„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1981/Brot um útgerð í Eyjum fyrr á öldum og upphaf vélbátaútgerðar“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
Lína 65: Lína 65:
Þrír formenn hlutu hnossið, þeir [[Gísli Lárusson|Gísli Lárusson]] í [[Stakkagerði|Stakkagerði]], sem réri á áttæringnum Frið, [[Hannes Jónsson|Hannes Jónsson]] á [[Miðhús-vestri|Miðhúsum]], formaður með áttæringinn [[Gideon]], og [[Magnús Guðmundsson (Vesturhúsum)|Magnús Guðmundsson]] á [[Vesturhús|Vesturhúsum]], formaður með áttæringinn Ingólf.<br>
Þrír formenn hlutu hnossið, þeir [[Gísli Lárusson|Gísli Lárusson]] í [[Stakkagerði|Stakkagerði]], sem réri á áttæringnum Frið, [[Hannes Jónsson|Hannes Jónsson]] á [[Miðhús-vestri|Miðhúsum]], formaður með áttæringinn [[Gideon]], og [[Magnús Guðmundsson (Vesturhúsum)|Magnús Guðmundsson]] á [[Vesturhús|Vesturhúsum]], formaður með áttæringinn Ingólf.<br>
Menn þessir hófu línuútgerð á skipum sínum strax á næstu vertíð.<br>
Menn þessir hófu línuútgerð á skipum sínum strax á næstu vertíð.<br>
[[Mynd:Screen Shot 2017-07-13 at 11.29.39.png|500px|center|thumb|Friðþjófur VE 98. Svona bátar komu 1915 til 1920]]
 
Í róðratali Magnúsar Guðmundssonar frá 1897 segir, að dagana 7. og 8. apríl hafi aðeins komið einn þorskur í hlut hvers manns. Magnús lét þá beita línuna 9. apríl, og réri aftur á þann tíunda, en þá brá svo við, að í hlut kom 21 þorskur og 2 ýsur.<br>
Í róðratali Magnúsar Guðmundssonar frá 1897 segir, að dagana 7. og 8. apríl hafi aðeins komið einn þorskur í hlut hvers manns. Magnús lét þá beita línuna 9. apríl, og réri aftur á þann tíunda, en þá brá svo við, að í hlut kom 21 þorskur og 2 ýsur.<br>
Upp frá þessum degi gerðu menn sér ljóst, hvílíka yfirburði línan hafði yfir handfærin. Frá þeim tíma þurfti enginn að líða skort, sem hafði heilsu, þrek og vilja til þess að sjá sér og sínum farborða. Hófst nú mikið framfaratímabil í sögu Vestmannaeyja. Menn hristu af sér slen fyrri alda og tóku að horfa bjartari augum til framtíðarinnar. Ýmsir örðugleikar steðjuðu þó fyrst í byrjun að línuútgerð. Var þar beituskortur þyngstur á metum. Væru gæftir sæmilegar fékkst yfirleitt næg beita. Var þá mikið beitt af ýsu og þorskhrognum og ljósbeita notuð til drýginda. Sérstaklega fór að verða vart við beituskort, þegar líða tók á haustið. Aflaðist þá oft mikið af ýsu, en þá skorti hrognin. Voru m.a. notuð innyfli úr fuglum, kálfum, kindum, selum og hnísum og almælt var, að köttum hefði fækkað óeðlilega, er líða tók á haustið.<br>
Upp frá þessum degi gerðu menn sér ljóst, hvílíka yfirburði línan hafði yfir handfærin. Frá þeim tíma þurfti enginn að líða skort, sem hafði heilsu, þrek og vilja til þess að sjá sér og sínum farborða. Hófst nú mikið framfaratímabil í sögu Vestmannaeyja. Menn hristu af sér slen fyrri alda og tóku að horfa bjartari augum til framtíðarinnar. Ýmsir örðugleikar steðjuðu þó fyrst í byrjun að línuútgerð. Var þar beituskortur þyngstur á metum. Væru gæftir sæmilegar fékkst yfirleitt næg beita. Var þá mikið beitt af ýsu og þorskhrognum og ljósbeita notuð til drýginda. Sérstaklega fór að verða vart við beituskort, þegar líða tók á haustið. Aflaðist þá oft mikið af ýsu, en þá skorti hrognin. Voru m.a. notuð innyfli úr fuglum, kálfum, kindum, selum og hnísum og almælt var, að köttum hefði fækkað óeðlilega, er líða tók á haustið.<br>
Lína 111: Lína 111:
Unnur var 33 fet að lengd og rúm 8 fet á breidd og kostaði tæpar 4.000 kr. í henni var 8 hestafla Danvél, sem knúði bátinn 6-7 sjómílur í logni.<br>
Unnur var 33 fet að lengd og rúm 8 fet á breidd og kostaði tæpar 4.000 kr. í henni var 8 hestafla Danvél, sem knúði bátinn 6-7 sjómílur í logni.<br>
[[Mynd:Screen Shot 2017-07-13 at 11.30.46.png|500px|center|thumb|Hluti af Hrófunum og bryggja Gísla J. Johnsens, Edinborgarbryggjan]]
[[Mynd:Screen Shot 2017-07-13 at 11.30.46.png|500px|center|thumb|Hluti af Hrófunum og bryggja Gísla J. Johnsens, Edinborgarbryggjan]]
Unnur var tekin upp síðast í október og hófu þeir þá að búa hana sem best undir vertíðina.<br>
Unnur var tekin upp síðast í október og hófu þeir þá að búa hana sem best undir vertíðina.<br>
Byrjað var á að setja vatnsþétt skilrúm fyrir báða enda, þannig að hún gæti flotið þó lestin fylltist af sjó. Einnig settu þeir í bátinn öflug segl, sem áttu að notast í sparnaðarskyni. Þann 3. febrúar 1906 hélt Unnur í fyrsta sinn til veiða. Veður var gott, en allir aðrir bátar voru þó í landi, vegna þess að undanfarið hafði gengið á með suðaustan stormi og þeir því ekki tilbúnir til þess að róa.<br>
Byrjað var á að setja vatnsþétt skilrúm fyrir báða enda, þannig að hún gæti flotið þó lestin fylltist af sjó. Einnig settu þeir í bátinn öflug segl, sem áttu að notast í sparnaðarskyni. Þann 3. febrúar 1906 hélt Unnur í fyrsta sinn til veiða. Veður var gott, en allir aðrir bátar voru þó í landi, vegna þess að undanfarið hafði gengið á með suðaustan stormi og þeir því ekki tilbúnir til þess að róa.<br>
Lína 117: Lína 118:
Á leið í land settu þeir upp segl, því tekið var að blása.<br>
Á leið í land settu þeir upp segl, því tekið var að blása.<br>
Þegar þeir nálgast [[Skansinn]], (sem er við innsiglinguna) sjá þeir, að þar er hópur fólks saman kominn. Var ferðin aukin eins og hægt var, til þess að sýna mönnum, að þótt spaðarnir væru smáir, væru þeir þó margra manna jafnoki í róðri og þreyttust aldrei, en það höfðu flestir talið hina mestu endaleysu.<br>
Þegar þeir nálgast [[Skansinn]], (sem er við innsiglinguna) sjá þeir, að þar er hópur fólks saman kominn. Var ferðin aukin eins og hægt var, til þess að sýna mönnum, að þótt spaðarnir væru smáir, væru þeir þó margra manna jafnoki í róðri og þreyttust aldrei, en það höfðu flestir talið hina mestu endaleysu.<br>
[[Mynd:Screen Shot 2017-07-13 at 11.29.39.png|500px|center|thumb|Friðþjófur VE 98. Svona bátar komu 1915 til 1920]]
Aflinn reyndist vera 280 þorskar og 30 ýsur. Margir komu til þess að skoða aflann og sökum þess hvað bryggjan var mjó, margfaldaðist hann í augum margra. Mikið var rætt um þennan róður í Eyjum og þóttu þetta hin mestu undur.<br>
Aflinn reyndist vera 280 þorskar og 30 ýsur. Margir komu til þess að skoða aflann og sökum þess hvað bryggjan var mjó, margfaldaðist hann í augum margra. Mikið var rætt um þennan róður í Eyjum og þóttu þetta hin mestu undur.<br>
Báturinn átti svo eftir að sanna kosti sína, svo ekki varð um villst, en verst af öllu þótti mönnum, að þurfa að sitja í landi þegar þeir félagar gátu róið.<br>
Báturinn átti svo eftir að sanna kosti sína, svo ekki varð um villst, en verst af öllu þótti mönnum, að þurfa að sitja í landi þegar þeir félagar gátu róið.<br>
3.443

breytingar

Leiðsagnarval