„Elliðaey“: Munur á milli breytinga

Lína 1:

[[Mynd:Elliðaey-kort.PNG|thumb|Gamalt kort af eynni]]

{{Eyjur}}[[Mynd:Elliðaey-kort.PNG|thumb|left|Gamalt kort af eynni]]

'''Elliðaey''' er þriðja stærsta eyja [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyja]], (stundum nefnd ''Ellirey''), og er 0,45km² að ~~[[flatarmál|~~flatarmáli]]. Eyjan er víðast sæbrött, lægri að austanverðu þar sem greitt er uppgöngu um Austurflá þar sem reipi hefur verið komið fyrir. Elliðaey er mjög grösug og þar var heyjað fyrrum og einnig hagaganga fyrir fé og jafnvel nautgripi. Gífurlega mikið varp er þar og fuglatekja. Eyjan er hæst að norðan, það er Hábarð (114 metrar yfir sjávarmáli). Á eyjunni eru tveir gjallgígar, Litli Bunki og Stóri Bunki. Talið er að eyjan hafi myndast í eldgosi sem hefur verið töluvert stærra en [[Surtsey]]jargosið, fyrir um 5-6 þúsund árum.

'''Elliðaey''' er þriðja stærsta eyja [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyja]], (stundum nefnd ''Ellirey''), og er 0,45km² að flatarmáli. Eyjan er víðast sæbrött, lægri að austanverðu þar sem greitt er uppgöngu um Austurflá þar sem reipi hefur verið komið fyrir. Elliðaey er mjög grösug og þar var heyjað fyrrum og einnig hagaganga fyrir fé og jafnvel nautgripi. Gífurlega mikið varp er þar og fuglatekja. Eyjan er hæst að norðan, það er Hábarð (114 metrar yfir sjávarmáli). Á eyjunni eru tveir gjallgígar, Litli Bunki og Stóri Bunki. Talið er að eyjan hafi myndast í eldgosi sem hefur verið töluvert stærra en [[Surtsey]]jargosið, fyrir um 5-6 þúsund árum.

Graslendi þekur alla eyjuna og hefur gríðarlegur fjöldi lunda grafið sér holur þar. Í eyjunni er fé beitt og lundaveiði er stunduð á sumrin.

~~Á eyjunni~~ er ~~stórt veiðihús í eigu Elliðaeyjarfélagsins, sem~~ að ~~stundar þar [[Lundi|Lundaveiði]] á sumrin og eggjatöku á vorin~~, en ~~húsið er gjarnan leigt út til annarra félagsstarfa. Húsið var byggt árið~~ [[~~1953~~]] ~~við rætur Hábarðs og hefur verið endurbættur mikið síðan~~.

Deildar meiningar eru um nafn eyjunnar en Elliðaeyjarnafnið dregur hún sennilega af skipi því að hún er lík stafnháu skipi. En sumir segja að nafnið ''Ellirey'' sé vegna þess að eyjan taki nafn sitt af tveimur hellum H-ellirey, en önnur eyja í Vestmannaeyjum dregur nafn sitt af hellum, [[Hellisey]].

~~Deildar meiningar eru um nafn eyjunnar en Elliðaeyjarnafnið dregur hún sennilega af skipi því að hún er lík stafnháu skipi. En sumir segja að nafnið~~ ''~~Ellirey~~'' sé ~~vegna þess~~ að eyjan ~~taki nafn sitt af tveimur hellum H-ellirey~~, ~~en önnur eyja~~ í ~~Vestmannaeyjum dregur nafn sitt af hellum~~, [[~~Hellisey~~]].

Í bókinni ''Örnefni í Vestmannaeyjum'' segir að Elliðaey sé „''[...] í tilliti til stærðar og frjósemi [[Heimaey]]junni næst. Hún liggur frá N. til S. og er breiðust að norðan, en mjóst að sunnan. Að vestan og norðan er eyjan afar há, og eru hamrarnir næstum þverhníptir. Þó eru hillur og bekkir hér og hvar í þeim, á hverjum rilla og [[svartfugl]] verpa.''“

Elliðaey er í náttúruminjaskrá því þar eru mjög miklar og sérstæðar sjófuglabyggðir.

Austan til í eyjunni er hún mjög lág, og þar er uppganga í lítilli vík, sem kölluð er '''Höfnin'''.

Elliðaey er í náttúruminjaskrá því þar eru mjög miklar og sérstæðar sjófuglabyggðir. [[Fýll]] og [[langvía]] verpa mikið í Elliðaey, auk lunda,

Á eyjunni er stórt veiðihús í eigu Elliðaeyjarfélagsins, sem að stundar þar [[Lundi|Lundaveiði]] á sumrin og eggjatöku á vorin, en húsið er gjarnan leigt út til annarra félagsstarfa. Húsið var byggt árið 1953 við rætur [[Hábarð]]s og hefur verið endurbættur mikið síðan.

== Höskuldur í Elliðaey ==

Lína 16:

Lína 20:

:''Þessi útburður gerði lundamönnum og sláttumönnum ónæði með væli sínu á nóttum, einkum þó þegar gekk á með illvirði. Þá heyrðist útburðarvælið frá hellinum langt að.''

:::Sögn Gísla Lárussonar í Stakkagerði

== Jarðeignir ==

Áður fyrr var eyjunum skipt upp milli jarða á Heimaey. Elliðaey gat borið 256 sauði, eða sextán kindur per jörð, þar sem að sextán jarðir höfðu aðgang að Elliðaey.

* [[Kornhóll]] (Garðurinn)

* [[Miðhús]]

* [[Gjábakki]] (2 býli)

* [[Presthús]] (2 býli)

* [[Oddstaðir]] (2 býli)

* [[Búastaðir]] (2 býli)

* [[Stóragerði]]

* [[Norðurgarður]] (2 býli)

* [[Steinsstaðir]]

* [[Þorlaugargerði]] (2 býli)

== Heimildir ==

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
-[[Mynd:Elliðaey-kort.PNG|thumb|Gamalt kort af eynni]]
+{{Eyjur}}[[Mynd:Elliðaey-kort.PNG|thumb|left|Gamalt kort af eynni]]
-'''Elliðaey''' er þriðja stærsta eyja [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyja]], (stundum nefnd ''Ellirey''), og er 0,45km² að [[flatarmál|flatarmáli]]. Eyjan er víðast sæbrött, lægri að austanverðu þar sem greitt er uppgöngu um Austurflá þar sem reipi hefur verið komið fyrir. Elliðaey er mjög grösug og þar var heyjað fyrrum og einnig hagaganga fyrir fé og jafnvel nautgripi. Gífurlega mikið varp er þar og fuglatekja. Eyjan er hæst að norðan, það er Hábarð (114 metrar yfir sjávarmáli). Á eyjunni eru tveir gjallgígar, Litli Bunki og Stóri Bunki. Talið er að eyjan hafi myndast í eldgosi sem hefur verið töluvert stærra en [[Surtsey]]jargosið, fyrir um 5-6 þúsund árum.
+'''Elliðaey''' er þriðja stærsta eyja [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyja]], (stundum nefnd ''Ellirey''), og er 0,45km² að flatarmáli. Eyjan er víðast sæbrött, lægri að austanverðu þar sem greitt er uppgöngu um Austurflá þar sem reipi hefur verið komið fyrir. Elliðaey er mjög grösug og þar var heyjað fyrrum og einnig hagaganga fyrir fé og jafnvel nautgripi. Gífurlega mikið varp er þar og fuglatekja. Eyjan er hæst að norðan, það er Hábarð (114 metrar yfir sjávarmáli). Á eyjunni eru tveir gjallgígar, Litli Bunki og Stóri Bunki. Talið er að eyjan hafi myndast í eldgosi sem hefur verið töluvert stærra en [[Surtsey]]jargosið, fyrir um 5-6 þúsund árum.
 Graslendi þekur alla eyjuna og hefur gríðarlegur fjöldi lunda grafið sér holur þar. Í eyjunni er fé beitt og lundaveiði er stunduð á sumrin.
-Á eyjunni er stórt veiðihús í eigu Elliðaeyjarfélagsins, sem að stundar þar [[Lundi|Lundaveiði]] á sumrin og eggjatöku á vorin, en húsið er gjarnan leigt út til annarra félagsstarfa. Húsið var byggt árið [[1953]] við rætur Hábarðs og hefur verið endurbættur mikið síðan.
+Deildar meiningar eru um nafn eyjunnar en Elliðaeyjarnafnið dregur hún sennilega af skipi því að hún er lík stafnháu skipi. En sumir segja að nafnið ''Ellirey'' sé vegna þess að eyjan taki nafn sitt af tveimur hellum H-ellirey, en önnur eyja í Vestmannaeyjum dregur nafn sitt af hellum, [[Hellisey]].
-Deildar meiningar eru um nafn eyjunnar en Elliðaeyjarnafnið dregur hún sennilega af skipi því að hún er lík stafnháu skipi. En sumir segja að nafnið ''Ellirey'' sé vegna þess að eyjan taki nafn sitt af tveimur hellum H-ellirey, en önnur eyja í Vestmannaeyjum dregur nafn sitt af hellum, [[Hellisey]].
+Í bókinni ''Örnefni í Vestmannaeyjum'' segir að Elliðaey sé „''[...] í tilliti til stærðar og frjósemi [[Heimaey]]junni næst. Hún liggur frá N. til S. og er breiðust að norðan, en mjóst að sunnan. Að vestan og norðan er eyjan afar há, og eru hamrarnir næstum þverhníptir. Þó eru hillur og bekkir hér og hvar í þeim, á hverjum rilla og [[svartfugl]] verpa.''“
-Elliðaey er í náttúruminjaskrá því þar eru mjög miklar og sérstæðar sjófuglabyggðir.
+Austan til í eyjunni er hún mjög lág, og þar er uppganga í lítilli vík, sem kölluð er '''Höfnin'''.
+Elliðaey er í náttúruminjaskrá því þar eru mjög miklar og sérstæðar sjófuglabyggðir. [[Fýll]] og [[langvía]] verpa mikið í Elliðaey, auk lunda,
+Á eyjunni er stórt veiðihús í eigu Elliðaeyjarfélagsins, sem að stundar þar [[Lundi|Lundaveiði]] á sumrin og eggjatöku á vorin, en húsið er gjarnan leigt út til annarra félagsstarfa. Húsið var byggt árið 1953 við rætur [[Hábarð]]s og hefur verið endurbættur mikið síðan.
 == Höskuldur í Elliðaey ==
@@ Lína 16: / Lína 20: @@
 :''Þessi útburður gerði lundamönnum og sláttumönnum ónæði með væli sínu á nóttum, einkum þó þegar gekk á með illvirði. Þá heyrðist útburðarvælið frá hellinum langt að.''
 :::Sögn Gísla Lárussonar í Stakkagerði
+== Jarðeignir ==
+Áður fyrr var eyjunum skipt upp milli jarða á Heimaey. Elliðaey gat borið 256 sauði, eða sextán kindur per jörð, þar sem að sextán jarðir höfðu aðgang að Elliðaey.
+* [[Kornhóll]] (Garðurinn)
+* [[Miðhús]]
+* [[Gjábakki]] (2 býli)
+* [[Presthús]] (2 býli)
+* [[Oddstaðir]] (2 býli)
+* [[Búastaðir]] (2 býli)
+* [[Stóragerði]]
+* [[Norðurgarður]] (2 býli)
+* [[Steinsstaðir]]
+* [[Þorlaugargerði]] (2 býli)
 == Heimildir ==

„Elliðaey“: Munur á milli breytinga

Leiðsagnarval