Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2005/Saga og efnisskrá Sjómannadagsblaðs Vm.
Saga og efnisskrá Sjómannadagsblaðs Vestmannaeyja kom út s.l. sumar. Ritið er 246 bls., vandað að öllum frágangi, prentað á góðan pappír og ríkulega myndskreytt.
Efnisskráin nær yfir 50 árganga Sjómannadagsblaðsins frá 1951 til 2000, en blaðið var fyrst gefið út árið 1951 undir nafninu Sjómaðurinn. Áður hafði Sjómannadagsráð Vestmannaeyja gefið út tvö smárit sem nefndust Sjómannadagurinn, sem kynnti dagskrána, en Sjómannadagurinn hefur frá því hann var fyrst haldinn í Vestmannaeyjum árið 1940, ætíð verið einn af mestu hátíðisdögum Eyjanna.
Linda Wright, bókasafnsfræðingur og forstöðumaður Bókasafns Sjómannaskólans, tók saman efnisskrána og ritaði formála. Sigmar Þór Sveinbjörnssson skipaeftirlitsmaður, tók saman yfirlit um sjómannafélögin í Vestmannaeyjum og Sjómannadagsráð Vestmannaeyja, Guðjón Ármann Eyjólfsson, fyrrv. skólameistari Stýrimannaskólans í Reykjavík, ritaði sögu Sjómannadagsblaðsins og Sjómannadagsins í Vestmanaeyjum.
Litmyndir eru af öllum félagsfánum sjómannafélaganna í Vestmannaeyjum, stjórnum félaganna og Sjómannadagsráði Vestmannaeyja árið 2000. Einnig eru forsíður allra þeirra 50 árganga, sem voru efnisteknir, birtar í lit, svo og merki Sjómannadagsins í Vestmannaeyjum.
Efnisskráin var prentuð í Prentsmiðjunni Eyrúnu og annaðist Óskar Ólafsson umbrot; Jóhann Jónsson „listó“ hannaði kápu; Prentsmiðjan Oddi sá um bókband.
Mikil vinna var við lokafrágang „Sögu og efnisskrárinnar,“ sérstaklega við greiningu samnafna. Gísli Eyjólfsson, fyrrv. stýrimaður og til margra ára ritari í Skipstjóra- og stýrimannafélaginu Verðandi vann ásamt Sigmari Þór og Guðjóni Ármanni að því verki. Það ber að þakka.
Átján menn hafa ritstýrt Sjómannadagsblaði Vestmannaeyja þessi 50 ár, fyrstu 9 árin með ritnefnd. Myndir af ritstjórum, ásamt flestum ljósmyndurum forsíðna blaðsins eru í ritinu.
Með sögu Sjómannadagsblaðs Vestmannaeyja og Sjómannadagsins í Vestmannaeyjum eru margar stórmerkilegar myndir frá fyrri tíð, t.d. frá fyrstu hátíðum Sjómannadagsins í Eyjum árið 1940 og 1941; einnig. tvær hópmyndir af nær öllum skipstjórum (41) og vélstjórum (35) Eyjaflotans árið 1946 og þeir flestir nafngreindir. Á mjög skýrri mynd af kappbeitningu á Sjómannadeginum 1955 sést fjöldi eldri og yngri Vestmannaeyinga.
Í efnisskránni er tilvísan til um 6.500 einstaklinga og vísað séstaklega til mynda og minningargreina um 650 einstaklinga sem nær allar eru um sjómenn og útvegsmenn í Vestmannaeyjum. Höfundar greina eru 235. Sérstök skrá er yfir skip og báta og þar vísað til um 700 skipa af fjölmörgum þjóðernum, sem hafa komið við sögu í Sjómannadagsblaðinu þessi 50 ár. Þau eru að sjálfsögðu flest íslensk og frá Vestmannaeyjum. Í sérstakri skrá um efnisflokka eru 55 atriðisorð og
eru þar flokkaðar greinar um margvísleg efni eins og sjóslys, hrakninga, skipasmíðar, sjómælingar, aflabrögð og fiskimið svo að eitthvað sé nefnt.
Við, sem lögðum fram krafta okkar til þess að „Saga og efnisskrá Sjómannadagsblaðs Vestmannaeyja 1951 - 2000“ kæmi út, viljum endurtaka þakkir okkar til þeirra sem stóðu við bakið á útgáfunni.
Efnisskráin var send í dreifingu og sölu um miðjan júlí 2004 en prentuð voru 800 eintök og voru 100 eintök bundin inn. Ritið var tilbúið til dreifingar í maí 2004 en til þess að skyggja ekki á sjálft Sjómannadagsblaðið var dreifíngu frestað fram á sumarið.
Ekki er hægt að segja að „Sögu og efnisskrá Sjómannadagsblaðs Vestmannaeyja 1951 - 2000“ hafi verið vel tekið. Af okkur, sem unnum að útgáfunni, var farið af stað með mikilli bjartsýni en sannast sagna hafa bæði sjómenn og almenningur í Vestmannaeyjum sýnt þessu verki tómlæti og takmarkaðan áhuga.
Þessari stuttu grein og heimild um útgáfu „Sögu og efnisskrár Sjómannadagsblaðs Vestmannaeyja 1951 - 2000“ sem ritstjóri blaðsins bað mig um að taka saman, vil ég ljúka með sömu kveðjuorðum og við Sigmar Þór Sveinbjörnsson sendum velunnurum ritsins sem styrktu útgáfuna með rausnarlegum framlögum.
„Það er von okkar og trú að „Saga og efnisskrá Sjómannadagsblaðs Vestmannaeyja 1951 - 2000“ sé mikilvægur þáttur í sögu íslenskra sjómanna og útgerðar við Íslandsstrendur og muni skipta máli með því að auðvelda aðgang að heimildum um sjósókn og líf sjómanna og útvegsmanna og athafnalíf í Vestmannaeyjum en lengst af 20. öld voru Vestmannaeyjar stærsta vélbátaverstöð landsins.“
