4.181
breyting
„Snið:Grein vikunnar“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 43: | Lína 43: | ||
| 38= | | 38= | ||
| 39= | | 39= | ||
| 40= | | 40=Mynd:Þorsteinn Jónsson (Héraðslæknir).jpg | ||
| 41= | | 41=Mynd:Guðni Hermansen1.jpg | ||
| 42= | | 42=Mynd:Grænahlíð.JPG | ||
| 43= | | 43=Mynd:Oddgeir Kristjánsson.jpg | ||
| 44= | | 44=Mynd:Binni2.jpg | ||
| 45= | | 45=Mynd:Skansinn2.jpg | ||
| 46= | | 46=Mynd:VE219.JPG | ||
| 47= | | 47=Mynd:Göngugata.jpg | ||
| 48= | | 48=Mynd:Þingeyri1.jpg | ||
| 49= | | 49=Mynd:Bjorn.jpg | ||
| 50= | | 50=Mynd:Blik 1967 16 1.jpg | ||
| 51= | | 51=Mynd:Skar karason.JPG | ||
| 52= | | 52=Mynd:Gagnfræðaskóli.JPG | ||
| 53=Mynd:Blik1978 brautridjandi bls8.jpg | |||
}} | }} | ||
|} | |} | ||
| Lína 72: | Lína 74: | ||
<big>'''[[Ráðhúsið|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Ráðhúsið|Lesa meira]]'''</big> | ||
| 4=[[Hannes Jónsson]] fæddist 21. nóvember 1852 í Nýja-Kastala í Eyjum. Faðir Hannesar drukknaði þegar Hannes var nokkurra mánaða gamall og ólst hann því upp hjá móður sinni og hóf eigin búskap þegar hann var 26 ára gamall, sama ár og hann kvæntist eiginkonu sinni, Margréti Brynjólfsdóttur frá Norðurgarði. Brynjólfur faðir hennar var lengi formaður á áttæringnum „Áróru“. Margrét var góð húsfreyja og eignuðust þau hjónin fjögur börn . Eitt af þeim, Jórunn, lifði langt fram á 20. öldina og var gift Magnúsi Guðmundssyni á Vesturhúsum. <big>'''''[[Hannes Jónsson|Lesa meira]]''''</big> | | 4=[[Hannes Jónsson]] fæddist 21. nóvember 1852 í Nýja-Kastala í Eyjum. Faðir Hannesar drukknaði þegar Hannes var nokkurra mánaða gamall og ólst hann því upp hjá móður sinni og hóf eigin búskap þegar hann var 26 ára gamall, sama ár og hann kvæntist eiginkonu sinni, Margréti Brynjólfsdóttur frá Norðurgarði. Brynjólfur faðir hennar var lengi formaður á áttæringnum „Áróru“. Margrét var góð húsfreyja og eignuðust þau hjónin fjögur börn . Eitt af þeim, Jórunn, lifði langt fram á 20. öldina og var gift Magnúsi Guðmundssyni á Vesturhúsum. | ||
<big>'''''[[Hannes Jónsson|Lesa meira]]''''</big> | |||
| 5=Fyrsti landnámsmaður Eyjanna er sagður vera Herjólfur Bárðarson, en hann bjó í Herjólfsdal. Hann átti dótturina Vilborgu, sem eftir grjóthrun, sem lagði bæ Herjólfs í eyði, fluttist á Vilborgarstaði hjá Vilpu. Sögunni samkvæmt varaði hrafn Vilborgu við skriðunni og bjargaði þannig lífi hennar. | | 5=Fyrsti landnámsmaður Eyjanna er sagður vera Herjólfur Bárðarson, en hann bjó í Herjólfsdal. Hann átti dótturina Vilborgu, sem eftir grjóthrun, sem lagði bæ Herjólfs í eyði, fluttist á Vilborgarstaði hjá Vilpu. Sögunni samkvæmt varaði hrafn Vilborgu við skriðunni og bjargaði þannig lífi hennar. | ||
<big>'''''[[Landnám|Lesa meira]]''''</big> | <big>'''''[[Landnám|Lesa meira]]''''</big> | ||
| 6=[[Fiskveiðar]]... Það liggur í hlutarins eðli að fiskveiðar skipa stærstan sess í stærstu verstöð landsins. Frá Vestmannaeyjum eru flutt út um 15% alls aflaverðmætis landsins, en íbúar eru einungis rúm 2% þjóðarinnar.<big>'''''[[Fiskveiðar|Lesa meira]]''''</big> | |||
| 7=[[Súla]]... Súla ''(Morus bassanus)'' er algeng í Vestmannaeyjum. Næststærsta súlnabyggð á Íslandi er í [[Súlnasker]]i, en sú stærsta er í Eldey utan Reykjaness. Súlubyggð er í þremur öðrum eyjum í Vestmannaeyjaklasanum: [[Brandur|Brandi]], [[Hellisey]] og [[Geldungur|Geldungi]]. Súla er veidd í öllum þessum eyjum.<big>'''''[[Súla|Lesa meira]]''''</big> | | 6=[[Fiskveiðar]]... Það liggur í hlutarins eðli að fiskveiðar skipa stærstan sess í stærstu verstöð landsins. Frá Vestmannaeyjum eru flutt út um 15% alls aflaverðmætis landsins, en íbúar eru einungis rúm 2% þjóðarinnar. | ||
<big>'''''[[Fiskveiðar|Lesa meira]]''''</big> | |||
| 7=[[Súla]]... Súla ''(Morus bassanus)'' er algeng í Vestmannaeyjum. Næststærsta súlnabyggð á Íslandi er í [[Súlnasker]]i, en sú stærsta er í Eldey utan Reykjaness. Súlubyggð er í þremur öðrum eyjum í Vestmannaeyjaklasanum: [[Brandur|Brandi]], [[Hellisey]] og [[Geldungur|Geldungi]]. Súla er veidd í öllum þessum eyjum. | |||
<big>'''''[[Súla|Lesa meira]]''''</big> | |||
| 8=[[Ágústína Þórðardóttir]]... " | | 8=[[Ágústína Þórðardóttir]]... " | ||
Ágústína Þórðardóttir frá Rauðafelli u. A-Eyjafjöllum, húsfreyja á Austari Vilborgarstöðum, fæddist 4. ágúst 1883 og lézt í Eyjum 18. júlí 1966. "<big>'''''[[Ágústína Þórðardóttir|Lesa meira]]''''</big> | Ágústína Þórðardóttir frá Rauðafelli u. A-Eyjafjöllum, húsfreyja á Austari Vilborgarstöðum, fæddist 4. ágúst 1883 og lézt í Eyjum 18. júlí 1966. " | ||
| 9=[[Vestmannabraut]]... Vestmannabraut er gata sem liggur þvert á milli Heiðarvegar og Heimagötu. Íbúar í götunni voru 133 samkvæmt samantekt á vegum Vestmannaeyjabæjar frá árinu 2003.<big>'''''[[Vestmannabraut|Lesa meira]]''''</big> | |||
| 10=[[Blik]]... Blik var blað málfundafélags Gagnfræðaskólans í Vestmannaeyjum. Það var fyrst gefið út árið 1936 og hélt útgáfa þess áfram með stuttum hléum, stundum annað hvert ár, en á stundum árlega til ársins | <big>'''''[[Ágústína Þórðardóttir|Lesa meira]]''''</big> | ||
| 9=[[Vestmannabraut]]... Vestmannabraut er gata sem liggur þvert á milli Heiðarvegar og Heimagötu. Íbúar í götunni voru 133 samkvæmt samantekt á vegum Vestmannaeyjabæjar frá árinu 2003. | |||
<big>'''''[[Vestmannabraut|Lesa meira]]''''</big> | |||
| 10=[[Blik]]... Blik var blað málfundafélags Gagnfræðaskólans í Vestmannaeyjum. Það var fyrst gefið út árið 1936 og hélt útgáfa þess áfram með stuttum hléum, stundum annað hvert ár, en á stundum árlega til ársins | |||
1980.<big>'''''[[Blik|Lesa meira]]''''</big> | |||
| 11=[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson]] | | 11=[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson]] | ||
| Lína 90: | Lína 109: | ||
<big>'''''[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson|Lesa meira]]'''''</big> | <big>'''''[[Kraftaverkið Guðlaugur Friðþórsson|Lesa meira]]'''''</big> | ||
| 12=[[Suðurey]] liggur um kílómetra suðvestur af Stórhöfða og er fjórða stærsta úteyjan, um 0.2 km². Eyjan er gyrt háum hömrum að suðurhliðinni undanskilinni, þar sem grasi vaxin brekka nær niður að sjó. Við brekkuna er eini möguleiki á uppgöngu á eyjuna en vegna öldubrots úr suðri er hún stundum erfið. Um miðbik eyjarinnar liggur hryggur, um 161 m hár þar sem hann er hæstur. | |||
| 12=[[Suðurey]] liggur um kílómetra suðvestur af Stórhöfða og er fjórða stærsta úteyjan, um 0.2 km². Eyjan er gyrt háum hömrum að suðurhliðinni undanskilinni, þar sem grasi vaxin brekka nær niður að sjó. Við brekkuna er eini möguleiki á uppgöngu á eyjuna en vegna öldubrots úr suðri er hún stundum erfið. Um miðbik eyjarinnar liggur hryggur, um 161 m hár þar sem hann er hæstur. | |||
<big>'''''[[Suðurey|Lesa meira]]''''</big> | <big>'''''[[Suðurey|Lesa meira]]''''</big> | ||
| Lína 98: | Lína 119: | ||
| 14="Kirkjubær, [[Ingi Þorbjörnsson]] dreifir áburði á Tobbatún með nýju Farmall A dráttarvélinni og [[Magnús Pétursson]] aðstoðar. Myndin tekin árið 1945 | | 14="Kirkjubær, [[Ingi Þorbjörnsson]] dreifir áburði á Tobbatún með nýju Farmall A dráttarvélinni og [[Magnús Pétursson]] aðstoðar. Myndin tekin árið 1945 | ||
| 15=[[Bólstaður]], Húsið Bólstaður sem stóð við Heimagötu 18 var byggt árið 1908 af Brynjólfi Stefánssyni, skósmið. Kona Brynjólfs var Halla Jónsdóttir frá Dölum og sonur þeirra var Jóhannes G. Brynjólfsson forstjóri Ísfélags Vestmannaeyja til margra ára. | | 15=[[Bólstaður]], Húsið Bólstaður sem stóð við Heimagötu 18 var byggt árið 1908 af Brynjólfi Stefánssyni, skósmið. Kona Brynjólfs var Halla Jónsdóttir frá Dölum og sonur þeirra var Jóhannes G. Brynjólfsson forstjóri Ísfélags Vestmannaeyja til margra ára. | ||
| 16="Nýtt landslag. Myndin tekin þann 13. júlí 1973. | | 16="Nýtt landslag. Myndin tekin þann 13. júlí 1973. | ||
Eigandi myndarinnar er Sigurjón Einarsson frá Oddsstöðum. " | Eigandi myndarinnar er Sigurjón Einarsson frá Oddsstöðum. " | ||
| Lína 171: | Lína 193: | ||
| 33=Kirkjubær var einn sögufrægasti staður Vestmannaeyja. Bæjarlandið samanstóð af átta bæjum í manntali sem tekið var árið 1892, en þeir stóðu nokkuð austan við byggðakjarna Heimaeyjar. | | 33=Kirkjubær var einn sögufrægasti staður Vestmannaeyja. Bæjarlandið samanstóð af átta bæjum í manntali sem tekið var árið 1892, en þeir stóðu nokkuð austan við byggðakjarna Heimaeyjar. | ||
<big>'''''[[Kirkjubær|Lesa meira]]''''</big> | <big>'''''[[Kirkjubær|Lesa meira]]''''</big> | ||
| 34=[[Finnbogi Björnsson]] bóndi, útvegsmaður og formaður í Norðurgarði fæddist 1. janúar 1856 í Neðri-Dal, Eyjafjöllum og lést 6. apríl 1943 í Eyjum. | | 34=[[Finnbogi Björnsson]] bóndi, útvegsmaður og formaður í Norðurgarði fæddist 1. janúar 1856 í Neðri-Dal, Eyjafjöllum og lést 6. apríl 1943 í Eyjum. | ||
<big>'''[[Finnbogi Björnsson|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Finnbogi Björnsson|Lesa meira]]'''</big> | ||
| 35= Húsið [[Laufás]] stóð við Austurveg 5 og var áður fyrr Vestasti-Hlaðbær að Vilborgarstöðum. Húsið var byggt af Jóni Ágústi Kristjánssyni sem meðal annars var söngstjóri „Principal“kórsins svonefnda en það var blandaður kór sem starfaði í Vestmannaeyjum á árunum 1903 til 1905. | | 35= Húsið [[Laufás]] stóð við Austurveg 5 og var áður fyrr Vestasti-Hlaðbær að Vilborgarstöðum. Húsið var byggt af Jóni Ágústi Kristjánssyni sem meðal annars var söngstjóri „Principal“kórsins svonefnda en það var blandaður kór sem starfaði í Vestmannaeyjum á árunum 1903 til 1905. | ||
<big>'''[[Laufás|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Laufás|Lesa meira]]'''</big> | ||
| Lína 184: | Lína 209: | ||
| 37=Húsið Móhús var gefið upp í manntali frá árinu 1859 sem tómthús, syðst í Kirkjubæjartúninu og tilheyrði einu af svonefndum húsmannahúsum. Er Móhúsum lýst sem litlum kotbæ. Eyflalía Nikulásdóttir bjó að Móhúsum í kringum aldamótin 1900. | | 37=Húsið Móhús var gefið upp í manntali frá árinu 1859 sem tómthús, syðst í Kirkjubæjartúninu og tilheyrði einu af svonefndum húsmannahúsum. Er Móhúsum lýst sem litlum kotbæ. Eyflalía Nikulásdóttir bjó að Móhúsum í kringum aldamótin 1900. | ||
<big>'''''[[Eyflalía Nikulásdóttir|Lesa meira]]''''</big> | <big>'''''[[Eyflalía Nikulásdóttir|Lesa meira]]''''</big> | ||
| 38=[[Gísli Lárusson]] nam gullsmíði og tók sveinsbréf 1885. Hann starfaði sem gullsmiður og úrsmiður í Eyjum. Jafnframt var hann bóndi í Stakkagerði, formaður á áraskipinu Frið og fróðleiksmaður. | | 38=[[Gísli Lárusson]] nam gullsmíði og tók sveinsbréf 1885. Hann starfaði sem gullsmiður og úrsmiður í Eyjum. Jafnframt var hann bóndi í Stakkagerði, formaður á áraskipinu Frið og fróðleiksmaður. | ||
<big>'''[[Gísli Lárusson|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Gísli Lárusson|Lesa meira]]'''</big> | ||
| 39=Vegna þess hve stutt er á miðin frá Vestmannaeyjum hafa eyjarnar skipað sér sess sem stærsta verstöð Íslands. Þegar mest var voru Vestmannaeyjar að skapa um þriðjung af útflutningstekjum þjóðarinnar, en þó voru ekki nema um 5% af þjóðinni búsett í Vestmannaeyjum á þeim tíma. | | 39=Vegna þess hve stutt er á miðin frá Vestmannaeyjum hafa eyjarnar skipað sér sess sem stærsta verstöð Íslands. Þegar mest var voru Vestmannaeyjar að skapa um þriðjung af útflutningstekjum þjóðarinnar, en þó voru ekki nema um 5% af þjóðinni búsett í Vestmannaeyjum á þeim tíma. | ||
<big>'''[[Útgerðarsaga|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Útgerðarsaga|Lesa meira]]'''</big> | ||
| 40= [[Þorsteinn Jónsson (héraðslæknir)|Þorsteinn Jónsson]], héraðslæknir, var alþingismaður Vestmannaeyja frá 1887 til 1890 en þá sagði hann af sér þingmennsku. | | 40= [[Þorsteinn Jónsson (héraðslæknir)|Þorsteinn Jónsson]], héraðslæknir, var alþingismaður Vestmannaeyja frá 1887 til 1890 en þá sagði hann af sér þingmennsku. | ||
<big>'''[[Þorsteinn Jónsson (héraðslæknir)|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Þorsteinn Jónsson (héraðslæknir)|Lesa meira]]'''</big> | ||
| Lína 200: | Lína 229: | ||
| 42=Þegar gengið var austur Grænuhlíðina á góðviðriskvöldum blasti Dyrhólaeyjarvitinn við með eitt leiftur á 10 sekúndum. Má segja að það hafi verið skemmtilegt einkennismerki hennar. Gatan var lögð yfir falleg, gróin tún, sem nytjuð voru alveg framundir að hún var rudd. | | 42=Þegar gengið var austur Grænuhlíðina á góðviðriskvöldum blasti Dyrhólaeyjarvitinn við með eitt leiftur á 10 sekúndum. Má segja að það hafi verið skemmtilegt einkennismerki hennar. Gatan var lögð yfir falleg, gróin tún, sem nytjuð voru alveg framundir að hún var rudd. | ||
<big>'''[[Grænahlíð|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Grænahlíð|Lesa meira]]'''</big> | ||
| 43=[[Oddgeir Kristjánsson]] fæddist í Vestmannaeyjum 16. nóvember árið 1911 og lést 18. febrúar 1966, aðeins 54 ára að aldri. Kona hans var Svava Guðjónsdóttir. Oddgeir samdi þegar á unga aldri lög sem hafa verið vinsæl með þjóðinni, en mörg laga hans voru fyrst kynnt á Þjóðhátíð Vestmannaeyja. | | 43=[[Oddgeir Kristjánsson]] fæddist í Vestmannaeyjum 16. nóvember árið 1911 og lést 18. febrúar 1966, aðeins 54 ára að aldri. Kona hans var Svava Guðjónsdóttir. Oddgeir samdi þegar á unga aldri lög sem hafa verið vinsæl með þjóðinni, en mörg laga hans voru fyrst kynnt á Þjóðhátíð Vestmannaeyja. | ||
<big>'''[[Oddgeir Kristjánsson|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Oddgeir Kristjánsson|Lesa meira]]'''</big> | ||
| 44= | | 44=Benóný Friðriksson var fæddur 7. janúar 1904 og hann lést 12. maí 1972. Benóný var betur þekktur sem Binni í Gröf og var hann landsfrægur aflamaður. Hann fæddist í Vestmannaeyjum og var sonur formannsins Friðriks Benónýssonar og Oddnýjar Benediktsdóttur. Eiginkona Binna var Sigríður Katrín Sigurðardóttir og áttu þau saman 7 börn. | ||
<big>'''[[Binni í Gröf|Lesa meira]]'''</big> | |||
| 45=Kornhólsskans, betur þekkt sem [[Skansinn]], hefur í aldaraðir verið fjölsóttur og vinsæll meðal Vestmannaeyinga, hvort sem er á sumri eða vetri. Útsýnið og fegurðin hafa löngum verið einstæð, en á veturna var oft hrikalegt að horfa af Skansinum út á vetrarsjóinn. Fólk fór oft út á Skansinn þegar bátar voru talstöðvarlausir og aðstandendur biðu milli vonar og ótta eftir að sjá bátskel föður eða eiginmanns birtast fyrir Klettsnefið og lensa heilu og höldnu inn Víkina. | | 45=Kornhólsskans, betur þekkt sem [[Skansinn]], hefur í aldaraðir verið fjölsóttur og vinsæll meðal Vestmannaeyinga, hvort sem er á sumri eða vetri. Útsýnið og fegurðin hafa löngum verið einstæð, en á veturna var oft hrikalegt að horfa af Skansinum út á vetrarsjóinn. Fólk fór oft út á Skansinn þegar bátar voru talstöðvarlausir og aðstandendur biðu milli vonar og ótta eftir að sjá bátskel föður eða eiginmanns birtast fyrir Klettsnefið og lensa heilu og höldnu inn Víkina. | ||
<big>'''[[Skansinn|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Skansinn|Lesa meira]]'''</big> | ||
| 46=Fyrsta Emman kom til hafnar í Vestmannaeyjum árið 1919. Það var mótorbáturinn Emma VE-219 og var hún 16 tonn. Var báturinn „kútter“-byggður og auk þess tvímastra og hvorugt mastrið hægt að leggja niður, og var seglabúnaðurinn í samræmi við það. | | 46=Fyrsta Emman kom til hafnar í Vestmannaeyjum árið 1919. Það var mótorbáturinn Emma VE-219 og var hún 16 tonn. Var báturinn „kútter“-byggður og auk þess tvímastra og hvorugt mastrið hægt að leggja niður, og var seglabúnaðurinn í samræmi við það. | ||
<big>'''[[Emma VE-219|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Emma VE-219|Lesa meira]]'''</big> | ||
| Lína 218: | Lína 253: | ||
| 48=Húsið [[Þingeyri]] við Skólaveg 37 er byggt árið 1921. Jón Jónsson byggði húsið og flutti hann ásamt Steinunni Sigurðardóttur konu sinni og syni, í húsið og bjuggu þau í því til ársins 1924, er Sigurjón Sigurðsson, fisksali kaupir það og flytur inn ásamt fjölskyldu sinni. | | 48=Húsið [[Þingeyri]] við Skólaveg 37 er byggt árið 1921. Jón Jónsson byggði húsið og flutti hann ásamt Steinunni Sigurðardóttur konu sinni og syni, í húsið og bjuggu þau í því til ársins 1924, er Sigurjón Sigurðsson, fisksali kaupir það og flytur inn ásamt fjölskyldu sinni. | ||
<big>'''[[Þingeyri|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Þingeyri|Lesa meira]]'''</big> | ||
| Lína 226: | Lína 262: | ||
| 50=Loks vorið 1879 afréð Sigfús Árnason að láta til skarar skríða og hefja orgelspilið í kirkjunni. Á hvítasunnudag það ár lék hann í fyrsta sinn á orgelið undir sálmasöngnum. Hafði hann þá æft nokkurn söngflokk, sem söng við guðsþjónustu þann dag og þótti takast vel og giftusamlega. Safnaðarfólkið dáði þá þegar þetta starf og þessa nýjung og lauk miklu lofsorði á þetta framtak hins vinsæla prests og sálusorgara og svo organistann sinn, sem þá var á 23. aldursárinu. | | 50=Loks vorið 1879 afréð Sigfús Árnason að láta til skarar skríða og hefja orgelspilið í kirkjunni. Á hvítasunnudag það ár lék hann í fyrsta sinn á orgelið undir sálmasöngnum. Hafði hann þá æft nokkurn söngflokk, sem söng við guðsþjónustu þann dag og þótti takast vel og giftusamlega. Safnaðarfólkið dáði þá þegar þetta starf og þessa nýjung og lauk miklu lofsorði á þetta framtak hins vinsæla prests og sálusorgara og svo organistann sinn, sem þá var á 23. aldursárinu. | ||
Orgel þetta, sem nú er geymt í Byggðarsafni Vestmannaeyja, var notað í Landakirkju fram á árið 1896. Þá þótti það ekki lengur fullnægja þeim kröfum, sem gerðar voru þá um kirkjuorgel. Leigðu þá ráðandi menn kirkjunnar orgel organistans. | Orgel þetta, sem nú er geymt í Byggðarsafni Vestmannaeyja, var notað í Landakirkju fram á árið 1896. Þá þótti það ekki lengur fullnægja þeim kröfum, sem gerðar voru þá um kirkjuorgel. Leigðu þá ráðandi menn kirkjunnar orgel organistans. | ||
<big>'''[[Blik 1967/III. Sigfús Árnason, organisti|Lesa meira]]'''</big> | <big>'''[[Blik 1967/III. Sigfús Árnason, organisti|Lesa meira]]'''</big> | ||