Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1985/ Rabbað við Sigurð Georgsson aflakóng
Að kvöldi þess lJ. maí. í ljómandi vorveðri. með börn á báðar hendur í snú snú og parísarleikjum. rölti ég upp al) Höfðavegi l) til Sigurðar Georgssonar á Suðurey. Þótt enn væru einir sex dagar til vertíðarloka var nokkuð útséð um það að enginn myndi nú honum að aflamagni á þessari vertíð. ekki bara í Vestmannaeyjum heldur yfir allt land¬ið. Þennan dag voru Sigurður og hans menn að koma austan að með --+5 tonn. höfðu landað tveimur dögum áður 6--+ tonnum og fóru þennan dag yfir 1300 tonna markið. Al) sjálfsögðu var Tómas kokkur með rjóma¬tertu á borðum þann Jaginn. það mun vera þrettánda tertan sem hann bakar ú þessari vertíð og óvíst hvort þær verða ein eða tvær enn sem hann kemur til með að baka áður en yfir lýkur. Nú hittist svo á þegar ég kem a() dyrunum ac) Höfðavegi lJ að kafteinninni er ú útkið. úlpuklæddur og nýrakaður svo mér varð að orði hvort hann væri að flýja af hólmi fvrir viðtalið. .. Nei. ekki er nú svo vel." var svarið. .. Aftur á móti ven) ég víst að skreppa niður eftir og bera bátinn. það er víst einhver SÍS-dallur að koma sem vantar bryggju¬pláss. ·· Og þar með röltum við niður eftir í vor¬hlíðunni með parísarleiki og snú snú {1 báðar SJÖMANNADAGSB!.AÐ VESTMANNAEYJA hendur. þótt hann spáði suðaustanláturn daginn eftir. Og þarna ú leiðinni niður í bút túr megnið af spjallinu fram. - Nú er þetta annað skiptið í röð sem þú verður aflakóngur í Vestmannaeyjum. Hver er galdurinn á bak v-ið það'? - Ég hreinlega veit það ekki. Ég hef sennilega verió svona afskaplega heppinn. Ég bara veit þal) ekki. - Nú hafa verið við hliðina á þér í vetur aðrir sem ekki hafa fiskað hálft á við þig. Ekki er það einskær heppni'? - Jú. ég hef verið heppinn mel) a() reka í fisk. Ég hef verið með gó()an mannskap og ekki hvaó síst er úrgerðin gó() á bak \i() mann. - Er gott að róa hjá Sigurði Einarssyni? - Sigurðu; Einarsson er hreint frúbær útgerðarmaður. Þa() skortir aldrei neitt um borð. maður fær það sem maður vill. - Hvar hafið þið haldið ykkur í vetur'? - Á ósköp svipuðum slóðum og í fyrra. í kantinum útaf Dyrhólaey og Vík í Mýrdal. Megnió af aflanum er þorskur. þar til núna í maí. Þú er þetta orðið mest ýsu, ufsi og langa. - Er þetta smærri fiskur en verið hefur, svona miðað v-ið nokkur síðustu ár'? - Það get ég ekki merkt. Að vísu er alltaf smærri fiskur í kantinum og virðist sem hann gangi ekki upp á grunnið. Það er miklu stærri fiskur sem fæst á grunninu. Annars höfum við verið með eingirni. 6 tommu. núna seinnipartinn og það virðist skila góðum ár¬angri. ekki það a<) þa<) sé neinn smáfiskur sem kemur í það, enda er hann ekki til hér á þessum slóðum. En við höfum fengið drjúgt af löngu og ýsu núna seinnipartinn. - Hvernig hefur tíðarfarið verið í vetur til sjósóknar? - Það hefur oft verið kiðinlegt. svona hálfgerður skælinuur. En aldrei nein aftöku¬veð~r. alltaf sjóveður að kalla má. Ég held að það hafi ekki verið nema ein landlega í vetur vegna veðurs. - Í fyrra fóruð þið vel yfir 1400 tonnin og í dag skutust þið yfir 1300 tonna markið. Er ætlunin að gera betur en í fyrra'? - Nei það er af og frá held ég. Þau næst sjálfsagt ekki á þessum tíma. En við hefðum 1 ()6 sjálfsagt náð því ef verkfallið hefði ekki kornið til. - Verkfallið já. Þú varst allra báta lengst á sjó þá og mæltist misjafnlega Iyrir, Hver er þín persónulega skoðun á veiðum í verkíalli? - Sko. ég er ekkert inni á slíku. Hitt er arinað mál hvernig staðið er að því. Við fórum út eins og aðrir áður en verkfall skall á. Mér fannst persónulega að við hefðum svo átt að fara í land en togararnir að fa að klára sína túra. En svo var bara kallað á þá að koma inn og þeir voru góðu strákarnir. hífðu inn og sigldu í land. En þá áttum við eftirað draga allt í okkur og það getur tekið nokkurn tíma. fer til dæmis nokkuð eftir veðri. Og þess vegna vorum við seinni en aðrir. Og þegar hér var komið sögu erum við komnir niður á bryggju og um borð í Suður¬ey. Þar voru menn aö landa og rétt hafðist að SJÓMANNADAGSBLAÐ VESThlANNAEYJA klára Ýstina á bíl áður en þurfti að sleppa. skip frj SÍS var að koma að lesta síldartunnur og ekki mátti tefja það. aflakóngur Íslands á vertíð 1985 mátti láta í minni pokann fyrir veldi Samvinnuhreyfingarinnar og færa sig yfir á Básaskersbryggjuna. Þar var raunar ekki neitt auðvelt að komast að. annað skip frá sama skipafélagi hafði þar lagt undir sig norðurkantinn og afturspringur þess drjúgan hlut af austurkantinum. - Strákar. hlaupiði um borð og segið þeim að færa þetta helvítis band-. kallaði Siggi út um gluggann. Fótfrár piltur af Skógaættinni tók þegar ,í rás um borð í grámálat) skip Sambandsins. - Nei annars. þetta hlýtur að vera í lagi-. bætti aflakóngurinn við. - Þetta hlýtur að SJÓl'vlANNADAGSBLAÐ VESTMANNAEYJA reddast. - Og stjórnborðssiðan á henni Suðurey sveigði mjúklega afturspringinn ú Stapafellinu eilítil) nær bryggjunni og virtist svo sem hvorugu skipinu mislíkaði. Svo lágu þarna í friði og spekt. rass við rass. útgerð einstaklingshyggjunnar og félagshyggjunnar og fór vel á mel) þeim. - Þú hefðir alveg örugglega náð einum J()() tonnum í viðbót ef verkfallið hefði ekki komið til'-. Það er fulltrúi loðnuveiðimanna. Jón Valgarð Guðjónsson (Gæsi) á Guðmundi. sem kominn er um borð. · - 0. ekki held ég það nú -. segir Siggi Gogga. hann er með eindæmum hæverskur maður svona alla jafna. - Annars var þetta 107 að glæðast þarna austur frá þegar við urðum að taka upp. - Og nú er dagbókin tekin fram og það vekur athygli þess sem þetta ritar hversu fallega sú bók er færð og vandlega. - Jú á föstudeginum höfum við íengið 2800 fiska og á laugardeginum 3400 fiska. Jú þetta var heldur ac) aukast. En nú höldum við Sigurður aftur í land. kveðjum Jón Valgarð (sem er á fullu þessa dagana við að hreinsa gamalt loðnumjöl upp úr ristunum á honum Guðmundi) og strák¬ana um borð sem eru að ljúka við löndun dagsins og hverfum aftur upp að Höfðavegi 9 þar sem hún Fríða bíður með kaffið. Og Siggi býður upp á viskítár með kaffinu. - Á að halda áfram eitthvað fram yfir þann fimmtánda'? - Já það var nú meiningin effiskiríið helst eitthvað. Við vorum að fram að mánaða¬mótum maí-júní í fyrra og þau var bara þokkalegt. Það er verst hvað sveitamennirnir um borð eru orðnir órólegir. þeir verða alltaf ómögulegir svona um það leyti sem sauð-burðurinn hefst. Annars eru þetta alveg úrvals menn. hafa margir verið með mér árum saman. En þeir verða alltaf órólegir á þessum tíma. langar heim í sauðburðinn. - Þú ættir nú kannski að skilja það, þú ert sjáifor sauðfjárbóndi. - Já svona a() nafninu til. Við erum saman með eitthvað níu rollur við pabbi. En sauð¬burðurinn verður í seinna lagi hjá okkur í ár. ekki fyrr en um mánaóamótin maí-júní. Við erum nefnilega með rollurnar úti í Álsey og hann Gunnsi kom því ekki í verk að koma hrútnum út fyrr en eftir miðjan janúar. svo at) sauðburður verður í seinna lagi. Maður verður að fara a() segja honum Gunnsa upp þessu starfi. það gengur ekki að lögnuil náttúrunnar raskist af mannavöldum. Hann myndi ekki vilja láta grípa svona fram fyrir hendurnar á sér hann Gunnsi ef hann ætti 108 sjálfur í hlut. það veit ég -. Og nú glottir Sigurður Georgsson. - Hvað er framundan hjá Sigurði Georgs-syni og Suðurey í sumar'? - Hvað hana Suðurey snertir, þá er mein¬ingin að byggja yfir hana í sumar. Það á líka að lengja hana, bæta inn í hana bútnum af henni Heimaey, stækka brúna og slá út á henni rassinum. Þetta er skvering upp á einar sextán milljónir. held ég. Hún á svo sem fyrir því. það er ekki búið að fiskast svo lítið á hana á síðustu árum. Og hvað sjálfan mig varðar þá fer ég kannski í afleysingar í sumar. Annars vildi ég·gjarnan vera í fríi í sumar. þetta er orðið ágætt í bili. - Nú hafa öryggismál sjomanna verið mikið til umræðu að undanförnu. Hvað hefur þú um þau að segja? - Þau verða aldrei nægilega rædd. Sjáðu til, það virðist vera í tísku sums staðar á landinu að sigla með opnar lestarlúgur og það í hvernig veðri sem er. Ég hef alla mína formannstíð haft það fyrir vana að sigla með skálkaðar lúgur ef eitthvað er að veðri. Ég væri sennilega ekki hérna að tala við þig núna ef ég hefði ekki haft þennan sið. Það er engin skynsamleg ástæóa fyrir því að skálka ekki lúgur d eitthvað er að veðri. þetta tekur ekki nema fjórar til fimm mínútur og er ekki nokkurt verk. Ég held að það sé bara trassa-skapur eða hugsunarleysi ef menn ganga ekki tryggilega frá skipi til siglingar. Menn hugsa kannski sem svo. það kemur ekkert fyrir mig og það er lens. En menn vilja gleyma því að lensið er hættulegasta siglingin. Um borð hjá mér er þaða bara sjálfsagður hlutur að skálka lúgur ef eitthvað er að veðri, þau þarf ekki einu sinni að minna menn á það svo sjálfsagt þykir það. - Hvað þá um önnur Öl)'ggismál, t.d. slysin við netadrátt'? - Þeim hefur fækkað mjög á síðustu árum sem betur fer. Til dæmis dráttarkarlinn á SJÓMANNADAGSBLAÐ VESTMANNAEY JA Þau eru mörg 101111i11 sem hafá komið upp 11111 þessa lúgu. netunum. Hann gerir meira en að taka erfið¬asta og leiðinlegasta verkið af mann¬skapnum. hann hefur stórlega aukið öryggið við netadráttinn. Nú er það ekki lengur nema maðurinn á rúllunni sem segja má að sé í einhverri hættu vegna slysa eins og áður voru. Svo eru bæði blýteinarnir og flot¬teinarnir alveg stórkostleg bylting. Þetta er engu líkt frá því sem var. Enda erum við sama tíma að draga 10 trossur núna og við vorum að draga 8 trossur með gömlu teinunum. Það er talsverður munur. fyrir nú utan það hvað þetta er léttari vinna fyrir mannskapinn. - Það vakti heilmikla athygli, fyrir nokkr-um árum, þegar þú á „gamals aldri" tókst upp á því að setjast í 2. bekk Stýrimannaskólans. Hvað olli því að þú tókst þessa ákvörðun'? - Það var nú það. Ég hafði ekki full réttindi á fiskiskip og það hálffór í taugarnar á mér að þurfa sí og æ að vera að sækja um undanþágu til að vera með skip. Svo varð þetta til þess að ég missti eitt sinn af góðu SJÓMANNADAGSBLAÐ VESTMANNAEYJA skipi. þar sem þess var krafist að maður með full réttindi yrði ráðinn. Þeir hvöttu mig líka óspart. Friðrik Ásmundsson. skólastjóri og Sigurður Einarsson til að drífa mig í 2. stigið og það van) úr að ég gerði það og offraði hálfum vetri í það. Og strangt var það. þetta var eins og stífasta vertíð hjá manni. En ég sé ekki eftir því í dag. þetta var góður skóli. gól) upprifjun fyrir mann og fyrirtaks menntun. Ég hafði held ég afskaplega gott af þessum vetri. Annars finnst mér að ýmislegt mætti bæta í menntun skipstjórnarmanna í dag. T.d. má auka kennslu í sjómennsku. Ég nefrii sem dæmi ao kenna mætti mönnum hvernig keyra á skip upp ef þau lenda á hliðinni. Fleira mætti taka um stjórnun skipa. hluti sem menn verða að kunna. Þá ætti að stór¬auka enskukennslu í stýrimannaskólum. enska ætti að vera fallgrein í 2. stigi. Menn eru betir settir kompáslausir í Norðursjónum heldur en mállausir. það byggist allt upp á enskunni orðið í öllum fjarskipturn. Og þar með hellir hún Friða aftur í bollana og Siggi skenkir aftur í staupið. Það var rabbað vítt og breitt þetta kvöld um hin aðskiljanlegustu málefni. allt frú námsefni stýrimannaskóla upp í móral um borð í skip¬um en þær umræður verða ekki festar hér á blað. Það bíður allt betri tíma. Sigurður Georgsson ætlaði á sjö kl. 2 um nóttina og því kvaddi skrifarinn nokkuð tímanlega (miðað við hans tímatal). Þau var heldur tekið að fækka snú snú og parísafólki á leiðinni niður eftir. enda síðustu geislar kvöldsólarinnar að hverfa. þar sem hún seig í sínu veldi bak við Dalfjallið. þótt ennþá væri SÍS-veldið með alla sína magt við Naust¬hamar og Básasker og skip allakóngsins yrði að gera sér hornrekustæðið að góðu. að hálfu leyti utan í afturspringnurn af einu Sambandsfellinu. Þau tök verða leyst í nótt um tvöleytið. þá siglir hún Suðurey úr höfn. austur í kant út af Dyrhólaey. Þeir ætla að halda áfram meðan fiskur fæst. þrátt fyrir vertíðarlok og sauðburð. 109