„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 1987/Skemmtiferð starfsfólks“: Munur á milli breytinga

<big><center>[[Hraðfrystistöð Vestmannaeyja]]</center></big><br>

<big><center>um Suðurlandsundirlendi í 14. viku sumars 1940</center></big><br>

Í þetta sinn gekk flutningur í land með afbrigðum vel og vöknaði varla nokkur maður og tók eigi nema 50 mín. að koma öllu fólki og farangri á land. Var farangur allur fluttur jafnharðan upp á graslendið, þangað sem komið varð bílum. Þarna voru tveir bílar til reiðu, 7 manna fólksbíll og stór flutningabíll búinn góðum bekkjum. Hófst þegar flutningur á fólki og farangri að Skógafossi. Er fólk leit Skógafoss kveðandi sín kraftaljóð við tign og fegurð fjalls og hlíðar, laust það upp fagnaðarópi og höfðu margir eigi áður litið foss þennan, sem er einn fegursti og glæsilegasti foss, er dunar á íslenskri grund. Á bökkum Skógaár, skammt eitt fyrir neðan fossinn, voru tjöld sett og fánar reistir. Voru reistar stengur, er mynduðu stóran þríhyrning og blöktu þar tveir miklir fánar íslenskir, ásamt Hraðfrystistöðvarfánanum, Gullbláinn. Blöktu fánar þessir yfir Borginni Hvítu allan þann tíma, er dvalið var við fossinn.<br>

Eftir ferðalagið varð margur matarþurfi, eins og títt er þegar áfangastað er náð og var skyri og mjólk gerð góð skil, en þetta var í eina skiptið í allri förinni, að fólkið fékk tækifæri til þess að verða svangt.<br>

Úti fyrir tjöldunum blöktu fánar í hægum andvara og við grasi gróna bakka niðaði áin seiðandi vögguljóð.<br>

Sunnudagsmorguninn rann upp heiður og bjartur eins og allir sunnudagsmorgnar ættu að

Ráðskona var í tjaldi hverju og hafði nógu að sinna, því að matarþörfin virtist mikil, en sú var bótin, að af nógu var að taka og skammt að skreppa í forðabúrið, ef eitthvað vantaði.<br>

Á meðan sumir störfuðu við kaffi og „meðlæti“, sýsluðu hinir við snyrtingu frammi á árbakkanum. Karlmenn rökuðu sig, en konur kembdu hár sitt, undu það upp, bylgjuðu og lögðu á allan máta, með sinni eitt þúsund og einni aðferð, því að aldrei má ein Evan vera annari lík.<br>

Skammt eitt fyrir ofan fossbrúnina er klettahólmi í ánni og er hann fagur mjög; þar er blómskríið mikið og skógargróður. Er gengið var til tjaldanna á ný, heyrðist einhver mæla lágt fyrir munni sér: „Það vildi ég, að litli skógi skrýddi hólminn væri kominn heim í Eyjar, svo að við gætum notið hans í næði, þegar við förum dásamlegu, litlu skemmtiferðirnar okkar“. Brátt var farið að sinna búskapnum og byrjað að ráðgast um það, hvernig matreitt skyldi og var mikið rætt um þetta í tjöldunum, en 16 nýslátraðir dilkar lágu í forðabúrinu og biðu þess eins að verða etnar upp. Eftir margar og misjafnar umræður tók ráðskonan venjulega af skarið og ákvað að byrja nú að matreiða — og matreiða mikið, því af nógu var að taka.<br>

Ekki leið á löngu þar til matarlyktin angaði um alla tjaldborgina — og lyktin sú var ekki af verri endanum. Menn gengu á milli tjalda og aðgættu, hvað þessi eða hin hafði fyrir stafni um eldamennskuna. Fauk þar margt gamanyrðið og var ekki laust við, að matseljunum þætti ónæðisamt við eldhússtörfin, en allt fór vel fram með brasið og masið. Það var etið ósköpin öll, enda veitti ekki af, því að fararstjórinn boðaði til fundar og nú var eitthvað nýtt á seyði. Jú, það átti að halda austur á bóginn að Jökulsá á Sólheimasandi og allt að upptökum árinnar eða jafnvel upp á jökul, — ekta ís, sem móðir náttúra hafði sjálf framleitt, frystivélalaust. Þegar allir höfðu matast, var haldið af stað alla leið, þeir sem þangað vildu, í aðra sýslu. Bílarnir þjóta, hlaðnir fólki, austur eggsléttan sandinn, en þeir, sem ekki fá far að sinni, leggja af stað til þess að flýta fyrir og liðka sig með göngu í blessaðri sumarblíðunni. Og síðan taka bílarnir við og flytja þá að ánni. Eitt tjald var haft með í förinni og var hitað í því kaffi.<br> Tjaldið stóð í Rangárvallasýslu, en íslenski fáninn, sem ætíð var með hvert sem farið var, blakti á stöng skammt eitt frá tjaldinu og var í Skaftafellssýslu. Ber voru enn lítt þroskuð, en þó voru margir, er gerður þau sér að góðu og tíndu upp í sig. Sumir fóru og skoðuðu brúna á Jökulsá, en aðrir héldu sig í námunda við bílana. Þeirra yndi var að aka í bíl og þeir þorðu ekki að sleppa neinu tækifæri til ökuferðar né missa sjónir af þessum fararskjótum. Um 40 manns hélt áleiðis að jöklinum og upptökum árinnar og var talinn allt að klukkustundar gangur þangað, en svo rösklega var gengið, að þessi leið var farin á góðum hálftíma. Til þess að komast alla leið að upptökum Jökulsár varð að fara yfir á eina litla. Eftir mikla könnun á kulda vatnsins og straumþunga tóku flestir það til bragðs að bregða sér úr sokkunum og vaða yfir. Varð það hlátursefni mörgum að sjá vaðið yfir ána, því að sárfættar reyndust meyjarnar og vatnið ónotalega kalt. Var svo tafarlaust gengið upp á skriðjökulinn og þótti öllum tilkomumikið að ganga jökulinn og njóta þess, er þar var að sjá. Skamma dvöl höfðu menn þar uppi, því að kalt var þar, en fólkið heitt af göngu.<br>

Gekk förin vel niður, svo og allt ferðalagið til baka yfir árkvíslina og eftir gili einu fögru og tilkomumiklu og dvaldist mönnum þar um sinn. Förin á jökul var öll hin besta og ævintýraríkasta.<br>

Á mánudagsmorguninn var þungt yfir og þokusúld og hafði rignt nokkuð um nóttina. Það var létt yfir skapinu þótt þungt væri í lofti. Stelpurnar skutust milli tjaldanna með sífelldu skrafi og ráðagerðum; það átti áreiðanlega eitthvað að ske. Og viti menn, þær fóru allt í einu að verða svo skolli ástleitnar og vildu endilega kyssa Pétur og Pál. Jú, þeir höfðu svo sem ekki mikið á móti því að fá einn koss eða tvo. En svo

brá þeim heldur en ekki í brún þegar þeir mættust, Pétur og Páll og sáu að annar var með hárauðar varir langt út á kinn, en hinir upp á enni. Og svo var hlegið og reynt að ná litnum af og svo leið dagurinn með allskonar glettni og gamni.<br>

Það hafði verið ætlunin að taka upp tjöld þennan morgun og flytja út að Seljalandsfossi, en sakir regns var það erfitt og var því ákveðið að fara hvergi. Voru fengin umráð yfir samkomuhúsinu Dagsbrún og efnt þar til skemmtunar, og brá til betra veðurs síðla dags og varð bjart og milt. Skemmtunin hófst kl. 6, var í upphafi góð, seinna betri og enn síðar albest, eða eins og fólk sagði, sú albesta skemmtun, er það hafði nokkurntíma verið á — sungið á ný og spilað og ruggað í rökkrinu. Margir dönsuðu meðan fæturnir entust og þegar þeir ekki gátu meira, þá sátu þeir bara, rugguðu og sungu. En fyrir utan stóðu nokkrir sveitapiltar, með gæðinga sína og buðu stúlkunum á hestbak, þegar þær ráku út höfuðið til þess aðeins að kæla sig og fá ferskt loft. Kl. 2 hætti þessi skemmtun loks eftir 8 stunda stanslaust fjör, syngjandi, spilandi, dansandi, ruggandi, sú albesta skemmtun sem verið gat. Og í bílum ók fólkið glatt og ánægt að endaðri skemmtun, austur til tjaldborgarinnar, er nú var ljósum skrýdd eins og álfaborg í húmi hinnar friðsælu nætur, mitt í einni af hinum fegurstu sveitum þessa lands. Margir þurftu að fá sér hressingu, mjólk eða kaffi, eftir öll æslin og dansinn og var því æði áliðið nætur, þegar allir voru gengnir til hvílu í Borginni Hvítu, þar sem Gullbláinn blakti á stöng á bökkum niðandi árinnar.<br>

Þegar fólkið, sem eftir var, hafði fengið nægan tíma til þess að búa um farangurinn sinn, var boðið til farar í gil eitt skammt austan við bæinn að Skógum. Er hár og fagur foss í gili þessu og hélt dálítill hópur þangað og sá enginn eftir þeirri fyrirhöfn. Er gengt undir fossinn og mætir manni fögur sjón, þegar staðið er að baki fossinum og horft gegnum vatnsflauminn fram gilið, gegnt sól og suðri.<br>

Fyrst fór fólksbíll, sem tók 7 menn, í áttina til Reykjavíkur, en síðan komu tveir 22ja manna bílar og fluttu fullfermi fólks út að Ölvesá, en sneru þar við til þess að sækja það, er eftir var, en það sem til Ölvesár var komið, tóku aðrir bílar. Bílarnir, sem aftur sneru, komu svo með fólkið rétt aðeins í tæka tíð fyrir brottfarartíma skipsins.

Þröng var mikil á skipinu og bjó hver um sig sem best hann gat. Var fullskipað á öllum bekkjum, víðsvegar um skipið, svo og í báðum lestum. Mátti segja, að hvor lest væri sem ein flatsæng. Voru stúlkurnar allar í einni sæng, en karlmenn lágu á víð og dreif á poka- og pinklahrúgunni umhverfis og mynduðu einskonar vörð um blessað kvenfólkið. Laxfoss valt ósköpin öll og það var eins og losnaði um innyflin í flestöllu fólkinu. Ægi var fórnað ýmsu góðgæti, er menn og meyjar höfðu gætt sér á í höfuðstaðnum, og má nærri geta, að slíkt var ekki látið laust af fúsum vilja. Fylgdi hverjum bita saknaðarljóð með sogum og andvörpum, en þrátt fyrir það voru allar þrautir gleymdar þegar kom að Eyjum.

Stóðu nokkrir menn og töluðu um, hversu glaða stund og góða þeir hefðu átt í öllu ferðalaginu og vottuðu þakklæti sitt fyrir að hafa orðið alls þessa aðnjótandi. Ein stúlknanna stóð upp og bar fram árnaðaróskir Hraðfrystistöðinni til handa og þakklæti sitt og starfssystra sinna og var Einar óspart hylltur eftir hvert ávarp. Stóð hann upp og þakkaði fólki vinarþel og hlýhug og kvað hann meðal annars, að enginn þyrfti að mæta til vinnu fyrr en á hádegi næsta dag. Var þessu tekið með fögnuði miklum og hófst síðan söngur og dansleikur. Glatt var yfir öllum sem fyrr og sungið, spilað og dansað fram eftir allri nóttu. Eftir mikinn gleðskap, dans og sameiginlegan söng, í bróðurþeli og góðri kynning fólks, sem unnið hafði hvert með öðru og ferðast saman, leið loks að lokum þessa fagnaðar og var klukkan þá nærri 5. Talaði fararstjórinn nokkur orð og taldi hann allt hafa farið að bestu vonum um förina. Hefði gleði og gaman ríkt í þessa daga, sem varið hefði verið til ferðalagsins, eins og vera bæri, en nú væri fyrir höndum alvara og starf hins daglega lífs. Kvað hann hamingjuna hafa reynst hliðholla, þar sem engin slys, meiðsl eða önnur óhöpp hefðu komið fyrir, en við slíku mætti jafnan búast í för sem þessari, í jafn fjölmennum hóp. Mæltist hann til þess og kvað það vel fara við slík endalok að syngja sálminn „Á hendur fel þú honum“. Stóðu menn þá upp og sungu þennan hugnæma og fallega sálm og hafði það djúp áhrif á alla viðstadda. Setti menn hljóða um sinn og var síðan haldið heim.<br>

Var þá lokið hinsta þætti þessa ferðalags og var þar góður endir á góðri för.<br>

{{Sjómannadagsblað Vestmannaeyja}}