„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2004/ Lífsreynslusaga vermanns 1918“: Munur á milli breytinga

<big><big><big><center>'''Lífsreynslusaga vermanns 1918'''</center></big></big></big><br><br>

Já, það einkennilegasta sem komið hefur fyrir mig í lífinu, er að ég réði mig á mótorbát suður í Njarðvíkum á vetrarvertíð árið 1918. Báturinn hét „Njörður“.<br>

Ekki man ég nú hvaða númer var á honum, en formaðurinn hét Aðalsteinn Theodór Magnússon frá Hólmfastskoti í Njarðvíkum, kallaður Steini, myndarlegur ungur maður.<br>

Það eru allir komnir á bátinn nema landformaðurinn sem hét Hjörtur. Hann var ættaður vestan úr Dölum og var beðið eftir honum. Við vorum búnir að róa tvo róðra og gekk vel. Við fiskuðum ágætlega, en það gerði vitlaust veður og landlegu þegar við komum í land úr seinni róðrinum.<br>

Nú, síðan kemur landformaðurinn sem beðið var eftir. Það er tekið vel á móti honum. Hjörtur landformaður og Steini formaður höfðu áður verið saman á bát sem hét „Njarðvík“. Var Steini þá mótoristi en Hjörtur landformaður. Ekki veit ég hve lengi þeir voru saman.<br>

Nú, eftir nokkurra daga landlegu virðist vera útlit fyrir sjóveður um kvöldið, en á þessum tíma var róið á kvöldin. Nú kemur hann til mín, maðurinn, og spyr mig hvort ég muni ekki vilja lána sér sjógallann minn í róðurinn. Jú, jú, segi ég, það sé alveg sjálfsagt að lána honum sjógallann. Ég fer með honum inn í pláss þar sem við vorum að standsetja net og netakúlur og sýni honum hvar gallinn minn er hengdur upp á nagla á þilinu og sjóstígvélin undir og sjóhatturinn ofan á gallanum. En ég lá [þ.e. bjó] þarna niðri í nýju húsi sem útgerðin átti. Þar var líka félagi minn sem hét Guðmundur Magnússon og var þarna úr plássinu. Hann var í koju fyrir ofan mig. Svo veit ég ekki fyrr en hann er ræstur þarna um nóttina og ég segi við hann þegar hann fer fram úr:<br>

„Hvað dreymdi þig í nú nótt, vinur?“ <br>

„Það er bara þar sem ég lét það og sýndi þér í gærkvöldi“ segi ég.<br>

„Já, en það er ekki þar“ segir hann.<br>

Síðan förum við með lampann að gá að sjógallanum en við finnum ekkert, ekki nokkurn skapaðan hlut. Ég skil ekkert í þessu, við fundum bara ekkert neins staðar. Nú, hann fékk einhvers staðar annars staðar galla, en ég vissi ekki hvar.<br>Nú róa þeir, en það fer fljótlega að versna veðrið. Í fyrstu svona dálítið en síðan varð þetta stormur eða rok. Um morguninn förum við út í Keflavík að ná í beitu og við áttum að ná í skjöktbát líka sem útgerðin var búin að kaupa í Ytri-Njarðvík. Og hann er með okkur gamli maðurinn, faðir formannsins en hann hét Magnús.<br>

Nú, svo komum við með síldina og látum hana í skjöktbátinn og setjum bátinn fram. Það er ekkert um það að ræða, að þegar við erum að setja bátinn fram þá kemur svoleiðis myljandi rokhvellur að ég hélt bara að bátnum mundi hvolfa undir okkur og við mundum allir drukkna þarna.<br>

„Eins og fyrr var nefnt stóð þar fornleg bekkbaðstofa árið 1916. Það ár var reist nýtt íbúðarhús í Hólmfastskoti, þar var timburbaðstofa með torfveggjum en járnklæddu þaki og mun ekki hafa verið vandað hús, því hún þótti lítilfjörleg orðin árið 1930.“<br><br>

Af bátum þeim, sem réru fyrir sunnan á föstudaginn vantar einn vélbátinn enn og eru því miður litlar líkur til þess að hann komi fram. Það er vélbáturinn „Njörður“ frá Njarðvíkum, eign Ólafs Davíðssonar, Þórarins Egilssonar o.fl. Voru á honum 4 menn: Aðalsteinn Magnússon frá Hólmfastskoti, formaður, Guðmundur Magnússon frá Stekkjarkoti, Hjörtur Jónsson og Sigurbjörn Magnússon. Allt voru þetta efnismenn um tvítugt. Þrír þeirra voru úr Njarðvíkum, en Hjörtur úr Hafnarfirði (?). Það sást síðast til bátsins á föstudaginn þegar rokið skall á, að hann var að draga línuna. Halda menn að lestin muni hafa verið opin og bátinn þess vegna fyllt. Bátsins hefir verið leitað um allt og spurnum haldið fyrir um hann hvar sem líkur þóttu til að hann mundi hafa getað komið, en hvergi hefur sézt til hans. Báturinn var óvátryggður og var þetta annaðhvort fyrsta eða önnur fiskiför hans. ...“<br><br>

Allt kemur þetta heim og saman við sögu Ingibergs Gíslasonar. Eigendur Njarðar eru sagðir aðrir 1916 í Sögu Njarðvíkur en í frétt Morgunblaðsins 1918. Þetta á sér þá skýringu, skv. því sem kemur fram í minningargrein Sigmundar Andréssonar bakara í Sjómannadagsblaðinu 1987 (bls. 121) um Ingiberg (þar sem þessi saga er að nokkru rakin), að Þórarinn Egilsson keypti Njörð um áramótin 1917-1918, setti í hann nýja vél og hóf útgerð á honum á vertíðinni 1918.<br>

Hermann Jónsson, verkamaður á Hásteinsvegi, sem lést í hárri elli 1989, var bróðir Hjartar.<br>

:::::::::::::::'' bjó til prentunar eftir segulbandsupptöku''

:::::::::::::::''sem Þóra Sigurjónsdóttir, ekkja Óskars,''