1.368
breytingar
„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1983/ Einar Sveinn Jóhannesson, skipstjóri á Lóðsinum, heimsóttur“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1983/ Einar Sveinn Jóhannesson, skipstjóri á Lóðsinum, heimsóttur (skoða efni)
Útgáfa síðunnar 7. október 2016 kl. 10:46
, 7. október 2016ekkert breytingarágrip
Karibjarna2 (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
Karibjarna2 (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 21: | Lína 21: | ||
'''Þegar litið er yfir þinn lífsvettvang er fljót-séð að þú hefur ekki verið bundinn eingöngu við fiskinn þína sjómannstíð.'''<br> | '''Þegar litið er yfir þinn lífsvettvang er fljót-séð að þú hefur ekki verið bundinn eingöngu við fiskinn þína sjómannstíð.'''<br> | ||
Nei, ekki er hægt að segja það, þó fyrri partur minnar sjómannstíðar hafi verið bundinn honum.<br> | Nei, ekki er hægt að segja það, þó fyrri partur minnar sjómannstíðar hafi verið bundinn honum.<br> | ||
Þegar ég fluttist til Eyja alkominn byrjaði ég aftur hjá mínum ágæta formanni, Jónasi í Skuld, og er hjá honum eina vertíð á Skíðblaðni. Næstu vertíð er ég hjá Oddi bróður Jónasar á Maí. Eina vertíð er ég á [[Glaður Ve|Glað]] hjá frænda mínum [[Guðjón Jónsson|Guðjóni á Heiði]], síðan er ég eina vertíð með Njörð. Mér líkaði ekki við hann, fannst hann krankur og leiðinlegur.<br> | Þegar ég fluttist til Eyja alkominn byrjaði ég aftur hjá mínum ágæta formanni, Jónasi í Skuld, og er hjá honum eina vertíð á Skíðblaðni. Næstu vertíð er ég hjá Oddi bróður Jónasar á [[Maí Ve|Maí]]. Eina vertíð er ég á [[Glaður Ve|Glað]] hjá frænda mínum [[Guðjón Jónsson|Guðjóni á Heiði]], síðan er ég eina vertíð með [[Njörður|Njörð]]. Mér líkaði ekki við hann, fannst hann krankur og leiðinlegur.<br> | ||
Um vorið réðst ég með Skíðblaðni, sem þá var kominn með nýja vél, þá sem átti að koma í hann þegar ég kom fyrst til Eyja árið 1935. Næstu 13 árin var ég að mestu hjá Helga Benediktssyni - undanskilin eru þó þau tvö ár sem ég var hjá þeim Holtsbræðrum á [[Von Ve|Voninni]]. Síðustu fjögur árin sem ég var hjá Helga var ég með [[Skaftfellingur Ve|Skaftfelling]], ýmist á trolli eða í flutningum milli Reykjavíkur og Vestmannaeyja. Síðustu tvö árin á Skaftfelling vorum við eingöngu í flutningum, það var lestað og losað að deginum en siglt á nóttinni, en við komum að því síðar. Eftir þessi 13 ár hjá Helga Benediktssyni kaupi ég mér bát sem ég átti og var með í fjögur ár. 1960 ræðst ég fyrir Lóðsinn, sem var þá í smíðum og þar er ég enn.<br> | Um vorið réðst ég með Skíðblaðni, sem þá var kominn með nýja vél, þá sem átti að koma í hann þegar ég kom fyrst til Eyja árið 1935. Næstu 13 árin var ég að mestu hjá Helga Benediktssyni - undanskilin eru þó þau tvö ár sem ég var hjá þeim Holtsbræðrum á [[Von Ve|Voninni]]. Síðustu fjögur árin sem ég var hjá Helga var ég með [[Skaftfellingur Ve|Skaftfelling]], ýmist á trolli eða í flutningum milli Reykjavíkur og Vestmannaeyja. Síðustu tvö árin á Skaftfelling vorum við eingöngu í flutningum, það var lestað og losað að deginum en siglt á nóttinni, en við komum að því síðar. Eftir þessi 13 ár hjá Helga Benediktssyni kaupi ég mér bát sem ég átti og var með í fjögur ár. 1960 ræðst ég fyrir Lóðsinn, sem var þá í smíðum og þar er ég enn.<br> | ||
'''Þú varst langan tíma í vöru og | '''Þú varst langan tíma í vöru og fólksflutningum. Fyrst á milli Vestmannaeyja og Reykjavíkur á Skaftfelling síðan á [[Vonarstjarnan Ve 26|Vonarstjörnunni]], sem þú gerðir út sjálfur, tíl vöru og fólksflutninga milli Vestmannaeyja og Þorlákshafnar. Voru þetta ekki oft mannmargar og erfiðar ferðir?'''<br> | ||
Eins og áður er sagt byrjaði ég þessar ferðir á Skaftfelling. Þetta fjögurra ára tímabil fór að mestu í flutninga. Fluttur var allskonar varningur, en aðalatriðið voru mjólkurflutningarnir, því að við fluttum til Eyja alla þá mjólk sem þangað var flutt. Oft var í þessum ferðum mikið af farþegum. Þetta voru oft erfiðar ferðir, en Skaftfellingur var frábær bátur og var oft hreint ótrúlegt hvað mátti bjóða honum án þess að verða fyrir áföllum þó að oft væri hann þrauthlaðinn. Það var, eins og sagði áður, lestað og losað á daginn en farið á milli á nóttinni, það var oft slabb í þessum ferðum þó ekki sé meira sagt. Ótrúlega fáar ferðir féllu niður þessi ár.<br> | Eins og áður er sagt byrjaði ég þessar ferðir á Skaftfelling. Þetta fjögurra ára tímabil fór að mestu í flutninga. Fluttur var allskonar varningur, en aðalatriðið voru mjólkurflutningarnir, því að við fluttum til Eyja alla þá mjólk sem þangað var flutt. Oft var í þessum ferðum mikið af farþegum. Þetta voru oft erfiðar ferðir, en Skaftfellingur var frábær bátur og var oft hreint ótrúlegt hvað mátti bjóða honum án þess að verða fyrir áföllum þó að oft væri hann þrauthlaðinn. Það var, eins og sagði áður, lestað og losað á daginn en farið á milli á nóttinni, það var oft slabb í þessum ferðum þó ekki sé meira sagt. Ótrúlega fáar ferðir féllu niður þessi ár.<br> | ||
Á árinu 1954 hvöttu þeir mig, [[Guðlaugur Gíslason]], sem þá var bæjarstjóri, og forstöðumaður Mjólkursamsölunnar til þess að kaupa bát til mjólkurflutninga milli Þorlákshafnar og Vestmannaeyja og lofuðu þeir mér stuðningi við kaupin.<br> | Á árinu 1954 hvöttu þeir mig, [[Guðlaugur Gíslason]], sem þá var bæjarstjóri, og forstöðumaður Mjólkursamsölunnar til þess að kaupa bát til mjólkurflutninga milli Þorlákshafnar og Vestmannaeyja og lofuðu þeir mér stuðningi við kaupin.<br> | ||
| Lína 31: | Lína 31: | ||
Jú, Siggi, þetta var oft erfitt og ekki hægt nema með góðum mannskap. Ég vil koma hér á framfæri þakklæti til þeirra manna sem drösluðust í þessu slabbi með mér öll þessi ár. Mér verður nú oft hugsað til þessa tíma, þegar fólk er að agnúast út í hann Herjólf okkar. Það eru tvennir tímar. Hvílíkur reginmunur sem orðinn er á þessum hlutum með komu hans hingað.<br> | Jú, Siggi, þetta var oft erfitt og ekki hægt nema með góðum mannskap. Ég vil koma hér á framfæri þakklæti til þeirra manna sem drösluðust í þessu slabbi með mér öll þessi ár. Mér verður nú oft hugsað til þessa tíma, þegar fólk er að agnúast út í hann Herjólf okkar. Það eru tvennir tímar. Hvílíkur reginmunur sem orðinn er á þessum hlutum með komu hans hingað.<br> | ||
'''Lóðsinn síglir inn í líf þitt árið 1961 og þú hefur verið skipstjóri á honum síðan hann kom hingað til Eyja. Þú hefur á þessum bát unnið mörg stórvirki og þið saman hafið skapað hjá sjómönnum hér öryggiskennd sem seint verður fullþökkuð. Voru það ekki mikil viðbrigði hjá þér að koma á Lóðsinn, sem jafnframt því að vera hafnsögubátur er björgunar- og aðstoðarbátur fyrir Eyjaflotann?'''<br> | '''Lóðsinn síglir inn í líf þitt árið 1961 og þú hefur verið skipstjóri á honum síðan hann kom hingað til Eyja. Þú hefur á þessum bát unnið mörg stórvirki og þið saman hafið skapað hjá sjómönnum hér öryggiskennd sem seint verður fullþökkuð. Voru það ekki mikil viðbrigði hjá þér að koma á Lóðsinn, sem jafnframt því að vera hafnsögubátur er björgunar- og aðstoðarbátur fyrir Eyjaflotann?'''<br> | ||
Á milli þess að ég hætti með Vonarstjörnuna og þar til að Lóðsinn kemur vinn ég einn vetur í [[Fiskiðjan|Fiskiðjunni]]. Um sumarið er ég með [[Farsæll Ve|Farsæl Ve 12]] á humartrolli og um haustið á fiskitrolli. Uppúr áramótum 1961 fer ég út til Þýskalands að sækja Lóðsinn. í þeirri ferð voru, auk mín, Tryggvi Blöndal, sem þá var skipstjóri á Herjólfi, en fékk frí til að sigla Lóðsinum hingað, [[Jón Í. Sigurðsson | Á milli þess að ég hætti með Vonarstjörnuna og þar til að Lóðsinn kemur vinn ég einn vetur í [[Fiskiðjan|Fiskiðjunni]]. Um sumarið er ég með [[Farsæll Ve|Farsæl Ve 12]] á humartrolli og um haustið á fiskitrolli. Uppúr áramótum 1961 fer ég út til Þýskalands að sækja Lóðsinn. í þeirri ferð voru, auk mín, Tryggvi Blöndal, sem þá var skipstjóri á Herjólfi, en fékk frí til að sigla Lóðsinum hingað, [[Jón Í. Sigurðsson]] hafnsögumaður og [[Erlendur Ólafsson]] frá Gilsbakka, sem var vélstjóri. Til Vestmannaeyja komum við 4. apríl kl. 9 að morgni.<br> | ||
Jú, víst voru þetta mikil viðbrigði og mikil ábyrgð sem ég tók á mig þegar ég réðst fyrir Lóðsinn. Á Lóðsinum er sjómennskan allt önnur en ég hafði vanist. Áður réri ég til fiskjar og seinna voru það flutningarnir, en á Lóðsinum er farið út annarra erinda. Ég hef farið lauslega yfir hvað Lóðsinn hefur aðstoðað marga báta frá því að hann kom hingað. Mér sýnist það vera um það bil 1670 útköll. Mest af þeim er utan hafnar. Í þessari tölu eru ekki ferðir með hafnsögumenn út í skip eða úr þeim og sú þjónusta sem skipum er veitt innan hafnar. Í þessari aðstoð við bátaflotann eru margs konar ferðir, ferðir með kafara til að taka úr skrúfu, eða sækja báta sem draga þarf að landi, einnig hefur verið farið til aðstoðar bátum sem eldur hafði komið upp í, bátar dregnir á flot sem höfðu strandað o.fl. o.fl. Einnig hefur Lóðsinn verið til aðstoðar [[Grafskipið|grafskipinu]] í prammaslefi og fjöldi ferða farinn til ýmissa erinda í Þorlákshöfn, [[Surtsey]] og víðar.<br> | Jú, víst voru þetta mikil viðbrigði og mikil ábyrgð sem ég tók á mig þegar ég réðst fyrir Lóðsinn. Á Lóðsinum er sjómennskan allt önnur en ég hafði vanist. Áður réri ég til fiskjar og seinna voru það flutningarnir, en á Lóðsinum er farið út annarra erinda. Ég hef farið lauslega yfir hvað Lóðsinn hefur aðstoðað marga báta frá því að hann kom hingað. Mér sýnist það vera um það bil 1670 útköll. Mest af þeim er utan hafnar. Í þessari tölu eru ekki ferðir með hafnsögumenn út í skip eða úr þeim og sú þjónusta sem skipum er veitt innan hafnar. Í þessari aðstoð við bátaflotann eru margs konar ferðir, ferðir með kafara til að taka úr skrúfu, eða sækja báta sem draga þarf að landi, einnig hefur verið farið til aðstoðar bátum sem eldur hafði komið upp í, bátar dregnir á flot sem höfðu strandað o.fl. o.fl. Einnig hefur Lóðsinn verið til aðstoðar [[Grafskipið|grafskipinu]] í prammaslefi og fjöldi ferða farinn til ýmissa erinda í Þorlákshöfn, [[Surtsey]] og víðar.<br> | ||
[[Eldgos í eyjum 1973|Gosárið 1973]] erum við hér samfellt allt gostímabilið og bann við að báturinn færi út úr höfninni nema með sérstöku leyfi. Allan gostímann var vakt í bátnum og voru sex menn um borð í einu. Ef ekki var verið að sinna einhverjum verkefnum var báturinn alltaf tilbúinn við bryggjuna, hvaða tíma sólarhringsins sem var, að undanskildum nokkrum nóttum þegar ekki mátti neitt skip vera í höfninni af ótta við að hún lokaðist. Gosvertíðina voru alltaf tiltækir hér tveir kafarar, þeir [[Garðar Gíslason]] og [[Jóhannes Kristinsson]], ef á þyrfti að halda fyrir bátaflotann, sem allur sótti á sín heimamið.<br> | [[Eldgos í eyjum 1973|Gosárið 1973]] erum við hér samfellt allt gostímabilið og bann við að báturinn færi út úr höfninni nema með sérstöku leyfi. Allan gostímann var vakt í bátnum og voru sex menn um borð í einu. Ef ekki var verið að sinna einhverjum verkefnum var báturinn alltaf tilbúinn við bryggjuna, hvaða tíma sólarhringsins sem var, að undanskildum nokkrum nóttum þegar ekki mátti neitt skip vera í höfninni af ótta við að hún lokaðist. Gosvertíðina voru alltaf tiltækir hér tveir kafarar, þeir [[Garðar Gíslason]] og [[Jóhannes Kristinsson]], ef á þyrfti að halda fyrir bátaflotann, sem allur sótti á sín heimamið.<br> | ||
'''Þegar Lóðsinn var í byggingu og fyrst eftir að hann kom hingað, þótti sumum mönnum í of mikið ráðist. Hvað finnst þér sjálfum þegar þú lítur yfir samveru ykkar?'''<br> | '''Þegar Lóðsinn var í byggingu og fyrst eftir að hann kom hingað, þótti sumum mönnum í of mikið ráðist. Hvað finnst þér sjálfum þegar þú lítur yfir samveru ykkar?'''<br> | ||
Eftir mína reynslu og hafnsögumannanna finnst mér Lóðsinn síst of stór. Ég man ekki eftir því að síðan hann kom hafi verið hikað við að taka inn skip vegna veðurs. Með komu hans skapaðist ómetanlegt öryggi við að taka skip inn í höfnina, bæði við að koma um borð í þau hafnsögumanni og snúa þeim inn í höfninni og aðstoða þau að bryggju. Gagnvart þjónustu Lóðsins við bátaflotann held ég að enginn sé lengur í vafa um nauðsyn á komu hans hingað og nauðsyn þess að hann var hafður þetta stór. Annars er það kannski ekki mitt að dæma um þetta, það er reynsla sjómannanna sem notið hafa hjálpar hans í gegnum árin sem fellir dóminn, en margar ferðir höfum við farið saman ýmissa erinda og okkur báðum fylgt mikil gæfa í þessum ferðum. | Eftir mína reynslu og hafnsögumannanna finnst mér Lóðsinn síst of stór. Ég man ekki eftir því að síðan hann kom hafi verið hikað við að taka inn skip vegna veðurs. Með komu hans skapaðist ómetanlegt öryggi við að taka skip inn í höfnina, bæði við að koma um borð í þau hafnsögumanni og snúa þeim inn í höfninni og aðstoða þau að bryggju. Gagnvart þjónustu Lóðsins við bátaflotann held ég að enginn sé lengur í vafa um nauðsyn á komu hans hingað og nauðsyn þess að hann var hafður þetta stór. Annars er það kannski ekki mitt að dæma um þetta, það er reynsla sjómannanna sem notið hafa hjálpar hans í gegnum árin sem fellir dóminn, en margar ferðir höfum við farið saman ýmissa erinda og okkur báðum fylgt mikil gæfa í þessum ferðum.<br> | ||
'''Einar, þér finnst þessi spurning mín kannski skrýtín, en ég spyr samt: Hefur tuttugu og tveggja ára samspíl, þitt og Lóðsins, ekki skapað á milli ykkar næma strengi?''' | '''Einar, þér finnst þessi spurning mín kannski skrýtín, en ég spyr samt: Hefur tuttugu og tveggja ára samspíl, þitt og Lóðsins, ekki skapað á milli ykkar næma strengi?'''<br> | ||
Jú, Siggi. Það þarf ekki að lýsa fyrir þér því sambandi sem verður milli báts og manns á svo löngum tíma. Í þessu tvennu býr ein sál og þeir strengir sem tengja þá saman eru svo næmir að þá skilur enginn nema sjómaður. Svo er meira í þessu sambandi, það eru tengslin við þá menn sem með manni hafa starfað. Ég skal nefna til dæmis að á Lóðsinum hafa aðeins verið tveir vélstjórar síðan hann kom. Þeir eru [[Sigurður Sigurjónsson|Sigurður heitinn Sigurjónsson]], sem var til ársins 1977 en þá tók [[Einar Hjartarson | Jú, Siggi. Það þarf ekki að lýsa fyrir þér því sambandi sem verður milli báts og manns á svo löngum tíma. Í þessu tvennu býr ein sál og þeir strengir sem tengja þá saman eru svo næmir að þá skilur enginn nema sjómaður. Svo er meira í þessu sambandi, það eru tengslin við þá menn sem með manni hafa starfað. Ég skal nefna til dæmis að á Lóðsinum hafa aðeins verið tveir vélstjórar síðan hann kom. Þeir eru [[Sigurður Sigurjónsson|Sigurður heitinn Sigurjónsson]], sem var til ársins 1977 en þá tók [[Einar Hjartarson]] við. Þá hafði Einar leyst Sigga af, má segja frá byrjun. Það eru mikil og sterk tengsl milli mín og þessara manna og ég á þeim margt að þakka í gegnum tíðina. Sama er með áhöfnina á grafskipinu, sem alltaf hefur mátt kalla til þegar á hefur þurft að halda. Við erum búnir að standa marga vaktina saman við Beggi frá Garðstöðum. Þessi ár hefur skapast sterkt vináttusamband milli mín og þessara manna, sem gera þá strengi næmari sem tengja mig við Lóðsinn og starf mitt á honum.<br> | ||
'''Öryggismál sjómanna hafa alla tíð verið ofarlega í þínum huga og þær stundir ótaldar sem þú hefur eytt í þau mál. Varst þú ekki lengi í stjórn [[Björgunarfélags Vestmannaeyja]]?'''<br> | '''Öryggismál sjómanna hafa alla tíð verið ofarlega í þínum huga og þær stundir ótaldar sem þú hefur eytt í þau mál. Varst þú ekki lengi í stjórn [[Björgunarfélags Vestmannaeyja]]?'''<br> | ||
Jú, mér hafa alla tíð verið ofarlega í huga öryggismál sjómanna og mikið um þau hugsað. í stjórn Björgunarfélagsins var ég í fjölda ára, en man ekki hvað lengi, en ég hætti í stjórninni 1982, en er ennþá starfandi í Björgunarfélaginu. Ég var fyrstu árin, ásamt [[Kristinn Sigurðsson|Kristni Sigurðssyni]], í stjórn áhaldanefndar félagsins, en hún sá um viðhald á björgunartækjum og hélt allar björgunaræfngar sem haldnar voru á vegum félagsins. Ekki veit ég hvað mörgum línubyssuskotum ég hleypti af á þessum árum, en þau eru mörg. Mjög gott samband hefur verið á milli mín og þessa félags og á ég alltaf tiltækt gott lið frá því ef á þarf að halda gagnvart Lóðsinum.<br> | Jú, mér hafa alla tíð verið ofarlega í huga öryggismál sjómanna og mikið um þau hugsað. í stjórn Björgunarfélagsins var ég í fjölda ára, en man ekki hvað lengi, en ég hætti í stjórninni 1982, en er ennþá starfandi í Björgunarfélaginu. Ég var fyrstu árin, ásamt [[Kristinn Sigurðsson|Kristni Sigurðssyni]], í stjórn áhaldanefndar félagsins, en hún sá um viðhald á björgunartækjum og hélt allar björgunaræfngar sem haldnar voru á vegum félagsins. Ekki veit ég hvað mörgum línubyssuskotum ég hleypti af á þessum árum, en þau eru mörg. Mjög gott samband hefur verið á milli mín og þessa félags og á ég alltaf tiltækt gott lið frá því ef á þarf að halda gagnvart Lóðsinum.<br> | ||
Það væri hægt að hafa langt samtal um öryggismál, en það gerum við ekki núna. Ég fagna innilega þeim stórkostlegu framförum sem orðið hafa í öryggjsmálum sjómanna frá því að ég byrjaði að stunda sjóinn. Þar mætti margt telja upp, en ég nefni sem dæmi [[Sigmundsgálginn|Sigmundsgálgann]], sem fullkomnaði þá byltingu sem varð með komu gúmmíbátanna, neyðarsendana sem nú er búið að lögskipa í þá o.fl. | Það væri hægt að hafa langt samtal um öryggismál, en það gerum við ekki núna. Ég fagna innilega þeim stórkostlegu framförum sem orðið hafa í öryggjsmálum sjómanna frá því að ég byrjaði að stunda sjóinn. Þar mætti margt telja upp, en ég nefni sem dæmi [[Sigmundsgálginn|Sigmundsgálgann]], sem fullkomnaði þá byltingu sem varð með komu gúmmíbátanna, neyðarsendana sem nú er búið að lögskipa í þá o.fl. o.fl. Í dag þekkjum við og höfum reynt þá stórkostlegu möguleika sem þyrlurnar gefa til björgunar og margt annað gæti ég talið upp sem ég fagna í þessum efnum.<br> | ||
'''Nú ert þú fæddur og uppalinn á Seyðisfirði, en í dag teljum við þig Vestmannaeying og | '''Nú ert þú fæddur og uppalinn á Seyðisfirði, en í dag teljum við þig Vestmannaeying og erum stolt af. Ertu sáttur við skiptín og lífshlaup þitt hér í Eyjum?'''<br> | ||
Já, ég er mikið vel sáttur við allt saman. Hingað sótti ég mína dásamlegu konu. Hér höfum við búið alla tíð að undanskildum þessum dögum í gosinu. Hér höfum við átt og alið upp okkar börn og átt hér dásamlega daga. Ég met Vestmannaeyjar mikils, hvernig ætti ég að geta verið annað en sáttur við guð og menn.<br> | Já, ég er mikið vel sáttur við allt saman. Hingað sótti ég mína dásamlegu konu. Hér höfum við búið alla tíð að undanskildum þessum dögum í gosinu. Hér höfum við átt og alið upp okkar börn og átt hér dásamlega daga. Ég met Vestmannaeyjar mikils, hvernig ætti ég að geta verið annað en sáttur við guð og menn.<br> | ||
Í lokin á þessu spjalli okkar bið ég fyrir þakklæti til allra minna samstarfsmanna og Vestmannaeyinga alla fyrir gott og ánægjulegt samstarf og samveru og bið algóðan guð að halda verndarhendi sinni yfir okkar fögru eyju og íbúum hennar ókomin ár. | Í lokin á þessu spjalli okkar bið ég fyrir þakklæti til allra minna samstarfsmanna og Vestmannaeyinga alla fyrir gott og ánægjulegt samstarf og samveru og bið algóðan guð að halda verndarhendi sinni yfir okkar fögru eyju og íbúum hennar ókomin ár.<br> | ||
'''Sigurgeir Ólafsson''' | '''Sigurgeir Ólafsson''' | ||