64.434
breytingar
„Saga Vestmannaeyja I./ IV. Vestmannaeyjaprestar, 3. hluti“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Saga Vestmannaeyja I./ IV. Vestmannaeyjaprestar, 3. hluti (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 3. desember 2011 kl. 17:28
, 3. desember 2011ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 8: | Lína 8: | ||
Séra Jón útskrifaðist úr Reykjavíkurskóla 1809. Varð fyrst aðstoðarprestur að Sólheimum í Mýrdal, fékk síðan Skúmsstaða- og Stórólfshvolsþing. 1817 hafði hann brauðaskipti við séra Sigurð Thorarensen prest að Mýrum í Álftaveri og fluttist séra Jón að Mýrum í fardögum 1817, og þjónaði þar til þess, að hann fékk veitingu fyrir Ofanleitisprestakalli 1827. Kona séra Jóns var [[Þórdís Magnúsdóttir að Ofanleiti|Þórdís Magnúsdóttir]] umboðsmanns og klausturhaldara Andréssonar á Þykkvabæjarklaustri. Þau giftust 1811.<br> | Séra Jón útskrifaðist úr Reykjavíkurskóla 1809. Varð fyrst aðstoðarprestur að Sólheimum í Mýrdal, fékk síðan Skúmsstaða- og Stórólfshvolsþing. 1817 hafði hann brauðaskipti við séra Sigurð Thorarensen prest að Mýrum í Álftaveri og fluttist séra Jón að Mýrum í fardögum 1817, og þjónaði þar til þess, að hann fékk veitingu fyrir Ofanleitisprestakalli 1827. Kona séra Jóns var [[Þórdís Magnúsdóttir að Ofanleiti|Þórdís Magnúsdóttir]] umboðsmanns og klausturhaldara Andréssonar á Þykkvabæjarklaustri. Þau giftust 1811.<br> | ||
Séra Jón þótti kennimaður ágætur og mjög samvizkusamur í sínu starfi. Hann fylgdist vel með og las mikið útlend guðfræðirit. Var honum mjög sýnt um læknisdóma eins og afa hans, séra Jóni Steingrímssyni. Sveinn Pálsson læknir í Vík hafði falið séra Jóni Austmann umboð til að framkvæma ýmsar læknisaðgerðir í eyjunum, sem kom sér vel þar, og ávann séra Jón sér almenningslof fyrir læknisstarf sitt.²⁷) Séra Jón tók mjög mikinn þátt í héraðsmálum eyjamanna, og var þeirra einlægur talsmaður gegn kaupmannavaldinu, og hikaði aldrei frá réttum málstað. Sáttasemjarastörfum gegndi hann frá 1827 til dauðadags. Var mikið orð á því gert, hversu laginn hann hefði verið að sætta menn.<br> | Séra Jón þótti kennimaður ágætur og mjög samvizkusamur í sínu starfi. Hann fylgdist vel með og las mikið útlend guðfræðirit. Var honum mjög sýnt um læknisdóma eins og afa hans, séra Jóni Steingrímssyni. Sveinn Pálsson læknir í Vík hafði falið séra Jóni Austmann umboð til að framkvæma ýmsar læknisaðgerðir í eyjunum, sem kom sér vel þar, og ávann séra Jón sér almenningslof fyrir læknisstarf sitt.²⁷) Séra Jón tók mjög mikinn þátt í héraðsmálum eyjamanna, og var þeirra einlægur talsmaður gegn kaupmannavaldinu, og hikaði aldrei frá réttum málstað. Sáttasemjarastörfum gegndi hann frá 1827 til dauðadags. Var mikið orð á því gert, hversu laginn hann hefði verið að sætta menn.<br> | ||
Séra Jón var strangtrúarmaður mikill og tók hann þegar upp ósleitilega baráttu gegn kenningum mormóna, er hann taldi hina römmustu villutrú. Er þessu lýst hér annars staðar. Hann ritaði sóknarlýsingu Vestmannaeyja árið 1843, ítarlegt rit, svo, að Jónas Hallgrímsson hefir tekið upp úr þessu riti Vestmannaeyjalýsingu sína og fylgt þar að mestu texta séra Jóns. Mun Jónas Hallgrímsson hafa dvalið á Ofanleiti hjá Jóni Austmann, en þeir voru sömu ættar frá Lárusi Scheving sýslumanni, er hann fór rannsóknarför sína til Vestmannaeyja. Séra Jón samdi og lýsingu af Kötlugosinu 1823, hann var þá prestur að Mýrum í Álftaveri. Ritgerð þessi er prentuð í riti um jarðelda á Íslandi. Hann skoðaði fyrstur eldstöðvarnar og gjána eftir Kötlugosið 1823 og samdi ritgerð um ferðina. Séra Jón var skáldmæltur. | Séra Jón var strangtrúarmaður mikill og tók hann þegar upp ósleitilega baráttu gegn kenningum mormóna, er hann taldi hina römmustu villutrú. Er þessu lýst hér annars staðar. Hann ritaði sóknarlýsingu Vestmannaeyja árið 1843, ítarlegt rit, svo, að Jónas Hallgrímsson hefir tekið upp úr þessu riti Vestmannaeyjalýsingu sína og fylgt þar að mestu texta séra Jóns. Mun Jónas Hallgrímsson hafa dvalið á Ofanleiti hjá Jóni Austmann, en þeir voru sömu ættar frá Lárusi Scheving sýslumanni, er hann fór rannsóknarför sína til Vestmannaeyja. Séra Jón samdi og lýsingu af Kötlugosinu 1823, hann var þá prestur að Mýrum í Álftaveri. Ritgerð þessi er prentuð í riti um jarðelda á Íslandi. Hann skoðaði fyrstur eldstöðvarnar og gjána eftir Kötlugosið 1823 og samdi ritgerð um ferðina. Séra Jón var skáldmæltur.²⁸)<br> | ||
Jón Austmann naut mikilla vinsælda hjá eyjabúum. Vildu þeir fá hann fyrir fulltrúa sinn á fyrsta löggjafarþingi þjóðarinnar eftir endurreisn Alþingis 1845, en formleg kosning gat eigi farið fram sökum þess, hve kosningarrétturinn var takmarkaður, sbr. tilsk. 8. marz 1843, svo að hér voru aðeins 1—2 atkvæðisbærir menn. En búendur hér sömdu áskorun til stjórnarinnar og voru fyrir henni sex bændur og tómthúsmenn í umboði „alþýðunnar í Vestmannaeyjum“, eins og komizt er að orði, og báðu um að mega senda séra Jón Austmann sem alþingismann á þingið, en þessu var neitað, sökum þess að eyjarnar gætu ekki verið prestslausar og enginn fáanlegur til að þjóna meðan séra Jón væri á þingi. [[Magnús Jónsson Austmann]], sonur séra Jóns, sat fyrstur á Alþingi sem fulltrúi Vestmannaeyja 1851.<br> | Jón Austmann naut mikilla vinsælda hjá eyjabúum. Vildu þeir fá hann fyrir fulltrúa sinn á fyrsta löggjafarþingi þjóðarinnar eftir endurreisn Alþingis 1845, en formleg kosning gat eigi farið fram sökum þess, hve kosningarrétturinn var takmarkaður, sbr. tilsk. 8. marz 1843, svo að hér voru aðeins 1—2 atkvæðisbærir menn. En búendur hér sömdu áskorun til stjórnarinnar og voru fyrir henni sex bændur og tómthúsmenn í umboði „alþýðunnar í Vestmannaeyjum“, eins og komizt er að orði, og báðu um að mega senda séra Jón Austmann sem alþingismann á þingið, en þessu var neitað, sökum þess að eyjarnar gætu ekki verið prestslausar og enginn fáanlegur til að þjóna meðan séra Jón væri á þingi. [[Magnús Jónsson Austmann]], sonur séra Jóns, sat fyrstur á Alþingi sem fulltrúi Vestmannaeyja 1851.<br> | ||
Séra Jón beitti sér fyrir stofnun barnaskóla hér og ritaði biskupi um það, en biskup var því máli eigi hlynntur og komst það eigi til framkvæmda.<br> | Séra Jón beitti sér fyrir stofnun barnaskóla hér og ritaði biskupi um það, en biskup var því máli eigi hlynntur og komst það eigi til framkvæmda.<br> | ||
| Lína 29: | Lína 29: | ||
Séra Stefán var talinn gáfumaður, mjög skemmtilegur í viðræðum og fjörmaður mikill. Hann þótti ágætur prestur og prédikari, og var einkar vel liðinn af öllu sóknarfólki. Barnafræðari þótti hann ágætur. Séra Stefán lét mjög til sín taka sveitar- og héraðsmál eyjanna. Hann var kjörinn þingmaður fyrir Vestmannaeyjar árin 1858—1861.<br> | Séra Stefán var talinn gáfumaður, mjög skemmtilegur í viðræðum og fjörmaður mikill. Hann þótti ágætur prestur og prédikari, og var einkar vel liðinn af öllu sóknarfólki. Barnafræðari þótti hann ágætur. Séra Stefán lét mjög til sín taka sveitar- og héraðsmál eyjanna. Hann var kjörinn þingmaður fyrir Vestmannaeyjar árin 1858—1861.<br> | ||
Kona séra Stefáns var [[Sigríður Ólafsdóttir Stephensen|Sigríður]], er fyrr hafði verið gift Pétri Havstein amtmanni, dóttir Ólafs jústitsráðs Stephensen í Viðey. Börn þeirra: Ragnheiður, f. 1871, kona Hannesar Hafsteins sýslumanns og síðar ráðherra. — Helgi Thordersen trésmíðameistari í Rvík. — Ólafur Thordersen söðlasm. í Hafnarfirði.<br> | Kona séra Stefáns var [[Sigríður Ólafsdóttir Stephensen|Sigríður]], er fyrr hafði verið gift Pétri Havstein amtmanni, dóttir Ólafs jústitsráðs Stephensen í Viðey. Börn þeirra: Ragnheiður, f. 1871, kona Hannesar Hafsteins sýslumanns og síðar ráðherra. — Helgi Thordersen trésmíðameistari í Rvík. — Ólafur Thordersen söðlasm. í Hafnarfirði.<br> | ||
[[Brynjólfur Gunnarsson|''Brynjólfur Gunnarsson'']], síðar prestur að Stað í Grindavík, var settur til að þjóna Vestmannaeyjaprestakalli 3. maí 1889 og þjónaði þar það ár, unz séra Oddgeiri Gudmundsen var veitt brauðið samkvæmt kosningu safnaðarins.<br> | [[Brynjólfur Gunnarsson|''Brynjólfur Gunnarsson'']], síðar prestur að Stað í Grindavík, var settur til að þjóna Vestmannaeyjaprestakalli 3. maí 1889 og þjónaði þar það ár, unz séra [[Oddgeir Þórðarson Guðmundsen|Oddgeiri Gudmundsen]] var veitt brauðið samkvæmt kosningu safnaðarins.<br> | ||
{| | {| | ||
|- | |- | ||