Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2007/Sjómælingar við Vestmannaeyjar

Friðrik Ásmundsson

<bi>

Sjómælingar við Vestmannaeyjar

Vorið 2006, í rúman mánuð, frá 15. mai til 20. júní, var sjómælingabáturinn Baldur við sjómælingar við Vestmannaeyjar. Mælt var, í fyrsta skipti, á þessu svæði með nýtísku fjöl- geislamæli (multi beam) sem gefúr miklu betri mynd af botninum en áður hefur sést. Mælirinn vinnur þannig, að t.d. á 10 m dýpi sýnir hann sjáv- arbotninn á svæð, 32 m beggja vegna línu sem er lóðrétt undir bátnum. Hann siglir ákveðna stefnu og fram kemur 100% botnþekja á þessu svæði, sem verður stærra á meira dýpi Leiðangurinn sl. vor var á vegum Jarðvísinda- stofnunar Háskóla íslands til að kortleggja eld- stöðvar og misgengi við Eyjar. Gögnin, sem feng- ust, verða m.a. notuð til endurútgáfu sjókorta. Töluvert af klökkum og stöndum, sem ekki eru í sjókortum núna en að sjálfsögðu velþekktir af Eyjaskipstjórum til margra ára, komu nú í leitimar hjá sjómælingamönnunum. Allir munu þeir verða í næstu útgáfum sjókorta. Könnuð var lega vatnsleiðslanna og rafmagns - og ljósleiðarakaplanna. Sú könnun leiddi í ljós að þessar lífæðar Eyjanna lágu ekki alls staðar á bestu stöðunum. Sumstaðar yfir grjót og urð og m.a. er önnur vatnsleiðslan yfir dálítinn klett sem ekki er í korti en fannst núna, á milli Ingimundarklakks og Kúksklakks. Ábyggilega hafa kaplamir og leiðsl- umar legið, alls staðar, á sandbotni í upphafi. Þama em sterkir straumar sem sópa sandinum til og frá svo að sums staðar em urð og grjót sem áður var hulið sandi. í framhaldi af þessari niðurstöðu er ákveðið að leggja nýja vatnsleiðslu og hefur henni verið fundin ný og betri leið sem þeir á Baldri kortlögðu. Sjá bls. 13. Það er líklegt að þeir á Baldri verði hér aftur við sjómælingar í sumar og mæli þá og kanni út fýrir þau svæði sem þeir könnuðu í fýrra. Það er gaman að sjá hvemig standar, boðar og klakkar, líta raunverulega út á botninum en það sést vel á myndum sem hér fýlgja. Fjölgeislamælirinn sýnir þetta vel. Skipstjóri á Baldri er Agúst Magnússon, sjómælingamaður, ffá Neskaupstað, fýrrverandi nemandi okkar í Stýrimannaskólanum í Vestmannaeyjum. Gunnar Öm Amarson er stýri- maður og sjómælingamaður. Auk þeirra em í áhöfhinni vélstjóri, bátsmaður og kokkur sem er sami maðurinn. Alls fjórir um borð. Af öllum stöðum á landinu, segja þeir skipsfélag- amir, að þeir hafi hvergi fengið betri þjónustu, en hér í Eyjum, á allan hátt. Hér biðja þeir um bestu kveðjur og þakkir til Eyjanna og segja að þangað sé best að koma af öllum stöðum á landinu sem þeir hafi komið til. Þetta var gaman að heyra og héðan sendir Sjómannadagsráð þeim bestu kveðjur og óskir og vonast til að þeir verði fljótt aftur við störf á Eyjamiðum. Héma em sýndar myndir af Rófuboðanum, oft kallaður Rófa, eins og hann lítur raunverulega út í ljölgeislamælinum, einnig mynd, sem Gunnar Þór Friðriksson, skipstjóri á Narfa, tók af dýptar- mælinum þar um borð eftir að þeir sigldu yfir boðann fýrir skömmu. Þama munar miklu. Þama hafa sjómenn á handfæraveiðum tapað mörgum slóðanum því Rófan heldur fast í allt sem nálægt henni kemur og á þorskanetum er oft gikkfast í henni en venjulegast næst allt upp. En þama, við þessa gömlu eldstöð, þykir þorskinum gott að vera og þess vegna verður að offra einhverju til að nálg- ast hann. Gamla miðið á Rófuboðanum er: Faxi í Sauðagötu (slakkinn á milli Hábarðs og Bunka á Elliðaey) og yddir á Dímon (hann er fýrir vestan Markarfljót) við Rófu (Seljalandsmúla). Þaðan er nafnið trúlega komið. Hann er rúmar 2 sjómílur, aðeins norðan við austur, frá Elliðaey og rúmar 3 frá suðurströnd íslands. Dýpið á honum er 12 m og þar brýtur í verstu veðrum. Þess vegna er hann stórhættulegur öllum skipum sem þama sigla á fjöl- farinni siglingaleið. Venjulegast sigla skipin fýrir sunnan hann, milli hans og Hæringsklakks, stundum fýrir sunnan þá báða og vestur á milli Elliðaeyjar, Kúksklakka og Ingimundarklakks. I norðan og norðvestan áttum fara þau oft fýrir innan, norðan, þetta allt saman á leið sinni fram hjá Eyjunum.