„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1987/Skemmtiferð starfsfólks“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
<big><center>[[Hraðfrystistöð Vestmannaeyja]]</center></big><br>
<big><center>[[Hraðfrystistöð Vestmannaeyja]]</center></big><br>
<big><big><center>'''Skemmtiferð starfsfólks'''</center></big></big><br>
<big><big><center>'''Skemmtiferð starfsfólks'''</center><br>


<big><center>um Suðurlandsundirlendi í 14. viku sumars 1940</center></big><br>
<big><center>um Suðurlandsundirlendi í 14. viku sumars 1940</center></big><br>
Lína 22: Lína 22:
Á meðan sumir störfuðu við kaffi og „meðlæti“, sýsluðu hinir við snyrtingu frammi á árbakkanum. Karlmenn rökuðu sig, en konur kembdu hár sitt, undu það upp, bylgjuðu og lögðu á allan máta, með sinni eitt þúsund og einni aðferð, því að aldrei má ein Evan vera annari lík.<br>
Á meðan sumir störfuðu við kaffi og „meðlæti“, sýsluðu hinir við snyrtingu frammi á árbakkanum. Karlmenn rökuðu sig, en konur kembdu hár sitt, undu það upp, bylgjuðu og lögðu á allan máta, með sinni eitt þúsund og einni aðferð, því að aldrei má ein Evan vera annari lík.<br>
Er helmingurinn af ánni var kominn á kaffikönnuna og kaffið allt uppdrukkið og brauð og smjör að sama skapi, svo að hver hafði fengið nægju sína, var boðað til farar að fossinum. Margir fagrir fossar eru á landi hér, en Skógafoss á sér fáa líka. Hann er talinn einn fegursti og tignarlegasti foss landsins. Rammefldur kraftur býr í fossinum og hrífandi fegurð í litum — dásamlegt, tröllaukið, stórkostlegt — eru lýsingarorðin, er hljóma í grennd við fossinn. Það er haldið áfram upp með fossinum að austanverðu og upp á hamrabrúnina, þaðan sem hann steypist niður í hylinn. Úðinn frá fossinum er eins og þétt regn og hávaðinn ætlaði allt um koll að keyra. Einn ferðalanganna, sem alinn var upp á næsta bæ við fossinn sagði frá Þrasa bónda í Skógum og gullkistu hans, sem fólgin er í fosshylnum. Einni konunni varð að orði, við frásögnina um kistu Þrasa, að hún óskaði þess, að gullkista Þrasa mætti falla Hraðfrystistöðinni í skaut og aukast þar og margfaldast til góðs og blessunar starfsfólki og eiganda stöðvarinnar.
Er helmingurinn af ánni var kominn á kaffikönnuna og kaffið allt uppdrukkið og brauð og smjör að sama skapi, svo að hver hafði fengið nægju sína, var boðað til farar að fossinum. Margir fagrir fossar eru á landi hér, en Skógafoss á sér fáa líka. Hann er talinn einn fegursti og tignarlegasti foss landsins. Rammefldur kraftur býr í fossinum og hrífandi fegurð í litum — dásamlegt, tröllaukið, stórkostlegt — eru lýsingarorðin, er hljóma í grennd við fossinn. Það er haldið áfram upp með fossinum að austanverðu og upp á hamrabrúnina, þaðan sem hann steypist niður í hylinn. Úðinn frá fossinum er eins og þétt regn og hávaðinn ætlaði allt um koll að keyra. Einn ferðalanganna, sem alinn var upp á næsta bæ við fossinn sagði frá Þrasa bónda í Skógum og gullkistu hans, sem fólgin er í fosshylnum. Einni konunni varð að orði, við frásögnina um kistu Þrasa, að hún óskaði þess, að gullkista Þrasa mætti falla Hraðfrystistöðinni í skaut og aukast þar og margfaldast til góðs og blessunar starfsfólki og eiganda stöðvarinnar.
[[Mynd:Í sól og sumarblæ á siglingu austur í Flóa SDBL. 1987.jpg|thumb|Í sól og sumarblæ á siglingu austur í Flóa.]]
[[Mynd:Í sól og sumarblæ á siglingu austur í Flóa SDBL. 1987.jpg|thumb|Í sól og sumarblæ á siglingu austur í Flóa.|miðja]]
<br>
<br>
Skammt eitt fyrir ofan fossbrúnina er klettahólmi í ánni og er hann fagur mjög; þar er blómskríið mikið og skógargróður. Er gengið var til tjaldanna á ný, heyrðist einhver mæla lágt fyrir munni sér: „Það vildi ég, að litli skógi skrýddi hólminn væri kominn heim í Eyjar, svo að við gætum notið hans í næði, þegar við förum dásamlegu, litlu skemmtiferðirnar okkar“. Brátt var farið að sinna búskapnum og byrjað að ráðgast um það, hvernig matreitt skyldi og var mikið rætt um þetta í tjöldunum, en 16 nýslátraðir dilkar lágu í forðabúrinu og biðu þess eins að verða etnar upp. Eftir margar og misjafnar umræður tók ráðskonan venjulega af skarið og ákvað að byrja nú að matreiða — og matreiða mikið, því af nógu var að taka.<br>
Skammt eitt fyrir ofan fossbrúnina er klettahólmi í ánni og er hann fagur mjög; þar er blómskríið mikið og skógargróður. Er gengið var til tjaldanna á ný, heyrðist einhver mæla lágt fyrir munni sér: „Það vildi ég, að litli skógi skrýddi hólminn væri kominn heim í Eyjar, svo að við gætum notið hans í næði, þegar við förum dásamlegu, litlu skemmtiferðirnar okkar“. Brátt var farið að sinna búskapnum og byrjað að ráðgast um það, hvernig matreitt skyldi og var mikið rætt um þetta í tjöldunum, en 16 nýslátraðir dilkar lágu í forðabúrinu og biðu þess eins að verða etnar upp. Eftir margar og misjafnar umræður tók ráðskonan venjulega af skarið og ákvað að byrja nú að matreiða — og matreiða mikið, því af nógu var að taka.<br>
Lína 28: Lína 28:
Gekk förin vel niður, svo og allt ferðalagið til baka yfir árkvíslina og eftir gili einu fögru og tilkomumiklu og dvaldist mönnum þar um sinn. Förin á jökul var öll hin besta og ævintýraríkasta.<br>
Gekk förin vel niður, svo og allt ferðalagið til baka yfir árkvíslina og eftir gili einu fögru og tilkomumiklu og dvaldist mönnum þar um sinn. Förin á jökul var öll hin besta og ævintýraríkasta.<br>
Á meðan aðrir ganga á köldum klaka, halda hinir í heitu laugina við Seljavelli og taka með sér nesti og sundföt í tjöldunum. Laugin stendur í gili, en í gilbotni beljar jökulá. Er þarna hrjóstrugt mjög, berir klettar og klungur, en jökull hið efra. Að lauginni er einstigi rutt utan í klettahlíðinni, en sjálf er laugin steinsteypt á þrjá vegu, en móðir Ísafold hefir lagt til eina hliðina og er það hamraveggur. Í laugina er leitt vatn úr iðrum jarðar og er fullheitt í lauginni oft á tíðum. Mikið verk hafa áhugamenn fyrir heilbrigði og líkamsmennt unnið þarna. Er laugin og vegurinn að henni, leiðslur og skýli, gott dæmi þess, að þegar viljann ekki vantar, þá vinnst verkið. Margt manna var þarna hvaðanæfa úr sveitinni og glatt á hjalla og skemmti harmonikkuleikarinn með leik sínum. Var þarna synt, kafað og kaffært og kæti og fjör hið mesta, en brauð og mjólk eins og hver vildi hafa og var slíkt rétt sundfólkinu ofan í laugina. Þarna var svo dvalið fram á kvöld og skemmtu menn sér hið besta, en það er af jökulförunum að segja, að þeir komust flestir í laugina um kvöldið og gátu endurnærst í heitu, blátæru brennisteinsvatninu, eftir göngu um kletta og klungur, og tekið svo jökulkalt bað á eftir, ýmist í ánni eða undir „sturtu“.
Á meðan aðrir ganga á köldum klaka, halda hinir í heitu laugina við Seljavelli og taka með sér nesti og sundföt í tjöldunum. Laugin stendur í gili, en í gilbotni beljar jökulá. Er þarna hrjóstrugt mjög, berir klettar og klungur, en jökull hið efra. Að lauginni er einstigi rutt utan í klettahlíðinni, en sjálf er laugin steinsteypt á þrjá vegu, en móðir Ísafold hefir lagt til eina hliðina og er það hamraveggur. Í laugina er leitt vatn úr iðrum jarðar og er fullheitt í lauginni oft á tíðum. Mikið verk hafa áhugamenn fyrir heilbrigði og líkamsmennt unnið þarna. Er laugin og vegurinn að henni, leiðslur og skýli, gott dæmi þess, að þegar viljann ekki vantar, þá vinnst verkið. Margt manna var þarna hvaðanæfa úr sveitinni og glatt á hjalla og skemmti harmonikkuleikarinn með leik sínum. Var þarna synt, kafað og kaffært og kæti og fjör hið mesta, en brauð og mjólk eins og hver vildi hafa og var slíkt rétt sundfólkinu ofan í laugina. Þarna var svo dvalið fram á kvöld og skemmtu menn sér hið besta, en það er af jökulförunum að segja, að þeir komust flestir í laugina um kvöldið og gátu endurnærst í heitu, blátæru brennisteinsvatninu, eftir göngu um kletta og klungur, og tekið svo jökulkalt bað á eftir, ýmist í ánni eða undir „sturtu“.
[[Mynd:Nikkuna þenur Svala Guðmundsdóttir SDBL. 1987.jpg|thumb|316x316dp|Nikkuna þenur Svala Guðmundsdóttir, systir Kalla á Hafliða.]]
[[Mynd:Nikkuna þenur Svala Guðmundsdóttir SDBL. 1987.jpg|thumb|316x316dp|Nikkuna þenur Svala Guðmundsdóttir, systir Kalla á Hafliða.|miðja]]
Á mánudagsmorguninn var þungt yfir og þokusúld og hafði rignt nokkuð um nóttina. Það var létt yfir skapinu þótt þungt væri í lofti. Stelpurnar skutust milli tjaldanna með sífelldu skrafi og ráðagerðum; það átti áreiðanlega eitthvað að ske. Og viti menn, þær fóru allt í einu að verða svo skolli ástleitnar og vildu endilega kyssa Pétur og Pál. Jú, þeir höfðu svo sem ekki mikið á móti því að fá einn koss eða tvo. En svo
Á mánudagsmorguninn var þungt yfir og þokusúld og hafði rignt nokkuð um nóttina. Það var létt yfir skapinu þótt þungt væri í lofti. Stelpurnar skutust milli tjaldanna með sífelldu skrafi og ráðagerðum; það átti áreiðanlega eitthvað að ske. Og viti menn, þær fóru allt í einu að verða svo skolli ástleitnar og vildu endilega kyssa Pétur og Pál. Jú, þeir höfðu svo sem ekki mikið á móti því að fá einn koss eða tvo. En svo
brá þeim heldur en ekki í brún þegar þeir mættust, Pétur og Páll og sáu að annar var með hárauðar varir langt út á kinn, en hinir upp á enni. Og svo var hlegið og reynt að ná litnum af og svo leið dagurinn með allskonar glettni og gamni.<br>
brá þeim heldur en ekki í brún þegar þeir mættust, Pétur og Páll og sáu að annar var með hárauðar varir langt út á kinn, en hinir upp á enni. Og svo var hlegið og reynt að ná litnum af og svo leið dagurinn með allskonar glettni og gamni.<br>
Það hafði verið ætlunin að taka upp tjöld þennan morgun og flytja út að Seljalandsfossi, en sakir regns var það erfitt og var því ákveðið að fara hvergi. Voru fengin umráð yfir samkomuhúsinu Dagsbrún og efnt þar til skemmtunar, og brá til betra veðurs síðla dags og varð bjart og milt. Skemmtunin hófst kl. 6, var í upphafi góð, seinna betri og enn síðar albest, eða eins og fólk sagði, sú albesta skemmtun, er það hafði nokkurntíma verið á — sungið á ný og spilað og ruggað í rökkrinu. Margir dönsuðu meðan fæturnir entust og þegar þeir ekki gátu meira, þá sátu þeir bara, rugguðu og sungu. En fyrir utan stóðu nokkrir sveitapiltar, með gæðinga sína og buðu stúlkunum á hestbak, þegar þær ráku út höfuðið til þess aðeins að kæla sig og fá ferskt loft. Kl. 2 hætti þessi skemmtun loks eftir 8 stunda stanslaust fjör, syngjandi, spilandi, dansandi, ruggandi, sú albesta skemmtun sem verið gat. Og í bílum ók fólkið glatt og ánægt að endaðri skemmtun, austur til tjaldborgarinnar, er nú var ljósum skrýdd eins og álfaborg í húmi hinnar friðsælu nætur, mitt í einni af hinum fegurstu sveitum þessa lands. Margir þurftu að fá sér hressingu, mjólk eða kaffi, eftir öll æslin og dansinn og var því æði áliðið nætur, þegar allir voru gengnir til hvílu í Borginni Hvítu, þar sem Gullbláinn blakti á stöng á bökkum niðandi árinnar.<br>
Það hafði verið ætlunin að taka upp tjöld þennan morgun og flytja út að Seljalandsfossi, en sakir regns var það erfitt og var því ákveðið að fara hvergi. Voru fengin umráð yfir samkomuhúsinu Dagsbrún og efnt þar til skemmtunar, og brá til betra veðurs síðla dags og varð bjart og milt. Skemmtunin hófst kl. 6, var í upphafi góð, seinna betri og enn síðar albest, eða eins og fólk sagði, sú albesta skemmtun, er það hafði nokkurntíma verið á — sungið á ný og spilað og ruggað í rökkrinu. Margir dönsuðu meðan fæturnir entust og þegar þeir ekki gátu meira, þá sátu þeir bara, rugguðu og sungu. En fyrir utan stóðu nokkrir sveitapiltar, með gæðinga sína og buðu stúlkunum á hestbak, þegar þær ráku út höfuðið til þess aðeins að kæla sig og fá ferskt loft. Kl. 2 hætti þessi skemmtun loks eftir 8 stunda stanslaust fjör, syngjandi, spilandi, dansandi, ruggandi, sú albesta skemmtun sem verið gat. Og í bílum ók fólkið glatt og ánægt að endaðri skemmtun, austur til tjaldborgarinnar, er nú var ljósum skrýdd eins og álfaborg í húmi hinnar friðsælu nætur, mitt í einni af hinum fegurstu sveitum þessa lands. Margir þurftu að fá sér hressingu, mjólk eða kaffi, eftir öll æslin og dansinn og var því æði áliðið nætur, þegar allir voru gengnir til hvílu í Borginni Hvítu, þar sem Gullbláinn blakti á stöng á bökkum niðandi árinnar.<br>
Næsta morgun var bjart veður og fagurt og var nú ákveðið að flytjast búferlum og reisa tjöld við Seljalandsfoss. Með klökkum hug var horft á Gullbláinn felldan, en nú átti hann að rísa á ný, á öðrum stað, eftir að hafa blaktað hér svo marga og indæla stund. Bíllinn er hlaðinn farangri og fólki og nú er haldið út með Fjöllum, til nýrra heimkynna, — fyrsti bíllinn er farinn.
Næsta morgun var bjart veður og fagurt og var nú ákveðið að flytjast búferlum og reisa tjöld við Seljalandsfoss. Með klökkum hug var horft á Gullbláinn felldan, en nú átti hann að rísa á ný, á öðrum stað, eftir að hafa blaktað hér svo marga og indæla stund. Bíllinn er hlaðinn farangri og fólki og nú er haldið út með Fjöllum, til nýrra heimkynna, — fyrsti bíllinn er farinn.
[[Mynd:Annar mótorbáturinn úti fyrir lendingunni SDBL. 1987.jpg|vinstri|thumb|364x364dp|Annar mótorbáturinn úti fyrir lendingunni og léttbáturinn á leið til lands.]]
[[Mynd:Annar mótorbáturinn úti fyrir lendingunni SDBL. 1987.jpg|thumb|364x364dp|Annar mótorbáturinn úti fyrir lendingunni og léttbáturinn á leið til lands.|miðja]]
Þegar fólkið, sem eftir var, hafði fengið nægan tíma til þess að búa um farangurinn sinn, var boðið til farar í gil eitt skammt austan við bæinn að Skógum. Er hár og fagur foss í gili þessu og hélt dálítill hópur þangað og sá enginn eftir þeirri fyrirhöfn. Er gengt undir fossinn og mætir manni fögur sjón, þegar staðið er að baki fossinum og horft gegnum vatnsflauminn fram gilið, gegnt sól og suðri.<br>
Þegar fólkið, sem eftir var, hafði fengið nægan tíma til þess að búa um farangurinn sinn, var boðið til farar í gil eitt skammt austan við bæinn að Skógum. Er hár og fagur foss í gili þessu og hélt dálítill hópur þangað og sá enginn eftir þeirri fyrirhöfn. Er gengt undir fossinn og mætir manni fögur sjón, þegar staðið er að baki fossinum og horft gegnum vatnsflauminn fram gilið, gegnt sól og suðri.<br>
Sól skein glatt og lá fólkið á víð og dreif við tjaldstaðinn og naut lífs og ljóss, meðan beðið var eftir bílunum. Nú voru tímamót og leið óðum að þeirri stund, að kvaddur yrði þessi hugljúfi staður. Brátt mundi fossinn litinn hinsta sinni. þetta glæsilega tákn um hið ófjötraða frjálsa land og hugurinn reikar til víðáttunnar fyrir ofan hamrana, þaðan sem fossinn fellur, — og til alls þess, sem að baki býr — öræfanna, ókunna landsins. Þetta er landið okkar, ótæmandi athugunarefni öllum lýð. Og er bílarnir koma á ný, hefjast þjóðflutningar fyrir alvöru.
Sól skein glatt og lá fólkið á víð og dreif við tjaldstaðinn og naut lífs og ljóss, meðan beðið var eftir bílunum. Nú voru tímamót og leið óðum að þeirri stund, að kvaddur yrði þessi hugljúfi staður. Brátt mundi fossinn litinn hinsta sinni. þetta glæsilega tákn um hið ófjötraða frjálsa land og hugurinn reikar til víðáttunnar fyrir ofan hamrana, þaðan sem fossinn fellur, — og til alls þess, sem að baki býr — öræfanna, ókunna landsins. Þetta er landið okkar, ótæmandi athugunarefni öllum lýð. Og er bílarnir koma á ný, hefjast þjóðflutningar fyrir alvöru.
[[Mynd:Bassi á Laugalandi flysjar kartöflur SDBL. 1987.jpg|thumb|162x162dp|Bassi á Laugalandi flysjar kartöflur bökkum Skógaár.]]
[[Mynd:Bassi á Laugalandi flysjar kartöflur SDBL. 1987.jpg|thumb|162x162dp|Bassi á Laugalandi flysjar kartöflur bökkum Skógaár.|miðja]]
<br>
<br>
Nokkuð af liðinu heldur til sundlaugarinnar frægu að Seljavöllum, en aðrir áleiðis út með Fjöllum. Var ætlast til að sumir dveldu við sundlaugina meðan flutningar stæðu yfir út að Seljalandsfossi. Allt gekk þetta eins og í sögu, nema það, að kvöldinu áður hafði verið hleypt úr lauginni og hún hreinsuð og var hún eigi nema góðlega hálf, er að var komið og þetta líka litla heit. Einhver sagði, að stelpurnar hefðu verið eins og illa soðnar hænur, þegar þær stigu upp úr vatninu.
Nokkuð af liðinu heldur til sundlaugarinnar frægu að Seljavöllum, en aðrir áleiðis út með Fjöllum. Var ætlast til að sumir dveldu við sundlaugina meðan flutningar stæðu yfir út að Seljalandsfossi. Allt gekk þetta eins og í sögu, nema það, að kvöldinu áður hafði verið hleypt úr lauginni og hún hreinsuð og var hún eigi nema góðlega hálf, er að var komið og þetta líka litla heit. Einhver sagði, að stelpurnar hefðu verið eins og illa soðnar hænur, þegar þær stigu upp úr vatninu.

Leiðsagnarval