„Blik 1967/Frumherjar - Merkir ættliðir II.“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit

Blik 1967/Frumherjar - Merkir ættliðir II. (skoða efni)

Útgáfa síðunnar 8. október 2009 kl. 19:54

25 bætum bætt við ,  8. október 2009
ekkert breytingarágrip
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 35: Lína 35:
Þá skal þess getið, að Árni Einarsson var á sínum tíma flokksforingi í [[Herfylkingin|Herfylkingu Vestmannaeyja]] undir yfirstjórn [[Andreas August  von Kohl|kaptein Kohl]] sýslumanns. Árni var þar fyrir 4. flokki og þótti þar vel til foringja fallinn.<br>
Þá skal þess getið, að Árni Einarsson var á sínum tíma flokksforingi í [[Herfylkingin|Herfylkingu Vestmannaeyja]] undir yfirstjórn [[Andreas August  von Kohl|kaptein Kohl]] sýslumanns. Árni var þar fyrir 4. flokki og þótti þar vel til foringja fallinn.<br>
   
   
[[Mynd:Blik1967 7.jpg|thumb|300px|''Þessi mynd er tekin 14. október 1892 sunnan við Landakirkju. Brúðhjónin [[Kristján Ingimundarson]] og [[Sigurbjörg Sigurðardóttir í Klöpp|Sigurbjörg Sigurðardóttir]] eru á leið úr kirkju, eftir að [[séra Oddgeir Guðmundsen]] hefur gift þau. Þau eiga þá heima í [[Helgahjallur|Helgahjalli]]. Síðan voru þau hjón kennd við heimilið sitt [[Klöpp]] við [[Strandvegur|Strandveg]]. – Á  myndinni þekkist þetta fólk: - Frá vinstri: [[Jón Magnússon (sýslumaður)|Jón sýslumaður Magnússon]], síðar forsætisráðherra, stendur upp við kirkjuvegginn með harðan hatt á höfði. Hann gerðist sýslumaður í Vestmannaeyjum 3. júlí 1891. Næstur er [[Þorsteinn Jónsson (héraðslæknir)|Þorsteinn læknir Jónsson]] í frakka með harðan hatt og alskegg. Manninn með loðhúfuna og alskeggið þekkjum við ekki. En við vinstri hlið læknisins stendur [[Sigurður Sveinsson í Nýborg]]. Fremst á myndinni eru brúðhjónin Kristján og Sigurbjörg. Litli drengurinn er [[Sigurjón Kristjánsson]] sonur brúðhjónanna. Hann var fæddur 6. ágúst 1886 og þess vegna rúmlega 6 ára, þegar „pabbi og mamma giftu sig.“ Maðurinn með stafinn í hendi, í frakka með loðhúfu á höfði er sóknarpresturinn séra Oddgeir. - Brúðurin klæðist brúðarklæðum [[Ragnhildur Þórarinsdóttir|Ragnhildar Þórarinsdóttur]], konu [[Gísli Engilbertsson (eldri)|Gísla Engilbertssonar]] verzlunarstjóra  á [[Tanginn|Tanganum]]. Þau klæði eru nú geymd í Byggðarsafni Vestmannaeyja. Við setjum þessa mynd hér til þess að minna á  hvernig suðurhlið Landakirkju leit út á þeim árum, þegar feðgarnir Einar Sigurðsson og Árni sonar hans voru meðhjálparar''.]]<br>
[[Mynd:Blik1967 7.jpg|thumb|450px|''Þessi mynd er tekin 14. október 1892 sunnan við Landakirkju. Brúðhjónin [[Kristján Ingimundarson]] og [[Sigurbjörg Sigurðardóttir í Klöpp|Sigurbjörg Sigurðardóttir]] eru á leið úr kirkju, eftir að [[séra Oddgeir Guðmundsen]] hefur gift þau. Þau eiga þá heima í [[Helgahjallur|Helgahjalli]]. Síðan voru þau hjón kennd við heimilið sitt [[Klöpp]] við [[Strandvegur|Strandveg]]. – Á  myndinni þekkist þetta fólk: - Frá vinstri: [[Jón Magnússon (sýslumaður)|Jón sýslumaður Magnússon]], síðar forsætisráðherra, stendur upp við kirkjuvegginn með harðan hatt á höfði. Hann gerðist sýslumaður í Vestmannaeyjum 3. júlí 1891. Næstur er [[Þorsteinn Jónsson (héraðslæknir)|Þorsteinn læknir Jónsson]] í frakka með harðan hatt og alskegg. Manninn með loðhúfuna og alskeggið þekkjum við ekki. En við vinstri hlið læknisins stendur [[Sigurður Sveinsson í Nýborg]]. Fremst á myndinni eru brúðhjónin Kristján og Sigurbjörg. Litli drengurinn er [[Sigurjón Kristjánsson]] sonur brúðhjónanna. Hann var fæddur 6. ágúst 1886 og þess vegna rúmlega 6 ára, þegar „pabbi og mamma giftu sig.“ Maðurinn með stafinn í hendi, í frakka með loðhúfu á höfði er sóknarpresturinn séra Oddgeir. - Brúðurin klæðist brúðarklæðum [[Ragnhildur Þórarinsdóttir|Ragnhildar Þórarinsdóttur]], konu [[Gísli Engilbertsson (eldri)|Gísla Engilbertssonar]] verzlunarstjóra  á [[Tanginn|Tanganum]]. Þau klæði eru nú geymd í Byggðarsafni Vestmannaeyja. Við setjum þessa mynd hér til þess að minna á  hvernig suðurhlið Landakirkju leit út á þeim árum, þegar feðgarnir Einar Sigurðsson og Árni sonar hans voru meðhjálparar''.]]<br>
Hinir 1ærðu kirkjunnar menn titluðu ekki Árna Einarsson meðhjálpara heldur „kirkjuhaldara“. Í  þeim titli fólst meira en meðhjálparastarfið eitt. Árni bóndi Einarsson var líka margt annað og meira Landakirkju og söfnuðinum en meðhjálpari. Hann var hinn alhliða starfskraftur kirkjunnar fyrir utan sjálfan prestinn, prestsstarfið.<br>
Hinir 1ærðu kirkjunnar menn titluðu ekki Árna Einarsson meðhjálpara heldur „kirkjuhaldara“. Í  þeim titli fólst meira en meðhjálparastarfið eitt. Árni bóndi Einarsson var líka margt annað og meira Landakirkju og söfnuðinum en meðhjálpari. Hann var hinn alhliða starfskraftur kirkjunnar fyrir utan sjálfan prestinn, prestsstarfið.<br>
Á messudögum og við aðrar kirkjulegar athafnir hóf hann að jafnaði starf sitt með því að opna hlerana, er þá voru fyrir gluggum Landakirkju. Þá opnaði hann hlera á turni kirkjunnar og hringdi klukkunum, því að hann var hringjari jafnframt. Hans var að kveikja á öllum kertum í kirkjunni, og þau voru þar víða. Þríarma kertastjakar úr tré stóðu út frá veggjunum uppi og niðri, framar og innar. Í þeim öllum voru kerti, sem meðhjálparinn tendraði. (Sjá þá í [[Byggðasafn Vestmannaeyja|Byggðarsafni Vestmannaeyja]]).<br>
Á messudögum og við aðrar kirkjulegar athafnir hóf hann að jafnaði starf sitt með því að opna hlerana, er þá voru fyrir gluggum Landakirkju. Þá opnaði hann hlera á turni kirkjunnar og hringdi klukkunum, því að hann var hringjari jafnframt. Hans var að kveikja á öllum kertum í kirkjunni, og þau voru þar víða. Þríarma kertastjakar úr tré stóðu út frá veggjunum uppi og niðri, framar og innar. Í þeim öllum voru kerti, sem meðhjálparinn tendraði. (Sjá þá í [[Byggðasafn Vestmannaeyja|Byggðarsafni Vestmannaeyja]]).<br>
Lína 72: Lína 72:
Guðfinna húsfreyja varð að sjá á bak þessum syni sínum 1893. Sjálf lézt hún svo 4 árum síðar eða 7. apríl 1897. Þá var hún 74 ára að aldri.<br>
Guðfinna húsfreyja varð að sjá á bak þessum syni sínum 1893. Sjálf lézt hún svo 4 árum síðar eða 7. apríl 1897. Þá var hún 74 ára að aldri.<br>
Bæði Eyjaskáldin, [[Gísli Engilbertsson (eldri)]] og [[Sigurður Sigurfinnsson]], ortu minningarljóð eftir Guðfinnu húsfreyju á Vilborgarstöðum. Ég leyfi mér að birta þau hér. <br>
Bæði Eyjaskáldin, [[Gísli Engilbertsson (eldri)]] og [[Sigurður Sigurfinnsson]], ortu minningarljóð eftir Guðfinnu húsfreyju á Vilborgarstöðum. Ég leyfi mér að birta þau hér. <br>
[[Mynd:Blik 1967 11.jpg|thumb|250px|''Hjónin í Austurbænum á Vilborgarstöðum, Árni meðhjálpari og Guðfinna Jónsdóttir. Bærinn þeirra á Vilborgarstöðum var af timbri gerður algjörlega og einstakur að því leyti í Vestmannaeyjabyggð. Hann var rifinn um aldamót. Bær þeirra hjóna stóð norður af íbúðarhúsi [[Loftur Jónsson|Lofts Jónssonar]], sem um langt skeið hefur haft byggingu fyrir Austurbæjarjörðinni. Eftir daga hjónanna Árna og Guðfinnu fengu hjónin Guðlaugur Vigfússon og Þórdís Árnadóttir meðhjálpara byggingu fyrir Austurbæjarjörðinni. Íbúðarhús Lofts Jónssonar stendur rétt vestur of [[Þerrihóll|Þerrihól]]. Norðan  við  hann er [[Mylluhóll]] eða [[Vindmylluhóll]]''.]]
[[Mynd:Blik 1967 11.jpg|thumb|450px|''Hjónin í Austurbænum á Vilborgarstöðum, Árni meðhjálpari og Guðfinna Jónsdóttir. Bærinn þeirra á Vilborgarstöðum var af timbri gerður algjörlega og einstakur að því leyti í Vestmannaeyjabyggð. Hann var rifinn um aldamót. Bær þeirra hjóna stóð norður af íbúðarhúsi [[Loftur Jónsson|Lofts Jónssonar]], sem um langt skeið hefur haft byggingu fyrir Austurbæjarjörðinni. Eftir daga hjónanna Árna og Guðfinnu fengu hjónin Guðlaugur Vigfússon og Þórdís Árnadóttir meðhjálpara byggingu fyrir Austurbæjarjörðinni. Íbúðarhús Lofts Jónssonar stendur rétt vestur of [[Þerrihóll|Þerrihól]]. Norðan  við  hann er [[Mylluhóll]] eða [[Vindmylluhóll]]''.]]


Gísli Engilbertsson kvað:
Gísli Engilbertsson kvað:
Lína 168: Lína 168:
Feðgarnir Einar Sigurðsson og Árni Einarsson voru alls nær  90 ár hinir trúverðugustu þjónar Landakirkju og sóknarbarna hennar.<br>
Feðgarnir Einar Sigurðsson og Árni Einarsson voru alls nær  90 ár hinir trúverðugustu þjónar Landakirkju og sóknarbarna hennar.<br>
Við greftrun Árna meðhjálpara Einarssonar var séra Friðrik Friðriksson í Reykjavík fenginn til að yrkja erfiljóð, sem ég leyfi mér að birta hér. Það felur í sér að viti kunnugra réttlátan og sannan dóm um hinn merka bónda og fórnfúsa starfskraft Landakirkjusafnaðarins um hálfrar aldar skeið ásamt mörgum öðrum trúnaðarstörfum, er hann hafði á hendi fyrir byggðarlag sitt og samborgara.<br>
Við greftrun Árna meðhjálpara Einarssonar var séra Friðrik Friðriksson í Reykjavík fenginn til að yrkja erfiljóð, sem ég leyfi mér að birta hér. Það felur í sér að viti kunnugra réttlátan og sannan dóm um hinn merka bónda og fórnfúsa starfskraft Landakirkjusafnaðarins um hálfrar aldar skeið ásamt mörgum öðrum trúnaðarstörfum, er hann hafði á hendi fyrir byggðarlag sitt og samborgara.<br>
[[Mynd:Blik 1967 14.jpg|thumb|250px|''Kristmundur Árnason frá
[[Mynd:Blik 1967 14.jpg|thumb|250px|''Kristmundur Árnason frá                 Vilborgarstöðum''.<br>
Vilborgarstöðum.<br>
''Mynd þessi er tekin vestur í Chicago 1896. Kristmundur fæddist að Vilborgarstöðum 2. júní 1864 og ólst þar upp í Austurbænum hjá foreldrum sínum. Hann vann þeim öll uppvaxtarárin kauplaust og var þeim stoð og stytta eftir að eldri börn hjónanna voru „flogin úr hreiðrinu“. Vegna þessa ánafnaði Árni Einarsson, faðir hans, honum 5 hundruðin sín í jörðinni Hallgeirsey í Krosssókn í Landeyjum 24. jan. 1885. - Kristmundur Árnason var barnakennari í heimabyggð sinni veturinn 1882-1883. (Sjá [[Blik 1962]], bls. 85). Hann fór til Ameríku fyrir aldamót. Þar dvaldist hann ýmist í Chicago, Los Angeles eða West-Selkirk, lengst af þó í Los Angeles. Þar giftist hann um aldamótin. Konan var heilsulítil og heimilisaðstæður erfiðar. Ekki er mér kunnugt, hvenær Kristmundur lézt. Hann kom heim til Eyja snögga ferð haustið 1907. Annars stundaði hann iðnaðarstörf vestan hafs''.<br>
Mynd þessi er tekin vestur í Chicago 1896. Kristmundur fæddist að Vilborgarstöðum 2. júní 1864 og ólst þar upp í Austurbænum hjá foreldrum sínum. Hann vann þeim öll uppvaxtarárin kauplaust og var þeim stoð og stytta eftir að eldri börn hjónanna voru „flogin úr hreiðrinu“. Vegna þessa ánafnaði Árni Einarsson, faðir hans, honum 5 hundruðin sín í jörðinni Hallgeirsey í Krosssókn í Landeyjum 24. jan. 1885. - Kristmundur Árnason var barnakennari í heimabyggð sinni veturinn 1882-1883. (Sjá [[Blik 1962]], bls. 85). Hann fór til Ameríku fyrir aldamót. Þar dvaldist hann ýmist í Chicago, Los Angeles eða West-Selkirk, lengst af þó í Los Angeles. Þar giftist hann um aldamótin. Konan var heilsulítil og heimilisaðstæður erfiðar. Ekki er mér kunnugt, hvenær Kristmundur lézt. Hann kom heim til Eyja snögga ferð haustið 1907. Annars stundaði hann iðnaðarstörf vestan hafs.<br>
''Kristmundur Árnason var á  lífi 1914''.]]
Kristmundur Árnason var á  lífi 1914''.]]


:''Elfan dýpst að djúpi streymir,''  
:''Elfan dýpst að djúpi streymir,''  
Sótt frá „http://heimaslod.is/index.php/Kerfissíða:MobileDiff/49526“

Leiðsagnarval