„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1984/ Minning látinna“: Munur á milli breytinga

Fjórir þeirra Oddstaðabræðra urðu velþekktir vélbátaformenn í Eyjum; þeir Eyvindur, Árni, Oddgeir og Júlíus, sem byrjaði sína formennsku vetrarvertíðina 1928 með mb. Magnús VE 210, sem var 12 tonna að stærð og fórst Júlíusi formennskan vel. Næstu vertíðar er hann svo á es. Venusi með Arna bróður sínum. Venus VE 20 var járnskip, 98 tonn að stærð með 200 hestafla gufuvél, smíðað í Englandi 1922; keypt til Eyja frá Vestfjörðum 1928 og hét áðurHafþór. Árni Þórarinsson og Eyvindur bróðir hans áttu skipið ásamt fjórum mönnum öðrum í þrjú ár. Júlíus tekur svo við formennsku á Geir goða VE 10, sem var rúm 20 tonn að stærð. Þar næst er hann formaður með mb. Skíð-blanir, sem var rúm 16 tonn að stærð.

Sumarið 1935 er Júlíus formaður með mb. Óðin VE 217 á dragnótaveiðum um sumarið og um haustið á síldveiðum með reknet. Þetta haust fiskaðist mjög mikið af síld í net fram af Stokkseyri, Eyrarbakka og í Sköru-bót, vestan Eyrarbakka.

Júlíusi gekk mjög vel að fiska þetta sumar og haust. Júlíus, Árni bróðir hans og flciri höfðu Óöin á leigu og gerðu hann út.

Um 1940 kaupir Júlíus svo mb. Gylfa ásamt tveimur félögum sínum oger formaður með þann bát þar til hann flytur burt frá Eyjum. Gylfi mun hafa vcrið um 14 tonn að stærð og gerðu þeir félagar bátinn út á drag-nót.

Arið 1946 flytur Júlíus burt frá Eyjum með fjölskyldu sína og vinnur þá næstu sex árin við ýmiss konar störf hjá Vita- og hafnar-málastjórn, aðallega við lendingarbætur og hafnargerðir. Árið 1952 réðst hann til Flug-málastjórnarinnar sem verkstjóri og síðar yfirverkstjóri og starfaði þar í 24 ár, til 70 ára aldurs. I því starfi var hann dáður af sínum yfirmönnum og vinnufélögum. Júlíus var giftur ágætis konu, Rögnu Jónsdóttur frá Mjölni við Skólaveg og lifir hún mann sinn. Þau voru saman í farsælu hjónabandi í 55 ár og eignuðust tjóra syni', sem allir eru vel gefnir dugnaðar-menn og giftir góðum kon-um. Blessuð sé minning Júlíusar Þórarins-sonar.

Eyjólfur Gíslason.

Jón Þórarinn Hinriksson

F. 17. mars 1918 — D. 26. águsi 1983.

Jón var fæddur á Fáskrúðsfirði 17. mars 1918, sonur hjónanna Snjófríðar Guðna-dóttur og Hinriks B. Jónssonar sjómanns.

Jón ólst upp á Fáskrúðsfirði. Hugur hans snerist fljótt að sjómennsku, enda faðir hans sjómaður. Aðeins 14 ára gamall byrjaði hann til sjós á opnum bátum.

Jón byrjaöi ungur að fara á vertíðir til Vestmannaeyja. Þar kynntist hann eftirlif-andi konu sinni, Sigurlínu Ólafsdóttur. Árið 1941 stofnuðu þau sitt heimili í Vestmanna-eyjum á Skólavegi 45, í Kirkjudal og þar bjuggu þau í meira en 35 ár eða fram að gosi. Þau eignuðust þrjú börn: Fríði, Hrefnu og Baldur. Einnig ólu þau upp dóttur Sigurlínar, Sólrúnu.

Jón stundaði sjómennsku meðan hann bjó í Vestmannaeyjum, bæði á togurum og bát-um. Jón var eftirsóttur sjómaður, enda hörkuduglegur og ósérhlífinn. Jón var mikið snyrtimenni og féll honum sjaldan verk úr hendi. Var það ósjaldan, ef landlega var, að Jón var mættur niður á bryggju í uppskipun. Lengst af var Jón háseti, en síðan vélstjóri á fiskiskipum.

Við gosið í Eyjum fluttust þau hjónin upp á fastaland og settust að á Laufvangi 1 í Hafn-arfirði. Jón reri eina vertíð eftir gosið. Var hann þá á Ófeigi III. Eftir það hætti hann til sjós. Hann fór þá að vinna hjá Bæjarútgerð Hafnarfjarðar.

Jón var glaðvær og hress að eðlisfari, ein-lægur og sagði yfirleitt meiningu sína.

Arið 1980 fór Jón að finna fyrir sjúkdómi þeim er síðan dró hann til dauða. Hann var ávallt fullur af bjartsýni, þrátt fyrir veikindi sín, enda var hann eftirsóttur af barnaböm-um sínum.

Jón hafði styrka stoð sér við hlið þar sem var eiginkona hans, Sigurlín, það sást best þegar veikindi steðjuðu að, hversu sterkur lífsförunautur hún var.

Megi Guð veita henni styrk.

Tengdadóttir.

Marinó G. Jónsson.

F. 23. júlí 1906 — D. 22. júlí 1983.

Vinur minn og mágur, Marinó G. Jónsson fv. yfirsímritari, andaðist aðfaranótt 22. júlí s.l., einum sólarhring fyrir 77 ára afmælið. Marinó háði harða baráttu við sjúkdóm, sem mannlegur máttur ræður ekki við, enn sem komið er. Hann vissi að hverju stefndi, en ávallt bar hann sig eins og hetja og kvartaði eigi uns yfir lauk.

Marinó var fæddur á ísafirði 23. júlí 1906, sonur Jóns Guðbrandssonar skósmiðs frá Kýrunnarstöðum í Hvammssveit og Val-gerðar Hatliðadóttur frá Fremribakka í Langadal Norður-ísafjarðarsýslu.

A þeim árum, er Marinó var að alast upp á Isafirði, var félagslíf ungmennafélagsins Ar-vakurs í bóma og íþróttir mikið iðkaðar. Árið 1922, er Marinó var 16 ára, varhann sendur á vegum Árvakurs á fimleikanámskeið til Reykjavíkur. Hann var mjög fær fimleika-maður og þjálfaði margan unga manninn á ísafirði og síðar í Vestmannaeyjum.

í ársbyrjun 1925 fór Marinó til náms í loftskeytaskólann í Reykjavík. Áðuren hann lauk námi kom Ottó Arnar skólastjóri aö máli við hann og réð Marinó í forföllum sem loftskeytamann á enska togarann Imperialist sem Helliersbræður gerðu út frá Hafnarfirði. Skipstjóri var hinn Iandskunni togaraskip-stjóri og síðar útgerðarmaður. Tryggvi Ofeigsson. Þetta Iýsir best ótakmarkað traust Ottó Arnar skólastjóri. bar til hins unga nemanda sína.

Marinó lauk námi frá loftskeytaskólanum 5. júlí 1926. Hann byrjaði að starfa hjá Landssíma íslands 14. júlí sama ár, fyrst á viðgerðarverkstæöi Landssímans undir stjórn H. Kragh, en einnig í línuviðgerðum undir stjórn C. Björnæs.

Haustið 1926 veiktist annar símritaranna í Vestmannaeyjum og var Marinó sendur þangað í forföllum hans. Dvöl Marinós í Eyjum varð lengri en til stóð, eða 20 ár.

Eg var ungur að árum er Marinó kom til Eyja. 8 ára gamall. Það fór samt ekki fram hjá mér að koma þessa gjörvilega unga manns vakti athygli. ekki síst hjá unga fólkinu. Hann tók þátt í Ieikjum þess og brátt leituðu til hans ungir strákar til að fá hann til að Ieiðbeina og æfa fimleika. Marinó var afar vel Iiðinn af öllum sem honum kynntust. Hann var glað-sinna, bjartsýnn. áræðinn cn jafnframt gæt-inn. Hann hafði ekki dvalist lengi í Eyjum cr hann í félagi við Sigurjón heitinn Jónsson bifreiðastjóra réðst í að kaupa nýjan vörubíl. Marinó var próflaus. Sigurjón tók hann í nám í þrjá tíma, þá var bílprófið þreytt og gckk slysalaust. Vlarinó ók salti. fiski og kolum í sínum frítíma. Hann sagði mér síðar að crfitt hefði sér reynst í fyrstu að bakka inn um þröngar dyr fiskverkunarhúsanna. Marinó og Sigurjón seldu síðar bílinn. reynslunni ríkari.

Marinó hafði góða lcikhæfilcika og Ick í nokkrum lcikritum í Eyjum og hlaut góða dóma.

Árið 1929. 8. júní, kvæntist Marinó systur minni, Jakobínu Þórunni. Þau eignuðust þrjú börn: Sigurð Emil forstjóra, scm kvænturcr Ágústu Sigurjónsdóttur, og ciga þau 6 börn. Agncsi scm er gift Kristni Guðbjörnssyni tæknifulltrúa, þau eiga 2 börn og Jón Val forstjóra, sem er kvæntur Sabínu Vlarth, þau eiga 4 börn.

Það var mikið áhugamál hjá ungu hjónun-um að eignast þak yfir höfuðið. Það var ekki auðhlaupið að því á kreppuárunum. Það mun hafa verið 1935 að Vlarinó hlotnaðist 1500 króna lán úr lánasjóði símamanna til að fcsta kaup á cða byggja eigið húsnæði. Bjartsýni og áræðni ungu hjónanna réðu því að sótt var um lóö og hús teiknaö. Vlarinó stóð í samn¬ingum við umboðsmenn H. Benediktssonar & Co og Völundar h.f. í Eyjum um úttekt á efni. Synjun barst frá höfuðstöðvunum í Reykjavík. Nokkru síðar frétti Marinó að forstjóri Völundar h.f., Sveinn M. Sveinsson, væri farþegi með m/s Dronning Alexandrine á Ieið til Danmerkur. Bjartsýni Marinós réð því að hann fór um borð, er skipið kom við í Vestmannaeyjum, og náði tali af Sveini. Samningar tókust og efnisúttekt heimiluð. Hygg ég að Sveini hafi þótt nokkuð koma til þrautseigju Marinós í þessa hjartans máli hans. Húsið að Ásavegi 5 komst upp. Ungu hjónin fluttu inn 1936. Þar bjuggu þau í góðu yfirlæti til 1946 er þau fluttust til Reykjavík-ur í nýtt hús að Blönduhlíð 13, sem við höfðum fest kaup á í sameiningu. Foreldrar mínir, Þorsteinn Hafliðason og Ingibjörg Þorsteinsdóttir, sem Marinó hafði ávallt reynst sem besti sonur, fluttust samtímis frá Eyjum og fengu íbúð í Blönduhlíðinni.

Elskuleg systir mín fékk ekki lengi að njóta sælunnar í nýja húsinu. í ársbyrjun 1948 veiktist hún af ólæknandi sjúkdómi. Hún andaðist 8. júní 1948, aðeins 42 ára að aldri, eftir 19 ára ástríkt hjónaband. Það var mikið áfall og erfiður tími fyrir Marinó og börnin þrjú.

Sjö árum síðar kynntist Marinó góðri og kærleiksríkri konu, Hjördísi Ólafsdóttur Hjartarsonar og Kristínar Benediktsdóttur sem bæði eru fædd og uppalin í Reykjavík og búa að Hraunteigi 58. Hjördís og Marinó gengu í hjónaband 28. janúar 1956. Hjördís hafði áður verið gift Evert Kristni Magnús-syni. Hann Iést af slysförum 8. júní 1946. Þeirra sonur er Evert bakarameistari á Húsavík, kvæntur Sigríði Héðinsdóttur og eiga þau eitt barn. Hjördís og Marinó eign-uðust eina dóttur, Valgerði, sem er gift Valdimar Guðmundssyni tæknifræðingi. Þau eiga eina dóttur, sem skírð var 12. júní s.l. og hlaut nafnið Hjördís. Daginn eftir 13. júní, var Marinó fluttur fárveikur á sjúkrahús og átti þaðan ekki afturkvæmt.

Hjónaband Hjördísar og Marinós var afar kærleiksríkt. Hjördís var mjög nærgætin og reyndist Marinó sérstaklega vel í hvívetna og ekki hvað síst í veikindum hans seinni árin. Blessuð sé minning Marinós G. Jónssonar.

Hafsteinn Þorsteinsson.

Erlendur Jónsson frá Ólafshúsum.

F. 9. október 1908 — D. 23. febrúar 1984.

Erlendur Jónsson var fæddur í Vest-mannaeyjum 9. október 1908, sonur Jóns Bergs Jónssonar útvegsbónda í Ólafshúsum og síðari konu hans Jórunnar Erlendsdóttur frá Skíðbakka í Landeyjum. Jón Bergur var mikill sjósóknari og formaður meö áraskip. Eftir að vélbátaöldin hófst í Vestmannaeyj-um var hann í 14 vertíðir formaður með mótorbáta og átti m.a. hlut í bátunum Geysi og Karli. Ólafshús voru ein Álseyjarjarða og öll jarðarhlunnindi á Heimalandi og í úteyj-um voru nytjuð til hins ýtrasta, enda heimilið fjölmennt. Erlendur í Ólafshúsum, en svo var hann jafnan nefndur, ólst því frá blautu barnsbeini upp við iðandi og margslungið líf á heimili útvegsmanns og jarðarbónda. Þar snerist lífið um fisk og gjafir landsins í bjargi og á velli og strax á unga aldri tók Erlendur þátt í fjölbreyttum störfum — sjósókn, bú-skap og fjallaferðum, sem voru meginþættir Iífsbaráttunnar í Vestmannaeyjum fyrr á tíð. Þetta var svipmikið líf og veitti fólki lífsfyll-ingu og ánægju og Erlendur var alla tíð þessu lífi samofinn.

Hann var ekki gamall, þegar hann færði föður sínum í sandinn, sem svo var lengi nefnt í Vestmannaeyjum, er böm færöu sjó-mönnum hressingu á bryggjumar, þegar mótorbátarnir komu að landi. Erlendur byrj-aði sjómennsku 18 ára gamall meö Stefáni heitnum Guðlaugssyni í Geröi. Það segir sína sögu um lífshætti og venjur, að í vertíðarbyrj-un flutti hann þann stutta spöl, sem var á milli Ólafshúsa og Gerðis og svaf ásamt öörum vertíðar- og sjómönnum á Halkíon á austur-loftinu í Gerði.

Bóas Valdórsson

F. 16. april 1911 — D. 23. október 1983.

Vlig langar til aö minnast hér vinar míns og háseta Bóasar Valdórssonar. sem var átta vetrarvertíðar sjómaður í Eyjum og eftir þá veru unni hann þeim og fylgdist vel með öllu því, sem þar gerðist. Það á því vel við, að mynd hans og minning geymist í Sjómanna-dagsblaði Vestmannaeyja.