„Saga Vestmannaeyja I./V. Um Mormónana í Vestmannaeyjum“: Munur á milli breytinga

<big><big><center>V. Um mormónana í Vestmannaeyjum</center></big></big>

Mormónasöfnuðinum í Kaupmannahöfn, er stóð fyrir trúboðinu hér og þótti því þokast frekar hægt fram, sendi einn af trúnaðarmönnum sínum til Vestmannaeyja, Lorensen að nafni. Útnefndi hann, er hingað var komið, Guðmund Guðmundsson sem forseta (Præsident) fyrir söfnuði hinna síðustu daga heilögu í Vestmannaeyjum, og vígði [[Samúel Bjarnason mormónaprestur|Samúel Bjarnason]] bónda í Kirkjubæ, er tekið hafði trúna, til mormónaprests.⁶) Samúel skírði nú konu sína og einnig gamla ekkju í eyjunum. Buðu nú háyfirvöldin sýslumanni að skerast í leikinn og halda réttarrannsóknir yfir mormónunum, var það [[Andreas August von Kohl|von Kohl]] sýslumaður, en fyrirrennarar hans í embætti, [[Johan Nikolai Abel|kammerráð Abel]] og [[Adolph Christian Baumann|Baumann]], höfðu haldið slíkar rannsóknir áður, án þess að nokkru gagni kæmi, því að eigi höfðu mormónar, er höfðu fengið byr í seglin við komu hins danska prests, neitt látið skipazt við áminningar. Sóknarpresturinn vildi að farið væri með málssókn á hendur þeim Guðmundi og Samúel fyrir brot gegn gildandi kirkjulögum og skrifaði biskupi í því efni, en prestur hélt því fram, að mormónarnir hefðu brotið landslögin með því að útdeila kvöldmáltíðarsakramenti trúbræðrum sínum, og þar með farið inn á verksvið sóknarprestsins, og ennfremur gerði hann það að kæruatriði, að mormónar haldi samkomur og prédiki fyrir fólkið ókirkjulegar trúarsetningar og afvegaleiði ýmsa safnaðarmenn. Skrifaði biskup stiftamtmanni, er aftur reit sýslumanni hér 8. febr. 1854. Sýslumaður síðan stiftamtinu og fékk svar þess.⁷) Þótti nú sem hér væri nokkur vandi á, því að samkvæmt dönsku grundvallarlögunum frá 1848 var fullkomið trúarbragðafrelsi í Danmörku. Að vísu giltu lögin eigi fyrir Ísland, en rétt virtist að fara varlega, er trúarbragðafrelsi var á Norðurlöndum og mormónasöfnuðir fengu dafnazt þar. Var sýslumanni ráðið að sýna lempni í málum þessum. Varð nú ekkert af málssókninni. Samt var mormónum harðlega bannað að halda nokkrar opinberar samkomur. Mun þeim nú hafa þótt sem þeim væri eigi lengur viðvært í Vestmannaeyjum, enda hafði og trúboðið gengið mjög treglega og allur almenningur tekið því fálega. Fóru mormónarnir að hugsa ráð sitt og vildu nú fyrir hvern mun komast frá Vestmannaeyjum. Var afráðið að flytjast búferlum til Ameríku með tilstyrk trúbræðra þeirra í Kaupmannahöfn. Hóf Samúel Bjarnason mormónaprestur og bóndi í Kirkjubæ förina til Vesturheims frá Vestmannaeyjum sumarið 1854. Í för með Samúel var kona hans [[Margrét Gísladóttir (Görðum við Kirkjubæ)|Margrét Gísladóttir]] [[Gísli Andrésson í Görðum við Kirkjubæ|Andréssonar]] og [[Þórelfur Kortsdóttir (Görðum við Kirkjubæ)|Þórelfar Kortsdóttur]]¹x) frá [[Garðar við Kirkjubæ|Görðum]] við [[Kirkjubær|Kirkjubæ]]. Þessi hjón, Samúel og Margrét, eru fyrstu landnámshjónin íslenzku í Vesturheimi. Samúel Bjarnason var sonur Bjarna bónda Jónssonar í Kvíhólma undir Eyjafjöllum, fæddur 1822 og kom til eyja ungur að aldri og ólst þar upp að nokkru, í [[Miðhús]]um, er þá var með helztu heimilum hér, og mun hafa fengið þar góðan þroska. En Samúel var vel að sér og greindur. Var og talinn dugnaðarvíkingur bæði til sjós og lands og einn allra helzti lundaveiðimaður og fjallamaður, er þá var í eyjunum. Var slíkt jafnan mikils metið, er menn voru djarfsæknir og ótrauðir um að afla sér bjargar í bú. Þau hjónin Margrét og Samúel voru jafngömul. Hún var systir [[Þorgerður Gísladóttir|Þorgerðar Gísladóttur]] fyrri konu [[Sigurður Sigurfinnsson|Sigurðar hreppstjóra Sigurfinnssonar]]. Voru þær systur greindar vel og hinar gervilegustu. Með þeim hjónum fór stúlka nokkur, er [[Helga Jónsdóttir mormóni|Helga hét Jónsdóttir]] bónda Hálfdánarsonar á Klasbarða í Útlandeyjum, f. 1815. Í förinni voru og Guðmundur Guðmundsson frá Þorlaugargerði, silfursmiður, forseti mormónasafnaðarins í Vestmannaeyjum, 27 ára að aldri, og [[Sæmundur Eiríksson frá Dölum|Sæmundur Eiríksson]], vinnumaður hér frá Dölum, um þrítugt.<br>

[[Mormónapollur]] heitir í Vestmannaeyjum sjávarlón vestur af [[Torfmýri]]. Annar Mormónapollur er og við [[Brimurð]] syðst á eyjunum. Í sjávarlónum þessum skírðu mormónar þá, er trúna tóku.<br>

¹x) <small>Móðir Margrétar var [[Sigríður Guðmundsdóttir (Kokkhúsi)|Sigríður Guðmundsdóttir]] fyrsta kona Gísla Andréssonar.(Heimaslóð)</small>