6.160
breytingar
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
<center>'''GUÐJÓN ÁRMANN EYJÓLFSSON'''</center><br> | <center>'''GUÐJÓN ÁRMANN EYJÓLFSSON'''</center> | ||
<big><big><center>'''Uppskipunarbátar'''</center | [[Mynd:Guðjón Ármann Eyjólfsson 2 Sdbl. 2008.jpg|miðja|thumb|189x189dp|''Guðjón Ármann Eyjólfsson'']] | ||
<br> | |||
<big><big><center>'''Uppskipunarbátar'''</center><br> | |||
Frá því grein mín um uppskipunarbáta birtist í Sjómannadagsblaðinu í fyrra (2007) hafa mér borist viðbótar upplýsingar um uppskipunarbátana sem voru svo snar þáttur í siglingum og flutningum víðs vegar um landið á fyrri hluta síðustu aldar.<br> | Frá því grein mín um uppskipunarbáta birtist í Sjómannadagsblaðinu í fyrra (2007) hafa mér borist viðbótar upplýsingar um uppskipunarbátana sem voru svo snar þáttur í siglingum og flutningum víðs vegar um landið á fyrri hluta síðustu aldar.<br> | ||
Þetta var á þeim tíma sem engar hafnir voru í landinu eða þær svo grunnar að farþega- og flutningaskip komust ekki að litlum bryggjusporðum og urðu því að liggja við akkeri á legum utan hafnar.<br> | Þetta var á þeim tíma sem engar hafnir voru í landinu eða þær svo grunnar að farþega- og flutningaskip komust ekki að litlum bryggjusporðum og urðu því að liggja við akkeri á legum utan hafnar.<br> | ||
Lína 13: | Lína 15: | ||
og stærri mótorbátamir“ 92<br> | og stærri mótorbátamir“ 92<br> | ||
Samtals 154 bátar<br> | Samtals 154 bátar<br> | ||
[[Mynd:Vertíðardagur á Bæjarbryggjunni Sdbl. 2008.jpg|miðja|thumb|400x400dp|Vertíðardagur á Bæjarbryggjunni á milli 1920-1930. Handvagnaöldin er enn við lýði. Það liggur í lofti að vetrarvertíðin er á fullu. Afli á bryggju, lítið flutningaskip eða línuveiðari er úti á Botninum og vestast á Bæjarbryggjunni er hrúga af salti sem væntanlega er verið að skipa upp úr flutningaskipinu sem liggur úti á.]] | |||
[[Mynd:Það var kallað að slaka í skrúfutóg Sdbl. 2008.jpg|miðja|thumb|Það var kallað að „slaka í skrúftóg“ þegar bönd voru sett á tunnur eða ámur eins og þarna sést og þeim var slakað niður í bátinn. Maðurinn með hattinn, sem skrifar niður hve margar tunnur fara um borð (tallyman) mun vera Jóhann Þ. Jósefsson (1886-1961) alþingismaður Vestmannaeyinga frá 1923-1959 og ásamt Gunnari Ólafssyni einn af aðaleigendum Tangaverslunar. Við vorum að giska á að maðurinn í bátnum væri Páll S. Scheving (1904-1990) sem var í fjöldamörg ár verkstjóri og verksmiðjustjóri Lifrarsamlags Vestmannaeyja sem var stofnað 1932.]] | |||
[[Mynd:Uppskipunarbáturinn drekkhlaðinn Sdbl. 2008.jpg|miðja|thumb|Uppskipunarbáturinn drekkhlaðinn lýsistunnum. Takið eftir að bakborðsmegin sést á höfuð manni sem rær með bakborðsári.]] | |||
'''Bátum lagt á Botninn'''<br> | '''Bátum lagt á Botninn'''<br> | ||
Lína 18: | Lína 23: | ||
Þegar mótorbátnum hafði verið lagt við sitt ból að loknum róðri var sjóferðinni fyrst lokið og þá róið á skjöktbátnum í land og hann dreginn upp í Hrófin upp af Læknum, austan við Bæjarbryggjuna, eða í lítið hróf við Íshúsið eða inni í Skildingafjöru, eftir því hvar ból bátsins var á Botninum.<br> | Þegar mótorbátnum hafði verið lagt við sitt ból að loknum róðri var sjóferðinni fyrst lokið og þá róið á skjöktbátnum í land og hann dreginn upp í Hrófin upp af Læknum, austan við Bæjarbryggjuna, eða í lítið hróf við Íshúsið eða inni í Skildingafjöru, eftir því hvar ból bátsins var á Botninum.<br> | ||
Var það eftirsótt af okkur strákum sem stunduðum bryggjurnar að komast út á Botn þegar bátum var lagt þar að loknum róðri og löndun.<br> | Var það eftirsótt af okkur strákum sem stunduðum bryggjurnar að komast út á Botn þegar bátum var lagt þar að loknum róðri og löndun.<br> | ||
[[Mynd:Uppskipunarbáturinn lestaður Sdbl. 2008.jpg|miðja|thumb|Uppskipunarbáturinn lestaður. Báturinn liggur við Gíslabryggju sem var vestan við Básasker, niður af Emmuhúsi og kennd við Gísla Magnússon útgerðarmann í Skálholti. Það er gaman að virða fyrir sér tóman uppskipunarbátinn og bera saman við myndina þegar hann er hlaðnn lýsistunnum.]] | |||
'''Fyrstu mótorbátunum var breytt í uppskipunarbáta'''<br> | '''Fyrstu mótorbátunum var breytt í uppskipunarbáta'''<br> | ||
Til viðbótar þeim átta mótorbátum sem taldir voru upp í greininni í fyrra og breytt var í uppskipunarbáta hefur bæst við mótorbáturinn Baldur VE 155 sem breytt var í uppskipunarbát árið 1928.<br> Baldur og Guðrún (áður Sigurbjörg og Unnur II.) VE 150 voru stærstir þessara báta, Baldur var 10,42 tonn og Guðrún 10,48 tonn. Allir hinir bátarnir voru undir 8 tonnum, frá 7,29 tonnum upp í 7,71 tonn.<br> | Til viðbótar þeim átta mótorbátum sem taldir voru upp í greininni í fyrra og breytt var í uppskipunarbáta hefur bæst við mótorbáturinn Baldur VE 155 sem breytt var í uppskipunarbát árið 1928.<br> Baldur og Guðrún (áður Sigurbjörg og Unnur II.) VE 150 voru stærstir þessara báta, Baldur var 10,42 tonn og Guðrún 10,48 tonn. Allir hinir bátarnir voru undir 8 tonnum, frá 7,29 tonnum upp í 7,71 tonn.<br> | ||
Lína 26: | Lína 31: | ||
Þegar vélbátaöldin hófst eftir vertíðina 1906 og siglingar til Vestmannaeyja og öll umsvif margfölduðust voru mörg gömlu áraskipanna gerð að uppskipunarbátum. | Þegar vélbátaöldin hófst eftir vertíðina 1906 og siglingar til Vestmannaeyja og öll umsvif margfölduðust voru mörg gömlu áraskipanna gerð að uppskipunarbátum. | ||
Gísli Eyjólfsson sendi mér eftirfarandi um áraskipið Ingólf sem Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum var formaður með: „Áraskipið Ingólfur VE 66 (yngri) var smíðaður í Vestmannaeyjum 1904. Var tíæringur með færeysku lagi. Eigandi Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum. Seldi Ingólf (eftir vertíðina 1906?) „nokkrum Eyfellingum.“ Formaður Jón Eyjólfsson í Moldnúp. Var róið 3 vertíðir í Eyjum (1907 -1909). Eyfellingamir seldu Ingólf til Vestmannaeyja vorið 1909 sem uppskipunarbát.“<br> | Gísli Eyjólfsson sendi mér eftirfarandi um áraskipið Ingólf sem Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum var formaður með: „Áraskipið Ingólfur VE 66 (yngri) var smíðaður í Vestmannaeyjum 1904. Var tíæringur með færeysku lagi. Eigandi Magnús Guðmundsson á Vesturhúsum. Seldi Ingólf (eftir vertíðina 1906?) „nokkrum Eyfellingum.“ Formaður Jón Eyjólfsson í Moldnúp. Var róið 3 vertíðir í Eyjum (1907 -1909). Eyfellingamir seldu Ingólf til Vestmannaeyja vorið 1909 sem uppskipunarbát.“<br> | ||
[[Mynd:Einar Hjaltason formaður Sdbl. 2008.jpg|miðja|thumb|273x273dp|Einar Hjaltason, formaður með áraskip og sægarpur mikill í Vík í Mýrdal (f. 1852), stendur þarna í skinnbuxum og sjóskóm með kollubandið við uppskipun í Vík. Einar var formðaur með áraskipið Björgu sem hann átti sjálfur og var mikill aflamaður. árið 1895 fékk hann 389 til hlutar á 16 dögum.]] | |||
[[Mynd:Ingibergur Hannesson í Hjálmholti Sdbl. 2008.jpg|miðja|thumb|273x273dp|Ingibergur Hannesson í Hjálmholti (1884-1971) kempulegur í útskipun á lýsinu. Sjómaður í fjöldamörg ár og um tíma formaður, faðir þeirra Hjálmholtsbræðra, sem voru þekktir sjómenn og útgerðarmenn í Eyjum, Páll skipstjóri á Reyni VE 15, Júlíus vélstjóri, en þeir bræður áttu bátinn, og Ólafur sjómaður og trilluformaður.]] | |||
'''Útskipun á þorskalýsi'''<br> | '''Útskipun á þorskalýsi'''<br> | ||
Ólafur Á Sigurðsson frá Vík, sonarsonur Gunnars Ólafssonar á Tanganum, fann í myndasafni sínu mjög merkilegar myndir þegar verið er að hlaða uppskipunarbát með lýsistunnum, en Ólafur átti myndina sem birtist í fyrra og sýndi hluta af uppskipunarbátnum sem nú birtist allur!.<br> | Ólafur Á Sigurðsson frá Vík, sonarsonur Gunnars Ólafssonar á Tanganum, fann í myndasafni sínu mjög merkilegar myndir þegar verið er að hlaða uppskipunarbát með lýsistunnum, en Ólafur átti myndina sem birtist í fyrra og sýndi hluta af uppskipunarbátnum sem nú birtist allur!.<br> | ||
{{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}} | {{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}} |