„Björgunarfélag Vestmannaeyja“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
Tók Þór í gegn
Ekkert breytingarágrip
(Tók Þór í gegn)
Lína 8: Lína 8:


== Björgunarbáturinn Þór ==
== Björgunarbáturinn Þór ==
26.mars 1920 kom [[Þór]] (fyrsti) til Vestmannaeyja og var gufuskip. Helsta starf þess var að annast eftirlit, bjargráð, landhelgisgæslu og vernda veiðafæri eyjabáta fyrir ágangi erlendra veiðiþjófa. Árið 1922 var sett fallbyssa á hann svo hann gæti betur stuggað við veiðiþjófum og færa þá til hafnar. Endalok Þórs voru að hann strandaði á Sölvabakkaskerjum í Húnaflóa 21.desember 1929 en þá var hann í eign Íslenska ríkisins. Laugardaginn 9. júní 1979 sem var [[Sjómannadagur]] var vígður minnisvarði um Þór. Minnisvarðinn er hlaðinn stallur með skrúfunni af Þór sem kafarar náðu upp.
Það var þann 26. mars árið 1920 sem [[Þór|m/s Þór]] kom til hafnar í Vestmannaeyjum. Var þetta skip fyrsta björgunar- og varðskip Íslands, en öll önnur skip sem gætt hafa landið og sinnt björgunarstörfum voru dönsk. Skipið, sem var tuttugu og eins árs gamalt á þeim tíma, var keypt frá Danmörku og átti að kosta 150 þúsund en eftir að vera komið til Vestmannaeyja með öllum búnaði reyndist kostnaðurinn vera kominn í 272 þúsund krónur.
 
Skipið var upprunalega togari sem hannaður var í Englandi fyrir dansk-íslenska verslunar- og fiskveiðifélagið á Geirseyri. Þetta var gufuskip, 205 tonna, 115 feta (35.05 m) langt, 21 fet (6.4 m) að breidd og ganghraði um 10 mílur.
 
Skipið var frekar kostnaðarsamt og þurfti bæjarsjóður að kosta útgerð Þórs mestu. Nokkru áður en skipið kom til landsins samþykkti bæjarstjórn ábyrgð á láni handa Björgunarfélaginu til reksturs skipsins, allt að 100 þúsund krónur, gegn veði í skipinu. Oft var reynt að semja við ríkisstjórn um leigu á skipinu til strandgæslu á sumrum og til að hafa eftlit um síldaveiðitímann. Því var hafnað og var skipið aðgerðarlaust milli vertíða. Það var ekki fyrr en árið 1922 sem að útgerð skipsins fór að ganga betur, en það sumar var skipið í fyrsta sinn við eftirlit með síldarveiðum og létti það rekstur skipsins til muna
 
Árið 1924 í júlí mánuði var sett fallbyssa í skipið vegna hversu erfiðlega gekk í stríðinu við landhelgisbrjótana. Einar M. Einarsson var skipaður fallbyssuskytta og var þar með fyrsti Íslendingurinn sem fær opinbera skipun í það embætti.
 
Þrátt fyrir að skipið vann verkefni fyrir síldarflotann var reksturinn of kostnaðarsamur fyrir bæinn. Þannig að Björgunarfélagið samdi við ríkisstjórnina um að kaupa skipið með þeim skilyrðum skipið yrði hérna við Vestmannaeyjar við sams konar gæslustörf í 3-4 mánuði yfir vetrarvertíð árlega. Var skipið afhent ríkisstjórninni árið 1926.
 
Þór gengdi svo landhelgisstörfum sínum fram til ársins 1929, en hann strandaði á Sölvabakkaskerjum á Húnaflóa.  
 
Árið 1979, á [[Sjómannadagur|Sjómannadegi]] var vígður minnisvarði um Þór. Minnisvarðinn er hlaðinn stallur með skrúfunni af Þór á toppi þess, en kafarar náðu henni upp og Björgunarfélagið keypti hana.
 
=== Skipherrar Þórs ===
* '''1920-1926''' — Jóhann P. Jónsson
* '''1926-1929''' — Friðrik V. Ólafsson
 
== Heimildir ==
* ''Landhelgisgæsla Íslands - Sagan'' (e.d.). Sótt 10. júní 2005 frá [http://www.lhg.is/displayer.asp?cat_id=6 http://www.lhg.is/displayer.asp?cat_id=6]
* Haraldur Guðnason (1991). Björgunar- og varðskipið Þór, ''Við Ægisdyr II''. Reykjavík: Stofn.
921

breyting

Leiðsagnarval