„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2006/Hundrað ár frá upphafi vélbátaútgerðar í Vestmannaeyjum“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
<big><center>'''[[Friðrik Ásmundsson|FRÐRIK ÁSMUNDSSON]]'''</center></big><br><br>
<big><center>'''[[Friðrik Ásmundsson|FRÐRIK ÁSMUNDSSON]]'''</center></big><br><br>


<big><big><big><center>'''Hundrað ár frá upphafi vélbátaútgerðar í Vestmannaeyjum'''</center></big></big></big><br>
<big><big><big><center>'''Hundrað ár frá upphafi vélbátaútgerðar í Vestmannaeyjum'''</center><br>


<big><center>'''Fyrsti róðurinn 3. febrúar 1906'''</center></big><br>
<big><center>'''Fyrsti róðurinn 3. febrúar 1906'''</center></big><br>
Lína 9: Lína 9:
Í blaðinu Vestra var eftirfarandi um fyrstu ferðina 25. nóvember 1902.[[Mynd:Gísli J. Johnsen sj.blað.png|250px|thumb|Gísli J. Johnsen]] „Báturinn var inni á Polli og fór formaður hans ásamt eiganda og nokkrum bæjarmönnum fyrstu ferðina út í Hnífsdal. Ferðin gekk ágætlega og gekk báturinn álíka og sex menn róa. Hann var 40 mínútur utan úr Hnífsdal og inn á Ísafjörð en fór þó sjálfsagt fimm mínútna krók inn í Djúpið.“ Einnig kemur fram í þessari frétt að vélin hafi haft tveggja hesta afl og að eigendur bátsins hafi verið Árni Gíslason, formaður hans, og Sophus Jörgen Nielsen, kaupmaður.<br>
Í blaðinu Vestra var eftirfarandi um fyrstu ferðina 25. nóvember 1902.[[Mynd:Gísli J. Johnsen sj.blað.png|250px|thumb|Gísli J. Johnsen]] „Báturinn var inni á Polli og fór formaður hans ásamt eiganda og nokkrum bæjarmönnum fyrstu ferðina út í Hnífsdal. Ferðin gekk ágætlega og gekk báturinn álíka og sex menn róa. Hann var 40 mínútur utan úr Hnífsdal og inn á Ísafjörð en fór þó sjálfsagt fimm mínútna krók inn í Djúpið.“ Einnig kemur fram í þessari frétt að vélin hafi haft tveggja hesta afl og að eigendur bátsins hafi verið Árni Gíslason, formaður hans, og Sophus Jörgen Nielsen, kaupmaður.<br>
'''UPPHAFIÐ HÉR í EYJUM'''<br>
'''UPPHAFIÐ HÉR í EYJUM'''<br>
Hér á eftir verður stuðst við bækur [[Þorsteinn Jónsson|Þorsteins Jónsonar]], skipstjóra og útgerðarmanns í [[Laufás|Laufási]], Formannsævi í Eyjum sem kom út 1950 og Aldahvörf í Eyjum sem kom út 1958.<br>
Hér á eftir verður stuðst við bækur [[Þorsteinn Jónsson|Þorsteins Jónsonar]], skipstjóra og útgerðarmanns í [[Laufás|Laufási]], ''Formannsævi í Eyjum'' sem kom út 1950 og ''Aldahvörf í Eyjum'' sem kom út 1958.<br>
Um fyrsta vélbátinn í Eyjum segir í Aldahvörfum: „Það kom flestum á óvart er bátur var fluttur hingað til Eyja með milliferðaskipi, síðari hluta maímánaðar árið 1904, og settur upp í Tangavikið. Vakti hann mikla athygli því að hann var allmjög frábrugðinn þeim bátum sem héðan var róið, hlutfallslega mjórri og dýpri en þeir, líkari Faxaflóaskipunum sem eftir reynslu manna hér þóttu ekki góð. En það vakti mest umtal að ekki átti að róa honum heldur láta vél knýja hann áfram með drjúgum hraða. Um það fullvissaði Bjarni Þorkelsson áheyrendur sína en hann hafði smíðað bátinn og var umboðsmaður vélaverksmiðjunnar Möllerup sem smíðað hafði sex hestafla, tveggja cylindra, vél sem setja átti í bátinn. Mun hann hafa verið tæp 4 tonn að stærð og hlotið nafnið Eros. Þar sem þessi nýjung hafði mikinn kostnað í för með sér, var flestum ljóst að [[Gísli J. Johnsen]], sem nú rak umfangsmikla verslun, mundi standa á bak við þetta. Hefur hann og ekki farið dult með að hann hafi að öllu átt frumkvæðið að þessari merku nýjung. En það voru þó þeir [[Sigurður Sigurðsson]] í [[Frydendal]] og [[Ágúst Gíslason]] í [[Hvammur|Hvammi]] sem mest mæddi við á að aðstoða Bjarna Þorkelsson við að setja vélina í bátinn og gera hann sjóhæfan. Sögðust þeir vera meðeigendur og ættu að hafa stjórn hans á hendi sem einnig varð þegar hann hafði verið settur á flot.“<br>[[Mynd:Sigurður Sigurðsson sj.blað.png|250px|thumb|Sigurður Sigurðsson]]
Um fyrsta vélbátinn í Eyjum segir í Aldahvörfum: „Það kom flestum á óvart er bátur var fluttur hingað til Eyja með milliferðaskipi, síðari hluta maímánaðar árið 1904, og settur upp í Tangavikið. Vakti hann mikla athygli því að hann var allmjög frábrugðinn þeim bátum sem héðan var róið, hlutfallslega mjórri og dýpri en þeir, líkari Faxaflóaskipunum sem eftir reynslu manna hér þóttu ekki góð. En það vakti mest umtal að ekki átti að róa honum heldur láta vél knýja hann áfram með drjúgum hraða. Um það fullvissaði [[Bjarni Þorkelsson]] áheyrendur sína en hann hafði smíðað bátinn og var umboðsmaður vélaverksmiðjunnar Möllerup sem smíðað hafði sex hestafla, tveggja cylindra, vél sem setja átti í bátinn. Mun hann hafa verið tæp 4 tonn að stærð og hlotið nafnið Eros. Þar sem þessi nýjung hafði mikinn kostnað í för með sér, var flestum ljóst að [[Gísli J. Johnsen]], sem nú rak umfangsmikla verslun, mundi standa á bak við þetta. Hefur hann og ekki farið dult með að hann hafi að öllu átt frumkvæðið að þessari merku nýjung. En það voru þó þeir [[Sigurður Sigurðsson]] í [[Frydendal]] og [[Ágúst Gíslason]] í [[Hvammur|Hvammi]] sem mest mæddi við á að aðstoða Bjarna Þorkelsson við að setja vélina í bátinn og gera hann sjóhæfan. Sögðust þeir vera meðeigendur og ættu að hafa stjórn hans á hendi sem einnig varð þegar hann hafði verið settur á flot.“<br>[[Mynd:Sigurður Sigurðsson sj.blað.png|250px|thumb|Sigurður Sigurðsson]]
Sigurður var formaðurinn og er hann fyrsti mótorbátaformaðurinn hér í Eyjum. Á sama hátt telst [[Ágúst Gíslason (Valhöll)|Ágúst]], sem var vélstjóri, fyrsti vélbátavélstjórinn. Ágúst var síðar kenndur við [[Valhöll]].<br>[[Mynd:Ágúst Gíslason.png|250px|thumb|Ágúst Gíslason]]
Sigurður var formaðurinn og er hann fyrsti mótorbátaformaðurinn hér í Eyjum. Á sama hátt telst [[Ágúst Gíslason (Valhöll)|Ágúst]], sem var vélstjóri, fyrsti vélbátavélstjórinn. Ágúst var síðar kenndur við [[Valhöll]].<br>[[Mynd:Ágúst Gíslason.png|250px|thumb|Ágúst Gíslason]]
Það er af Erosi að segja að hann reyndist ekki hentugur til fiskveiða og var ekki notaður sem slíkur. Vélin reyndist illa og í daglegu tali gekk hann undir því óvirðulega nafni Rosi.<br>
Það er af Erosi að segja að hann reyndist ekki hentugur til fiskveiða og var ekki notaður sem slíkur. Vélin reyndist illa og í daglegu tali gekk hann undir því óvirðulega nafni Rosi.<br>
3.704

breytingar

Leiðsagnarval