„Blik 1980/Ágrip af sögu landbúnaðar í Vestmannaeyjum, VI. hluti“: Munur á milli breytinga

Blik 1980/Ágrip af sögu landbúnaðar í Vestmannaeyjum, VI. hluti (skoða efni)

Útgáfa síðunnar 2. ágúst 2007 kl. 11:51

6.716 bætum bætt við , 2. ágúst 2007

ekkert breytingarágrip

MyndræntWiki-texti

Johanna

1.876

breytingar

@@ Lína 79: / Lína 79: @@
 .964,0      60.172     11.609        847,5
+Þá skulum við einnig íhuga nánar jarðræktarskýrslurnar með hliðsjón af þeim erfiðleikum, sem því var samfara að brjóta og rækta mikið land á Heimaey. Við rennum augum yfir grjótnámsdálkinn. Hann segir sína sögu. Það var sé ekkert smáræði, sem Eyjamenn urðu að rífa upp af grjóti og fjarlægja úr jarðræktarspildum sínum, áður en plæging og herfing gæti átt sér þar stað. Þó kemur ekki fram skýrslunni nema nokkur hluti þessa grjóts. Orsökin er sú, að samkvæmt jarðræktarlögunum frá 1923 voru 50 rúmmetrar af grjóti hámark þess, sem grjótruðningsmaðurinn gat fengið styrk út á eða laun fyrir frá hinu opinbera, ríkissjóði. Margir jarðræktarmenn í Eyjum rifu þá upp mun meira grjót, já, tvöfalt meira, og fjarlægðu það úr jarðræktarspildum sínum.
+Á árunum 1929 - 1936 var árlega unnið að byggingu Básaskersbryggjunnar í Eyjum. Á sínum tíma var bryggjan sú einhvert stærsta hafnarmannvirki á öllu landinu. Þar þurfti mikið af grjóti til uppfyllingar. Margir jarðræktarmenn
+byggðarlagsins seldu þá Hafnarsjóði Vestmannaeyja drjúgan skerf af grjóti úr ræktunarspildum sínum til uppfyllingar. Þannig tókst Eyjamönnum eins og svo oft fyrr og síðar „að slá tvær flugur í einu höggi.“
+Segja má með sanni, að jarðræktarmennirnir í Vestmannaeyjum á„jarðræktaröldinni“ þar hafi verið úr öllum stéttum byggðarlagsins. þeir voru bændur, verkamenn, sjómenn, útgerðarmenn, læknar(héraðslæknir, sjúkrahússlæknir,tannlæknir), kaupmenn, bifreiðastjórar, forstjórar, bankastjórinn,sem bæjarfógetinn, prestar, bakarameistari og skólastjórar. Frumbækur þær, sem trúnaðarmenn búnaðarsamtakanna færðu yfir unnar jarðabætur, sanna okkur það, að hér er rétt frá greint. - Rétt er að geta þess, að ein kona var áberandi atorkusöm í ræktunarframkvæmdunum. Það var frú Guðrún Runólfsdóttir húsfreyja á Sveinsstöðum við Njarðarstíg. Þá skal þess getið, að kaupstaðurinn sjálfur hóf ræktunarframkvæmdir árið 1934. Þær framkvæmdir komu honum til mjög mikilla hagsbóta, þegar hann tók að reka kúabú sitt í Dölum 1944.
+Til lofs og dýrðar dugnaði einstaklinganna í ræktunarframkvæmdum Eyjamanna á árunum 1926 - 1947 vil ég láta fljóta hér með eilítið yfirlit yfirn jarðræktarframkvæmdir þriggja einstaklinga á þessum árum.
+'''Þorbjörn Guðjónsson, bóndi á Kirkjubæ:''' <br>
+Nýrækt, sáðsléttur ....... ..74,131 ferm. <br>
+Matjurtagarðar ..............15,225 ferm. <br>
+Áburðarhús ..................... 83,11 rúmm. <br>
+Girðingar ....................1,332 metrar <br>
+Grjótnám ...................... 405 rúmm. <br>
+Þurrheyshlöður .............. 1,044 rúmm. <br>
+Safnþrær ....................... 14,5 rúmm. <br>
+Votheyshlöður ...................36,6 rúmm. <br>
+'''Páll Oddgeirsson,kaupm. og börn:''' <br>
+Girðingar ..................... 935 metrar <br>
+Grjótnám .......................475 rúmm. <br>
+Þurrheyshlöður .................883 rúmm. <br>
+Votheyshlöður ................. 133,6 rúmm. <br>
+Safnþrær ....................... 76,5 rúmm. <br>
+'''Helgi Benediktsson, kaupm:'''
+Nýrækt ...................... 73,888 ferm. <br>
+Matjurtagarðar ................. 850 ferm. <br>
+Áburðarhús ..................... 133 rúmm. <br>
+Girðingar ...................... 935 metrar. <br>
+Grjótnám ........................475 rúmm. <br>
+Þurrheyshlöður ..................883 rúmm. <br>
+Votheyshlöður ................. 133,6 rúmm. <br>
+Safnþrær ....................... 76,5 rúmm. <br>
+==Skrá yfir framkvæmdir jaróræktarmanna í Vestmannaeyjum á árunum 1949 - 1967.==
+(Heimild: Skrifstofa Búnaðarfélags Íslands):
+     Nýrækt  Matjurta-  túna-    Grjót-  votheys  áburðar-  gaddavírs- þurrheys-
+             garðar     sléttur  nám     hlöður   hús og    vírnetsg.   hlöður
+                                                  safnþrær
+Ár    Ferm.   Ferm.      Ferm.    Rúmm.   Rúmm.    Rúmm.    Lengdarm.    Rúmm.
+   9800    5800
+  70900   10700                  90    55,0      11,0                360,0
+  61700     900       9400       50   268,0      18,0
+  50900    7500       7800      150    18,0
+  64800    5600       1800      150    75,0
+  64900    2200                 205    13,0                          936,0
+   2900                          30    15,0                 360
+   54700                                                    1150
+  19300   19700                        10,0                 2655      324,0
+   6900                          25    131,0     60,0                 392,0
+          10100                                  11,0
+   8400    4700                                               170
+  11000    7500                        324,0                  300
+  29500    5400                                              2115
+  21300     500                 50                            431
+  3800     5200                                               364
+  18000
+alls: 480800   85800     19000      750    909,0     100,0       7545     2012,0
+Það er ekki ófróðlegt að íhuga eilítið jarðræktarskýrslurnar, sem hér eru birtar með tilliti til áranna, þegar jarðræktarframkvæmdirnar eru gjörðar og minnast svo á sama tíma sveiflanna í þjóðfélaginu okkar í heild og þá ekki síður í bæjarfélaginu í Vestmannaeyjum.
+Þegar fjárkreppan mikla steðjaði að og varaði öll árin 1930 - 1939, fór tún- og garðræktin mjög í vöxt. Atvinnu- og peningaleysið þrengdi mjög að heimilunum. Þá var kúamjólkin og garðávextirnir ómetanlegur fengur. Hverju því heimili, sem átti þess kost að neyta þessara heimafenginna lífsgæða í nægilega ríkum mæli, var borgið. Þá var það svo að segja lífsskilyrði hverri fjölskyldu í Vestmannaeyjum að rækta jörðina og framleiða sjálf hollustu fæðuna, enda smátt um peninga hjá hverjum einum til þess að kaupa fyrir nauðsynjarnar. (Sjá árin 1929 - 1938)
+Svo hófst styrjöldin mikla árið 1939. Fiskverð fór þá hækkandi ár frá ári. Sjávarútvegurinn tók að blómstra á ný. Atvinna verður meiri en nokkru sinni fyrr í útvegsbænum mikla. Þá er það ekki orðið sérlega arðbært lengur að „púla upp á kúgras“, svo að öll ræktun dregst saman og mjólkurframleiðsla sömuleiðis, þegar fram líða stundir, svo að horfði til vandræða. Mjólkurverðið fékkst heldur ekki
+hækkað að sama skapi og tekjur almennings hækkuðu.
+{{Blik}}

„Blik 1980/Ágrip af sögu landbúnaðar í Vestmannaeyjum, VI. hluti“: Munur á milli breytinga

Blik 1980/Ágrip af sögu landbúnaðar í Vestmannaeyjum, VI. hluti (skoða efni)

Útgáfa síðunnar 2. ágúst 2007 kl. 11:51

Leiðsagnarval