„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1959/ Frá liðnum dögum“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
StefánBjörn (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
<center><big>'''[[Runólfur Jóhannsson|RUNÓLFUR JÓHANNSSON]]:'''</big></center><br> | <center><big>'''[[Runólfur Jóhannsson|RUNÓLFUR JÓHANNSSON]]:'''</big></center><br> | ||
<center><big><big>'''Frá | <center><big><big>'''Frá liðnum dögum'''</big></big></center><br> | ||
Í maímánuði árið 1915 var ég nýkominn heim úr verinu. Hafði ég verið þar hálfdrættingur þessa vertíð og næstu á undan hjá föður mínum | |||
Ég var nú farinn að rétta úr kútnum dálítið, | Í maímánuði árið 1915 var ég nýkominn heim úr verinu. Hafði ég verið þar hálfdrættingur þessa vertíð og næstu á undan hjá föður mínum, [[Jóhanni Guðmundssyni, á skipi hans, Svan, er hann gerði út frá Þorlákshöfn um áralugi.<br> | ||
Það hafði verið margt um minninn á | Ég var nú farinn að rétta úr kútnum dálítið, þótt ég að sjálfsögðu hefði verið sá lélegasti af skipshöfninni, því faðir minn hafði að jafni mjög duglegri skipshöfn á að skipa. Þó var svo komið, að ég hafði von um heilan hlut næstu vertíð, sem og varð. En það, sem ekki sízt hressti upp á mig að þessu sinni, var loforð föður míns um að ég mætti fara til sjós yfir sumarið. Það var draumur flestra stráka þá, en fram að þessu hafði ég ávallt verið í sveit á sumrum.<br> | ||
Það hafði verið margt um minninn á Eyrarbakka að undanförnu. Leiðin voru nýafstaðin og lestirnar komu og fóru: komu með tóma klakka, en fóru með byrðar til baka. Bar að sjálfsögðu mest á þorskhausaböggunum, en þá flutti hver útróðrarmaður heim til sín ásamt matfiski svo og öllu öðru úr fiskinum, sem ætilegt var. Það sem ætlað var til innleggs var skilið eftir útfrá eftir að búið var að vaska og ganga frá að öðru leyti. Var þetta svo þurrkað að vorinu og lagt inn í búðina, og tóku það venjulega að sér einhverjir af skipshöfninni gegn vissri borgun á skippund.<br> | |||
Að þessu sinni verð ég að láta minningar frá Þorlákshöfn bíða, þótt þær séu nú komnar að | Að þessu sinni verð ég að láta minningar frá Þorlákshöfn bíða, þótt þær séu nú komnar að | ||
hlið mér og ásæki mig dálítið; þær eru flestar hlýjar þótt ótrúlegt megi kalla. Ég vil aðeins geta þess, að þessa vertíð 1915 voru gerð | hlið mér og ásæki mig dálítið; þær eru flestar hlýjar þótt ótrúlegt megi kalla. Ég vil aðeins geta þess, að þessa vertíð 1915 voru gerð þaðan út 26 skip tólfróin, með 16 manna áhöfn hvert, og var fiskað í net. Á næstu árum fjölgaði þeim allt upp í 30 eða þar yfir.<br> | ||
En við skulum nú fylgjast með drengnum | En við skulum nú fylgjast með drengnum, sem verið er að búa út til sjós og sjá hvernig ferðum hans og búnaði var háttað. Sjóstígvél höfðu verið keypt, að sjálfsögðu úr leðri (gúmmístígvél fluttust fyrst til Eyrarbakka 1917), olíuborin sjóklæði, kápa og buxur, en í höfninni notuðu allir skinnklæði, eða stakk og brók.<br> | ||
Burtfarardagurinn var ákveðinn. Ég slóst í hóp allmargra manna og voru flestir búnir til ferðar á líkan hátt: í vaðmálsfötum með skinnskó heimagerða á fótum. Allir báru nokkrar byrðar, sem mun algengast hafa verið 30—35 kg. hjá fullorðnum manni. Flestir höfðu göngustaf í hendi og var nú lagt á langan og seinan | Burtfarardagurinn var ákveðinn. Ég slóst í hóp allmargra manna og voru flestir búnir til ferðar á líkan hátt: í vaðmálsfötum með skinnskó heimagerða á fótum. Allir báru nokkrar byrðar, sem mun algengast hafa verið 30—35 kg. hjá fullorðnum manni. Flestir höfðu göngustaf í hendi og var nú lagt á langan og seinan, eins og leið lá fótgangandi eftir þjóðveginum, sein er 70 km leið, til Reykjavíkur.<br> | ||
Fyrsti kafli leiðarinnar, eða upp að Ölfusá, var lengstur að líða, að mér þótti, þráðbeinn vegur og heldur á fótinn, en úr því varð meiri tilbreytni, sem stytti leiðina heldur. Þegar komið var upp í Kamba var ég orðinn sárfættur og átti fullt í fangi með að dragast ekki aftur úr. Það var heitt í veðri þennan dag og harðir vegir. Skóvörpin nudduðu á mig blöðrur | Fyrsti kafli leiðarinnar, eða upp að Ölfusá, var lengstur að líða, að mér þótti, þráðbeinn vegur og heldur á fótinn, en úr því varð meiri tilbreytni, sem stytti leiðina heldur. Þegar komið var upp í Kamba var ég orðinn sárfættur og átti fullt í fangi með að dragast ekki aftur úr. Það var heitt í veðri þennan dag og harðir vegir. Skóvörpin nudduðu á mig blöðrur, sem voru óþægilegar til að byrja með, en skánaði eftir að þær höfðu sprungið. Á Kolviðarhóli var gist um nóttina.<br> | ||
Næsti áfangi, eða af Hólnum og til Reykjavíkur, var þægilegri en daginn áður, og allur að heita má undan fæti. Var nú gengið að mig minnir í einum áfanga niður að Árbæ. Ég man ekki hvort við fengum okkur kaffi á Lögbergi, en svo kann þó að hafa verið.<br> | Næsti áfangi, eða af Hólnum og til Reykjavíkur, var þægilegri en daginn áður, og allur að heita má undan fæti. Var nú gengið að mig minnir í einum áfanga niður að Árbæ. Ég man ekki hvort við fengum okkur kaffi á Lögbergi, en svo kann þó að hafa verið.<br> | ||
Til Margrétar á Árbæ þótti öllum gott að koma, bæði var þar mikið og gott á borð borið, að ógleymdum blessunar og árnaðaróskum hennar er úr hlaði var haldið. Þegar ég spurði um hvað ég ætti að borga, var svarið: Þú átt ekkert að borga fyrir þetta lítilræði. Guð blessi þig. Ég spurði því einn ferðafélaga minn, hvað venjuleg greiðsla væri. Borgaðu 25 aura, sagði hann. Ég rétti því að gömlu konunni 35 aura, því ég sá að flestir greiddu eitthvað, og vildi ekki vera eftirbátur þeirra, enda sæmilega birgur af skotsilfri, átti 15 kr., sem ég fór með að heiman sem farareyri.<br> | Til Margrétar á Árbæ þótti öllum gott að koma, bæði var þar mikið og gott á borð borið, að ógleymdum blessunar og árnaðaróskum hennar er úr hlaði var haldið. Þegar ég spurði um hvað ég ætti að borga, var svarið: Þú átt ekkert að borga fyrir þetta lítilræði. Guð blessi þig. Ég spurði því einn ferðafélaga minn, hvað venjuleg greiðsla væri. Borgaðu 25 aura, sagði hann. Ég rétti því að gömlu konunni 35 aura, því ég sá að flestir greiddu eitthvað, og vildi ekki vera eftirbátur þeirra, enda sæmilega birgur af skotsilfri, átti 15 kr., sem ég fór með að heiman sem farareyri.<br> | ||
Var nú brátt komið á leiðarenda | Var nú brátt komið á leiðarenda, eða til Reykjavíkur, og hélt hópurinn niður í miðbæ að greiðasölustað, sem þeir nefndu Skinnastað. Var þar drukkið kaffi og skildu menn svo, því flestir áttu kunningja í bænum, sem þeir héldu til hjá.<br> | ||
Morguninn eftir er mér einna minnistæðastur úr lífi mínu, þótt raunverulega ekkert markvert gerðist, en það er nú svona samt. Ég var ásamt manni þeim, sem tekið hafði að sér | Morguninn eftir er mér einna minnistæðastur úr lífi mínu, þótt raunverulega ekkert markvert gerðist, en það er nú svona samt. Ég var ásamt manni þeim, sem tekið hafði að sér að ráða mig, staddur í Bakarabrekkunni, er við mættum skipstjóra, sem hann var ráðinn hjá, og hafði verið með áður. Hann var að verða tilbúinn að leggja út á skipi sínu Esther, en maðurinn var Guðbjartur Ólafsson.<br> | ||
Það var nú ekki lítill spenningur og tilhlökkun hjá mér | Það var nú ekki lítill spenningur og tilhlökkun hjá mér, er ég heyrði af tali þeirra, að farið var að tala um mig til ráðningar. Ég ýmist skoðaði manninn sem bezt, og leizt vel á hann, eða ég horfði út á höfnina, því þar gaf á að líta. Þar lágu kútterarnir í tugatali, og glitraði sólin á nýmáluðum skrokkum þeirra og seglum, sem margir höfðu uppi nema forseglin, en þau skip voru tilbúin að leggja úr höfn.<br> | ||
Það hafði fátt hrifið mig meira en þessi sýn og margar sögur hafði ég heyrt sagðar af vörum manna | Það hafði fátt hrifið mig meira en þessi sýn og margar sögur hafði ég heyrt sagðar af vörum manna, sem á einhverju þessara skipa hafði dvalið, en sjón varð sögu ríkari. Ég sá þau nú með eigin augum í gliti árdagssólarinnar.<br> | ||
Ég hrökk upp úr þessum hugleiðingum, ég hlaut að misheyra hvað, vildi ekki taka mig - var lítill, ónýtur að draga, jú kannski fram að Jónsmessu, til reynslu. Nei, þetta var ekki misheyrn. Samtal þeirra var komið á þetta stig og mér sortnaði fyrir augum.<br> | Ég hrökk upp úr þessum hugleiðingum, ég hlaut að misheyra hvað, vildi ekki taka mig - var lítill, ónýtur að draga, jú kannski fram að Jónsmessu, til reynslu. Nei, þetta var ekki misheyrn. Samtal þeirra var komið á þetta stig og mér sortnaði fyrir augum.<br> | ||
Þú heyrir, hvað hann segir, sagði ráðningamaður minn. hvað leggur þú til? Ég átti að ráða þig yfir sumarið. En heyrðu til, ég get ráðið þig austur á Firði, þeir eru ólmir í svona stráka þar. Ég svaraði víst fáu. Guðbjartur kvaddi, en sagði víst til áður, hvenær hann legði út. Ég stóð eftir vonsvikinn, allt sem ég dáðist að og hugsaði um fyrir hálfri stundu var nú fölnað. Ég var svo ráðinn austur á Mjóafjörð fyrir 38 kr. á mánuði.<br> | Þú heyrir, hvað hann segir, sagði ráðningamaður minn. hvað leggur þú til? Ég átti að ráða þig yfir sumarið. En heyrðu til, ég get ráðið þig austur á Firði, þeir eru ólmir í svona stráka þar. Ég svaraði víst fáu. Guðbjartur kvaddi, en sagði víst til áður, hvenær hann legði út. Ég stóð eftir vonsvikinn, allt sem ég dáðist að og hugsaði um fyrir hálfri stundu var nú fölnað. Ég var svo ráðinn austur á Mjóafjörð fyrir 38 kr. á mánuði.<br> | ||