Hann var mikill sundmaður og með þeim bestu sem lokið hafa prófi í froskköfun hér. Undanfarið hafa bekkjarbræður hans hring til mín og lýst söknuði yfir missi þessa góða félaga frá skólaárunum. Þetta er fyrsta skarðið í góðum hópi, sem útskrifaðist saman 1982.<br>

I bræðrahópinn var höggvið stórt skarð, sem erfitt reyndist að sætta sig við, er ástkær bróðir okkar, Pétur Sigurður Sigurðsson, lést af slysförum 11. mars síðast liðinn þegar vélbáturinn Hellisey VE 503 fórst við Vest-mannaeyjar.<br>

Pétur var fæddur og uppalinn í Reykjavík, sonur Sigurðar V. Gunnarssonar vélstjóra frá Neskaupstað og Þýðrúnar Pálsdóttur gæslukonu frá Stóruvöllum í Landssveit. Pétur lauk lokaprófi frá Vélskóla íslands aðeins tvítugur að aldri. Á starfsferli sínum vann hann mikið í vélsmiðju föður okkar og tók hjá honum sveinspróf í vélvirkjun. Eftir það starfaði Pétur sem fulllærður vélstjóri.<br>

Bróðir okkar var mjög fjölhæfur maður. Hann var listfengur og notaði hvert tækifæri til að fara á tónleika og málverkasýningar. Klassísk tónlist var honum hugleikin og hafði hann lagt stund á nám í gítarleik og tónfræðum um nokkurt skeið. Pétur hafði ævinlega ákveðnar skoðanir á hlutunum og fylgdi þeim eftir, en reyndi þó ekki að hafa áhrif á aðra. Hann var mikið sjálfum sér nógur, ef því var að skipta, enda áhugamálin mörg, t.d. tónlist, frímerkjasöfnun, ferðalög, bæði heima og erlendis. í góðra vina hópi var Pétur hvers manns hugljúfi. Við bræðurnir urðum þess allir aðnjótandi og munu þær stundir aldrei líða úr minni. í þungbærum söknuði rifjast þessar stundir nú upp og reynast ómetanleg verðmæti. Bróðir okkar var verkmaður góður og vinsæll til vinnu. Eitt af verkum hans, áður en hann kvaddi, var að smíða hlið fyrir sumarbústað foreldra okkar. Þetta hlið mun um ókomna framtíð standa sem minnisvarði um gott handbragð hans og smekkvísi.<br>

Í byrjun þessa árs réðst Pétur á vertíð til Vestmannaeyja. Skömmu eftir að hann kom til Eyja kynntist hann unnustu sinni, Ester Agnarsdóttur, og fluttist fljótlega inn á heimili foreldra hennar. Á þeim stað undi Pétur sér einstaklega vel. Vertíðarferðin var nú orðin að ævintýri þar sem ánægja og gleði réðu ríkjum. Fyrsta og eina heimsókn Péturs og Esterar til foreldra okkar verður okkur lengi minnisstæð. Við bræðurnir og foreldrar okkur samglöddumst nú þeirri Iífshamingju sem við blasti. Viku seinna var Pétur allur.<br>

:::::::''  Deyr fé<br>

:::::::''  deyja frændur<br>

:::::::''  deyr sjálfur hið sama<br>

:::::::''  en orðstír<br>

:::::::''  deyr aldreigi<br>

:::::::''  hveim es sér góðan getur.<br>

:::::::''  (Hávamál)<br>

Snemma fór hann úr foreldrahúsum og byrjaði búskap ásamt unnustu sinni, Sólveigu Maríu Aðalbjörnsdóttur, og voru þau búin að koma sér mjög vel fyrir að Faxastíg 4,Brekku. Um tjórtán ára aldur fór hann til sjós og reri þá með föður sínum. Eftir það var hann langmest til sjós að undanskildum nokkrum mánuðum í landi.<br>

Eg kynntist Edda þegar hann var tólf ára og ég þrettán ára, og eftir það höfðum við verið miklir vinir. Hann var góður og traustur vinur, alltaf hægt að treysta á hann, og oft heyrði maður kunningja segja: „Hann Eddi er sko fínn strákur."<br>

Eg votta foreldrum, unnustu, systrum og öðrum átvinum hins látna samúð mína.

Með fáum orðum Iangar mig til að minnast vinar míns, Vals Smára, sem lést af slysförum þann 11. mars síðastliðinn þegarþað hörmulega slys varð hér austur af Eyjum að Hellisey fórst og fjórir ungir menn í blóma lífsins létust.

:::::::''  Þó að kali heitur hver,<br>

:::::::''  hylji dali jökull ber,<br>  

:::::::''  steinar tali og allt hvað er,<br>

:::::::''  aldrei skal ég gleyma þér.<br>

Snemma beygðist krókurinn að því er verða vildi hjá Kristjáni. Bráðungur fór hann að stunda sjó og var hann mjög vel Iiðtækur til allra sjóverka. Með nál og spíru tóku honum fáir fram. Fljótvirkur og vel virkur. Persónulega var hann ljúfur í kynningu, hátt-vís, fáorður og umtalsfrómur. Mæli ég þetta af eigin kynnum frá nokkurra vikna samveru á „Gæfunni" frá árinu 1961. En Kristján var þá á milli báta. Hann gerði út sjálfur um árabil. Hann rótaði oft upp afla og var drag-nótin uppáhald hans. Kristján og Trausti Sigurðsson frá Hæli áttu saman „Brynjar" um nokkur ár. Eftir það lét Kristján smíða sér nýjan bát í Bátalóni í Hafnarfirði. Hét hann „Arnar". Eftir það keypti hann „Kristjönu ". Síðar „Sæfaxa", 90 tonna Svíþjóðabát. í gosinu keypti hann bát sem hét „Kolbeinn í Dal" og gerði hann út frá Stokkseyri. Um það leyti veiktist Kristján alvarlega og hætti útgerð. Árið 1975 flyst Kristján aftur til Eyja með fjölskyldu sinni. Árið 1978 stofnar hann fyrirtækið „Eyjafisk", fyrirtæki sem fram-leiddi harðfisk, bitafisk og saltfisk. Það fyrir-tæki hefur gengið vel, viðiirkennd og góð vara sem frá því kemur. Er fyrirtækið nú í umsjá tengdasonar Kristjáns heitins og félaga hans.

Snemma hneigðist hugur Geira að siónum, og má með sanni segja, að fjörusandurinn og sjávarlónin neðan við Strandveginn, skammt frá Fögruvöllum, hafi verið bernskuleik-vangur hans og fleiri hans leikfélaga. Sjó-mennskan var honum í blóð borin. Jócl, faðir hans, var sjómaður og formaðurá áraskipum og mótorbátum. en móðurbróðir hans var Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum, einn kunnasti sjósóknari í Vestmannacyjum á sinni tíð og formaður í 30 ár. Umog innan við fermingaraldur fór Þorgeir að róa á smáferj-um á sumrin með gömlum Eyjasjómönnum: þcim Sigga í Vegg og Ola í Nýborg og var veiðarfærið handfæri. Fljótlega reyndist Geiri netfiskinn með færið sitt. Innan tíu ára aldurs fór Geiri að æfa sig í ..spröngunni" í Skiphellum ásamt fleiri Eyjapeyjum og fljót-lega fékk hann þar orð á sig fyrir kjark og fimi enda varð hann einn af bestu fjalla- og sig-mönnum í Eyjum og í fleiri sumur seig hami vestra sigið í Fiskhellum á þjóðhátíð í Vest-mannaeyjum.

Vorið 1918 hittust fjórir fermingarbræður frá árinu áður, kom þeim þá'saman um að fá sér lánaðan árabát og róa saman á honum til fiskjar með handfæri um sumarið og tókst þcim  fljótlega að fá sér bátinn.  Þessir fermingarbræöur og félagar voru Benoný Friðriksson í Gröf, Magnús ísleifsson Nýja-húsi, Karl Guðmundsson Goðalandi og Þor-geir Jóelsson Fögruvöllum. Þeir byrjuðu svo að róa og tók Binni í Gröf að sér að vera formaður á bátnum. Fljótlega vöktu þessir drengir athygli fyrir djarfa sjósókn og fiski-sæld. Það kom æði oft fyrir að strákarnir reru þó aðrir sætu í landi. Oft óttuðust feður þeirra um þá á sjónum þegar hvessti og töluðu þá um að fá vélbát til að leita þeirra, en Friðrik, faðir Binna, dró oftast úr því og sagði: „Við skulum bara láta þá eiga sig, þeir plumma sig strákarnir", og þeir gerðu það líka.

I bcíkinni Spámaðurinn ct'tir Kahlil Gibran standa þessi orö: ,.Og gættu þess, áður en þú ferð af torginu, að enginn hverfi heim tóm-hentur, því að andi jarðarinnar hvílist ekki, fyrr cn þörfum hins minnsta bróður er full-nægt."