„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1971/ Minning látinna“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
<big><big><center>Minning látinna</center></big></big><br> | |||
:: ''Til moldar oss vígði bið mikla vald,''<br> | |||
:: ''hvert mannslíf, sem jörðin elur,''<br> | |||
:: ''Sem hafsjór, er rís með fald við fald''<br> | |||
:: ''þau falla, en Guð þau telur,''<br> | |||
:: ''því heiðloftið sjálft er huliðstjald,''<br> | |||
:: ''sem bæðanna dýrð oss felur.''<br> | |||
:: ''Einar Benediktsson''<br> | |||
''Á sjómannadegi senda sjómenn og allir Vestmannaeyingar þeim, sem um sárt eiga að binda vegna slysa á sjó og landi síðastliðið sjómannadagsár innilegar samúðarkveðjur.''<br> | |||
''Á miðum sunnanlands urðu ekki sjóslys á liðinni vertíð. Fyrir Vestfjörðum fórst vélbáturinn [[Sæfari VE-104|Sæfari]] hinn 10. janúar og með honum 6 kornungir menn. Hinn 18. janúar varð hörmulegt slys á legunni á Stokkseyri. Þrír formenn fórust, þegar litlum árabáti hvolfdi, er þeir voru að lagfæra innsiglingarmerki.''<br> | |||
''Hér í bæ hafa á liðnu ári látizt margir sjómenn, sem settu svip sinn á bæinn og höfðu lagt sinn góða skerf til uppbyggingar byggðarlagsins. Sendum við aðstandendum hluttekningarkveðjur.''<br> | |||
''Birtum við hér mynd og stutt æviágrip þessara sjómanna úr Vestmannaeyjum. Hefur [[Eyjólfur Gíslason (Bessastöðum)|Eyjólfur Gíslason]], fyrrum skipstjóri, séð að mestu um þennan þátt blaðsins.''<br> | |||
:::: ''Ritstj.''<br> | |||
Sverrir Þór Jónsson | |||
f. 5. júlí 1948 - d. 11. maí 1969 | |||
HANN var fæddur í Vestmannaeyjum 5. júlí 1948, sonur hjónanna Stefaníu Stefánsdóttur og Jóns Þórðarsonar Boðaslóð 22 hér í bæ. | |||
Sverrir ólst upp í glöðum systkinahópi og var næstelztur 6 systkina. Hann stundaði nám í verknámsdeild Gagnfræðaskólans hér. Þessi myndarlegi piltur er mér minnisstæður, og sýndi hann mikinn áhuga á þeim námsgreinum, sem að sjómennsku lúta, siglingafræði og verklegri sjóvinnu. Skömmu eftir að Sverrir lauk Gagnfræðaprófi fór hann í úrvalsskiprúm á m/b Gjafar og varð fljótlega dugnaðarsjómaður. | |||
Sverrir var hneigður fyrir vélar og hafði lært nokkuð í bifvélavirkjun. | |||
Um hann ritar Sigurgeir Kristjánsson: „Sverrir var nágranni minn, og hlaut ég að fylgjast með honum á þroskaskeiðinu, og það leyndi sér ekki, að hér fór mannsefni. Hann var orðinn hár vexti og rammur að afli eins og hann átti kyn til. Lundin var ör og viðkvæm og greinilegt að hjartað var gott, sem undir sló. Hann var reglusamur, verklaginn og vinnusamur, rausnarlegur og hjálpsamur við systkini sín og foreldra. Það var bjart í kringum Sverri, hvar sem hann fór, og mátti vænta nokkurra átaka af hans hálfu, er hann kæmist á manndómsár." | |||
Sverrir Þór varð fyrir slysi á bifhjóli og andaðist af völdum þess á sjúkrahúsi í Reykjavík 11. maí 1969. | |||
G. Á. E. | |||
Guðmundur Guðjónsson, Presthúsum | |||
f. 28. janúar 1911 - d. 18. des. 1969 | |||
GUÐMUNDUR var fæddur að Oddstöðum 28. janúar 1911 og ólst þar upp í glöðum og stórum systkinahópi. | |||
Eins og þá var títt, varð Guðmundur að fara að hjálpa til og vandist ungur þeim avinnuháttum, sem hér höfðu tíðkazt um aldaraðir. Hann hjálpaði til í búi föður síns, eftir því sem honum óx fiskur um hrygg, og sex ára gamall fór hann fyrst með föður sínum í Elliðaey og þangað lá leiðin næstum á hverju sumri eftir það, að fáum undanteknum, er hann var við síldveiðar fyrir Norðurlandi. Varð Guðmundur lipur og góður veiðimaður. | |||
Ungur byrjaði Guðmundur sjómennsku og var í góðum skiprúmum, með miklum fiskimönnum, svo sem Árna Þórarinssyni á es. Venusi, Guðjóni Tómassyni á mb. Fylki, Jóni Magnússyni á mb. Stíganda og frænda sínum, Guðmundi Vigfússyni, á mb. Voninni. | |||
Um 1940 kennir Guðmundur vanheilsu og hættir sjómennsku, en ræðst að þurrkhúsinu, þar sem hann vann fyrst sem vélstjóri, en tók við verkstjórninni, eftir að Herjólfur bróðir hans féll frá, árið 1951. | |||
Guðmundur var hér yfirfiskimatsmaður í 3 ár, en varð að segja því starfi lausu árið 1968 sökum heilsubrests. Hann varð bráðkvaddur 18. des. 1969. Guðmundur var sérlega skemmtilegur og léttlyndur félagi á sjó og landi, söngvinn og hrókur alls fagnaðar í frænda- og vinahópi. | |||
Hann var kvæntur Jórunni Guðjónsdóttur frá Kirkjubæ, og eignuðust þau 5 börn. | |||
E. G. | |||
Jón Jónasson frá Múla, Hásteinsvegi 33 | |||
f. 8. ágúst 1895 - d. 23. apríl 1970 | |||
JÓN VAR fæddur að Berjanesi undir Eyjafjöllum 8. ágúst 1895. | |||
Upp úr aldamórunum 1900 fluttist hann hingað til Eyja með foreldrum sínum, sem byggðu stuttu síðar húsið Múla, sem Jón var kenndur við til æviloka. | |||
Ungur byrjaði Jón að vinna við útgerð föður síns, sem átti sjöttapart í mb. Hrólfi VE 125. Fyrst sem beitudrengur, síðar háseti og fljótlega vélamaður. Það starf hafði hann á ýmsum bátum, þar til hann hætti á sjónum um 1930. | |||
Jón tók hið minna fiskiskipstjórapróf árið 1922, með fyrstu einkunn. | |||
Árið 1925 eignaðist Jón fjórðapart í 12 tonna bát, sem hét Garðar VE 243, en var alltaf kallaður Múla-Garðar, til aðgreiningar frá samnefndum báti. Í Múla-Garðari átti Jón í 6 ár, eða þar til báturinn strandaði á Þykkvabæjarfjöru. | |||
Eftir að Jón hætti sjómennsku vann hann við fiskaðgerð á vetrum, en saltfiskmati vor og sumar. Mörg ár var Jón fastur starfsmaður hjá Vinnslustöðinni og þar vann hann fullan vinnudag sinn síðasta ævidag. | |||
Á sínum yngri árum var Jón góður íþróttamaður, ágætur glímu- og knattspyrnumaður, og í sundnámi var hann þrjú sumir, en þá var kennt sund í Botninum, eða í Höfninni, eins og nú er sagt. Hann var einn af elztu félögum íþróttafélagsins Þórs. | |||
Jón var kvæntur Önnu Einarsdóttur, og eignuðust þau fjóra syni, einn þeirra dó í bernsku; eru tveir þeirra, Jónas og Einar vel þekktir bílstjórar í okkar bæ, en Karl er skipstjóri á íslenzku flutningaskipi. | |||
Jón frá Múla var traustur og vandaður maður til orða og verka. | |||
Hann andaðist 23. apríl 1970. | |||
E. G. | |||
Ólafur G. Vestmann, Boðaslóð 3 | |||
f. 25. des. 1906 - d. 15. apríl 1970 | |||
HANN var fæddur í Vestmannaeyjum 25. des. 1906 og ólst hér upp í Háagarði til 12 ára aldurs. Ólafur flyzt þá að Vallnatúni undir Eyjafjöllum og er þar um 10 ár, en flyzt þá aftur til Eyja og byrjar að róa á mb Happasæl, með Eyjólfi í Laugardal. Síðan ræðst Ólafur á mb Ísleif Ve 63 til Ársæls á Fögrubrekku. Á mb. Ísleifi er Ólafur meira en helming sinnar sjómannsævi, eða rúm 20 ár, með sjö formönnum, lengst með Andrési Einarssyni, níu vertíðir. Ólafur var einnig lengi með Einari Runólfssyni, fyrst á Ísleifi og seinna á mb. Hilmi (nú Faxi) og var á þeim bát nokkur ár. | |||
Ólafur var síðan á ýmsum bátum, ýmist háseti eða matsveinn, eftir að hætt var við bitakassana og farið að matbúa á sjónum. Nokkur sumur var Ólafur kokkur á Eyjabátum, sem stunduðu síldveiðar fyrir Norðurlandi. | |||
Þá má geta þess, að Ólafur var fyrsti maður, sem varð áhorfandi að neðansjávar eldgosinu, er skapaði Surtsey. Var hann þá háseti á mb. Ísleifi II Ve 36 og stóð baujuvaktina og andæfði við endabaujuna skammt þar frá, sem gosið kom upp, og vildu því margir láta eyna heita Ólafsey, en aðrir Kokksey, til minningar um þennan atburð. | |||
Ólafur hætti sjómennsku haustið 1967. Á síðustu sjómannsárum sínum var hann heiðraður nokkra sjómannadaga sem elzti starfandi háseti Eyjaflotans. | |||
Ólafur vann alla ævi hörðum höndum. Hann var þrekmikill dugnaðarmaður, á meðan heilsan leyfði, en síðustu árin gekk hann ekki heill til skógar. | |||
Ólafur varð bráðkvaddur á heimili sínu, að morgni 15. apríl s.1., er hann var að fara til vinnu sinnar. | |||
Hann var kvæntur Þorbjörgu Guðmundsdóttur, og eignuðust þau 6 börn, þar af 4 syni, sem allir eru hér dugnaðarsjómenn, en dóttur Þorbjargar gekk Ólafur í föðurstað. | |||
E. G. | |||
Jón Gíslason, Ármóti | |||
f. 4. jan. 1888 - d. 20. febrúar 1970 | |||
JÓN var fæddur að Uppsölum í Vestmannaeyjum 4. janúar 1888. | |||
Jón var einn af elztu útgerðarmönnum Eyjanna, er hann andaðist. Hann mun fyrst hafa eignazt part í mótorbátnum Höfrungi VE 138 árið 1910 og var bátseigandi allt fram til ársins 1965. | |||
Jón vann ætíð við útgerð sína, fyrstu árin sem beitumaður, síðar við fiskaðgerð, og síðustu árin vann hann að veiðarfærunum eingöngu, aðallega þorskanetum. | |||
Það var sama hvaða störf Jón vann, snyrtilegri umgengni hans var við brugðið. | |||
Jón var nokkur ár pakkhúsmaður hjá kaupfélaginu Fram og vann þau störf, sem öll önnur, af trúmennsku og skyldurækni. | |||
Jón Gíslason átti hér langan starfsdag, því að yfir áttrætt vann hann fullan vinnudag. Hann var einn úr hópi þeirra manna, sem lögðu undirstöðuna að uppbyggingu þessa bæjar. Slíkra manna er gott að minnast. | |||
Jón var kvæntur Þórunni Markúsdóttur, en missti hana eftir stutta sambúð. Þau eignuðust tvo syni, Markús og Þórarin, sem eru hér vel þekktir sómamenn. | |||
Jón lézt í Sjúkrahúsi Vestmannaeyja eftir stutta legu 20. febrúar 1970. | |||
E. G. | |||
Tryggvi Kristinsson, Miðhúsum | |||
f. 21. marz 19.28 - d. 26. nóv. 1969 | |||
HANN var fæddur í Hólmgarði í Vestmannaeyjum 21. marz 1928 og ólst þar upp hjá foreldrum sínum og síðan á Miðhúsum, eftir að þau hjón keyptu það hús, og í föðurhúsum var hann alla sína ævi. | |||
Tryggvi fór ungur á sjóinn, og þar vann hann sitt ævistarf. Um tvítugsaldur fór Tryggvi á vélstjóranámskeið hér, og upp frá því var hann oftast vélstjóri. Lengst var hann á mb. Freyju Ve. 260. Þá var Tryggvi formaður í nokkur ár á mb. Báru Ve 85, sem hann átti ásamt bróður sínum og fleirum. Tryggvi var góður vélstjóri og sjómaður, eins og margir af hans ættmönnum. | |||
Tryggvi drukknaði í Vestmannaeyjahöfn 26. nóv. 1969. | |||
Jón Í. Stefánsson, Mandal | |||
f. 12. maí 1904 - d. 6. júní 1969 | |||
JÓN VAR fæddur að Ási í Vestmannaeyjum, 12. maí 1904, og voru foreldrar hans, Stefán Gíslason frá Hlíðarhúsi og kona hans, Sigríður Jónsdóttir frá Mandal. | |||
Jón ólst upp hjá afa sínum og ömmu í Mandal, og þar átti hann heima alla sína ævi. Hann fór ungur á sjóinn með Jóni, afa sínum, á vor- og sumarbátnum hans, sem hét Nói. Seytján ára gamall reri Jón með Gústav bróður sínum á mb. Gústav, sem faðir þeirra og afi áttu. Eftir það var hann nokkrar vertíðir með frænda sínum og uppeldisbróður, Þórarni Guðmundssyni á Jaðri. | |||
Um 1930 lét Jón smíða handa sér trillubát, sem hann nefndi Nóa (heitir nú Hlýri) og var formaður á honum. Árið 1936 byrjaði Jón formennsku á mb. Mýrdælingi og eftir það var hann með eftirtalda báta: Olgu, Gullfoss, Gunnar Hámundarson, Stakkárfoss, Óskar, Viggó, Hjálpara, Skuld, Leif, Gylfa og Vin. Hann var góður og aðgætinn formaður, en hætti sjómennsku sökum vanheilsu 1955. | |||
Á yngri árum stundaði Jón lundaveiðar og lá þá við í úteyjum. Hann var mjög leikinn og lipur veiðimaður, eins og sumir bræðra hans og faðir þeirra, sem var hér á sinni tíð orðlagður lundaveiði- og fjallamaður. Eitt sumar, er Jón lá við í Álsey, veiddi hann á einum degi rúmar 8 kippur (800) í Landnorðurstaðnum, sem þótti þá afburða mikið og var umtalað. | |||
Jón var kvæntur Bergþóru Jóhannsdóttur, og eignuðust þau 4 börn. | |||
Jón í Mandal var góður drengur og sannur Vestmannaeyingur. - Hann andaðist að heimili sínu 6. júní 1969. | |||
E.G. | |||
Óskar Kárason, Sunnuhóli | |||
f. 9. ágúst 1905 - d. 3. maí 1970 | |||
HANN var fæddur að Vestur-Holtum undir Eyjafjöllum 9. ágúst 1905, en fluttist 7 ára gamall til Eyja með foreldrum sínum. | |||
Óskar fór að róa með föður sínum aðeins 13 ára gamall. Var það á árabát sumarið 1918 austur á Langanesi. | |||
Óskar missti föður sinn, er hann var um tvítugsaldur. Tók hann þá að sér forystu heimilisins út á við og varð aðalstoð Þórunnar móður sinnar við að ala upp sinn stóra systkinahóp, en hann var elztur bræðra sinna. | |||
Árið 1924 tók Óskar hið minna fiskiskipstjórapróf og varð eftir það stýrimaður á stórum bátum, svo sem Höfrungi III Ve 138, sem móðir hans átti þriðjapart í, mb. Heimaey Ve 7 o.fl. bátum. Óskar stundaði einnig togarasjómennsku um tíma, en vertíðina 1929 varð hann formaður á mb. Ásdísi Ve 144, sem var tæp 14 tonn að stærð. Fórst honum formennskan vel úr hendi, en hætti sjómennsku að aflokinni þeirri vertíð og hóf nám í múraraiðn, sem hann varð meistari í. Hann varð byggingarfulltrúi Vestmannaeyjabæjar og gegndi því starfi full 30 ár. | |||
Á yngri árum stundaði Óskar lundaveiðar og lá við í Elliðaey, sem bújörð foreldra hans, Presthús, áttu nytjar í. Hann var ágætur veiðimaður og skemmtilegur félagi. | |||
Óskar var góður hagyrðingur, orti hann tvennar formannavísur, um alla starfandi Vestmannaeyjaformenn, og geymast þar með báta-og mannanöfn þær vertíðir. | |||
Hann var kvæntur Önnu Jesdóttur, og eignuðust þau 3 börn. | |||
Óskar lézt að heimili sínu 3. maí 1970. | |||
Kristinn Jónsson, Mosfelli | |||
f. 26. maí 1899 - d. 13.júní 1969 | |||
HANN var fæddur 26. maí 1899 á Guðnastöðum í Landeyjum, en fluttist ungur hingað til Eyja með foreldrum sínum. | |||
Um fermingaraldur byrjaði Kristinn að beita á útvegi föðurs síns, á mb Blíðu Ve 119, sem faðir hans átti þá sjötta part í. Innan við tvítugt byrjaði Kristinn að róa hér á vetrarvertíðum á áraskipi. Var það á áttæringnum Örk, sem var þá nýsmíðuð, með færeysku lagi. Formaður á Örkinni var Kristinn Ástgeirsson frá Litlabæ. Á Örkinni reri Kristinn þær þrjár vetrarvertíðir, sem hún var gerð út til fiskiveiða. | |||
Eftir það var Kristinn á útvegi föður síns, sem átti þá fimmtapart í mb Skógafossi Ve 236, og á þeim bát var hann fram yfir 1930, en síðan á ýmsum bátum, oftast beitumaður, en reri á netavertíðum. | |||
Stuttu eftir 1940 hætti Kristinn sjómennku og sneri sér að öðrum störfum. | |||
Hann var fjölhæfur og afkastamikill verkmaður og féll sjaldan verk úr hendi, meðan heilsa leyfði. Síðustu æviárin bar hann út póst Vestmannaeyinga. Hann kvæntist Jónu Guðlaugsdóttur og áttu þau tvö börn. | |||
Kristinn andaðist í Sjúkrahiisi Vestmannaeyja 13. júní 1969. | |||
Matthías Finnbogason, Litluhólum | |||
f. 25. apríl 1882 - d. 9. júní 1969 | |||
ÞÓ AÐ Matthías Finnbogason væri hér ekki sjómaður, kom hann svo mikið við sögu vélbátanna á fyrstu árum þeirra hér í Eyjum, að mynd hans og fáorð minning má gjarnan geymast í Sjómannadagsblaðinu. | |||
Á fyrstu árum þessarar aldar fluttist Matthías hingað til Eyja austan úr Mýrdal, þar sem hann var fæddur og uppalinn. | |||
Matthías stofnsetti hér fyrstur manna járnsmíðaverkstæði. Það var árið 1907, en veturinn áður hafði Matthías unnið í vélaverksmiðjunni Dan í Danmörku, til að kynna sér mótorvélar. Til að byrja með var Matthías með verkstæðið til húsa í gamla barnaskólanum (nú Dvergasteini við Heimagötu), en flutti það í kjallara íbúðarhúss sín; að Jaðri, er hann hafði lokið smíði þess um áramótin 1908-09. | |||
Þau smíðaáhöld, sem Matthías varð að notast við, mundu nú þykja lélegur tækjakostur, en hann var listasmiður, hugvitssamur og handlaginn og gat því oftast gert við þær mótorbilanir, sem urðu hér á þeim árum. | |||
Þegar byrjað var á byggingu hafnargarðanna 1914, var reist smiðja í sambandi við þær framkvæmdir. Var hún staðsett á Skansinum. Veitti Matthías smiðjunni forstöðu og vann öll árin að þeirri járnsmíði, sem þar þurfti til. | |||
Matthías var hér mörg ár vélaeftirlitsmaður Skipaskoðunar ríkisins og Bátaábyrgðarfélags Vestmannaeyja. | |||
Á 50 ára afmæli Vestmannaeyjabæjar síðastliðið sumar, voru til sýnis, í iðnaðarmannadeildinni, nokkrir smíðisgripir Matthíasar. Þar á meðal líkan af skipsgufuvél, hin mesta völundarsmíði, sem allir dáðust að og bar handbragði hans fagurt vitni. | |||
Matthías var kvæntur Sigríði Þorsteinsdóttur frá Vilborgarstöðum, og eignuðust þau 8 börn. | |||
E. G. | |||
Ágúst Jónsson, Varmahlíð | |||
f. 5. ágúst 1891 - d. 1. des. 1969 | |||
ÁGÚST var fæddur 5. ágúst 1891 í Vestur-Landeyjum. | |||
Ágúst kom hingað fyrst til vertíðarstarfa 1906 og reri þá vertíð á tíæringnum Hauki hjá Magnúsi á Landamótum. | |||
Eftir það stundaði Ágúst sjóinn hér á vetrarvertíðum og til Vestmannaeyja fluttist hann alkominn árið 1910. Ágúst reri hér á ýmsum bátum, svo sem Elliða og mb. Víkingi, hjá Gísla á Arnarhóli, hálfbróður sínum. | |||
Árið 1920 byrjaði Ágúst formennsku á mb Siggu Ve 142, sem var 5,30 tonn að stærð með 8 hestafla Danvél. Keypti hann bátinn af Gísla J. Johnsen og gekk sérstaklega vel að fiska á Siggu litlu. Síðan tók Ágúst við formennsku á mb. Haffrú og var með hana í eina vertíð. | |||
Árið 1925 lét Ágúst smíða ásamt öðrum nýjan bát, Auði Ve, sem var rúm 15 tonn að stærð. Átti hann fjórða part í þeim báti, en var ekki formaður á Auði nema þá einu veitíð, 1926. Hætti Ágúst þá formennsku og sjósókn að mestu og sneri sér að cðrum störfum, aðallega trésmíð-um, sem hann vann við til æviloka og hafði lært ungur, | |||
Ágúst var kvæntur Pálínu Eiríksdóttur, og eignuðust þau 9 börn. | |||
Ágúst var vinsæll dugnaðarmaður. Hann andaðist í Sjúkrahúsi Vestmannaeyja 1. des. 1969. | |||
Runólfur Jóhannsson, Hilmisgötu 7 | |||
f. 4. október 1898 - d. 4. ágúst 1969 | |||
RUNÓLFUR var fæddur á Gamla-Hrauni við Eyrarbakka 4. október 1898, og þar ólst hann upp. | |||
Runólfur byrjaði 15 ára gamall að róa á áraskipi í Þorlákshöfn, hjá föður sínum, sem var þar formaður 39 vetrarvertíðir. | |||
Haustið 1919 kom Runólfur fyrst til Eyja til að læra skipasmíði hjá frænda sínum, Magnúsi Jónssyni frá Gamla-Hrauni, sem þá var hér yfirsmiður við nýsmíði nokkurra báta. | |||
Fyrsti báturinn, sem Runólfur vann að smíði á, var Faxi Ve 215, og á þeim báti reri hann sína fyrstu vertíð hér, með Guðmundi á Háeyri. | |||
Runólfur byrjaði formennsku árið 1927, á mb Skjaldbreið (nú mb Faxi), sem Gísli Magnússon hafði þá vertíð á leigu og gerði út á þorskanet. | |||
Síðan var Runólfur með eftirtalda báta: Ingólf Ve 216, Geir goða Ve 10, Erling Ve 295 og Blika Ve 143; lengst með Ingólf, sjö vertíðir. | |||
Um 1940 hætti Runólfur að stunda sjómennsku sem aðalstarf og réðst þá yfirsmiður í Skipasmiðastöð Vestmannaeyja. Vann hann þar um 10 ár og smíðaði marga báta, sem þóttu þá mjög glæsileg skip að öllum frágangi. | |||
Á þeim árum smíðaði hann sér lítinn trillubát, sem hann nefndi Svan, og á honum stundaði hann sumarróðra og úteyjaferðir, er tími vannst til. | |||
Runólfur var mikill hagleiksmaður og smíðaði mörg skipa- og bátalíkön, sem bera þess glöggt merki. | |||
Frá 1. jan. 1948 var Runólfur skipaður skipaeftirlitsmaður fyrir Vestmannaeyjar og hafði það starf til dánardægurs. Í því vandasama starfi ávann hann sér traust og virðingu, enda rækti hann starfið af festu, trúmennsku og verklegri reynslu sem skipasmiður og sjómaður. | |||
Runólfur lét slysavarnamál mjög til sín taka og sá t.d. um viðhald björgunarbátanna og skýla þeirra á Eiðinu og Skansinum í mörg ár. Bar það sem annað, er hann vann, snyrtimennsku hans vitni. | |||
Þá kom Runólfur mjög við sögu, er gúmmíbátarnir voru teknir í notkun, bæði í afskiptum Verðanda af málinu, áður en fyrstu bátarnir komu, og er hann leysti vandann um geymslu gúmmíbáta um borð í skipum. Það var þá talið aðalvandamálið og það jafnvel torleyst að geyma bátana óskemmda. Runólfur leysti það með smíði trékistu, sem hann endurbætti svo síðar vel og hugvitsamlega. | |||
Runólfur var einn af stofnendum Verðanda og starfaði mikið í því félagi. Hann var ritari félagsins í 12 ár og sat nokkur F.F.S.Í. þing af félagsins hálfu. Runólfur var gerður að heiðursfélaga Verðanda árið 1953. | |||
Hann var kvæntur Kristínu Skaptadóttur, og eignuðust þau 5 börn. | |||
E.G. | |||
Magnús Jakobsson, Skuld | |||
f. 16. sept. 1903 - d. 7. febrúar 1970 | |||
MAGNÚS var fæddur 26. september 1903 að Breiðuhlíð í Mýrdal, sem nú er eyðibýli. | |||
Mjög ungur fluttist Magnús með foreldrum sínum til Víkurþorps, og þar ólst hann upp, hjá móður sinni, því að 6 ára gamall missti hann föður sinn, sem drukknaði í lendingu í Vík, árið 1909. | |||
Ungur byrjaði Magnús að róa út frá Vík, þegar fiskur var genginn á grunnmið, og vertíðina 1921 var Magnús háseti á skipi, sem hlekktist á í lendingu í Vík. Magnus bjargaðist, ásamt fleirum, en meðal þeirra, sem fórust, voru tveir bræður hans, Sæmundur og Kári. | |||
Þannig voru fyrstu kynni Magnúsar af sjónum, og þó varð hann honum ekki fráhverfur, því hann var sjómaður yfir 30 ár, þar af 25 ár hér í Eyjum. | |||
Magnús var vanafastur og trygglyndur maður, svo sérstætt var. Vertíðina 1928 réðst hann til Stefáns Björnssonar skipstjóra og konu hans, Margrérar, í Skuld. Frá því ári til dánardægurs átti hann sitt heimili í Skuld og var ætíð kenndur við það hús. | |||
Þá var Magnús heldur ekki að skipta um skipsrúm, því að á mb. Skallagrími VE 231 réri hann samfellt frá ársbyrjun 1928 til ársloka 1952, fyrst háseti, fljótlega og í mörg ár vélamaður og síðustu 10 árin formaður. | |||
Þegar Magnús hætti sjómennsku réðst hann á vélaverkstæði Þorsteins Steinssonar og hóf vélsmíðanám og aflaði sér meistararéttinda í þeirri iðn. | |||
Þar vann hann fram að dánardægri, sem bar að með slysi á vinnustað 7. febr. 1970. | |||
Magnús var góður drengur, sem öllum þótti gott að vera með á sjó og landi, fróður og skemmtilegur og góður hagyrðingur. | |||
Vigfús Sigurðsson, Bakkastíg 3 | |||
f. 24. júlí 1893 - d. 25. febrúar 1970 | |||
HANN var fæddur á Seyðisfirði 24. júlí 1893 og flutti hingað til Eyja með foreldrum sínum og systkinum 14 ára gamall. | |||
Innan fermingaraldurs byrjaði Vigfús að róa með föður sínum á árabáti yfir sumartímann. Var róið með línu og handfæri og veiðisvæðið innanfjarðar og út undir Skálanesbjarg. | |||
Vertíðina 1914 byrjaði Vigfús að róa hér, á sexæringnum Gæfu, hjá Ólafi Ástgeirssyni og réri hjá honum 4 vertíðir. Þá réðst hann til frænda síns, Árna Finnbogasonar á m/b Helgu VE 180 og var með Árna þar til hann byrjaði formennsku með m/b Blíðu, sem var 6,35 tonn að stærð. Gekk Vigfúsi vel að fiska á Blíðu. | |||
Efrir þetta var Vigfús með efrirtalda báta: Gústav og Mars, en vertíðina 1925 fékk hann nýjan bát, sem var smíðaður í Noregi. Hann hét Gunnar Hámundarson og var 17 tonn að stærð. Átti Vigfús þriðjapart í bátnum og var formaður á honum 6 ár. Eftir það var hann eina vertíð formaður á m/b Snyg, sem var 26,55 tonn að stærð. Þá hætti hann á sjónum og vann að útgerð báts síns og fleiri störfum. Nokkur ár var Vigfús verkstjóri hjá Ísfélaginu, en síðustu æviárin var hann ráðsmaður á Sjúkrahúsi Vestmannaeyja. | |||
Vigfús var einn í hópi þeirra Vestmannaeyjaformanna, sem fyrstir fóru á bátum sínum til síldveiða með reknet við Norðurland. | |||
Vigfús var til orða og verka traustur og ábyggilegur maður. | |||
Hann var kvæntur Jónu Vilhjálmsdóttur og eignuðust þau tvær dætur. | |||
Vigfús varð bráðkvaddur að heimili sínu 25. febrúar 1970. | |||
Valdimar Bjarnason frá Staðarhóli | |||
f. 17. marz 1894 - d. 23. feb. 1970 | |||
HANN var fæddur í Vatnsdal í Austur-Húnavatnssýslu 17. marz 1894 og var þriðji maður frá Bólu-Hjálmari. | |||
Ungur gerðist Valdimar sjómaður á Austfjörðum, og þar byrjaði hann sína formennsku með árabát. | |||
Valdimar kom til Vestmannaeyja 1914 og reri þá vertíð hjá Gísla Magnússyni á mb. Óskari, síðar varð hann háseti hjá Bernódusi Sigurðssyni á mb. Má, og hefur Valdimar eflaust mikið lært af þeim miklu formönnum. | |||
Valdimar byrjaði formennsku vertíðina 1919 á mb. Braga VE 165, sem var 9 tonn að stærð. Varð hann strax áberandi fiskimaður. Næstu vertíð, 1920, er Valdimar með nýsmíðaðan bát, Tjald VE 225, sem var mældur tæp 12 tonn að stærð. | |||
Vertíðina 1921 er Valdimar formaður á nýjum bát, Lagarfossi VE 234, sem var 12,54 tonn. Valdimar átti þriðjapart í bátnum og var formaður á honum 7 vertíðir. Á Lagarfossi varð Valdimar fiskikóngur Eyjanna tvær vertíðir, 1925 og 1927. | |||
Vertíðina 1928 varð Valdimar formaður á nýsmíðuðum báti, sem Gísli J. Johnsen átti. Var það Heimaey VE 7, 29 tonn að stærð með 90 hestafla Tuxham vél, tveggja strokka. Þessi bátur var raflýstur og með fyrstu loftskeytatækjum, sem sett voru í íslenzkan fiskibát. Valdimar var með Heimaey til vertíðarloka 1929, en flutti þá alfarinn til Reykjavíkur. | |||
Valdimar var hörkusjómaður. Hann andaðist á sjúkrahúsi í Reykjavík eftir stutta legu i febr. 1970. | |||
E. G. | |||
Holberg Jónsson | |||
f. 17. nóv. 1913 - d. 16. jan. 1970 | |||
HANN var fæddur á Akranesi 17. nóv. 1913. | |||
Holberg fluttist með foreldrum sínum til Vestmannaeyja árið 1934. | |||
Fjórtán ára gamall byrjaði hann að róa með Jóni föður sínum, og eftir að þeir feðgar fluttu hingað til Eyja, var hann fyrstu árin háseti hjá honum. | |||
Jón, faðir hans, var hér mörg ár formaður á dragnótabátum og ágætur fiskimaður í það veiðarfæri. | |||
Um 1940 tók Holberg hið minna fiskiskipstjórapróf og var formaður á eftirtöldum bátum á dragnótaveiðum: Þristi, Verði, Erni, Stakkárfossi og Björgvin VE 271, sem hann átti þriðjapart í. | |||
Holberg var glöggur og góður fiskimaður í dragnót og var aldrei með annað veiðarfæri. | |||
Hann hætti sjómennsku 1952 og vann nokkur ár eftir það á netaverkstæði hér, en fluttist síðan alfarinn til Reykjavíkur með fjölskyldu sína. | |||
Hann var kvæntut Guðríði Magnúsdóttur, og eignuðust þau 3 börn. | |||
Holberg andaðist á Borgarspítalanum 16. janúar 1970. | |||
Auðunn Oddsson frá Sólheimum | |||
f. 24. sept. 1893 - d. 29. des. 1969 | |||
HANN var fæddur á Þykkvabæjarklaustri í Álftaveri 24. sept. 1893. | |||
Árið 1924 fluttist Auðunn búferlum til Eyja og réðst þá vertíð háseti á mb. Mínervu, sem var 19 tonn að stærð og þá einn af stærstu bátum í höfn. | |||
Auðunn byrjaði formennsku vertíðina 1927 á Enok VE 164, sem var 11,5 tonn að stærð. Eftir það var hann formaður á eftirtöldum bátum: Síðuhalli, Nonna, Þrasa, Valdimar og Guðrúnu. | |||
Á Síðuhalli fékk Auðunn á sig frægðarorð fyrir mikla sjómennsku. Hinn 12. febrúar 1929 gerði hér austan ofviðri. Síðuhallur var þá á línuveiðum skammt vestur af Einidrang. Er þeir höfðu dregið um þriðja hluta af línunni, bilaði vélin og varð óganghæf. En komið var kvöld og ekkert skip þeim til hjálpar sjáanlegt, en báturinn farinn að fá á sig áföll í veðurofsanum. Lét Auðunn útbúa klýfirbómuna sem drifakkeri með því að binda á hana línustampa, sem þá voru úr trétunnum, og línubelgi. Var sleftógið síðan bundið í hanafót um bómuna og báturinn látinn drífa fyrir því, þar til björgunarskipið Þór fann bátinn út af Selvogi næsta dag. Talið var, að þessar aðgerðir Auðuns hefðu orðið þeim 11 bjargar. | |||
Auðunn var kvæntur Steinunni Gestsdóttur, og eignuðust þau sex börn. Þau hjónin fluttu alfarin til Reykjavíkur árið 1944, en tveir synir þeirra, Bárður og Sigurjón, eru búsettir hér. | |||
Auðunn var mesti dugnaðar- og þrekmaður. | |||
Hann lézt að Hrafnistu 29. desember 1969. | |||
[[Mynd:Eymundur Guðmundsson, Hásteinseyri 35.png|250px|thumb]] | [[Mynd:Eymundur Guðmundsson, Hásteinseyri 35.png|250px|thumb]] | ||
Útgáfa síðunnar 4. maí 2017 kl. 14:44
- Til moldar oss vígði bið mikla vald,
- hvert mannslíf, sem jörðin elur,
- Sem hafsjór, er rís með fald við fald
- þau falla, en Guð þau telur,
- því heiðloftið sjálft er huliðstjald,
- sem bæðanna dýrð oss felur.
- Einar Benediktsson
- Til moldar oss vígði bið mikla vald,
Á sjómannadegi senda sjómenn og allir Vestmannaeyingar þeim, sem um sárt eiga að binda vegna slysa á sjó og landi síðastliðið sjómannadagsár innilegar samúðarkveðjur.
Á miðum sunnanlands urðu ekki sjóslys á liðinni vertíð. Fyrir Vestfjörðum fórst vélbáturinn Sæfari hinn 10. janúar og með honum 6 kornungir menn. Hinn 18. janúar varð hörmulegt slys á legunni á Stokkseyri. Þrír formenn fórust, þegar litlum árabáti hvolfdi, er þeir voru að lagfæra innsiglingarmerki.
Hér í bæ hafa á liðnu ári látizt margir sjómenn, sem settu svip sinn á bæinn og höfðu lagt sinn góða skerf til uppbyggingar byggðarlagsins. Sendum við aðstandendum hluttekningarkveðjur.
Birtum við hér mynd og stutt æviágrip þessara sjómanna úr Vestmannaeyjum. Hefur Eyjólfur Gíslason, fyrrum skipstjóri, séð að mestu um þennan þátt blaðsins.
- Ritstj.
- Ritstj.
Sverrir Þór Jónsson
f. 5. júlí 1948 - d. 11. maí 1969
HANN var fæddur í Vestmannaeyjum 5. júlí 1948, sonur hjónanna Stefaníu Stefánsdóttur og Jóns Þórðarsonar Boðaslóð 22 hér í bæ. Sverrir ólst upp í glöðum systkinahópi og var næstelztur 6 systkina. Hann stundaði nám í verknámsdeild Gagnfræðaskólans hér. Þessi myndarlegi piltur er mér minnisstæður, og sýndi hann mikinn áhuga á þeim námsgreinum, sem að sjómennsku lúta, siglingafræði og verklegri sjóvinnu. Skömmu eftir að Sverrir lauk Gagnfræðaprófi fór hann í úrvalsskiprúm á m/b Gjafar og varð fljótlega dugnaðarsjómaður. Sverrir var hneigður fyrir vélar og hafði lært nokkuð í bifvélavirkjun. Um hann ritar Sigurgeir Kristjánsson: „Sverrir var nágranni minn, og hlaut ég að fylgjast með honum á þroskaskeiðinu, og það leyndi sér ekki, að hér fór mannsefni. Hann var orðinn hár vexti og rammur að afli eins og hann átti kyn til. Lundin var ör og viðkvæm og greinilegt að hjartað var gott, sem undir sló. Hann var reglusamur, verklaginn og vinnusamur, rausnarlegur og hjálpsamur við systkini sín og foreldra. Það var bjart í kringum Sverri, hvar sem hann fór, og mátti vænta nokkurra átaka af hans hálfu, er hann kæmist á manndómsár." Sverrir Þór varð fyrir slysi á bifhjóli og andaðist af völdum þess á sjúkrahúsi í Reykjavík 11. maí 1969. G. Á. E.
Guðmundur Guðjónsson, Presthúsum
f. 28. janúar 1911 - d. 18. des. 1969
GUÐMUNDUR var fæddur að Oddstöðum 28. janúar 1911 og ólst þar upp í glöðum og stórum systkinahópi. Eins og þá var títt, varð Guðmundur að fara að hjálpa til og vandist ungur þeim avinnuháttum, sem hér höfðu tíðkazt um aldaraðir. Hann hjálpaði til í búi föður síns, eftir því sem honum óx fiskur um hrygg, og sex ára gamall fór hann fyrst með föður sínum í Elliðaey og þangað lá leiðin næstum á hverju sumri eftir það, að fáum undanteknum, er hann var við síldveiðar fyrir Norðurlandi. Varð Guðmundur lipur og góður veiðimaður. Ungur byrjaði Guðmundur sjómennsku og var í góðum skiprúmum, með miklum fiskimönnum, svo sem Árna Þórarinssyni á es. Venusi, Guðjóni Tómassyni á mb. Fylki, Jóni Magnússyni á mb. Stíganda og frænda sínum, Guðmundi Vigfússyni, á mb. Voninni. Um 1940 kennir Guðmundur vanheilsu og hættir sjómennsku, en ræðst að þurrkhúsinu, þar sem hann vann fyrst sem vélstjóri, en tók við verkstjórninni, eftir að Herjólfur bróðir hans féll frá, árið 1951. Guðmundur var hér yfirfiskimatsmaður í 3 ár, en varð að segja því starfi lausu árið 1968 sökum heilsubrests. Hann varð bráðkvaddur 18. des. 1969. Guðmundur var sérlega skemmtilegur og léttlyndur félagi á sjó og landi, söngvinn og hrókur alls fagnaðar í frænda- og vinahópi. Hann var kvæntur Jórunni Guðjónsdóttur frá Kirkjubæ, og eignuðust þau 5 börn. E. G.
Jón Jónasson frá Múla, Hásteinsvegi 33
f. 8. ágúst 1895 - d. 23. apríl 1970
JÓN VAR fæddur að Berjanesi undir Eyjafjöllum 8. ágúst 1895. Upp úr aldamórunum 1900 fluttist hann hingað til Eyja með foreldrum sínum, sem byggðu stuttu síðar húsið Múla, sem Jón var kenndur við til æviloka. Ungur byrjaði Jón að vinna við útgerð föður síns, sem átti sjöttapart í mb. Hrólfi VE 125. Fyrst sem beitudrengur, síðar háseti og fljótlega vélamaður. Það starf hafði hann á ýmsum bátum, þar til hann hætti á sjónum um 1930. Jón tók hið minna fiskiskipstjórapróf árið 1922, með fyrstu einkunn. Árið 1925 eignaðist Jón fjórðapart í 12 tonna bát, sem hét Garðar VE 243, en var alltaf kallaður Múla-Garðar, til aðgreiningar frá samnefndum báti. Í Múla-Garðari átti Jón í 6 ár, eða þar til báturinn strandaði á Þykkvabæjarfjöru. Eftir að Jón hætti sjómennsku vann hann við fiskaðgerð á vetrum, en saltfiskmati vor og sumar. Mörg ár var Jón fastur starfsmaður hjá Vinnslustöðinni og þar vann hann fullan vinnudag sinn síðasta ævidag. Á sínum yngri árum var Jón góður íþróttamaður, ágætur glímu- og knattspyrnumaður, og í sundnámi var hann þrjú sumir, en þá var kennt sund í Botninum, eða í Höfninni, eins og nú er sagt. Hann var einn af elztu félögum íþróttafélagsins Þórs. Jón var kvæntur Önnu Einarsdóttur, og eignuðust þau fjóra syni, einn þeirra dó í bernsku; eru tveir þeirra, Jónas og Einar vel þekktir bílstjórar í okkar bæ, en Karl er skipstjóri á íslenzku flutningaskipi. Jón frá Múla var traustur og vandaður maður til orða og verka. Hann andaðist 23. apríl 1970. E. G.
Ólafur G. Vestmann, Boðaslóð 3 f. 25. des. 1906 - d. 15. apríl 1970
HANN var fæddur í Vestmannaeyjum 25. des. 1906 og ólst hér upp í Háagarði til 12 ára aldurs. Ólafur flyzt þá að Vallnatúni undir Eyjafjöllum og er þar um 10 ár, en flyzt þá aftur til Eyja og byrjar að róa á mb Happasæl, með Eyjólfi í Laugardal. Síðan ræðst Ólafur á mb Ísleif Ve 63 til Ársæls á Fögrubrekku. Á mb. Ísleifi er Ólafur meira en helming sinnar sjómannsævi, eða rúm 20 ár, með sjö formönnum, lengst með Andrési Einarssyni, níu vertíðir. Ólafur var einnig lengi með Einari Runólfssyni, fyrst á Ísleifi og seinna á mb. Hilmi (nú Faxi) og var á þeim bát nokkur ár. Ólafur var síðan á ýmsum bátum, ýmist háseti eða matsveinn, eftir að hætt var við bitakassana og farið að matbúa á sjónum. Nokkur sumur var Ólafur kokkur á Eyjabátum, sem stunduðu síldveiðar fyrir Norðurlandi. Þá má geta þess, að Ólafur var fyrsti maður, sem varð áhorfandi að neðansjávar eldgosinu, er skapaði Surtsey. Var hann þá háseti á mb. Ísleifi II Ve 36 og stóð baujuvaktina og andæfði við endabaujuna skammt þar frá, sem gosið kom upp, og vildu því margir láta eyna heita Ólafsey, en aðrir Kokksey, til minningar um þennan atburð. Ólafur hætti sjómennsku haustið 1967. Á síðustu sjómannsárum sínum var hann heiðraður nokkra sjómannadaga sem elzti starfandi háseti Eyjaflotans. Ólafur vann alla ævi hörðum höndum. Hann var þrekmikill dugnaðarmaður, á meðan heilsan leyfði, en síðustu árin gekk hann ekki heill til skógar. Ólafur varð bráðkvaddur á heimili sínu, að morgni 15. apríl s.1., er hann var að fara til vinnu sinnar. Hann var kvæntur Þorbjörgu Guðmundsdóttur, og eignuðust þau 6 börn, þar af 4 syni, sem allir eru hér dugnaðarsjómenn, en dóttur Þorbjargar gekk Ólafur í föðurstað. E. G.
Jón Gíslason, Ármóti
f. 4. jan. 1888 - d. 20. febrúar 1970
JÓN var fæddur að Uppsölum í Vestmannaeyjum 4. janúar 1888. Jón var einn af elztu útgerðarmönnum Eyjanna, er hann andaðist. Hann mun fyrst hafa eignazt part í mótorbátnum Höfrungi VE 138 árið 1910 og var bátseigandi allt fram til ársins 1965. Jón vann ætíð við útgerð sína, fyrstu árin sem beitumaður, síðar við fiskaðgerð, og síðustu árin vann hann að veiðarfærunum eingöngu, aðallega þorskanetum. Það var sama hvaða störf Jón vann, snyrtilegri umgengni hans var við brugðið. Jón var nokkur ár pakkhúsmaður hjá kaupfélaginu Fram og vann þau störf, sem öll önnur, af trúmennsku og skyldurækni. Jón Gíslason átti hér langan starfsdag, því að yfir áttrætt vann hann fullan vinnudag. Hann var einn úr hópi þeirra manna, sem lögðu undirstöðuna að uppbyggingu þessa bæjar. Slíkra manna er gott að minnast. Jón var kvæntur Þórunni Markúsdóttur, en missti hana eftir stutta sambúð. Þau eignuðust tvo syni, Markús og Þórarin, sem eru hér vel þekktir sómamenn. Jón lézt í Sjúkrahúsi Vestmannaeyja eftir stutta legu 20. febrúar 1970. E. G. Tryggvi Kristinsson, Miðhúsum f. 21. marz 19.28 - d. 26. nóv. 1969
HANN var fæddur í Hólmgarði í Vestmannaeyjum 21. marz 1928 og ólst þar upp hjá foreldrum sínum og síðan á Miðhúsum, eftir að þau hjón keyptu það hús, og í föðurhúsum var hann alla sína ævi. Tryggvi fór ungur á sjóinn, og þar vann hann sitt ævistarf. Um tvítugsaldur fór Tryggvi á vélstjóranámskeið hér, og upp frá því var hann oftast vélstjóri. Lengst var hann á mb. Freyju Ve. 260. Þá var Tryggvi formaður í nokkur ár á mb. Báru Ve 85, sem hann átti ásamt bróður sínum og fleirum. Tryggvi var góður vélstjóri og sjómaður, eins og margir af hans ættmönnum. Tryggvi drukknaði í Vestmannaeyjahöfn 26. nóv. 1969.
Jón Í. Stefánsson, Mandal f. 12. maí 1904 - d. 6. júní 1969
JÓN VAR fæddur að Ási í Vestmannaeyjum, 12. maí 1904, og voru foreldrar hans, Stefán Gíslason frá Hlíðarhúsi og kona hans, Sigríður Jónsdóttir frá Mandal. Jón ólst upp hjá afa sínum og ömmu í Mandal, og þar átti hann heima alla sína ævi. Hann fór ungur á sjóinn með Jóni, afa sínum, á vor- og sumarbátnum hans, sem hét Nói. Seytján ára gamall reri Jón með Gústav bróður sínum á mb. Gústav, sem faðir þeirra og afi áttu. Eftir það var hann nokkrar vertíðir með frænda sínum og uppeldisbróður, Þórarni Guðmundssyni á Jaðri. Um 1930 lét Jón smíða handa sér trillubát, sem hann nefndi Nóa (heitir nú Hlýri) og var formaður á honum. Árið 1936 byrjaði Jón formennsku á mb. Mýrdælingi og eftir það var hann með eftirtalda báta: Olgu, Gullfoss, Gunnar Hámundarson, Stakkárfoss, Óskar, Viggó, Hjálpara, Skuld, Leif, Gylfa og Vin. Hann var góður og aðgætinn formaður, en hætti sjómennsku sökum vanheilsu 1955. Á yngri árum stundaði Jón lundaveiðar og lá þá við í úteyjum. Hann var mjög leikinn og lipur veiðimaður, eins og sumir bræðra hans og faðir þeirra, sem var hér á sinni tíð orðlagður lundaveiði- og fjallamaður. Eitt sumar, er Jón lá við í Álsey, veiddi hann á einum degi rúmar 8 kippur (800) í Landnorðurstaðnum, sem þótti þá afburða mikið og var umtalað. Jón var kvæntur Bergþóru Jóhannsdóttur, og eignuðust þau 4 börn. Jón í Mandal var góður drengur og sannur Vestmannaeyingur. - Hann andaðist að heimili sínu 6. júní 1969. E.G.
Óskar Kárason, Sunnuhóli
f. 9. ágúst 1905 - d. 3. maí 1970
HANN var fæddur að Vestur-Holtum undir Eyjafjöllum 9. ágúst 1905, en fluttist 7 ára gamall til Eyja með foreldrum sínum. Óskar fór að róa með föður sínum aðeins 13 ára gamall. Var það á árabát sumarið 1918 austur á Langanesi. Óskar missti föður sinn, er hann var um tvítugsaldur. Tók hann þá að sér forystu heimilisins út á við og varð aðalstoð Þórunnar móður sinnar við að ala upp sinn stóra systkinahóp, en hann var elztur bræðra sinna. Árið 1924 tók Óskar hið minna fiskiskipstjórapróf og varð eftir það stýrimaður á stórum bátum, svo sem Höfrungi III Ve 138, sem móðir hans átti þriðjapart í, mb. Heimaey Ve 7 o.fl. bátum. Óskar stundaði einnig togarasjómennsku um tíma, en vertíðina 1929 varð hann formaður á mb. Ásdísi Ve 144, sem var tæp 14 tonn að stærð. Fórst honum formennskan vel úr hendi, en hætti sjómennsku að aflokinni þeirri vertíð og hóf nám í múraraiðn, sem hann varð meistari í. Hann varð byggingarfulltrúi Vestmannaeyjabæjar og gegndi því starfi full 30 ár. Á yngri árum stundaði Óskar lundaveiðar og lá við í Elliðaey, sem bújörð foreldra hans, Presthús, áttu nytjar í. Hann var ágætur veiðimaður og skemmtilegur félagi. Óskar var góður hagyrðingur, orti hann tvennar formannavísur, um alla starfandi Vestmannaeyjaformenn, og geymast þar með báta-og mannanöfn þær vertíðir. Hann var kvæntur Önnu Jesdóttur, og eignuðust þau 3 börn. Óskar lézt að heimili sínu 3. maí 1970.
Kristinn Jónsson, Mosfelli
f. 26. maí 1899 - d. 13.júní 1969
HANN var fæddur 26. maí 1899 á Guðnastöðum í Landeyjum, en fluttist ungur hingað til Eyja með foreldrum sínum. Um fermingaraldur byrjaði Kristinn að beita á útvegi föðurs síns, á mb Blíðu Ve 119, sem faðir hans átti þá sjötta part í. Innan við tvítugt byrjaði Kristinn að róa hér á vetrarvertíðum á áraskipi. Var það á áttæringnum Örk, sem var þá nýsmíðuð, með færeysku lagi. Formaður á Örkinni var Kristinn Ástgeirsson frá Litlabæ. Á Örkinni reri Kristinn þær þrjár vetrarvertíðir, sem hún var gerð út til fiskiveiða. Eftir það var Kristinn á útvegi föður síns, sem átti þá fimmtapart í mb Skógafossi Ve 236, og á þeim bát var hann fram yfir 1930, en síðan á ýmsum bátum, oftast beitumaður, en reri á netavertíðum. Stuttu eftir 1940 hætti Kristinn sjómennku og sneri sér að öðrum störfum. Hann var fjölhæfur og afkastamikill verkmaður og féll sjaldan verk úr hendi, meðan heilsa leyfði. Síðustu æviárin bar hann út póst Vestmannaeyinga. Hann kvæntist Jónu Guðlaugsdóttur og áttu þau tvö börn. Kristinn andaðist í Sjúkrahiisi Vestmannaeyja 13. júní 1969.
Matthías Finnbogason, Litluhólum f. 25. apríl 1882 - d. 9. júní 1969
ÞÓ AÐ Matthías Finnbogason væri hér ekki sjómaður, kom hann svo mikið við sögu vélbátanna á fyrstu árum þeirra hér í Eyjum, að mynd hans og fáorð minning má gjarnan geymast í Sjómannadagsblaðinu. Á fyrstu árum þessarar aldar fluttist Matthías hingað til Eyja austan úr Mýrdal, þar sem hann var fæddur og uppalinn. Matthías stofnsetti hér fyrstur manna járnsmíðaverkstæði. Það var árið 1907, en veturinn áður hafði Matthías unnið í vélaverksmiðjunni Dan í Danmörku, til að kynna sér mótorvélar. Til að byrja með var Matthías með verkstæðið til húsa í gamla barnaskólanum (nú Dvergasteini við Heimagötu), en flutti það í kjallara íbúðarhúss sín; að Jaðri, er hann hafði lokið smíði þess um áramótin 1908-09. Þau smíðaáhöld, sem Matthías varð að notast við, mundu nú þykja lélegur tækjakostur, en hann var listasmiður, hugvitssamur og handlaginn og gat því oftast gert við þær mótorbilanir, sem urðu hér á þeim árum. Þegar byrjað var á byggingu hafnargarðanna 1914, var reist smiðja í sambandi við þær framkvæmdir. Var hún staðsett á Skansinum. Veitti Matthías smiðjunni forstöðu og vann öll árin að þeirri járnsmíði, sem þar þurfti til. Matthías var hér mörg ár vélaeftirlitsmaður Skipaskoðunar ríkisins og Bátaábyrgðarfélags Vestmannaeyja. Á 50 ára afmæli Vestmannaeyjabæjar síðastliðið sumar, voru til sýnis, í iðnaðarmannadeildinni, nokkrir smíðisgripir Matthíasar. Þar á meðal líkan af skipsgufuvél, hin mesta völundarsmíði, sem allir dáðust að og bar handbragði hans fagurt vitni. Matthías var kvæntur Sigríði Þorsteinsdóttur frá Vilborgarstöðum, og eignuðust þau 8 börn. E. G.
Ágúst Jónsson, Varmahlíð f. 5. ágúst 1891 - d. 1. des. 1969
ÁGÚST var fæddur 5. ágúst 1891 í Vestur-Landeyjum. Ágúst kom hingað fyrst til vertíðarstarfa 1906 og reri þá vertíð á tíæringnum Hauki hjá Magnúsi á Landamótum. Eftir það stundaði Ágúst sjóinn hér á vetrarvertíðum og til Vestmannaeyja fluttist hann alkominn árið 1910. Ágúst reri hér á ýmsum bátum, svo sem Elliða og mb. Víkingi, hjá Gísla á Arnarhóli, hálfbróður sínum. Árið 1920 byrjaði Ágúst formennsku á mb Siggu Ve 142, sem var 5,30 tonn að stærð með 8 hestafla Danvél. Keypti hann bátinn af Gísla J. Johnsen og gekk sérstaklega vel að fiska á Siggu litlu. Síðan tók Ágúst við formennsku á mb. Haffrú og var með hana í eina vertíð. Árið 1925 lét Ágúst smíða ásamt öðrum nýjan bát, Auði Ve, sem var rúm 15 tonn að stærð. Átti hann fjórða part í þeim báti, en var ekki formaður á Auði nema þá einu veitíð, 1926. Hætti Ágúst þá formennsku og sjósókn að mestu og sneri sér að cðrum störfum, aðallega trésmíð-um, sem hann vann við til æviloka og hafði lært ungur, Ágúst var kvæntur Pálínu Eiríksdóttur, og eignuðust þau 9 börn. Ágúst var vinsæll dugnaðarmaður. Hann andaðist í Sjúkrahúsi Vestmannaeyja 1. des. 1969.
Runólfur Jóhannsson, Hilmisgötu 7
f. 4. október 1898 - d. 4. ágúst 1969
RUNÓLFUR var fæddur á Gamla-Hrauni við Eyrarbakka 4. október 1898, og þar ólst hann upp. Runólfur byrjaði 15 ára gamall að róa á áraskipi í Þorlákshöfn, hjá föður sínum, sem var þar formaður 39 vetrarvertíðir. Haustið 1919 kom Runólfur fyrst til Eyja til að læra skipasmíði hjá frænda sínum, Magnúsi Jónssyni frá Gamla-Hrauni, sem þá var hér yfirsmiður við nýsmíði nokkurra báta. Fyrsti báturinn, sem Runólfur vann að smíði á, var Faxi Ve 215, og á þeim báti reri hann sína fyrstu vertíð hér, með Guðmundi á Háeyri. Runólfur byrjaði formennsku árið 1927, á mb Skjaldbreið (nú mb Faxi), sem Gísli Magnússon hafði þá vertíð á leigu og gerði út á þorskanet. Síðan var Runólfur með eftirtalda báta: Ingólf Ve 216, Geir goða Ve 10, Erling Ve 295 og Blika Ve 143; lengst með Ingólf, sjö vertíðir. Um 1940 hætti Runólfur að stunda sjómennsku sem aðalstarf og réðst þá yfirsmiður í Skipasmiðastöð Vestmannaeyja. Vann hann þar um 10 ár og smíðaði marga báta, sem þóttu þá mjög glæsileg skip að öllum frágangi. Á þeim árum smíðaði hann sér lítinn trillubát, sem hann nefndi Svan, og á honum stundaði hann sumarróðra og úteyjaferðir, er tími vannst til. Runólfur var mikill hagleiksmaður og smíðaði mörg skipa- og bátalíkön, sem bera þess glöggt merki. Frá 1. jan. 1948 var Runólfur skipaður skipaeftirlitsmaður fyrir Vestmannaeyjar og hafði það starf til dánardægurs. Í því vandasama starfi ávann hann sér traust og virðingu, enda rækti hann starfið af festu, trúmennsku og verklegri reynslu sem skipasmiður og sjómaður. Runólfur lét slysavarnamál mjög til sín taka og sá t.d. um viðhald björgunarbátanna og skýla þeirra á Eiðinu og Skansinum í mörg ár. Bar það sem annað, er hann vann, snyrtimennsku hans vitni. Þá kom Runólfur mjög við sögu, er gúmmíbátarnir voru teknir í notkun, bæði í afskiptum Verðanda af málinu, áður en fyrstu bátarnir komu, og er hann leysti vandann um geymslu gúmmíbáta um borð í skipum. Það var þá talið aðalvandamálið og það jafnvel torleyst að geyma bátana óskemmda. Runólfur leysti það með smíði trékistu, sem hann endurbætti svo síðar vel og hugvitsamlega. Runólfur var einn af stofnendum Verðanda og starfaði mikið í því félagi. Hann var ritari félagsins í 12 ár og sat nokkur F.F.S.Í. þing af félagsins hálfu. Runólfur var gerður að heiðursfélaga Verðanda árið 1953. Hann var kvæntur Kristínu Skaptadóttur, og eignuðust þau 5 börn. E.G.
Magnús Jakobsson, Skuld f. 16. sept. 1903 - d. 7. febrúar 1970
MAGNÚS var fæddur 26. september 1903 að Breiðuhlíð í Mýrdal, sem nú er eyðibýli. Mjög ungur fluttist Magnús með foreldrum sínum til Víkurþorps, og þar ólst hann upp, hjá móður sinni, því að 6 ára gamall missti hann föður sinn, sem drukknaði í lendingu í Vík, árið 1909. Ungur byrjaði Magnús að róa út frá Vík, þegar fiskur var genginn á grunnmið, og vertíðina 1921 var Magnús háseti á skipi, sem hlekktist á í lendingu í Vík. Magnus bjargaðist, ásamt fleirum, en meðal þeirra, sem fórust, voru tveir bræður hans, Sæmundur og Kári. Þannig voru fyrstu kynni Magnúsar af sjónum, og þó varð hann honum ekki fráhverfur, því hann var sjómaður yfir 30 ár, þar af 25 ár hér í Eyjum. Magnús var vanafastur og trygglyndur maður, svo sérstætt var. Vertíðina 1928 réðst hann til Stefáns Björnssonar skipstjóra og konu hans, Margrérar, í Skuld. Frá því ári til dánardægurs átti hann sitt heimili í Skuld og var ætíð kenndur við það hús. Þá var Magnús heldur ekki að skipta um skipsrúm, því að á mb. Skallagrími VE 231 réri hann samfellt frá ársbyrjun 1928 til ársloka 1952, fyrst háseti, fljótlega og í mörg ár vélamaður og síðustu 10 árin formaður. Þegar Magnús hætti sjómennsku réðst hann á vélaverkstæði Þorsteins Steinssonar og hóf vélsmíðanám og aflaði sér meistararéttinda í þeirri iðn. Þar vann hann fram að dánardægri, sem bar að með slysi á vinnustað 7. febr. 1970. Magnús var góður drengur, sem öllum þótti gott að vera með á sjó og landi, fróður og skemmtilegur og góður hagyrðingur.
Vigfús Sigurðsson, Bakkastíg 3
f. 24. júlí 1893 - d. 25. febrúar 1970
HANN var fæddur á Seyðisfirði 24. júlí 1893 og flutti hingað til Eyja með foreldrum sínum og systkinum 14 ára gamall. Innan fermingaraldurs byrjaði Vigfús að róa með föður sínum á árabáti yfir sumartímann. Var róið með línu og handfæri og veiðisvæðið innanfjarðar og út undir Skálanesbjarg. Vertíðina 1914 byrjaði Vigfús að róa hér, á sexæringnum Gæfu, hjá Ólafi Ástgeirssyni og réri hjá honum 4 vertíðir. Þá réðst hann til frænda síns, Árna Finnbogasonar á m/b Helgu VE 180 og var með Árna þar til hann byrjaði formennsku með m/b Blíðu, sem var 6,35 tonn að stærð. Gekk Vigfúsi vel að fiska á Blíðu. Efrir þetta var Vigfús með efrirtalda báta: Gústav og Mars, en vertíðina 1925 fékk hann nýjan bát, sem var smíðaður í Noregi. Hann hét Gunnar Hámundarson og var 17 tonn að stærð. Átti Vigfús þriðjapart í bátnum og var formaður á honum 6 ár. Eftir það var hann eina vertíð formaður á m/b Snyg, sem var 26,55 tonn að stærð. Þá hætti hann á sjónum og vann að útgerð báts síns og fleiri störfum. Nokkur ár var Vigfús verkstjóri hjá Ísfélaginu, en síðustu æviárin var hann ráðsmaður á Sjúkrahúsi Vestmannaeyja. Vigfús var einn í hópi þeirra Vestmannaeyjaformanna, sem fyrstir fóru á bátum sínum til síldveiða með reknet við Norðurland. Vigfús var til orða og verka traustur og ábyggilegur maður. Hann var kvæntur Jónu Vilhjálmsdóttur og eignuðust þau tvær dætur. Vigfús varð bráðkvaddur að heimili sínu 25. febrúar 1970.
Valdimar Bjarnason frá Staðarhóli f. 17. marz 1894 - d. 23. feb. 1970
HANN var fæddur í Vatnsdal í Austur-Húnavatnssýslu 17. marz 1894 og var þriðji maður frá Bólu-Hjálmari. Ungur gerðist Valdimar sjómaður á Austfjörðum, og þar byrjaði hann sína formennsku með árabát. Valdimar kom til Vestmannaeyja 1914 og reri þá vertíð hjá Gísla Magnússyni á mb. Óskari, síðar varð hann háseti hjá Bernódusi Sigurðssyni á mb. Má, og hefur Valdimar eflaust mikið lært af þeim miklu formönnum. Valdimar byrjaði formennsku vertíðina 1919 á mb. Braga VE 165, sem var 9 tonn að stærð. Varð hann strax áberandi fiskimaður. Næstu vertíð, 1920, er Valdimar með nýsmíðaðan bát, Tjald VE 225, sem var mældur tæp 12 tonn að stærð. Vertíðina 1921 er Valdimar formaður á nýjum bát, Lagarfossi VE 234, sem var 12,54 tonn. Valdimar átti þriðjapart í bátnum og var formaður á honum 7 vertíðir. Á Lagarfossi varð Valdimar fiskikóngur Eyjanna tvær vertíðir, 1925 og 1927. Vertíðina 1928 varð Valdimar formaður á nýsmíðuðum báti, sem Gísli J. Johnsen átti. Var það Heimaey VE 7, 29 tonn að stærð með 90 hestafla Tuxham vél, tveggja strokka. Þessi bátur var raflýstur og með fyrstu loftskeytatækjum, sem sett voru í íslenzkan fiskibát. Valdimar var með Heimaey til vertíðarloka 1929, en flutti þá alfarinn til Reykjavíkur. Valdimar var hörkusjómaður. Hann andaðist á sjúkrahúsi í Reykjavík eftir stutta legu i febr. 1970. E. G.
Holberg Jónsson f. 17. nóv. 1913 - d. 16. jan. 1970
HANN var fæddur á Akranesi 17. nóv. 1913. Holberg fluttist með foreldrum sínum til Vestmannaeyja árið 1934. Fjórtán ára gamall byrjaði hann að róa með Jóni föður sínum, og eftir að þeir feðgar fluttu hingað til Eyja, var hann fyrstu árin háseti hjá honum. Jón, faðir hans, var hér mörg ár formaður á dragnótabátum og ágætur fiskimaður í það veiðarfæri. Um 1940 tók Holberg hið minna fiskiskipstjórapróf og var formaður á eftirtöldum bátum á dragnótaveiðum: Þristi, Verði, Erni, Stakkárfossi og Björgvin VE 271, sem hann átti þriðjapart í. Holberg var glöggur og góður fiskimaður í dragnót og var aldrei með annað veiðarfæri. Hann hætti sjómennsku 1952 og vann nokkur ár eftir það á netaverkstæði hér, en fluttist síðan alfarinn til Reykjavíkur með fjölskyldu sína. Hann var kvæntut Guðríði Magnúsdóttur, og eignuðust þau 3 börn. Holberg andaðist á Borgarspítalanum 16. janúar 1970.
Auðunn Oddsson frá Sólheimum
f. 24. sept. 1893 - d. 29. des. 1969
HANN var fæddur á Þykkvabæjarklaustri í Álftaveri 24. sept. 1893. Árið 1924 fluttist Auðunn búferlum til Eyja og réðst þá vertíð háseti á mb. Mínervu, sem var 19 tonn að stærð og þá einn af stærstu bátum í höfn. Auðunn byrjaði formennsku vertíðina 1927 á Enok VE 164, sem var 11,5 tonn að stærð. Eftir það var hann formaður á eftirtöldum bátum: Síðuhalli, Nonna, Þrasa, Valdimar og Guðrúnu. Á Síðuhalli fékk Auðunn á sig frægðarorð fyrir mikla sjómennsku. Hinn 12. febrúar 1929 gerði hér austan ofviðri. Síðuhallur var þá á línuveiðum skammt vestur af Einidrang. Er þeir höfðu dregið um þriðja hluta af línunni, bilaði vélin og varð óganghæf. En komið var kvöld og ekkert skip þeim til hjálpar sjáanlegt, en báturinn farinn að fá á sig áföll í veðurofsanum. Lét Auðunn útbúa klýfirbómuna sem drifakkeri með því að binda á hana línustampa, sem þá voru úr trétunnum, og línubelgi. Var sleftógið síðan bundið í hanafót um bómuna og báturinn látinn drífa fyrir því, þar til björgunarskipið Þór fann bátinn út af Selvogi næsta dag. Talið var, að þessar aðgerðir Auðuns hefðu orðið þeim 11 bjargar. Auðunn var kvæntur Steinunni Gestsdóttur, og eignuðust þau sex börn. Þau hjónin fluttu alfarin til Reykjavíkur árið 1944, en tveir synir þeirra, Bárður og Sigurjón, eru búsettir hér. Auðunn var mesti dugnaðar- og þrekmaður. Hann lézt að Hrafnistu 29. desember 1969.