64.496
breytingar
„Blik 1960/Saga Ísfélags Vestmannaeyja, I. kafli, I. hluti“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Blik 1960/Saga Ísfélags Vestmannaeyja, I. kafli, I. hluti (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 18. janúar 2010 kl. 18:28
, 18. janúar 2010ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 38: | Lína 38: | ||
[[Mynd: 1960, bls. 60.jpg|thumb|350px|''Hannes Jónsson.'']] | [[Mynd: 1960, bls. 60.jpg|thumb|350px|''Hannes Jónsson.'']] | ||
[[Mynd: 1960, bls. 61.jpg|350px|thumb|''Magnús Jónsson, sýslumaður í Vestmannaeyjum 1896-1909, f. 27. des. 1865, d. 27. des. 1947. Annar aðalfrumkvöðull að stofnun Ísfélags Vestmannaeyja.'' ]] | [[Mynd: 1960, bls. 61.jpg|350px|thumb|''Magnús Jónsson, sýslumaður í Vestmannaeyjum 1896-1909, f. 27. des. 1865, d. 27. des. 1947. Annar aðalfrumkvöðull að stofnun Ísfélags Vestmannaeyja.'' ]] | ||
Vorið 1895 fóru þrír kunnir Eyjasjómenn austur á Mjóafjörð til fiskveiða. Það voru þeir [[Magnús Guðmundsson]], bóndi og formaður að [[Vesturhús]]um, [[Vigfús Jónsson]] frá [[Tún (hús)|Túni]] og [[Jón Jónsson | Vorið 1895 fóru þrír kunnir Eyjasjómenn austur á Mjóafjörð til fiskveiða. Það voru þeir [[Magnús Guðmundsson]], bóndi og formaður að [[Vesturhús]]um, [[Vigfús Jónsson]] frá [[Tún (hús)|Túni]] og [[Jón Jónsson (Brautarholti)|Jón Jónsson]] [[Jón Jónsson (hreppstjóri)|hreppstjóra Jónssonar]] í [[Dalir|Dölum]] (Jón í Brautarholti). Þeir réru þar saman á þriggja manna fari um sumarið og var Magnús formaðurinn. Þeir hófu róðra 1. júní og hættu róðrum 19. september. Alls höfðu þeir þá farið 66 róðra og aflað 22526 fiska. <br> | ||
Næsta vor (1896) fóru sömu Vestmannaeyingar austur á Mjóafjörð til róðra á sama þriggjamannafarið. Þá hófu þeir róðra 29. maí og hættu róðrum 3. nóvember um haustið. Alls fóru þeir 109 róðra á þessu tímabili og öfluðu 33707 fiska. Þeir voru bæði sumrin á útvegi Vilhjálms hreppstjóra Hjálmarssonar á Brekku í Mjóafirði. — Hafa skal það í huga, að fiskur af grunnmiðum við Austurland er að öllum jafnaði mun smærri en hér á sér stað við Eyjar. <br> | Næsta vor (1896) fóru sömu Vestmannaeyingar austur á Mjóafjörð til róðra á sama þriggjamannafarið. Þá hófu þeir róðra 29. maí og hættu róðrum 3. nóvember um haustið. Alls fóru þeir 109 róðra á þessu tímabili og öfluðu 33707 fiska. Þeir voru bæði sumrin á útvegi Vilhjálms hreppstjóra Hjálmarssonar á Brekku í Mjóafirði. — Hafa skal það í huga, að fiskur af grunnmiðum við Austurland er að öllum jafnaði mun smærri en hér á sér stað við Eyjar. <br> | ||
Annað hvort þessara ára eða bæði var [[Friðrik Svipmundsson]] á [[Lönd]]um formaður fyrir árabát á Seyðisfirði og aflaði mikið, þó að hann stæði ekki Magnúsi Guðmundssyni á sporði í þeim efnum, enda var Magnús Guðmundsson mesti fiskimaður á áttæringnum [[Ingólfur, áraskip|Ingólfi]], þá stærsta opna skipinu í Eyjum. Það var því litið upp til Magnúsar Guðmundssonar, hlustað á orð hans og tekið eftir háttum hans um fiskveiðar og útgerð. Þessi tvö áminnztu sumur hafði hann hlotið góða reynslu af fiskveiðum með línu og lært að búa hana í hendur sér og öðrum. <br> | Annað hvort þessara ára eða bæði var [[Friðrik Svipmundsson]] á [[Lönd]]um formaður fyrir árabát á Seyðisfirði og aflaði mikið, þó að hann stæði ekki Magnúsi Guðmundssyni á sporði í þeim efnum, enda var Magnús Guðmundsson mesti fiskimaður á áttæringnum [[Ingólfur, áraskip|Ingólfi]], þá stærsta opna skipinu í Eyjum. Það var því litið upp til Magnúsar Guðmundssonar, hlustað á orð hans og tekið eftir háttum hans um fiskveiðar og útgerð. Þessi tvö áminnztu sumur hafði hann hlotið góða reynslu af fiskveiðum með línu og lært að búa hana í hendur sér og öðrum. <br> | ||
| Lína 44: | Lína 44: | ||
Árið 1896 bjuggu í Vestmannaeyjum innan við 600 manns. Þó að kauptúnið væri ekki fjölmennara, átti það á að skipa mörgum afburða mönnum um dugnað, verktækni og alla framtakssemi. Þá var þar einna fremstur í flokki [[Sigurður Sigurfinnsson]] hreppstjóri og formaður Framfarafélags Vestmannaeyja. Þessi kappi hafði um daga sína þar mörgum störfum að sinna. Hans er eilítið minnzt á öðrum stað hér í ritinu, af því að hann er fyrstur manna í Eyjum, svo að vitað sé, sem vekur máls á því, hve það sé aðkallandi nauðsyn að byggja þar íshús. <br> | Árið 1896 bjuggu í Vestmannaeyjum innan við 600 manns. Þó að kauptúnið væri ekki fjölmennara, átti það á að skipa mörgum afburða mönnum um dugnað, verktækni og alla framtakssemi. Þá var þar einna fremstur í flokki [[Sigurður Sigurfinnsson]] hreppstjóri og formaður Framfarafélags Vestmannaeyja. Þessi kappi hafði um daga sína þar mörgum störfum að sinna. Hans er eilítið minnzt á öðrum stað hér í ritinu, af því að hann er fyrstur manna í Eyjum, svo að vitað sé, sem vekur máls á því, hve það sé aðkallandi nauðsyn að byggja þar íshús. <br> | ||
Haustið 1896, 15. nóvember, boðaði Sigurður Sigurfinnsson til fundar í Framfarafélagi Vestmannaeyja. Á fundi þessum hreyfði hann því nýmæli, að Vestmannaeyingar tækju höndum saman og byggðu sér íshús. Hann vildi, að athugað væri, hve mikinn styrk Framfarafélagið gæti veitt því framtaki. Lagði hann til á fundinum, að þegar yrði unnið að því að gera áætlun um kostnað við byggingu þessa. <br> | Haustið 1896, 15. nóvember, boðaði Sigurður Sigurfinnsson til fundar í Framfarafélagi Vestmannaeyja. Á fundi þessum hreyfði hann því nýmæli, að Vestmannaeyingar tækju höndum saman og byggðu sér íshús. Hann vildi, að athugað væri, hve mikinn styrk Framfarafélagið gæti veitt því framtaki. Lagði hann til á fundinum, að þegar yrði unnið að því að gera áætlun um kostnað við byggingu þessa. <br> | ||
Eftir nokkrar umræður var [[Sveinn Jónsson | Eftir nokkrar umræður var [[Sveinn Jónsson (Sveinsstöðum)|Sveinn Jónsson]], smiður að [[Sveinsstaðir|Sveinsstöðum]], kjörinn til þess að gjöra kostnaðaráætlunina. Sveinn æskti þess þá, að Sigurður sjálfur yrði með sér í ráðum. Þessi íshússhugsjón fékk lítinn byr með Eyjabúum. Bar þar margt til. Þá höfðu þeir ekki lært almennt að nota línu til fiskveiða og höfðu þá litla trú á veiðarfæri því. Ýmsar ytri aðstæður ollu einnig deyfðinmi og framtaksleysinu. Illa hafði aflazt undanfarin ár ýmist vegna lítillar fiskgengdar eða gæftaleysis, sérstaklega þá um sumarið. Vetrarvertíðarhlutur varð hjá flestum rýr og vesall. Hæstur hlutur varð 240 fiskar, lægstur 100 fiskar, en flestir höfðu í kring um 150 fiska hlut. Sumarið kalt og gróðurlaust. <br> | ||
Sumarið 1896 geisuðu jarðskjálftarnir miklu um mikinn hluta Suðurlands. Vestmannaeyingar fóru ekki varhluta af þeim, þó að þeir yllu ekki miklum skaða á öðrum húsum en prestssetrinu að Ofanleiti. Og mannslíf höfðu þeir kostað í Eyjum. Vegna þeirra varð minna úr bjargræði í úteyjum en venjulega og svo fjöllum. Grjóthrun var óskaplegt í kippunum, og þess vegna lífshættulegt að draga sig til bjargar í fjöll og úteyjar. Kringumstæður allar voru því lamandi og drógu úr framtakshug og kjarki. <br> | Sumarið 1896 geisuðu jarðskjálftarnir miklu um mikinn hluta Suðurlands. Vestmannaeyingar fóru ekki varhluta af þeim, þó að þeir yllu ekki miklum skaða á öðrum húsum en prestssetrinu að Ofanleiti. Og mannslíf höfðu þeir kostað í Eyjum. Vegna þeirra varð minna úr bjargræði í úteyjum en venjulega og svo fjöllum. Grjóthrun var óskaplegt í kippunum, og þess vegna lífshættulegt að draga sig til bjargar í fjöll og úteyjar. Kringumstæður allar voru því lamandi og drógu úr framtakshug og kjarki. <br> | ||