„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1958/ Í baráttu við hafið“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
<big><center>[[Haraldur Guðnason|HARALDUR GUÐNASON]]:</center></big><br>
<big><center>[[Haraldur Guðnason|HARALDUR GUÐNASON]]:</center></big><br>


<big><big><center>Baráttu við HAFIÐ</center></big></big><br>
<big><big><center>Baráttu við HAFIÐ</center><br>
[[Mynd:Stíflugerðin í fullum gangi Sdbl. 1958.jpg|vinstri|thumb|300x300dp|Stíflugerðin í fullum gangi.]]
[[Mynd:Straumurinn brýst gegnum síðasta skarðið Sdbl. 1958.jpg|vinstri|thumb|Straumurinn brýst gegnum síðasta skarðið.]]
[[Mynd:Stíflugarðurinn fullgerður Sdbl. 1958.jpg|vinstri|thumb]]
Við erum á vesturleið frá Hamborg, þar sem dvölin var svo stutt, að öll dýrðin í St. Pauli, Paradís sjómanna hvaðanæva úr heiminum, var óséð af okkur. En við látum það ekki á okkur fá. Við hljótum að sjá margt merkilegt á rösklega 500 km. dagleið frá Hamborg til Amsterdam. Og við urðum ekki fyrir vonbrigðum. Fyrst er það bílabrautin milli hinna gömlu Hansaborga, Hamborgar og Brima, sem vekur athygli okkar, steinsteypt, 20 metra breið tvíbraut. Fararstjórinn segir okkur, að kílómetrinn hafi kostað 11 miljónir kr. Ekki veit ég sönnur á þessu, en fararstjóra verður alltaf að taka trúanlega.<br>
Við erum á vesturleið frá Hamborg, þar sem dvölin var svo stutt, að öll dýrðin í St. Pauli, Paradís sjómanna hvaðanæva úr heiminum, var óséð af okkur. En við látum það ekki á okkur fá. Við hljótum að sjá margt merkilegt á rösklega 500 km. dagleið frá Hamborg til Amsterdam. Og við urðum ekki fyrir vonbrigðum. Fyrst er það bílabrautin milli hinna gömlu Hansaborga, Hamborgar og Brima, sem vekur athygli okkar, steinsteypt, 20 metra breið tvíbraut. Fararstjórinn segir okkur, að kílómetrinn hafi kostað 11 miljónir kr. Ekki veit ég sönnur á þessu, en fararstjóra verður alltaf að taka trúanlega.<br>
Það er haldið inn í Holland, land blómanna og síkjanna. Og ekki má gleyma vindmyllununi. Upp úr þessum síkjum og skurðum leggur illan fnyk. Ég held, að það hafi verið í Groningen, er við sáum fyrst fljótabáta, þar sem fjölskyldur búa. Þótti okkur skrýtið að sjá þvott breiddan á snúrur stafna á milli eins og merkjaflögg. Í þessum bátum býr þetta fólk frá vöggu til grafar. Furða, að krakkarnir skuli ekki falla í síkin og týnast hópum saman. En það ber ekki á því; vaninn gefur listina.<br>
Það er haldið inn í Holland, land blómanna og síkjanna. Og ekki má gleyma vindmyllununi. Upp úr þessum síkjum og skurðum leggur illan fnyk. Ég held, að það hafi verið í Groningen, er við sáum fyrst fljótabáta, þar sem fjölskyldur búa. Þótti okkur skrýtið að sjá þvott breiddan á snúrur stafna á milli eins og merkjaflögg. Í þessum bátum býr þetta fólk frá vöggu til grafar. Furða, að krakkarnir skuli ekki falla í síkin og týnast hópum saman. En það ber ekki á því; vaninn gefur listina.<br>
Lína 11: Lína 13:
Mikið undirbúningsstarf þurfti að vinna, áður en mannvirkið við Zuidersee gæti hafizt. Fyrst var „byggð“ eyja í miðju díkinu, Breezand, og voru byggðar þar tvær hafnir, einskonar aðalbækistöð fyrir efnisaðflutninga meðan verkið stæði yfir. Jafnframt var margháttaður undirbúningur annar.<br>
Mikið undirbúningsstarf þurfti að vinna, áður en mannvirkið við Zuidersee gæti hafizt. Fyrst var „byggð“ eyja í miðju díkinu, Breezand, og voru byggðar þar tvær hafnir, einskonar aðalbækistöð fyrir efnisaðflutninga meðan verkið stæði yfir. Jafnframt var margháttaður undirbúningur annar.<br>
Stíflugerðinni miðaði vel áfram, en er endar stíflunnar tóku að nálgast hvor annan kom nýtt vandamál til sögunnar: Straumurinn jókst gífurlega. Þegar næstsíðasta skarðinu var lokað, var allt þetta mikla mannvirki í yfirvofandi hættu. Straumurinn hreif efnið á brott með sér. Nú hófst barátta milli mannsins og hafsins, barátta um það, hvorum aðilanum mundi veita betur, þeim, er flutti að efnið, eða hinum, er flutti það á brott. Svo horfði um hríð, að hafið færi með sigur af hólmi, því straumurinn varð svo mikill, að hann gróf 28 metra djúpa rennu. Lá þá við sjáft, að hin mikla straumbrjótsstífla, er hafði verið byggð, mundi hverfa í hafið. Færi svo, mundi maðurinn, þrátt fyrir alla þá miklu tækni er hann réð yfir, tapa spilinu.<br>
Stíflugerðinni miðaði vel áfram, en er endar stíflunnar tóku að nálgast hvor annan kom nýtt vandamál til sögunnar: Straumurinn jókst gífurlega. Þegar næstsíðasta skarðinu var lokað, var allt þetta mikla mannvirki í yfirvofandi hættu. Straumurinn hreif efnið á brott með sér. Nú hófst barátta milli mannsins og hafsins, barátta um það, hvorum aðilanum mundi veita betur, þeim, er flutti að efnið, eða hinum, er flutti það á brott. Svo horfði um hríð, að hafið færi með sigur af hólmi, því straumurinn varð svo mikill, að hann gróf 28 metra djúpa rennu. Lá þá við sjáft, að hin mikla straumbrjótsstífla, er hafði verið byggð, mundi hverfa í hafið. Færi svo, mundi maðurinn, þrátt fyrir alla þá miklu tækni er hann réð yfir, tapa spilinu.<br>
Nú hófst æsilegasti kaflinn í sögu stíflugarðsins mikla við Zuidersee. Það kom fyrir ekki, þótt sökkt væri firnum af möl og grjóti í þetta mikla gap; straumurinn bar allt á brott jafnharðan.<br>
Nú hófst æsilegasti kaflinn í sögu stíflugarðsins mikla við Zuidersee. Það kom fyrir ekki, þótt sökkt væri firnum af möl og grjóti í þetta mikla gap; straumurinn bar allt á brott jafnharðan.
[[Mynd:Middenmeer.jpg|vinstri|thumb]]
<br>
Mönnum gafst ekki tími til að bera saman ráð sín, því straumbrjótsstíflan gat farið hvenær sem var, og nú bættist það ofaná, að stormsveipur nálgaðist úr suðvestri og hafði þá þegar náð alla leið til Vlissingen.<br>
Mönnum gafst ekki tími til að bera saman ráð sín, því straumbrjótsstíflan gat farið hvenær sem var, og nú bættist það ofaná, að stormsveipur nálgaðist úr suðvestri og hafði þá þegar náð alla leið til Vlissingen.<br>
Nú voru góð ráð dýr. Ákveðið var nú að fylla upp 10 metrum innar en áður hafði verið gert. Þá bar straumurinn efnið ekki á brott jafnharðan og líka létti allmikið á straumbrjótnum, sem var í mikilli hættu. Þá voru kvödd til aðstoðar öll skip, er tiltæk voru, kranar, prammar og dráttarbátar og allir verkamenn, sem náðist til. Eftir langt og strangt erfiði var sigurinn loks unninn og næstsíðasta sundinu lokað.<br>
Nú voru góð ráð dýr. Ákveðið var nú að fylla upp 10 metrum innar en áður hafði verið gert. Þá bar straumurinn efnið ekki á brott jafnharðan og líka létti allmikið á straumbrjótnum, sem var í mikilli hættu. Þá voru kvödd til aðstoðar öll skip, er tiltæk voru, kranar, prammar og dráttarbátar og allir verkamenn, sem náðist til. Eftir langt og strangt erfiði var sigurinn loks unninn og næstsíðasta sundinu lokað.<br>

Leiðsagnarval