„Saga Vestmannaeyja I./V. Um Mormónana í Vestmannaeyjum“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
Lína 16: Lína 16:
Þórður Diðriksson settist að í Spanish Fork og nam þar land. Hann kvæntist skömmu síðar Helgu Jónsdóttur fyrrnefndri, er vestur fór með Samúel Bjarnasyni, og bjuggu þau góðu búi í Spanish Fork í 40 ár. Þórður var greindur maður og vel hagmæltur. Var hann í miklu áliti vestra meðal samborgara sinna, jafnt íslenzkra sem annarra þjóða.<br>
Þórður Diðriksson settist að í Spanish Fork og nam þar land. Hann kvæntist skömmu síðar Helgu Jónsdóttur fyrrnefndri, er vestur fór með Samúel Bjarnasyni, og bjuggu þau góðu búi í Spanish Fork í 40 ár. Þórður var greindur maður og vel hagmæltur. Var hann í miklu áliti vestra meðal samborgara sinna, jafnt íslenzkra sem annarra þjóða.<br>
Síðastur þeirra félaga tók sig upp héðan til vesturfarar [[Loftur Jónsson  (Þorlaugargerði)|Loftur Jónsson]] mormóni og bóndi í [[Þorlaugargerði]]. Hann var merkisbóndi, smiður hinn bezti bæði á tré og járn og einn með helztu formönnum hér og aflasæll. Loftur fékk þannig lestarhlut, tíu hundruð tólfræð, sem var fágætt, á vertíð einu sinni. Loftur var annar þeirra manna, er Vestmannaeyingar kusu á þjóðfundinn, en kosning hans var afturkölluð, er hann hafði snúizt til mormónatrúar. Með Lofti bónda fór til Vesturheims kona hans [[Guðrún Hallsdóttir (Þorlaugargerði)|Guðrún Hallsdóttir]], ættuð af Skeiðum í Árnessýslu, f. 1795. Hafði hún áður verið gift [[Jón Oddsson  (Þorlaugargerði)|Jóni bónda Oddssyni]] í Þorlaugargerði, er drukknaði á vertíð 1834. Með þeim fóru og tvö börn hennar af fyrra hjónabandi, [[Jón Jónsson eldri (Þorlaugargerði)|Jón]], 23 ára, og [[Guðrún Jónsdóttir (Þorlaugargerði)|Guðrún]], 31 árs. Vinnukonur tvær, [[Vigdís Björnsdóttir (Hjallanesi)|Vigdís Björnsdóttir]], ættuð frá Hjallanesi á Landi, 34 ára, og [[Anna Guðlaugsdóttir (Þorlaugargerði)|Anna Guðlaugsdóttir]] frá Ketilsstöðum í Mýrdal, 22 ára. [[Magnús Bjarnason (Helgahjalli)|Magnús Bjarnason]] tómthúsmaður frá [[Helgahjallur|Helgahjalli]], f. 1815, með konu sinni [[Þuríður Magnúsdóttir (Helgahjalli)|Þuríði Magnúsdóttur]] og barni þeirra ungu. Með þeim var ekkjan [[Guðný Erasmusdóttir (Ömpuhjalli)|Guðný Erasmusdóttir]] frá
Síðastur þeirra félaga tók sig upp héðan til vesturfarar [[Loftur Jónsson  (Þorlaugargerði)|Loftur Jónsson]] mormóni og bóndi í [[Þorlaugargerði]]. Hann var merkisbóndi, smiður hinn bezti bæði á tré og járn og einn með helztu formönnum hér og aflasæll. Loftur fékk þannig lestarhlut, tíu hundruð tólfræð, sem var fágætt, á vertíð einu sinni. Loftur var annar þeirra manna, er Vestmannaeyingar kusu á þjóðfundinn, en kosning hans var afturkölluð, er hann hafði snúizt til mormónatrúar. Með Lofti bónda fór til Vesturheims kona hans [[Guðrún Hallsdóttir (Þorlaugargerði)|Guðrún Hallsdóttir]], ættuð af Skeiðum í Árnessýslu, f. 1795. Hafði hún áður verið gift [[Jón Oddsson  (Þorlaugargerði)|Jóni bónda Oddssyni]] í Þorlaugargerði, er drukknaði á vertíð 1834. Með þeim fóru og tvö börn hennar af fyrra hjónabandi, [[Jón Jónsson eldri (Þorlaugargerði)|Jón]], 23 ára, og [[Guðrún Jónsdóttir (Þorlaugargerði)|Guðrún]], 31 árs. Vinnukonur tvær, [[Vigdís Björnsdóttir (Hjallanesi)|Vigdís Björnsdóttir]], ættuð frá Hjallanesi á Landi, 34 ára, og [[Anna Guðlaugsdóttir (Þorlaugargerði)|Anna Guðlaugsdóttir]] frá Ketilsstöðum í Mýrdal, 22 ára. [[Magnús Bjarnason (Helgahjalli)|Magnús Bjarnason]] tómthúsmaður frá [[Helgahjallur|Helgahjalli]], f. 1815, með konu sinni [[Þuríður Magnúsdóttir (Helgahjalli)|Þuríði Magnúsdóttur]] og barni þeirra ungu. Með þeim var ekkjan [[Guðný Erasmusdóttir (Ömpuhjalli)|Guðný Erasmusdóttir]] frá
[[Ömpuhjallur|Ömpuhjalli]], öldruð. Loftur fór til Liverpool beina leið frá Vestmannaeyjum með seglskipi, frá Liverpool til New York og þaðan inn í Utha, og tók ferðin þangað frá New York 18 vikur og var farið mikið fótgangandi og klæddust konurnar karlmannsfötum.<br>
[[Ömpuhjallur|Ömpuhjalli]], öldruð. Loftur fór til Liverpool beina leið frá Vestmannaeyjum með seglskipi, frá Liverpool til New York og þaðan inn í Utah, og tók ferðin þangað frá New York 18 vikur og var farið mikið fótgangandi og klæddust konurnar karlmannsfötum.<br>
Loftur settist að í Spanish Fork og nam þar land og bjó þar ágætu búi. Eftir lát konu sinnar Guðrúnar kvæntist Loftur aftur Halldóru Árnadóttur frá Hrauni í Meðallandi. Hún giftist seinna, að Lofti látnum, Gísla Einarssyni Bjarnasonar frá Hrífunesi og var sonur þeirra Loftur Bjarnason umsjónarmaður fræðslumála í Utha-fylki. Jón stjúpsonur Lofts giftist Önnu Guðlaugsdóttur. Bjuggu þau lengi í Spanish Fork. Guðrún systir Jóns bjó ein á landi, er hún nam. Guðrún hafði verið gerðarkona, sérsinna nokkuð og stórbrotin. Hún giftist aldrei, og það í sjálfu mormónalandinu, deyði á tíræðisaldri. Það var í frásögur fært, hversu mikið Guðrún hefði haft með sér af fatnaði að heiman, þar á meðal tvenna skautbúninga. Vigdís Björnsdóttir giftist enskum manni. Hún gegndi lengi ljósmóðurstörfum í Spanish Fork. Hún lifði lengi mann sinn, komst og um nírætt, sömuleiðis Anna Guðlaugsdóttir. Er svo að sjá sem loftslagið hafi átt vel við fólkið. Magnús Bjarnason lézt í Utha 1904, 89 ára. Hann var vel greindur maður og bókamaður mikill.<br>
Loftur settist að í Spanish Fork og nam þar land og bjó þar ágætu búi. Eftir lát konu sinnar Guðrúnar kvæntist Loftur aftur Halldóru Árnadóttur frá Hrauni í Meðallandi. Hún giftist seinna, að Lofti látnum, Gísla Einarssyni Bjarnasonar frá Hrífunesi og var sonur þeirra Loftur Bjarnason umsjónarmaður fræðslumála í Utah-fylki. Jón stjúpsonur Lofts giftist Önnu Guðlaugsdóttur. Bjuggu þau lengi í Spanish Fork. Guðrún systir Jóns bjó ein á landi, er hún nam. Guðrún hafði verið gerðarkona, sérsinna nokkuð og stórbrotin. Hún giftist aldrei, og það í sjálfu mormónalandinu, deyði á tíræðisaldri. Það var í frásögur fært, hversu mikið Guðrún hefði haft með sér af fatnaði að heiman, þar á meðal tvenna skautbúninga. Vigdís Björnsdóttir giftist enskum manni. Hún gegndi lengi ljósmóðurstörfum í Spanish Fork. Hún lifði lengi mann sinn, komst og um nírætt, sömuleiðis Anna Guðlaugsdóttir. Er svo að sjá sem loftslagið hafi átt vel við fólkið. Magnús Bjarnason lézt í Utha 1904, 89 ára. Hann var vel greindur maður og bókamaður mikill.<br>
Þeir Loftur og Samúel Bjarnason komu aftur til Íslands 1872 í trúboðserindum fyrir mormóna. Dvaldi Loftur einn vetur í Vestmannaeyjum, og var þar formaður á vertíð. Var ekki að sjá að honum hefði förlazt í sjómennskunni meðan hann dvaldi vestra. Loftur fórst af slysi í Spanish Fork 1874, skömmu eftir heimkomu sína þangað aftur. Hafði hann jafnan verið talinn ágætismaður.<br>
Þeir Loftur og Samúel Bjarnason komu aftur til Íslands 1872 í trúboðserindum fyrir mormóna. Dvaldi Loftur einn vetur í Vestmannaeyjum, og var þar formaður á vertíð. Var ekki að sjá að honum hefði förlazt í sjómennskunni meðan hann dvaldi vestra. Loftur fórst af slysi í Spanish Fork 1874, skömmu eftir heimkomu sína þangað aftur. Hafði hann jafnan verið talinn ágætismaður.<br>
Frá því um 1874 hefjast hinar eiginlegu Ameríkuferðir frá eyjunum. Á tímabilinu frá 1874—1895 fóru frá Vestmannaeyjum vestur um haf um 200 manns, fullorðnir og börn. Rúmt hundrað af þessu fólki telst farið til Utha, um 80 persónur segir, að þær fari til Ameríku og Kaupmannahafnar, en vitað er, að flest af því fólki fór einnig til Utha. Þó var eigi meira en rúmur helmingur þessa fólks mormónar. Til Utha-nýlendunnar fluttist nú fólk úr öðrum landshlutum, einkum úr Reykjavík, Rangárvallasýslu og Húnavatnssýslu. Frá því um 1900 fara vesturfarar úr eyjum flestir til Kanada.<br>
Frá því um 1874 hefjast hinar eiginlegu Ameríkuferðir frá eyjunum. Á tímabilinu frá 1874—1895 fóru frá Vestmannaeyjum vestur um haf um 200 manns, fullorðnir og börn. Rúmt hundrað af þessu fólki telst farið til Utha, um 80 persónur segir, að þær fari til Ameríku og Kaupmannahafnar, en vitað er, að flest af því fólki fór einnig til Utha. Þó var eigi meira en rúmur helmingur þessa fólks mormónar. Til Utha-nýlendunnar fluttist nú fólk úr öðrum landshlutum, einkum úr Reykjavík, Rangárvallasýslu og Húnavatnssýslu. Frá því um 1900 fara vesturfarar úr eyjum flestir til Kanada.<br>

Leiðsagnarval