„Lárus Jónsson (Búastöðum)“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit

Lárus Jónsson (Búastöðum) (skoða efni)

Útgáfa síðunnar 19. janúar 2018 kl. 16:55

1.385 bæti fjarlægð ,  19. janúar 2018
ekkert breytingarágrip
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
(15 millibreytingar ekki sýndar frá sama notandanum)
Lína 1: Lína 1:
[[Mynd:LarusJonsson KristinGisladottir.jpg|thumb|250px|Lárus og Kristín kona hans]]
[[Mynd:LarusJonsson KristinGisladottir.jpg|thumb|250px|''Lárus og Kristín kona hans.]]


'''Lárus Jónsson''' bóndi, formaður og hreppstjóri í [[Kornhóll|Kornhól]] og [[Búastaðir vestri|Vestri Búastöðum]], fæddist 30. janúar 1839 og lézt 9. febrúar 1895, drukknaði.
'''Lárus Jónsson''' bóndi, formaður og hreppstjóri í [[Kornhóll|Kornhól]] og [[Búastaðir vestri|Vestri Búastöðum]], fæddist 30. janúar 1839 og lézt 9. febrúar 1895, drukknaði.


==Ætt og uppruni==
=Ætt og uppruni=
Foreldrar hans voru Jón bóndi á Dyrhólum í Mýrdal, f. 25. nóvember 1808 á Steig í Mýrdal, d. 20. júní 1882 í Hryggjum þar, Ólafs bónda á Steig, f. 1758 á Lambafelli, d. 1812-1816, Einarssonar, Ólafssonar og seinni konu Ólafs bónda á Steig, Fríðar húsfreyju á Steig 1801, f. 1768, d. 5. júní 1835, Jónsdóttur, Bjarnasonar. Móðir Lárusar og kona Jóns bónda var  Ólöf húsfreyja, f. 4. júní 1811 á Höfðabrekku í Mýrdal, d. 14. júní 1873 á [[Búastaðir vestri|Vestri Búastöðum]] í Eyjum, Eiríksdóttir, Sighvatssonar og konu Eiríks, Sigríðar húsfreyju, f. 1768, Þorsteinsdóttur.<br>
Foreldrar hans voru Jón bóndi á Dyrhólum í Mýrdal, f. 25. nóvember 1808 á Steig í Mýrdal, d. 20. júní 1882 í Hryggjum þar, Ólafs bónda á Steig, f. 1758 á Lambafelli, d. 1812-1816, Einarssonar, Ólafssonar og seinni konu Ólafs bónda á Steig, Fríðar húsfreyju á Steig 1801, f. 1768, d. 5. júní 1835, Jónsdóttur, Bjarnasonar. Móðir Lárusar og kona Jóns bónda var  [[Ólöf Eiríksdóttir (Búastöðum)|Ólöf]] húsfreyja, f. 4. júní 1811 á Höfðabrekku í Mýrdal, d. 14. júní 1873 á [[Búastaðir vestri|Vestri Búastöðum]] í Eyjum, Eiríksdóttir, Sighvatssonar og konu Eiríks, Sigríðar húsfreyju, f. 1768, Þorsteinsdóttur.<br>


==Lífsferill==
Systkini Lárusar í Eyjum voru:<br>
1. [[Jóhann Jónsson (Sjólyst)|Jóhann Jónsson]] vinnumaður í [[Sjólyst]], f. 25. október 1842, drukknaði 1. júní 1862.<br>
2. [[Bjargey Jónsdóttir (Búastöðum)|Bjargey Jónsdóttir]] vinnukona á Búastöðum, síðar húsfreyja í Steinum u. Eyjafjöllum, f. 14. september 1850, d. 12. mars 1905.
=Lífsferill=
Lárus á Búastöðum fluttist til Eyja 1863, en áður hafði hann komið þangað reglulega á árunum 1857-1860 til lundaveiða. Hann settist að í [[Kornhóll|Kornhól]] , en að [[Búastaðir vestri|Vestri Búastöðum]] flutti hann 1869 og þá í gamla bæinn. Hann fékk byggingu fyrir jörðinni Syðri Búastaðir ([[Búastaðir vestri|Vestri-Búastaðir]]) 1870. (Eystri-Búastaðir stóðu áður norðan við þá og því nafnið Syðri-Búastaðir). Þar byggði hann bæinn upp 1888 og bætti jörðina mikið með sléttun og stækkun. Hann hafði 2 kýr, 12 ær og nokkuð af lömbum, eitt hross. Auk þessa hafði hann fé í hagagöngu í [[Elliðaey]], en þar átti jörðin [[Beitarréttur|beitarrétt]]. Jörðin átti [[Veiðihlunnindi|hlunnindi í veiði]], svo sem [[Fýll|fýlatekju]] í [[Stórhöfði |Stórhöfða]], [[Reki|rekafjöru]] í [[Brimurð]], [[Lundi|lundatekju]] o.fl. í [[Elliðaey]], [[Súla|súlu-]] og [[Fýll|fýlatekju]] í [[Súlnasker]]i og [[Hellisey]] o. fl. <br>
Lárus á Búastöðum fluttist til Eyja 1863, en áður hafði hann komið þangað reglulega á árunum 1857-1860 til lundaveiða. Hann settist að í [[Kornhóll|Kornhól]] , en að [[Búastaðir vestri|Vestri Búastöðum]] flutti hann 1869 og þá í gamla bæinn. Hann fékk byggingu fyrir jörðinni Syðri Búastaðir ([[Búastaðir vestri|Vestri-Búastaðir]]) 1870. (Eystri-Búastaðir stóðu áður norðan við þá og því nafnið Syðri-Búastaðir). Þar byggði hann bæinn upp 1888 og bætti jörðina mikið með sléttun og stækkun. Hann hafði 2 kýr, 12 ær og nokkuð af lömbum, eitt hross. Auk þessa hafði hann fé í hagagöngu í [[Elliðaey]], en þar átti jörðin [[Beitarréttur|beitarrétt]]. Jörðin átti [[Veiðihlunnindi|hlunnindi í veiði]], svo sem [[Fýll|fýlatekju]] í [[Stórhöfði |Stórhöfða]], [[Reki|rekafjöru]] í [[Brimurð]], [[Lundi|lundatekju]] o.fl. í [[Elliðaey]], [[Súla|súlu-]] og [[Fýll|fýlatekju]] í [[Súlnasker]]i og [[Hellisey]] o. fl. <br>
Lárus kom mjög við sögu Eyjanna. Honum er svo lýst af [[Árni Árnason (símritari)|Árna símritara]], dóttursyni hans, að „Hann var góður bóndi og vel stæður, smiður ágætur á skip og hús, formaður heppinn og fiskisæll, mikill umbótamaður á opinberum vettvangi, hafnsögumaður og hreppstjóri. Kunnastur sem formaður með skipin [[Enok, áraskip|„Enok”]] (t.d. í útilegunni miklu 1869) og mörg ár með [[Friður, áraskip|„Frið”]]. Þá var Lárus kunnur [[Lundi|lundaveiðimaður]], bæði í holu og með háf, og einn af þeim, er komu austan úr Mýrdal til fuglaveiða hér 1857-1860. Veiddi hann 17-32 kippur árlega frá byrjun lundaveiða til sláttarbyrjunar......”.
Lárus kom mjög við sögu Eyjanna. Honum er svo lýst af [[Árni Árnason (símritari)|Árna símritara]], dóttursyni hans, að „Hann var góður bóndi og vel stæður, smiður ágætur á skip og hús, formaður heppinn og fiskisæll, mikill umbótamaður á opinberum vettvangi, hafnsögumaður og hreppstjóri. Kunnastur sem formaður með skipin [[Enok, áraskip|„Enok”]] (t.d. í útilegunni miklu 1869) og mörg ár með [[Friður, áraskip|„Frið”]]. Þá var Lárus kunnur [[Lundi|lundaveiðimaður]], bæði í holu og með háf, og einn af þeim, er komu austan úr Mýrdal til fuglaveiða hér 1857-1860. Veiddi hann 17-32 kippur árlega frá byrjun lundaveiða til sláttarbyrjunar......”.
Lárus drukknaði á skipinu [[Hannibal, áraskip|„Hannibal”]] í innsiglingunni 9. febr. 1895.<br>
Lárus drukknaði af skipinu [[Hannibal, áraskip|„Hannibal”]] í innsiglingunni 9. febr. 1895.<br>
Þá var kveðið:  
Þá var kveðið:  


Lína 19: Lína 22:
''því Heimaey grætur þann öðling um aldir''.<br>
''því Heimaey grætur þann öðling um aldir''.<br>


==Fjölskylda==
=Fjölskylda=
[[Mynd:3born larusar jonssonar.gif|thumb|250px|Þrjú af börnum hjónanna frá vinstri: [[Jóhanna Lárusdóttir|Jóhanna]], [[Jórunn Fríður Lárusdóttir|Jórunn ''Fríður'']] og [[Jóhann Pétur Lárusson|Jóhann ''Pétur'']]]]
[[Mynd:3born larusar jonssonar.gif|thumb|250px|''Þrjú af börnum hjónanna frá vinstri: [[Jóhanna Lárusdóttir|Jóhanna]], [[Ritverk Árna Árnasonar/Fríður Lárusdóttir|Jórunn Fríður]] og [[Jóhann Pétur Lárusson|Jóhann Pétur]].]]
[[Mynd:Júlíana Sigurðardóttirog Pétur Lárusson á Búastöðum.jpg|thumb|250px|Júlíana Sigurðardóttirog Pétur Lárusson]]
[[Mynd:Júlíana Sigurðardóttirog Pétur Lárusson á Búastöðum.jpg|thumb|250px|''Júlíana Sigurðardóttirog Pétur Lárusson.]]
Kona hans (2. október 1862) var [[Kristín Gísladóttir (Búastöðum)|Kristín Gísladóttir]], f. 13. janúar 1843 í Pétursey í Mýrdal, d. 30. desember 1921 á [[Búastaðir vestri| Vestri Búastöðum]] í Eyjum.<br>   
Kona hans (2. október 1862) var [[Kristín Gísladóttir (Búastöðum)|Kristín Gísladóttir]], f. 13. janúar 1843 í Pétursey í Mýrdal, d. 30. desember 1921 á [[Búastaðir vestri| Vestri Búastöðum]] í Eyjum.<br>   
Börn þeirra Kristínar voru:  
Börn þeirra Kristínar: (Sjá [[Kristín Gísladóttir (Búastöðum)|Kristínu]]).  
#[[Ólöf Lárusdóttir|Ólöf]] húsfreyja á [[Kirkjuból]]i, f. 19. desember 1862 í Pétursey í Mýrdal, d. 16. nóvember 1944 í Eyjum, gift [[Guðjón Björnsson  (Kirkjubóli)|Guðjóni Björnssyni]].
=Ættbogi í Eyjum=
#[[Gísli Lárusson|Gísli]] gullsmiður í [[Stakkagerði]], f. 16. febrúar 1865 í [[Kornhóll|Kornhól]], d. 27. september 1935, kvæntur [[Jóhanna Sigríður Árnadóttir|Jóhönnu Sigríði Árnadóttur]], [[Árni Diðriksson|Diðrikssonar]].
Móðurbróðir Lárusar var Ólafur Eiríksson, f. 1795, faðir Ólafs, f. 1828, föður [[Þorsteinn Ólafsson (Háagarði)|Þorsteins]] í [[Háigarður|Háagarði]], f. 16. okt. 1859, föður [[Helga Þorsteinsdóttir (Kirkjubæ)|Guðleifar ''Helgu'']] húsfreyju á [[Kirkjubær|Kirkjubæ]], f. 22. sept.1898, konu [[Þorbjörn Guðjónsson|Þorbjörns Guðjónssonar]] bónda; einnig Ketill Eiríksson, f. 1798, ættfaðir [[Þórunn Ketilsdóttir|Þórunnar Ketilsdóttur]] í [[Litlibær|Litlabæ]] (Tótu í [[Uppsalir|Uppsölum]]), f. 1865, og [[Brynheiður Ketilsdóttir|Heiðu]] (Brynheiðar) í [[Norður-Gerði]], f. 1907; og Sesselja Eiríksdóttir, f. 1810,- af henni [[Gísli Geirmundsson]], f. 1874, faðir [[Guðlaugur Gíslason|Guðlaugs Gíslasonar]] bæjarstjóra og alþingismanns.
#[[Jóhanna Lárusdóttir|Jóhanna]] húsfreyja á [[Grund]] í Eyjum, f. 23. september 1868 í Kornhól, d. 8. desember 1953, gift [[Árni Árnason (Grund)|Árna Árnasyni]]. Áður átti hún barn með [[Oddur Árnason (Oddsstöðum)|Oddi Árnasyni]], en hann var sonur [[Árni Þórarinsson (bóndi)|Árna Þórarinssonar]] bónda á [[Oddsstaðir|Oddsstöðum]] og [[Steinunn Oddsdóttir|Steinunnar Oddsdóttur]] húsfreyju. Barnið var [[Árni Oddsson (Burstafelli)|Árni Oddsson]] á [[Burstafell|Burstafelli]].
#[[Steinvör Lárusdóttir (Búastöðum)|Steinvör]] húsfreyja, f. 12. júlí 1866 í Kornhól, d. um 1940 í Blaine í Washington-fylki í Bandaríkjunum, gift [[Einar Bjarnason (Dölum)|Einari Bjarnasyni]] frá Dölum.
#Auðbjörg, f. 28. sept. 1871, d. 6. des. sama ár.
#Auðbjörg Jónína, f. 16. júlí 1873, d. 27. sept. sama ár.
#[[Pétur Lárusson|Jóhann ''Pétur'']] á Búastöðum, f. 16. desember 1876, d. 18. október 1953, kvæntur [[Júlíana Sigurðardóttir (Búastöðum)|Júlíönu Sigurðardóttur]].  
#[[Lárus Kristján Lárusson (Búastöðum)|Lárus Kristján]], f. 19. okt. 1874, d. 17. febr. 1890.
#[[Fríður Lárusdóttir|Jórunn ''Fríður'']] húsfreyja í [[Stakkagerði]], síðar á [[Hvassafell]]i, f. 17. apríl 1880, d. 7. október 1959, gift [[Sturla Indriðason (Hvassafelli)|Sturlu Indriðasyni]].
#Ingunn Katrín, f. 27. nóv. 1885, d. 17. febr. 1888.
 
==Ættbogi í Eyjum==
Móðurbróðir Lárusar var Ólafur Eiríksson, f. 1795, faðir Ólafs, f. 1828, föður [[Þorsteinn Ólafsson (Háagarði)|Þorsteins]] í [[Háigarður|Háagarði]], f. 16. okt. 1859, föður [[Helga Þorsteinsdóttir (Kirkjubæ)|Guðleifar ''Helgu'']] húsfreyju á [[Kirkjubær|Kirkjubæ]], f. 22. sept.1898, konu [[Þorbjörn Guðjónsson|Þorbjörns Guðjónssonar]] bónda ; einnig Ketill Eiríksson, f. 1798, ættfaðir [[Þórunn Ketilsdóttir (Litlabæ)|Þórunnar Ketilsdóttur]] í [[Litlibær|Litlabæ]] (Tótu í [[Uppsalir|Uppsölum]]), f. 1865, og Heiðu ([[Brynheiður Ketilsdóttir|Brynheiðar Ketilsdóttur]]) í [[Gerði-stóra|Gerði]], f. 1907; og Sesselja Eiríksdóttir, f. 1810,- af henni [[Gísli Geirmundsson]], f. 1874, faðir [[Guðlaugur Gíslason|Guðlaugs Gíslasonar]] bæjarstjóra og alþingismanns.
{{Heimildir|
{{Heimildir|
*''Upphaflega grein skrifaði [[Víglundur Þór Þorsteinsson]].''
*''Upphaflega grein skrifaði [[Víglundur Þór Þorsteinsson]].''
Lína 44: Lína 36:
*Manntöl.
*Manntöl.
*Prestþjónustubækur.}}
*Prestþjónustubækur.}}
 
{{Æviskrár Víglundar Þórs}}
[[Flokkur: Bændur]]
[[Flokkur: Bændur]]
[[Flokkur: Formenn]]
[[Flokkur: Formenn]]
Lína 51: Lína 43:
[[Flokkur:Fólk fætt á 19. öld]]
[[Flokkur:Fólk fætt á 19. öld]]
[[Flokkur:Fólk dáið á 19. öld]]
[[Flokkur:Fólk dáið á 19. öld]]
[[Flokkur: Íbúar í Kornhól]]
[[Flokkur:Íbúar við Strandveg]]
[[Flokkur:Íbúar við Strandveg]]
[[Flokkur:Íbúar á Búastöðum]]
[[Flokkur:Íbúar á Vestri-Búastöðum]]
Sótt frá „http://heimaslod.is/index.php/Kerfissíða:MobileDiff/76361...124382“

Leiðsagnarval