„Blik 1962/Saga Bókasafns Vestmannaeyja, II. hluti“: Munur á milli breytinga

Þessum skjölum fylgdi '''Listi yfir þá sem gjörast vilja meðlimir lestrarfélags Vestmannaeyja'''. Á listanum eru skráð nöfn 27 stofnfélaga lestrarfélagsins, en [[Jón Árnason (Þorlaugargerði)|Jón Árnason]] í [[Þorlaugargerði]] virðist hafa afturkallað aðild sína að félagsstofnuninni, því strikað hefur verið yfir nafn hans. Þeir, sem „einhver efni hafa og vilja vel sér og þessum afskekta hólma“ reyndust því 26 alls, en það sýnir, að rösklega einn fjórði heimila í þorpinu á hlut að þessum félagsskap. Þetta er ekki lítil þátttaka, en vafalaust hafa einhverjir orðið utangarðs vegna fátæktar. Tillag hvers og eins er ærið misjafnt. Hefur ekki verið unnt að fylgja eftir ákvæðinu um lágmarksframlag. Bryde kaupmaður greiðir mest, 20 rd., sem var mikið fé á þeim tíma. Sýslumaður og sóknarprestur leggja fram 10 rd. hvor, greitt í bókum, næst kemur félagsmaður með 8 rd. virði í bókum, tveir borga 5 dali hvor, báðir danskir, þrír borga 2 dali og fimm leggja fram 1 dal hver. Átta borga 48 skildinga hver og fjórir 32 sk. Bókbindarinn rekur lestina með 42 sk. framlagi greiddu með bókbandi.  <br>

'''[[Jóhann Pétur Bjarnasen]]''' var fæddur 1835, Skagfirðingur að ætt. Kona Péturs var [[Jóhanna Bjarnasen f. Rasmussen|Jóhanna]], dóttir Rasmussens skipstjóra og Johanne Roed, kölluð [[Maddama Roed|Maddama Rúð]]. J.P.Bjarnasen var verzlunarstj. í Garðinum. Meðal barna hans var [[Anton Bjarnasen|Anton]], sem síðar kemur mjög við sögu lestrarfélagsins. Jóhann Pétur Bjarnasen lézt 1869. <br>

'''[[Gísli Bjarnasen]]''', bróðir Jóhanns Péturs, f. 1837. Verzlunarstjóri í [[Juliushaab]] og um skeið við [[Garðurinn|Garðsverzlun]]. Gísli var merkur maður og vel látinn. Hann hætti verzlunarstörfum og gerðist bóndi á [[Vilborgarstaðir|Vilborgarstöðum]]. Árið 1883 flutti hann til Kaupmannahafnar og starfaði þar að bóksölu. Þar lézt hann fáum árum síðar. — Áður en Gísli kvæntist, átti hann son, er [[Gísli Bjarnasen yngri|Gísli]] hét; hann var faðir [[Jón Gíslason (Ármótum)|Jóns]] útgerðarmanns að [[Ármót|Ármóti]]. <br>

'''[[C. Bohn]]''' var verzlunarstjóri í Vestmannaeyjum. Hann andaðist þar 29. jan. 1863 og var jarðsettur í Landakirkjugarði. Um sumarið var hann grafinn upp og fluttur til K.hafnar. Ekki er kunnugt um nánari æviatriði. <br>

'''[[Páll Jensson (Búastöðum)|Páll Jensson]]''' bóndi á [[Búastaðir|Búastöðum]] var elzti félaginn í lestrarfélaginu, fæddur 1797. Páll var ættaður úr Fljótshlíð. Kona hans var [[Gróa Gunnarsdóttir (Búastöðum)|Gróa Gunnarsdóttir]], fædd sama ár og Páll. Hún var úr Austur-Landeyjum. Þau hjón áttu eigi afkomendur, en ólu upp tvö fósturbörn. Páll var ekki lengi í félaginu, mun hafa andast fyrir 1870. <br>

'''[[Carl Roed]]''' veitingamaður. Hann var fæddur í Danmörku 1822, en lézt í Eyjum 29. des. 1896. Hann var beykir að iðn. Var félagi í LV til æviloka og las jafnan mikið. Seinni kona Carls var merkiskonan [[Maddama Roed|Ane Johanne Grüner]], sem raunverulega rak veitingahúsið. <br>

'''[[Jón Austmann yngri|Jón Austmann]]''' í [[Þorlaugargerði]] var bróðir Stefáns. Jón var fæddur 1814. Bjó alllengi að Þorlaugargerði. Annars var hann beykir að iðn, lærði erlendis. Jón Austmann lézt árið 1888. <br>

'''[[Árni Einarsson]]''' bóndi á Vilborgarstöðum, hreppstjóri og alþingismaður. Árni var merkur fróðleiksmaður. Hann var formaður og þótti veðurglöggur svo að af bar. — Kona Árna var [[Guðfinna Jónsdóttir Austmann]]s, prests að Ofanleiti. Meðal barna þeirra hjóna var [[Sigfús Árnason|Sigfús]], póstafgreiðslum. og alþingismaður, [[Lárus Árnason|Lárus]] stúdent og [[Kristmundur Árnason|Kristmundur]],  er  fluttust  til Bandaríkjanna. Árni Einarsson lézt árið 1899. <br>

'''[[Jes V. Thomsen|J.V. Thomsen]]''', sem er skráður nr. 23 í félagsskránni, mun vera Jes V. Thomsen, er var verzlunarstjóri í Godthaab. Kona Jes Thomsens var Jóhanna Karólína, ekkja Péturs Bjarnasen. <br>

'''[[Jón Salómonsen|Jón Salómonsson ]]''' verzlunarstjóri og hafnsögumaður, sonur Jóns kaupmanns Salómonsen frá Kúvíkum. Jón var bróðir [[Ragnheiður Jónsdóttir (Ofanleiti)|Ragnheiðar]], konu séra Brynjólfs Jónssonar og [[Jóhanna Jónsdóttir Abel|Jóhönnu]], konu [[Johan Nikolai Abel|Abels]] sýslumanns. Kona Jóns var [[Jórunn Austmann|Jórunn]], dóttir séra Jóns Austmanns. Jón var flokksforingi og vopnasmiður Herfylkingarinnar. Hann lézt árið 1872. <br>

¹) <small>Kona Helga í Kornhól var Sigríður Bjarnadóttir frá Miðhúsum. Tengdadóttir Helga, kona Jónasar í Nýjabæ, var Steinvör dóttir Jóns Brandssonar í Hallgeirsey. (Heimaslóð).</small>

 

<nowiki>*</nowiki><nowiki>*</nowiki><nowiki>*</nowiki> <small>Bátaábyrgðarfél. Vestmannaeyja 1862—1937, bls. 190—108 og [[Blik 1959]].</small>

Þá koma Íslendingasögurnar næstar, þjóðsögur, sem raunar voru fáar til á prenti, Noregskonungasögur, Jómsvíkingasaga, Færeyingasaga (1832), mjög vinsæl og Biskupasögur. Af íslenzkum skáldsögum var varla um aðrar að ræða en Pilt og stúlku (1867) og Heljarslóðarorrustu Gröndals. En ein er sú skáldsaga þýdd, sem aldrei stendur í skáp: Felsenborgarsögur (Ak. 1854). Nú lítur enginn við þeirri bók, og er raunar án skaða. Ný Félagsrit voru talsvert lesin, Skírnir og Gestur Vestfirðingur. Öll rit um þjóðleg fræði voru eftirsótt. Riddarasögur voru og mjög vinsælar. Hinsvegar virðast rímur aldrei hafa verið hátt skrifaðar í Eyjum eftir útlánaskrá að dæma. Danskar bækur voru mikið lesnar sem fyrr segir, svo sem Thiers, Verdens Hist., Riises Archiv, Blichers Noveller. Skáldsögurnar Söoffiseren og Taarnet ved Dardanella voru yfirburða vinsælar.