„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1996/ Grunsamleg skip framundan - fulla ferð“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
(Ný síða: <br> <big><big><center>ÓLAFUR VALUR SIGURÐSSON</center></big></big> <big><big><big><center>GRUNSAMLEGT SKIP FRAMUNDAN FULLA FERÐ</center></big></big></big> Árin 1958 til ...)
 
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
<br>
<br>
<big><big><center>[[ÓLAFUR VALUR SIGURÐSSON]]</center></big></big>
<big>center>[[Ólafur Valur Sigurðsson]]</center></big>




<big><big><big><center>GRUNSAMLEGT SKIP FRAMUNDAN FULLA FERÐ</center></big></big></big>
<big><big><center>GRUNSAMLEGT SKIP FRAMUNDAN FULLA FERÐ</center></big></big>




Lína 24: Lína 24:
'''Það á að verja landhelgina.'''<br>
'''Það á að verja landhelgina.'''<br>
Með störfum sínum, kennslu og viðmóti við okkur mótuðu lærifeðurnir viðhorf okkar til þeirra atriða sem sneru að vörn landhelginnar. Til þess þurfti góða sjómennsku, haldgóða siglingafræði, þekkingu á lögum og reglugerðum og viðhorf sem kæmi í veg fyrir fyrirhyggjuleysi og vandræði.<br>
Með störfum sínum, kennslu og viðmóti við okkur mótuðu lærifeðurnir viðhorf okkar til þeirra atriða sem sneru að vörn landhelginnar. Til þess þurfti góða sjómennsku, haldgóða siglingafræði, þekkingu á lögum og reglugerðum og viðhorf sem kæmi í veg fyrir fyrirhyggjuleysi og vandræði.<br>
Athygli varðskipanna beindist fyrst og fremst að togskipum af öllum stærðum. Mesta athygli fengu  
Athygli varðskipanna beindist fyrst og fremst að togskipum af öllum stærðum. Mesta athygli fengu bresku togararnir sem sáu fiskimið sín við landið minnka og minnka. Þrátt fyrir nærveru breskra herskipa fór þeim togurum, sem höfðu stundað Íslandsmið, að fækka jafnt og þétt. Allmargir breskir togarar voru teknir meðan fiskveiðimörkin voru 12 mílur og var það tímabil mjög annríkt hjá varðskipunum. Eftir að fært var út í 50 mílur, og sú útfærsla varð staðreynd, má segja að tími breskra togara hafi verið liðinn á Íslandsmiðum.<br>
bresku togararnir sem sáu fiskimið sín við landið minnka og minnka. Þrátt fyrir nærveru breskra herskipa fór þeim togurum, sem höfðu stundað Íslandsmið, að fækka jafnt og þétt. Allmargir breskir togarar voru teknir meðan fiskveiðimörkin voru 12 mílur og var það tímabil mjög annríkt hjá  
Íslenskir togbátar voru nú að ganga í gegnum erfiða tíma. Mikill hluti þeirra var það smár að ráða ekki við meira dýpi sem var á þeim miðum sem þeim voru heimil. Ásókn þeirra inn fyrir heimilar línur fór því vaxandi. Ástandið var alls ekki gott. Varðskipin reyndu að vera sem mest á svæðunum sem sótt var á og halda þannig bátunum frá. En ekkert af þessum svæðum gat fengið stöðuga vöktun. Bátar voru því teknir við ólöglegar veiðar með tilheyrandi kostnaði fyrir útgerðina. Fjárhagslegur grunnur undir þessari útgerð fór stöðugt versnandi og bátunum tók að fækka. Smábátamennirnir voru að ganga í gegnum tímabil sem þeir voru ákaflega ósáttir við. Þeim fannst óréttlátt hve löggjafinn gekk nærri þeim og ýtti þeim lengra og lengra út af miðum sínum. Þetta ástand varð til þess að töluverð þráhyggja myndaðist og fiskveiðibrot urðu að áráttu hjá sumum skipstjórum. Ástandið var nú orðið verulega slæmt. Þorri manna sætti sig þó við útfærslu fiskveiðimarka þar eð þeir gerðu sér fulla grein fyrir ásigkomulagi fiskistofna og töldu að hér væri um algjöra nauðsyn að ræða. Þeir sem stunduðu sínar veiðar fyllilega löglega áttu líka bágt með að sætta sig við ólöglegar veiðar félaga sinna. Þeir kvörtuðu undan vanmætti Gæslunnar en gæslumenn voru milli steins og sleggju því að erfitt er að þræða hinn mjóa veg milli laga og mannlegra viðhorfa. En tíminn leið og breytt sóknarmunstur leiddi til þess að litlu togbátunum fækkaði og þessi floti hvarf að mestu. Á þessu tímabili, sem hér hefur verið fjallað um, hvarf mestur hluti erlendra togara af Íslandsmiðum en því miður var einnig kippt grundvellinum undan útgerð lítilla togbáta.
varðskipunum. Eftir að fært var út í 50 mílur, og sú útfærsla varð staðreynd, má segja að tími breskra togara hafi verið liðinn á Íslandsmiðum.<br>
Íslenskir togbátar voru nú að ganga í gegnum erfiða tíma. Mikill hluti þeirra var það smár að ráða ekki við meira dýpi sem var á þeim miðum sem þeim voru heimil. Ásókn þeirra inn fyrir heimilar línur fór því vaxandi. Ástandið var alls ekki gott. Varðskipin reyndu að vera sem mest á svæðunum sem sótt var á og halda þannig bátunum frá. En ekkert af þessum svæðum gat fengið stöðuga vöktun. Bátar voru því teknir við ólöglegar veiðar með tilheyrandi kostnaði fyrir útgerðina. Fjárhagslegur grunnur undir þessari útgerð fór stöðugt versnandi og bátunum tók að fækka. Smábátamennirnir voru að ganga í gegnum tímabil sem þeir voru ákaflega ósáttir við. Þeim fannst óréttlátt hve löggjafinn gekk nærri þeim og ýtti þeim lengra og lengra út af miðum sínum. Þetta ástand varð til þess að töluverð þráhyggja myndaðist og fiskveiðibrot urðu að áráttu hjá sumum skipstjórum. Ástandið var nú orðið verulega slæmt. Þorri manna sætti sig þó við útfærslu fiskveiðimarka þar eð þeir gerðu sér fulla grein fyrir ásigkomulagi fiskistofna og töldu að hér væri um algjöra nauðsyn að ræða. Þeir sem stunduðu sínar veiðar fyllilega löglega áttu Iíka bágt með að sætta sig við ólöglegar veiðar félaga sinna. Þeir kvörtuðu undan vanmætti Gæslunnar en gæslumenn voru milli steins og sleggju því að erfitt er að þræða hinn mjóa veg milli laga og mannlegra viðhorfa. En tíminn Ieið og breytt sóknarmunstur Ieiddi til þess að litlu togbátunum fækkaði og þessi floti hvarf að mestu. Á þessu tímabili, sem hér hefur verið fjallað um, hvarf mestur hluti erlendra togara af Íslandsmiðum en því miður var einnig kippt grundvellinum undan útgerð lítilla togbáta.


'''Fiskimennirnir.'''<br>
'''Fiskimennirnir.'''<br>
Lína 34: Lína 32:
Tvisvar hef ég upplifað það að koma upp í brú á togskipi að veiðum þar sem öll áhöfnin svaf þrátt fyrir að varðskipið hafði þeytt flautu kröftuglega rétt við skipssíðuna. Í annað skiptið var það lítill belgískur togari austur af Ingólfshöfða. Frá varðskipinu sáum við engan í brúnni en þegar þangað var komið lá 14 ára unglingur eins og krossfestur með höfuð og arma yfir stýrið milli píláranna.
Tvisvar hef ég upplifað það að koma upp í brú á togskipi að veiðum þar sem öll áhöfnin svaf þrátt fyrir að varðskipið hafði þeytt flautu kröftuglega rétt við skipssíðuna. Í annað skiptið var það lítill belgískur togari austur af Ingólfshöfða. Frá varðskipinu sáum við engan í brúnni en þegar þangað var komið lá 14 ára unglingur eins og krossfestur með höfuð og arma yfir stýrið milli píláranna.
Áhöfnin var útkeyrð af vökum og voru þeir þó nokkra stund að ná áttum. Þeir voru komnir langt inn fyrir og stefnan var á land.<br>
Áhöfnin var útkeyrð af vökum og voru þeir þó nokkra stund að ná áttum. Þeir voru komnir langt inn fyrir og stefnan var á land.<br>
Sumir góðkunningjar Gæslunnar urðu þjóðsagnapersónur vegna athæfis síns. Margar sögur af  
Sumir góðkunningjar Gæslunnar urðu þjóðsagnapersónur vegna athæfis síns. Margar sögur af viðskiptum þeirra við Gæsluna lifðu lengi því að sjálfir gátu þeir verið góðir grínistar. Einn þeirra var að toga fyrir innan og hlustaði á þátt sem Svavar Gests var með í útvarpinu. Hann þrætti fyrir að hafa verið með trollið úti á tilteknum tíma en sagðist hafa híft eftir þátt Svavars. Þannig staðfesti hann sjálfur fyrir dómaranum að hafa verið að veiðum innan marka á tilteknum tíma.<br>
viðskiptum þeirra við Gæsluna lifðu lengi því að sjálfir gátu þeir verið góðir grínistar. Einn þeirra var að toga fyrir innan og hlustaði á þátt sem Svavar Gests var með í útvarpinu. Hann þrætti fyrir að hafa verið með trollið úti á tilteknum tíma en sagðist hafa híft eftir þátt Svavars. Þannig staðfesti hann sjálfur fyrir dómaranum að hafa verið að veiðum innan marka á tilteknum tíma.<br>
Mesti snillingurinn var þó sá sem fór inn til að sitja af sér margar sektir. Meðan hann sat inni var verið að minnast stórviðburða og var hann því sýknaður og sagt að fara heim. Okkar maður varð æfur því að hann var langt kominn með smíði á nýju hænsnahúsi í fangelsinu og vildi sko hreint ekki hverfa frá óloknu verki!<br>
Mesti snillingurinn var þó sá sem fór inn til að sitja af sér margar sektir. Meðan hann sat inni var verið að minnast stórviðburða og var hann því sýknaður og sagt að fara heim. Okkar maður varð æfur því að hann var langt kominn með smíði á nýju hænsnahúsi í fangelsinu og vildi sko hreint ekki hverfa frá óloknu verki!<br>
Ég trúi því og vona að fiskimenn og varðskipsmenn hafi komist að mestu sáttir frá þessum viðskiptum sínum.<br>
Ég trúi því og vona að fiskimenn og varðskipsmenn hafi komist að mestu sáttir frá þessum viðskiptum sínum.<br>
Ólafur Valur Sigurðsson skipherra er fæddur 1930. Móðir hans var Rebekka Ágústsdóttir Gíslasonar í Valhöll. Árin 1957 til 1993 var hann háseti, stýrimaður og skipherra hjá Landhelgisgæslunni. Sjómannadagsblað Vm. þakkar Ólafi Val fyrir þessa frásögn af starfi Landhelgisgæslunnar frá sjónarhóli varðskipsmanna.
Ólafur Valur Sigurðsson skipherra er fæddur 1930. Móðir hans var Rebekka Ágústsdóttir Gíslasonar í Valhöll. Árin 1957 til 1993 var hann háseti, stýrimaður og skipherra hjá Landhelgisgæslunni. Sjómannadagsblað Vm. þakkar Ólafi Val fyrir þessa frásögn af starfi Landhelgisgæslunnar frá sjónarhóli varðskipsmanna.
{{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}}
1.368

breytingar

Leiðsagnarval