„Blik 1936, 1. tbl./Úr skólaslitaræðu“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit

Blik 1936, 1. tbl./Úr skólaslitaræðu (skoða efni)

Útgáfa síðunnar 1. maí 2010 kl. 20:23

37 bætum bætt við ,  1. maí 2010
ekkert breytingarágrip
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 34: Lína 34:


===Blik 1936, 1. tbl.===
===Blik 1936, 1. tbl.===
 
<br>
'''ÚR SKÓLASLITARÆÐU'''  
<br>
<big><big>'''ÚR SKÓLASLITARÆÐU''' </big>


Eftir [[Þorsteinn Þ. Víglundsson |ÞORSTEIN Þ. VÍGLUNDSSON]] skólastjóra
Eftir [[Þorsteinn Þ. Víglundsson |ÞORSTEIN Þ. VÍGLUNDSSON]] skólastjóra
Lína 50: Lína 51:
Þegar ég var drengur, var mér sagt, að ég gengi hana móður mína ofan í jörðina, ef ég gengi aftur á bak. Auðvitað finnst ykkur það fjarri öllum sannleik. Ég hefi stundum um þetta hugsað síðan, og ég hefi komizt að þeirri niðurstöðu, að það má færa þetta til sanns vegar — í óeiginlegri merkingu. Mér fljúga í hug æskumenn, sem eiga þess kost að læra eitthvað, sem auka má manngildi þeirra og gera þá hæfari þjóðfélagsþegna. Þeir byrja nám, en hætta svo í miðjum klíðum sökum leti eða viljaleysis, eða gutla við eitthvert tímanám til málamynda. Aðrir hverfa í sollinn og siðleysið svo fljótt, sem þeir geta losnað undan vernd móður sinnar. Áfengisstraumurinn og annað, sem honum er samfara, hirðir þá og skolar þeim fyrr eða síðar ofan í „göturæsin.“<br>
Þegar ég var drengur, var mér sagt, að ég gengi hana móður mína ofan í jörðina, ef ég gengi aftur á bak. Auðvitað finnst ykkur það fjarri öllum sannleik. Ég hefi stundum um þetta hugsað síðan, og ég hefi komizt að þeirri niðurstöðu, að það má færa þetta til sanns vegar — í óeiginlegri merkingu. Mér fljúga í hug æskumenn, sem eiga þess kost að læra eitthvað, sem auka má manngildi þeirra og gera þá hæfari þjóðfélagsþegna. Þeir byrja nám, en hætta svo í miðjum klíðum sökum leti eða viljaleysis, eða gutla við eitthvert tímanám til málamynda. Aðrir hverfa í sollinn og siðleysið svo fljótt, sem þeir geta losnað undan vernd móður sinnar. Áfengisstraumurinn og annað, sem honum er samfara, hirðir þá og skolar þeim fyrr eða síðar ofan í „göturæsin.“<br>
Í staðinn fyrir það að sækja fram, eins og dugleg og þróttmikil ungmenni þrá, þá ganga ''þessi'' ungmenni aftur á bak. Þau ganga hana móður sína ofan í jörðina, og sig um leið auðvitað. Slík ungmenni þreyta svo og særa mæður sínar, sem hafa fórnað öllu fyrir þau og annazt þau með ástríkri móðurumhyggju, að það gengur næst lífi þeirra. Þær eldast um ár fram. Sú þraut styttir líf þeirra. Ekkert getur verið eins voðalegt fyrir góða móður eins og það, að vita barnið sitt grotna niður í sorapyttum þjóðfélagsins. Og ekkert má fremur gleðja góða móður og lengja líf hennar en það, að vita barnið sitt, sem hún elskar, kappkosta að verða sem nýtastur maður og öruggur um vilja og siðgæði, hvaða freistingar sem verða á vegi þess.<br>
Í staðinn fyrir það að sækja fram, eins og dugleg og þróttmikil ungmenni þrá, þá ganga ''þessi'' ungmenni aftur á bak. Þau ganga hana móður sína ofan í jörðina, og sig um leið auðvitað. Slík ungmenni þreyta svo og særa mæður sínar, sem hafa fórnað öllu fyrir þau og annazt þau með ástríkri móðurumhyggju, að það gengur næst lífi þeirra. Þær eldast um ár fram. Sú þraut styttir líf þeirra. Ekkert getur verið eins voðalegt fyrir góða móður eins og það, að vita barnið sitt grotna niður í sorapyttum þjóðfélagsins. Og ekkert má fremur gleðja góða móður og lengja líf hennar en það, að vita barnið sitt, sem hún elskar, kappkosta að verða sem nýtastur maður og öruggur um vilja og siðgæði, hvaða freistingar sem verða á vegi þess.<br>
Við ykkur stúlkurnar vildi ég geta þess, að mér hefir stundum verið það ráðgáta, hvernig ungar og óspilltar stúlkur geta brotið odd af oflæti sínu og myndað samlíf við pilta, sem drekka, eða gefið sig á vald þeirra á hvaða hátt, sem það er, þó að þær sjái og þekki æfi drykkjumannskonunnar, eins og hún er yfirleitt. Á nokkur kona bágara í þjóðfélaginu? Hvað er fátækt — sem þó oftast fylgir áfengisnautninni — hjá þeim voða hörmungum. Stúlkur! Það er að fljóta sofandi að feigðarósi, grafa sig lifandi.<br>
Við ykkur stúlkurnar vildi ég geta þess, að mér hefir stundum verið það ráðgáta, hvernig ungar og óspilltar stúlkur geta brotið odd af oflæti sínu og myndað samlíf við pilta, sem drekka, eða gefið sig á vald þeirra á hvaða hátt, sem það er, þó að þær sjái og þekki ævi drykkjumannskonunnar, eins og hún er yfirleitt. Á nokkur kona bágara í þjóðfélaginu? Hvað er fátækt — sem þó oftast fylgir áfengisnautninni — hjá þeim voða hörmungum. Stúlkur! Það er að fljóta sofandi að feigðarósi, grafa sig lifandi.<br>
Varizt vondan félagsskap og eiturlyfjanautnir.<br>
Varizt vondan félagsskap og eiturlyfjanautnir.<br>
Ég vil enda þessi orð mín til ykkar með orðum séra Magnúsar Helgasonar fyrrverandi kennaraskólastjóra — hins mæta skólamanns, og óska þess, „að skóli lífsins, sem þið eigið nú fyrir höndum, geri ykkur æ glöggskyggnari á það, sem gott er og fagurt í mannlífinu, og fundvís á hvern góðan neista í sjálfum ykkur og öðrum . . . . og um fram allt næmari á hin eilífu algildu sannindi, sem ein geta svalað okkar dýpstu þrá, og leitt okkur að því takmarki, sem okkur er ætlað að ná; þá gangið þið gæfugötu, á guðs vegum, hvort sem brautin verður annars greið eða torfær, lífsgangan létt eða þung.“
Ég vil enda þessi orð mín til ykkar með orðum séra Magnúsar Helgasonar fyrrverandi kennaraskólastjóra — hins mæta skólamanns, og óska þess, „að skóli lífsins, sem þið eigið nú fyrir höndum, geri ykkur æ glöggskyggnari á það, sem gott er og fagurt í mannlífinu, og fundvís á hvern góðan neista í sjálfum ykkur og öðrum . . . og um fram allt næmari á hin eilífu algildu sannindi, sem ein geta svalað okkar dýpstu þrá, og leitt okkur að því takmarki, sem okkur er ætlað að ná; þá gangið þið gæfugötu, á guðs vegum, hvort sem brautin verður annars greið eða torfær, lífsgangan létt eða þung.“
 
:::::::::::::::''[[Þorsteinn Þ. Víglundsson]].''
''[[Þorsteinn Þ. Víglundsson]].''






{{Blik}}
{{Blik}}
Sótt frá „http://heimaslod.is/index.php/Kerfissíða:MobileDiff/59317“

Leiðsagnarval