„Þjóðhátíðin“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 20: Lína 20:
=== Eftir gos ===
=== Eftir gos ===
Eftir [[Heimaeyjargosið]] 1973 var mikill vikur og gjall í Herjólfsdal, sem gerði dalinn óvænlegan til hátíðarhalda. Sökum þess að hreinsunaraðgerðir bæjarins beindust fyrst og fremst að íbúðarsvæðum sat Herjólfsdalur á hakanum um þónokkra stund, en hann var ekki hreinsaður almennilega fyrr en 1976. Ákveðið var sökum þess að flytja hátíðarhöld Þjóðhátíðar suður á [[Breiðabakki|Breiðabakka]] í nokkur ár.
Eftir [[Heimaeyjargosið]] 1973 var mikill vikur og gjall í Herjólfsdal, sem gerði dalinn óvænlegan til hátíðarhalda. Sökum þess að hreinsunaraðgerðir bæjarins beindust fyrst og fremst að íbúðarsvæðum sat Herjólfsdalur á hakanum um þónokkra stund, en hann var ekki hreinsaður almennilega fyrr en 1976. Ákveðið var sökum þess að flytja hátíðarhöld Þjóðhátíðar suður á [[Breiðabakki|Breiðabakka]] í nokkur ár.
Þjóðhátíðin 1973 var eingöngu eitt kvöld. Á Breiðabakka var útbúið lítið svið og danspallur. Smávægilegur varðeldur var reistur og þeir sem voru í Vestmannaeyjum — nánast eingöngu fólk sem tók þátt í hreinsunarstörfunum.
Árið 1976 var Herjólfsdalur hreinsaður og tyrfður, sem var mjög mikið verk sökum þess hversu mikið svæði var um að ræða. Næsta ár, 1977, héldu Týrarar fyrstu Þjóðhátíðina í Herjólfsdal eftir gosið.


=== Sameining Þórs og Týs ===
=== Sameining Þórs og Týs ===
Fram til ársins 1996 skiptust íþróttafélögin [[Íþróttafélagið Þór|Þór]] og [[Knattspyrnufélagið Týr|Týr]] á að halda Þjóðhátíðina. Við sameiningu félaganna varð til meiri samstaða um árangur, og það besta var tekið frá hefðum hvors félagsins um sig, til dæmis voru bæði félögin vön því að reisa brú yfir tjörnina. Brú Þórs var beinni, hærri og ögn breiðari, en brú Týs var lægri og hafði stóran pall á brúnni miðri þar sem að fólk mæti sér oft mót. Týsbrúin þótti að mörgu betri, og töluvert rómantískari fundarstaður, þannig að hún hefur verið notuð síðan að sameiningin varð.
Einnig margelfdist við þetta flugeldasýningin, tónleikahaldið og allir aðrir þættir hátíðarhaldanna, þar sem að um sameiginlegt átak var að ræða. Þó hafa heyrst neikvæðnisraddir á þá leið að sá samkeppnisandi sem ríkti á tíð Þórs og Týs hafi að engu orðið, og Þjóðhátíðin því að einhverju staðnað.
=== Veðurfar ===
Meðalhiti á [[Stórhöfði|Stórhöfða]] yfir daga Þjóðhátíðar á árunum 1974 til 1991 var 9.9°C (9.8°C á föstudeginum, 10.4°C á laugardeginum og 9.7°C á sunnudeginum). Meðalhiti í Herjólfsdal getur hæglega verið 3°C hærra en á Stórhöfða. Vindhraðinn í dalnum er líklega enn minni en á Stórhöfða, allt niður að 50% af vindstyrknum, en hann var 15,3 hnútar (7,87 m/s) þar. Meðalvindur var mestur árið 1976, um 25,4 hnútar (um 13 m/s). Þá var Þjóðhátíð haldin á Breiðabakka. Þó var oft ...


== Siðir ==
== Siðir ==
Mest áberandi siðurinn, þegar að litið er yfir dalinn, er sá siður að raða upp hvítum hústjöldum í götur. Á fyrstu Þjóðhátíðunum var hústjöldunum ekki raðað upp eftir neinu sérstöku skipulagi, þó svo að tjaldformið virðist hafa haldið sér frá upphafi.
Mest áberandi siðurinn, þegar að litið er yfir dalinn, er sá siður að raða upp hvítum hústjöldum í götur. Á fyrstu Þjóðhátíðunum var hústjöldunum ekki raðað upp eftir neinu sérstöku skipulagi, þó svo að tjaldformið virðist hafa haldið sér frá upphafi.


Árið 1929 er fyrst getið um brennu á Fjósakletti.  
Árið 1929 er fyrst getið um brennu á Fjósakletti, en varðeldar hafa tíðkast í smærri stíl nokkru fyrr.


Þegar árið 1903 eru nefndir flugeldar. Bjargsig er fyrst nefnt á 17. júníhátíðinni 1911 en um 1920 er talað um bjargsig í Dalsfjalli eins og fastan sið á þjóðhátíð og hefur verið svo síðan.
Þegar árið 1903 eru nefndir flugeldar. Bjargsig er fyrst nefnt á 17. júníhátíðinni 1911 en um 1920 er talað um bjargsig í Dalsfjalli eins og fastan sið á þjóðhátíð og hefur verið svo síðan.


=== Göturnar ===
Hefð er fyrir því, eins og áður segir, að raða hústjöldunum upp í götur, og hefur hver gata hlotið nafn, sem hefur haldist með nánast engum breytingum í gegnum árin.
* '''Sjómannasund'''
* '''Formannabraut'''
* '''Ástarbraut'''
* '''Skvísusund'''
* '''Veltusund'''
* '''Þórsgata'''
* '''Týsgata'''
* '''ÍBV gata'''


== Þjóðhátíðarlagið ==
== Þjóðhátíðarlagið ==
Lína 92: Lína 112:
* '''Þjóðhátíðarblað Vestmannaeyja''', ýmsir árgangar milli 1962-2002, þá sérstaklega:
* '''Þjóðhátíðarblað Vestmannaeyja''', ýmsir árgangar milli 1962-2002, þá sérstaklega:
** ''Þjóðhátíðin í Herjólfsdal frá fornu fari'', Þjóðhátíðarblaðið 2002.
** ''Þjóðhátíðin í Herjólfsdal frá fornu fari'', Þjóðhátíðarblaðið 2002.
** ''Veður á Þjóðhátíð í Eyjum 1974-1991'', e. Trausta Jónsson veðurfræðing, Þjóðhátíðarblaðið 1992.
* '''Þjóðólfur''', 26. árgangur, bls. 196. [http://www.timarit.is/?issueID%3D314499&pageSelected%3D5&lang%3D0]
* '''Þjóðólfur''', 26. árgangur, bls. 196. [http://www.timarit.is/?issueID%3D314499&pageSelected%3D5&lang%3D0]
}}
}}
1.449

breytingar

Leiðsagnarval