„Heimaklettur“: Munur á milli breytinga
Fara í flakk
Fara í leit
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
{{Fjöll}} | {{Fjöll}} | ||
[[Mynd:Heimaklettur sv spm.jpg|thumb|left|250px|Heimaklettur séður frá suð-vestri.]] | [[Mynd:Heimaklettur sv spm.jpg|thumb|left|250px|Heimaklettur séður frá suð-vestri.]] | ||
'''Heimaklettur''' er hæsta fjall Vestmannaeyja, en það stendur á [[Heimaey]] og er | '''Heimaklettur''' er hæsta fjall Vestmannaeyja, en það stendur á [[Heimaey]] og er 283 m á hæð yfir sjávarmáli. Kletturinn er [[jarðfræði|móbergsstapi]] sem varð til við gos undir jökli seint á síðustu ísöld. Hann stendur sæbrattur upp úr sjónum, en efst eru grasi vaxnar brekkur á bólstrabergstoppi þar sem fé er haft á beit. | ||
Fjallgöngur hafa löngum verið stundaðar í Heimakletti. Oft hefur uppgangan verið erfið og hættuleg vegna brattra hlíða og bergs. En bót varð á því í kringum árið 2000. Þá var smíðaður stigi og settur upp þar sem erfiðasti hjallinn er. Ekki er það þó þrautalaust að komast á topp Heimakletts og þarf óvant fólk helst að vera í fylgd með einhverjum sem kann á aðstæður. Gangan upp á klettinn er mikið gaman og reynir vel á. Útsýnið er fagurt og frábært að sjá bæinn og eyjarnar frá þessum sjónarhóli. Á björtum degi sést vel upp á meginlandið, Eyjafjallajökull og Mýrdalsjökull | Fjallgöngur hafa löngum verið stundaðar í Heimakletti. Oft hefur uppgangan verið erfið og hættuleg vegna brattra hlíða og bergs. En bót varð á því í kringum árið 2000. Þá var smíðaður stigi og settur upp þar sem erfiðasti hjallinn er. Ekki er það þó þrautalaust að komast á topp Heimakletts og þarf óvant fólk helst að vera í fylgd með einhverjum sem kann á aðstæður. Gangan upp á klettinn er mikið gaman og reynir vel á. Útsýnið er fagurt og frábært að sjá bæinn og eyjarnar frá þessum sjónarhóli. Á björtum degi sést vel upp á meginlandið, Eyjafjallajökull og Mýrdalsjökull blasa við og sést langt upp á Suðurlandsundirlendið. | ||
[[Mynd:Jsþ 0632.jpg|thumb|250px|Heimaklettur]] | [[Mynd:Jsþ 0632.jpg|thumb|250px|Heimaklettur]] | ||
Þegar | Þegar sjávarfjöll leyfa er hægt að fara bæði framan (sunnan við) og bakvið (norðan við) Heimaklett. Aðstæður þurfa að vera góðar til að fara á bakvið Heimaklett en þá er upplifunin ennþá meiri. Fegurðin og háir klettarnir heilla hvern þann sem sér. | ||
Systraklettar Heimakletts heita [[Miðklettur]] og [[Ystiklettur]]. Ekki er | Systraklettar Heimakletts heita [[Miðklettur]] og [[Ystiklettur]]. Ekki er ráðlegt fólki að fara úr Heimakletti út í næstu kletta en það er þó hægt fyrir heimavana menn. Miðklettur og Ystiklettur eru heldur minni en Heimaklettur en saman mynda þeir órjúfanlega mynd sem hefur fest sig í hugum svo margra Eyjamanna og utanaðkomandi fólks. Í Ystakletti er stunduð [[lundi|lundaveiði]] á sumrin og er veiðikofi í honum. Lundaveiði er einnig stunduð í Heimakletti, sérstaklega á einum stað, við ''Steininn'' á Neðri-Kleifum. | ||
== Örnefni == | == Örnefni == | ||
'''Dufþekja''' [[Mynd:Duftek2.JPG|thumb|right|300px|Dufþekja í | '''Dufþekja''' [[Mynd:Duftek2.JPG|thumb|right|300px|Dufþekja í Heimakletti, séð af sjó]]norðan í Heimakletti er mikið [[fýll|fýlapláss]] og þar var áður mikil hvanna- og rótatekja. Hún er ákaflega flá og brött og var mönnum þar hrapgjarnt. Það var trú manna að 20 manns ættu að farast úr henni áður en yfir lyki eða jafnmargir og í Jökulsá á Sólheimasandi en þær áttu að „kallast á“ um manntapa. Fyrsta dauðsfallið í Dufþekju er sagt vera þegar þræll Hjörleifs, að nafni Dufþakur, hrapaði þar niður á flótta undan Ingólfi Arnarsyni. | ||
Í Kleifunum í Heimakletti er svokallaður [[Papakrossinn|Papakross]]. Hann er talinn sanna veru Papa í Vestmannaeyjum fyrir landnám. | Í Kleifunum í Heimakletti er svokallaður [[Papakrossinn|Papakross]]. Hann er talinn sanna veru Papa í Vestmannaeyjum fyrir landnám. | ||
'''Hörgaeyri''' er sandbanki sunnan í Heimakletti sem stendur út frá '''Stóru-löngu'''. Þegar | '''Hörgaeyri''' er sandbanki sunnan í Heimakletti sem stendur út frá '''Stóru-löngu'''. Þegar Gissur hvíti og Hjalti Skeggjason komu til Íslands frá Noregi árið 1000 að boða [[Kirkjumál|kristna trú]] höfðu þeir með sér efnivið og fyrirmæli frá Ólafi konungi Tryggvasyni um að reisa skyldi kirkju á fyrsta stað sem að þeir „''skytu bryggjum á land''“, en í Kristnisögu kemur fram að þeir hafi haft viðkomu í Dyrhólaey á leið sinni. Kirkjan var reist á Hörgaeyri, þar sem voru hörgar og blót stunduð áður. Kirkjan var svonefnd [[Stafkirkjan]], og var tileinkuð heilögum Klementi, verndardýrlingi sæfara og sjósóknara. | ||
:„''ok var lutað um hvárum megin vágsins standa skyldi, ok hlauzt fyrir norðan, þar váru áðr blót ok hörgar''“. | :„''ok var lutað um hvárum megin vágsins standa skyldi, ok hlauzt fyrir norðan, þar váru áðr blót ok hörgar''“. | ||
<div class="floatright" style="background: #e0e0e0; border: 1px solid #303030; padding: 7px;"> | <div class="floatright" style="background: #e0e0e0; border: 1px solid #303030; padding: 7px;"> | ||
Lína 42: | Lína 42: | ||
</div> | </div> | ||
'''Hákollar''' eru hæsti tindur Vestmannaeyja, í 283 metra hæð yfir sjávarmáli. | '''Hákollar''' eru hæsti tindur Vestmannaeyja, í 283 metra hæð yfir sjávarmáli. Þeir eru nyrst í Heimakletti, austan Dufþekju. Þar er mikil [[lundi|lundaveiði]] stunduð. Útsýni af Hákollum er stórkostlegt í góðu skyggni. Eyjafjallajökull, Hekla, Þríhyrningur og hinar blómlegu sveitir Landeyja, Fljótshlíðar og Eyjafjalla blasa við sjónum. Dyrhólaey má sjá í austri og í norðurátt má sjá Langjökul í góðu skyggni. Ingólfsfjall sést vel, og í vestri mótar fyrir Reykjanesfjallgarðinum svo og Eldey við sjóndeildarhring. | ||
== Upplýsingin == | == Upplýsingin == | ||
Árið 2003, í tilefni af 30 ára [[goslokahátíðin|goslokaafmælinu]] var byrjað að lýsa upp Heimaklett í skammdeginu með sterkum ljóskösturum. [[Friðbjörn Valtýsson]] stóð fyrir þessari uppljómun | Árið 2003, í tilefni af 30 ára [[goslokahátíðin|goslokaafmælinu]] var byrjað að lýsa upp Heimaklett í skammdeginu með sterkum ljóskösturum. [[Friðbjörn Valtýsson]] stóð fyrir þessari uppljómun klettsins, en mörg fyrirtæki og margir einstaklingar komu að verkefninu. Í framhaldi af lýsingunni tók áhugahópur sig saman og fékk meira fjármagn og fleiri ljóskastara, og var þá byrjað að lýsa upp '''Neðri Kleifar''' og upp í '''Hettu'''. | ||
[[Mynd:Heimaklettur sed fra klifi.jpg|thumb|left|300px|Heimaklettur séður ofan af Klifinu.]] | [[Mynd:Heimaklettur sed fra klifi.jpg|thumb|left|300px|Heimaklettur séður ofan af Klifinu.]] |