„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1981/Minning látinna“: Munur á milli breytinga

Minningarathöfn um bræðurna frá Háagarði fór fram frá Útskálakirkju í Garði laugardaginn 16. maí að viðstöddu miklu fjölmenni.<br>

Kirkjan var fullsetin, en hún tekur um 200 manns í sæti, utan kirkju var annað eins af fólki, en hátölurum hafði verið komið fyrir. Veður var hið blíðasta, andvari af hafi og glaðasólskin, en í fjarska skörtuðu snæviþakin fjöll Snæfellsness og Faxaflóa á köldu vori.<br>

Það var kveðja frá sjómönnum í Vestmannaeyjum og Vestmannaeyingum. Er óhætt að segja að þessi kveðja yljaði öllum um hjartarætur og var kærkomin. Í lok athafnarinnar var sungið „Yndislega Eyjan mín".<br>

Að lokinni athöfn í kirkju var boðið til veglegrar erfisdrykkju í samkomuhúsi Garðverja og sáu slysavarnakonur í Garðinum um kaffi og meðlæti, sem var ríkulegt handa þessu marga fólki.

Það var eftirtektarvert hvað margir Eyjasjómenn höfðu gert sér sérstaka ferð frá Eyjum til þessarar kveðjustundar.<br>

Sjómenn á Suðurnesjum sýndu mikla hluttekningu og til minningar um þá bræður höfðu 8 skipshafnir gefið 2 forkunnar fagra silfurskildi áletraða með nöfnum þeirra bræðra.<br>

Aldrei gleymi ég handtökum Bjarna heitins og allra þeirra bræðra á fyrstu dögum eldgossins í Eyjum. Móður sinni og öldruðum frændum og venslafólki í Garðinum var styrkur Bjarna heitins og hlýja ómetanleg. Hann kom aldrei svo af sjó að hann kæmi ekki færandi hendi með soðningu eða reyndi að liðsinna og líta til með þeim á annan hátt.<br>

Þegar hann var 19 ára gamall, var ég með honum til sjós eitt sumar og haust. Þar voru handtök hans betri en nokkurs annars. Hann var ætíð stilltur vel, en vart hefi ég séð kappsamari mann við vinnu.<br>

Blessuð sé minning bræðranna frá Háagarði, þeirra Jóels og Bjarna.<br>

Báruna létu þeir bræður, ásamt Unnari bróður sínum, smíða í Vestmannaeyjum árið 1970, og stunduðu fiskveiðar á bátnum upp frá því, ýmist með línu eða handfæri og öfluðu oftast framúrskarandi vel.<br>

M.b Bára var um 12 smálestir að stærð og þótti mjög falleg fleyta á að líta. Töldu þeir bræður bátinn afburða gott sjóskip og svo umhirða þeirra á bátnum góð, að hún vakti athygli manna í Sandgerðishöfn og víðar. Allt var þar fágað og hreint ofan þilja sem neðan og hver hlutur á sínum stað, bundinn og vel frágenginn.<br>

Klukkan um 4 þennan dag höfðu þeir bræður samband við Keflavíkurradíó og voru þá langt komnir með að draga línuna og var allt í lagi hjá þeim. Gerðu þeir ráð fyrir að tala við Keflavíkurradíó aftur að loknum línudrætti. Eftir fyrrgreint samtal heyrðist ekkert frá þeim meira.<br>

Á þessum fiskimiðum voru þá 6 til 8 vindstig.<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.24.39.png|250px|thumb|Jóel Guðmundsson]]

<big>'''[[Jóel Guðmundsson]] Eyjaholti 7, Garði. F. 1. júlí 1936 - d. 4. mars 1981'''</big><br>

Þau hjón byrjuðu að búa í Eyjum um 1930. Þá keypti Guðmundur sér góðan trillubát, sem hann nefndi Báru og var formaður á bátnum 3 ár í Eyjum, en flutti hann svo með sér austur, þar sem hann stundaði fiskveiðar á honum öll sumur og haust ásamt búskapnum. En þau hjón höfðu á þessum árum 2 kýr og 40 til 60 kindur. Það má með sanni segja að Jóel vandist ungur sjónum, því að innan við 10 ára aldur var hann farinn að skreppa með pabba sínum á sjóinn, þegar blíðast var og 12 ára gamall fór hann að róa að staðaldri með föður sínum á sumrin, sem fullgildur háseti.<br>

Jóel var 10 ár til sjós með [[Stefán Stefánsson (Gerði)|Stefáni Stefánssyni]], frænda sínum frá Gerði, á þremur bátum, sem allir hétu Halkion. Var hann hjá Stefáni sem háseti, vélstjóri og stýrimaður, því að til þess hafði hann lærdóm og próf. Hafði hann lært á námskeiðum, sem haldin voru á hverju hausti í Eyjum á þeim árum. Vetrarvertíðina 1960 var Jóel skipstjóri á Ísleifi II, sem var 59 smálestir. Jóel var fremur fáskiptinn maður, en prúður og stilltur í allri framkomu og vann allra traust, sem með honum unnu á sjó eða landi. Hann var mjög fjölhæfur til allra verka og mátti teljast góður smiður á tré og járn, þó ekki hefði hann lært þær iðngreinar.<br>

Hinn 11. október árið 1958 kvæntist Jóel eftirlifandi konu sinni [[Guðrún Pétursdóttir (Kirkjubæ)|Guðrúnu Pétursdóttur]] [[Pétur Guðjónsson (Kirkjubæ) |Guðjónssonar]] á [[Kirkjubær|Kirkjubæ]] í Vestmannaeyjum og seinni konu hans [[Lilja Sigfúsdóttir (Kirkjubæ)|Lilju Sigfúsdóttur]].<br>

Ungu hjónin byrjuðu búskap í leiguhúsnæði, en eftir fjögurra ára samveru keyptu þau [[Oddsstaðir eystri|Eystri-Oddsstaði]] í Eyjum, sem var gamalt tveggja hæða steinhús, algerlega þægindalaust, en því gerbreyttu þau hjón og unnu bæði að því að bæta það og fegra svo að til fyrirmyndar var. Þar bjuggu þau hjón fram að gosi í Eyjum, en þá fluttu þau í Garðinn.<br>

Vertu sæll kæri frændi og Guði falinn.<br>

'''[[Eyjólfur Gíslason (Bessastöðum)|Eyjólfur Gíslason]].'''<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.24.54.png|250px|thumb|Bjarni Guðmundsson]]

<big>'''[[Bjarni Guðmundsson]] Eyjaholti 9, Garði. F. 10. ágúst 1938 - d. 4. mars 1981'''</big><br>

Ungur byrjaði Bjarni að stunda sjóinn eins og Jóel bróðir hans, því innan við fermingaraldur fór hann að róa á sumrum með föður sínum á trillubátnum Hlýra, sem faðir hans eignaðist fljótlega eftir að hann fluttist til Eyja og stundaði sjóinn á þeim bát sumar, vor og haust.<br>

Um 1960 eignaðist svo Bjarni bátinn Hlýra og var formaður á honum þar til er þeir bræður létu smíða Báruna árið 1970.<br>

Bjarna fórst formennskan vel og fékk fljótlega á sig orð fyrir aflasæld og formennskuhæfileika.<br>

Bjarni var mikill  lundaveiðimaður og stundaði þann veiðiskap nokkur sumur og lá þá við í [[Ystiklettur|Ystakletti]]. Einn daginn veiddi hann þar yfir eitt þúsund lunda, sem þá var Eyjamet.<br>

Trillubátinn Hlýra fluttu þeir bræður með sér í Garðinn og átti Þorgeir bróðir þeirra orðið bátinn ásamt Ómari, yngsta bróðurnum, og reru þeir bátnum frá Sandgerði, en seldu hann fyrir fjórum árum og eiga nú 12 smálesta bát, sem einnig ber nafnið Hlýri.<br>

Guðmundur faðir þeirra andaðist 14. september 1965, en eftir lát manns síns bjó Laufey ekkja hans með sonum sínum. Nú síðustu árin með þeim Bjarna og Þorgeiri, sem voru henni góðir og hugulsamir.<br>

Bjarni Guðmundsson var drengur góður og vildi öllum vel.<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.25.16.png|250px|thumb|Tómas Ólafsson]]

<big>'''[[Tómas Ólafsson Brekastíg]] 22 F. 3. júlí 1924 - D. 27. júlí 1980'''</big><br>

Hann var við nám í vélvirkjun í Vélsm. Magna 1942-46. Haustið 1949 fór hann til Reykjavíkur í Vélskóla Íslands og lauk þaðan prófi 1952.<br>

Að loknu vélstjóraprófi 1952 fór hann til Kaupmannahafnar og vann þar hjá Atlasfyrirtækinu í eitt ár.<br>

Næstu 3 árin var hann á förum á erlendum vöru- og olíuflutningaskipum og sigldi bæði um Kyrrahaf, Indlandshaf og Kínahaf. Síðan starfaði hann um nokkurra ára skeið í Vélsm. Héðni í Reykjavík og hjá Skipadeild S.Í.S. Árið 1954 kvæntist hann Sigurvaldísi Lárusdóttur frá Reykjavík. Áttu þau þrjár dætur. Tómas byggði einbýlishús í Kópavogi. Þar starfrækti hann sitt eigið verkstæði frá 1964.<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.25.28.png|250px|thumb|Alfreð Hjartarson]]

<big>'''[[Alfreð Hjartarson]] frá [[Geitháls|Geithálsi]] F. 18. nóv. 1918 - D. 19. jan. 1981'''</big><br>

Alli fór ungur til sjós og gerðist fljótlega vélstjóri og síðar útgerðarmaður ásamt bróður sínum Sveinbirni, sem lést fyrir 2 árum.<br>

Fyrir allmörgum árum missti Alli heilsuna, og gekk hann því ekki heill til skógar í mörg ár, en hann var hraustmenni, kvartaði aldrei og stundaði alltaf sína vinnu af miklum þrótti, enda stóð hin góða kona styrk við hlið hans, en þau hjón voru mjög samrýnd.<br>

Ég kynntist Alla fyrst í barnæsku, því mikill samgangur var milli foreldra minna og þeirra hjóna. Eftir að ég komst til vits og ára bundust við miklum vináttuböndum, og spjölluðum við mikið saman og mun ég geyma góðar minningar um góðan dreng í hjarta mínu.<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.25.39.png|250px|thumb|Baldur Sigurlásson]]

<big>'''[[Baldur Sigurlásson]] F. 26. júlí 1926, D. 28. júlí 1980'''</big><br>

Baldur var góður verkmaður, ósérhlífinn og traustur, enda eftirsóttur sjómaður. Hann var mikill áhugamaður um íþróttir og lét hann t.d. engan knattspyrnuleik fram hjá sér fara, kæmi hann því við að fara á völlinn.<br>

Hann var mjög góður bridgespilari og vann til margra verðlauna við græna borðið.<br>

Blessuð sé minning hans.<br>

'''[[Jónatan Aðalsteinsson]].'''<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.25.56.png|250px|thumb|Björn Bergmundsson]]

Björn var fæddur í Eyjum 26. sept. 1914, en lést á sjúkrahúsi í Reykjavík 26. mars sl. eftir langvarandi veikindi og vanheilsu, á 67. aldursári.<br>

Björn lagði gjörva hönd á margt til sjós, var háseti, stýrimaður, vélstjóri og kokkur, og var sama að hverju hann gekk, öll störf vann hann að rómuðu kappi og einstakri snyrtimennsku. Hann sótti vélstjóranámskeið og matsveinanámskeið og var afbragðsgóður og þrifinn kokkur.<br>

Eftir að Björn fór í land vann hann lengst af við höfnina, m.a. var hann um tíma vélstjóri á grafskipinu Vestmannaey. Um sextugt tók hann að kenna þess hjartasjúkdóms sem að lokum dró hann til dauða. Bar hann það andstreymi með undraverðu æðruleysi, við erfiðar aðstæður, og tók hverju áfalli með jafnaðargeði.<br>

Björn var ókvæntur, en bjó með foreldrum sínum í Nýborg sem hann keypti 1946, og þar ól hann upp með þeim tvö systurbörn sín, Birnu Berg (dóttur Aðalbjargar) og Bergmund Ella (son Ásu).<br>

'''[[Sigurður Georgsson]]'''<br>

'''[[Helgi Bernódusson]]'''<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.26.15.png|250px|thumb|Loftur Jónsson]]

Foreldrar hans voru hjónin [[Sigríður Sighvatsdóttir (Vilborgarstöðum)|Sigríður Sighvatsdóttir]] frá Vilborgarstöðum og [[Jón Eyjólfsson (Kirkjubæ)|Jón Eyjólfsson]] frá Hlíð undir Eyjafjöllum. Þau bjuggu að [[Vestri-Staðarbær|Vestri-Staðarbæ]], sem var ein [[Kirkjubær|Kirkjubæjarjarða]].<br>

Móðir Lofts var heilsulaus og varð að leysa upp heimilið; systkinunum, tveimur bræðrum, systrum var komið í fóstur hjá vandalausum. Skömmu síðar andaðist Sigríður Sighvatsdóttir. Loftur var elstur alsystkina, en hálfsystir hans var [[Júlíana Sigurðardóttir (Búastöðum)|Júlíana Sigurðardóttir]] húsfreyja á Vestri-Búastöðum, eiginkona [[Pétur Lárusson|Péturs Lárussonar]] bónda þar.<br>

Hjónin [[Ingibjörg Hjörleifsdóttir (Háagarði)|Ingibjörg]] og [[Þorsteinn Ólafsson (Háagarði)|Þorsteinn Ólafsson]] í [[Háigarður|Háagarði]], foreldrar [[Helga Þorsteinsdóttir (Kirkjubæ)|Helgu]] á Kirkjubæ, tóku Loft í fóstur.<br>

Strax á fyrstu árum vélbátanna í Vestmannaeyjum varð Loftur beitumaður á [[Haffari VE-116|Haffara]], en fóstri hans, [[Þorsteinn Ólafsson (Háagarði)|Þorsteinn]] í Háagarði, átti 1/6 hlut í bátnum. Vetrarvertíðina 1910 reri Loftur ásamt frænda sínum [[Jón Magnússon (formaður)|Jóni Magnússyni Eyjólfssonar]] frá Kirkjubæ með Gísla á [[Búastaðir|Búastöðum]]. Þeir Jón og Loftur voru bræðrasynir og miklir mátar. Næstu vertíð, vertíðina 1911, byrjaði Jón formennsku með vélbátinn Ísak og var Loftur beitumaður með Jóni. Árið 1913 keyptu þeir frændur vélbátinn Braga, sem var 8,98 tonn að stærð með 12 hestafla Dan-vél, súðbyrðingur smíðaður í Danmörku. Þeir áttu hvor 1/4 hlut í bátnum á móti [[Gísli J. Johnsen|Gísla J. Johnsen]] og [[Jón Jónsson (Brautarholti)|Jóni]] í [[Brautarholt|Brautarholti]]. Loftur var beitumaður allar vertíðir, en reri á netum. Hann var lipur sjómaður og þótti sérstaklega góður úrgreiðslumaður, enda handfljótur og laginn við allt sem hann tók sér fyrir hendur.<br>

Árið 1945 var Maí seldur frá Vestmannaeyjum og þar með hætti Loftur útgerð. Eftir það vann hann við fiskvinnslu að vetrum, lengstum í [[Fiskiðjan|Fiskiðjunni]], en á sumrin stundaði hann smíðar og vann við jörðina og búskapinn ásamt konu sinni og dóttur; en að Vilborgarstöðum hafði Loftur alltaf nokkrar kindur og eina til tvær kýr í fjósi.<br>

Ágústína og Loftur bjuggu fyrstu hjúskaparár sín í Háagarði og síðar í sambýli við [[Sesselja Sigurðardóttir (Heiðarhvammi)|Sesselju]] og Sigfús í [[Heiðarhvammur|Heiðarhvammi]].<br>

Árið 1930 keypti Loftur Austurbæinn að Vilborgarstöðum og fékk byggingu fyrir jörðinni ásamt Sigfúsi Scheving í Heiðarhvammi. Að Vilborgarstöðum var þá lélegt timburhús með lágu risi, byggt um aldamót. Loftur byggði nýtt íbúðarhús á sama stað og íbúðarhús [[Vigfúsar Guðlaugssonar]] hafði staðið. Þetta var fallegt hús, sambyggt við hlöðu og setti svip á bæjarþyrpingu að Vilborgarstöðum en rauf í engu fallegt og sérstætt umhverfi á þessum elsta þingstað Vestmannaeyja, vestan [[Mylluhóll|Mylluhóls]] og [[Brennihóll|Þerrihóls]]; rétt sunnan við húsið var hið forna vatnsból Vestmannaeyja Vilpa.<br>

Allt fór umhverfi þetta undir hraun og eimyrju í jarðeldunum 1973. Loftur flutti þá ásamt Guðrúnu dóttur sinni og hennar fjölskyldu til Reykjavíkur og átti hann góða elli hjá henni og manni hennar [[Hörður Sigurgeirsson|Herði Sigurgeirssyni]] ljósmyndara, sem andaðist 1978.<br>

Loftur var lengstum mjög ern og hress, en í endaðan mars s.l. lagðist hann á Landspítalann. Þar andaðist hann 2. maí s.l.<br>

Börnum og unglingum var hann góður og skilningsríkur, og voru dótturbörn og lítill langafadrengur í miklu uppáhaldi hjá afa sínum.<br>

Þegar litið er yfir lífshlaup Lofts á Vilborgarstöðum getur að líta farsælt ævistarf gæfumanns, sem öll sín manndómsár féll aldrei verk úr hendi. Hann var einn þeirra, sem lagði gjörva hönd á hina hröðu og þróttmiklu uppbyggingu Vestmannaeyja á fyrri hluta þessarar aldar.<br>

Gott er nú öldruðum og lúnum manni, sem farinn var að heilsu og kröftum, að fá hvíldina í trúarvissu kristins manns. En allir sem kynntust Lofti á Vilborgarstöðum sakna vinar í stað.<br>

Útför hans var gerð frá [[Landakirkja|Landakirkju]] í Vestmannaeyjum laugardaginn 9. maí.<br>

[[Mynd:Screen Shot 2017-07-18 at 10.26.36.png|250px|thumb|Símon Bárðarson]]

<big>'''Símon Bárðarson F. 06. 03. 1914 - d. 10. 05. 1981'''</big><br>