„Blik 1976/Bréf til vinar míns og frænda, VI. hluti“: Munur á milli breytinga

Þegar Flokksforustan uppgötvaði, hversu auðvelt var að fá mig sektaðan, þar sem ég var dæmdur til AÐ GREIÐA RÍKISSJÓÐI SEKTIR fyrir persónulegar ærumeiðingar í minn garð þrátt fyrir upptök ráðherrans og skattstjórans að deilum þessum, þá afréð Flokksforustan, að fram skyldi haldið í sama anda í trausti á dómsvaldið í kaupstaðnum. Nokkra svölun gætu þær málsóknir og sektir veitt þeim vegna kosningaósigursins 29. janúar.<br>

Fyrir bæjarstjórnarkosningarnar hafði ég skrifað langa grein í Framsóknarblaðið í Eyjum um forustulið Flokksins, eiginhagsmunabaráttu þess og vanstjórn, meðan þeir höfðu þar völdin, mennirnir sem skipuðu forustuna. Grein þessa kallaði ég ''Óhappamenn - niðurrifsmenn''. Án efa átti hún nokkurn þátt í kosningasigri okkar Framsóknarmanna við bæjarstjórnarkosningarnar. - Nú sá „upplesari skattsvikabréfsins“, sem orðinn var forustumaður Flokksins, sér slag á borði eftir ábendingu héraðsdómslögmannsins. Tínd voru upp nokkur bitur orð úr grein þessari og talin meiðyrði, sem rétt væri að fá dóm fyrir. Síðan stefndi Guðlaugur, „upplesari skattsvikabréfsins“, mér fyrir þau. Þá hófst önnur lota þessara málaferla.<br>

Héraðsdómslögmaðurinn, sjálfur skattstjórinn, sótti mál þetta fyrir „upplesarann“ og leiddi hann nánast við hlið sér inn í bæjarþingið eins og einhvern ómálga peyja. Af þeirri sjón hafði ég mikla ánægju. Það var mér vissulega gleðiefni að sjá þá saman hlið við hlið í stólunum í bæjarþingskrubbunni að [[Tindastóll|Tindastóli]], bæjarfógetasetrinu í Eyjum. Og mig langar til að skjóta því hérna inn í mál mitt, að það varð ''mitt hlutskipti'' að láta byggja hús í bænum, þar sem bæjarfógetaembættið fékk húsnæði við sitt hæfi, svo að við Eyjabúar þyrftum ekki lengur að blygðast okkar fyrir aðbúnað bæjarfógetaembættisins, þegar t.d. útlendingar áttu erindi til þessa æðsta embættismanns í bæjarfélaginu, fulltrúa íslenzka ríkisins. Það var árið 1964 að bæjarfógetaembættið fékk inni í byggingu  

[[Sparisjóður Vestmannaeyja|Sparisjóðs Vestmannaeyja]], í hinni nýju byggingu hans, fyrir atbeina minn. Mér þótti vænt um að geta komið þessu svona vel fyrir, enda voru bæjarfógetarnir sjálfir jafnan velviljaðir mér og starfi mínu og engir ofstækismenn að mínu mati. En þetta er allt önnur saga og hvarf frá efni frásagnar minnar.<br>

Klögumálin gengu á víxl, eins og segir í sögunum okkar.  Þetta var raunar orðinn spennandi sjónleikur. Málin sótt og varin, færð fram sök og gagnsök, því að ég gagnstefndi [[Guðlaugur Gíslason|Guðlaugi Gíslasyni]] fyrir að lesa bréfið, skattsvikabréfið, í eyru almennings. Ég gerði kröfu til þess að hann yrði dæmdur til að leggja bréfið fram í bæjarþinginu. Þá fannst mér málsvörnin verða að kátbroslegri skrítlu undir verndarvæng héraðsdómslögmannsins, því að „upplesarinn“ var látinn leggja fram í bæjarþinginu þannig orðaða vörn gegn því, að hann gæti lagt fram „Skattsvikabréfið“, og tók dómarinn þessa vörn hans góða og gilda!:<br>

„''Við athugun kemur í ljós, að í skjölum þeim, sem ég enn á eftir frá framboðsfundinum 27. jan. s.l., fyrirfinnst ekkert bréf eða skjal, sem gæti verið það, sem um ræðir í stefnu. Ég leyfi mér því að krefjast algjörrar sýknar í máli þessu og málskostnað eftir mati dómarans.“''<br>

<br>

'''Fyrsta stefna. Hóskólapróf í lögfræði'''<br>

Ég mætti ekki fyrir sáttanefnd, svo að mál þetta fór fyrir bæjarþingið. Þess vegna þurfti að stefna mér aftur.<br>

Þegar ég las stefnuna, sá ég mér strax slag á borði. Stefnan var skakkt gerð eða orðuð hjá héraðsdómslögmanninum og þá vitleysu skyldi ég svo sannarlega notfæra mér.<br>

„Í sáttarkæru, réttarskjali nr. 2., hefur stefnandi eftir mér í beinni ræðu innan gæsalappa: ''„Þar sem ég er undir áhrifum hvern dag eða að minnsta kosti annan hvern dag.“'' Þessi orð kveðst stefnandi taka orðrétt eftir mér á bæjarstjórnarfundi 18. jan. s.l. og telur þau „mjög ærumeiðandi og álitsspillandi fyrir sig. Hann hefur því hafið málsókn á hendur mér sökum þeirra. Ég fæ ekki annað skilið en að hin tilgreindu orð eigi við ''sjálfan mig'', eins og þau eru sett fram í sáttakærunni, og ég mótmæli því, að þau eigi eða geti átt við nokkurn annan eða ærumeitt hann.<br>

Stefnanda brestur algjöran rétt og aðild til að höfða á mig meiðyrðamál út af hnjóðsyrðum eða ásökunarorðum, sem ég kann að hafa látið falla um sjálfan mig, eins og þau eru sett fram í sáttakærunni. Sjálfsásökunarrétturinn er helgasti réttur mannssálarinnar, og hann getur enginn tekið frá mér eða dæmt af mér fremur en það er í mannlegu valdi að deyða sjálfa sálina.<br>

Þegar ég hafði þannig létt á mér, sljákkaði í dómaranum og hann varð hinn ljúfasti í viðmóti. Það vissi ég að var ,,kápan á báðum öxlum“.<br>

Málalyktir urðu þær, að máli þessu var vísað frá sökum endaleysu í hugsun og galla á orðalagi. Hins vegar voru kröfur mínar um sektir vegna tilraunar til skjalafölsunar ekki teknar til greina. Samt hlógum við og skemmtum okkur dásamlega, kunningjarnir.<br>

'''Önnur stefna.'''<br>

<br>

'''Þriðja stefna.'''

'''Ósannindi staðfest með eiði'''<br>

Eftir hálfrar annarrar klukkustundarleit fundu lögregluþjónarnir loks Social Demo. Þá hló mér hugur í brjósti. Vitnið hafði ekki fundizt heima við. Þá var leigð bifreið til leitarinnar og ekið um Heimaey suður og norður, austur og vestur. Loks fannst Social Demo vestur í Hrauni. Þar var hann að ganga sér til hressingar og gera upp við sálu sína, ályktaði ég og brosti svona innra með mér. Ég gerði þessu skóna: Á ég? Á ég ekki? - Nú, en fyrst þeir fundu hann, varð hann að standa við orð sín og reyna að duga þeim vel. Það er stundum erfitt að hemja neistann, sem liggur innst eða hafa vald á honum!<br>

Hitt vitnið, sem þegar hafði skilað af sér og unnið eið að framburði sínum, síðan geymt í búrinu nær tvo tíma, var góður Flokksmaður, einn úr Foringjaliðinu og sat í fulltrúaráði Flokksins.<br>

„Mætti ég biðja háttvirtan dómarann að íhuga og athuga vel það, sem skráð er í bæjarþingsbók Vestmannaeyja um framburð ''Sócial Demó'' fyrir réttinum 19. marz s.l. Má ég biðja dómarann að athuga og íhuga, hvernig vitni þetta orðar svör sín við spurningum mínum varðandi málsatvik. Vitnið, „... kvaðst halda ...“, „ ... kvaðst halda ...“, „... heldur minni hann ...“, „... kvaðst hann ekki muna ...“, „ ... kvaðst ekki muna ...“, „ ... hann heldur ...“, „... að því er vitnið minnir ...“, „ ... og kvaðst hann halda ...“, ... gæti vel verið, að hann ...“, ... ekki væri sér unnt að sanna ...“, „ ... hann kvaðst ekki muna ...“, „ ... hann kvaðst ekki muna ...“, „ ... hann kvaðst halda ...“, „ ... ekki kvaðst hann geta fullyrt það með vissu ...“ Þannig eru svör vitnisins við spurningum mínum. Vill dómarinn segja mér, hvers konar svör eru táknræn fyrir pólitísk ljúgvitni? Virðist ekki dómaranum, að minni vitnisins sé æði gloppótt?“<br>

Líklega var það snemma á þessu ári (1975), að dagblaðið Vísir fór hörðum orðum um vissan hæstaréttardóm. Þar komst hann m.a. svo að orði: ,, ...  Hitt er líklegra, að hér hafi embættismenn verið að sýkna embættismenn ...“<br>

Og svo: „Tímabært er orðið, að almennir borgarar snúist til varnar gegn embættismannakerfinu, ekki aðeins á þessu sviði, heldur ótal öðrum ...“ Eftir nokkurn tíma var ritstjórinn rekinn frá blaðinu.

'''Lokaþáttur þriðju lotu'''<br>

Haustið 1951 fékk ég ársorlof frá starfi samkvæmt fræðslulögunum frá 1946. Liðið var fram í september, þegar ég fékk þetta leyfi menntamálaráðuneytisins í hendur.<br>

Ég hafði greitt allar opinberar skuldir mínar, svo sem útsvar og skatt, svo að ég gæti hindrunarlaust fengið vegabréfið til útlanda. Ég arkaði í skrifstofu bæjarfógetaembættisins og lagði fram kvittanir fyrir greiðslum þessum og æskti þess að fá vegabréfið. Þá urðu þeir eitthvað svo kindarlegir, starfsmennirnir þarna í skrifstofunni, og svöruðu engu fyrst í stað.<br>

Allar þessar málsóknir og allt þetta málavafstur varð mér síðar í minni eitt af þessum kátbroslegu fyrirbærum tilverunnar í kaupstaðnum á þeim árum, sem baráttan stóð sem hæst og átakamest um tilveru og þróun gagnfræðaskólans í bænum undir minni stjórn.  Ég veit, að minnin um þessi kæru málavafstursævintýri lengja líf mitt. Og einmitt vegna þeirra el ég með mér vonir um að geta gefið út eitt hefti enn af Bliki mínu, þó að aldraður sé orðinn. Þá færðu framhald þessara þátta.<br>

Ég kveð þig kærlega, góði vinur og frændi, með innilegum árnaðar óskum til þín og ungu konunnar þinnar.<br>

[[Blik 1976/Bréf til vinar míns og frænda, V. hluti|Til baka]]

{{Blik}}