„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2009/Næsta kynslóð gámaflutningaskipa kallar á bætta hafnaraðstöðu í Eyjum“: Munur á milli breytinga

Nýlega var þess minnst að öld var liðin frá því sveitarfélagið réðst í sínar fyrstu hafnarframkvæmdir með elsta hluta Bæjarbryggjunnar. Um sama leyti fór sá mikli athafnamaður Gísli J. Johnsen í að koma upp Edinborgarbryggju, sem var austur af Bæjarbryggju. Þessar framkvæmdir mörkuðu upphaf hafnarframkvæmda í Eyjum sem staðið hafa með hléum fram á þennan dag. Mesti áhrifavaldurinn var vélvæðing bátaflotans í upphafi 20. aldar sem leiddi af sér gríðarlega fjölgun bæjarbúa. Þessara tímamóta var minnst haustið 2007 og birtist meðal annars grein um þetta mikla framfaratímabil í Sjómannadagsblaðinu 2008.<br>

Það hefur verið gríðarlegt átak að ráðast í hafnarframkvæmdir í Vestmannaeyjum fyrir heilli öld. Íbúarnir voru innan við eitt þúsund en hafði farið ört fjölgandi og þörfin var knýjandi og framfarahugur í fólki. Höfnin var þá óvarin fyrir austan og suð austan áttum og því var fljótlega farið í byggingu hafnargarða sem var mikið stórvirki og tók langan tíma.<br>

 

'''Einhver besta hafnarstaðstaða á landinu.'''<br>

Árin liðu, íbúum fjölgaði enn frekar og bátarnir stækkuðu og kölluðu á meira bryggjupláss. Þá var ráðist í byggingu Básaskersbryggju, því næst Friðarhafnarbryggju, þá Nausthamarsbryggju og haldið áfram framkvæmdum inn í Friðarhöfn. Síðan kom eldgosið með öllum þeim afleiðingum sem því fylgdu. En Eyjamenn gáfust ekki upp og þróunin hélt áfram. Þörf var á stækkun viðlegukanta og var þá farið í byggingu Binnabryggju og síðar Skáans austur af henni. Arið 1982 voru upptökumannvirki hafnarinnar, skipalyftan, tekin í notkun og nokkrum árum síðar Kleifabryggja, sem er norðan hafnar. Síðustu stækkanir viðlegurýmis við höfnina eru lenging löndunaraðstöðu fyrir uppsjávarveiðiskip bæði austast á Nausthamri hjá FES og við austurenda Friðarhafnarbryggju hjá FIVE. Afturámóti er nýjasta stórframkvæmd hafnarinnar endurbygging Básaskersbryggju með nýrri þekju og lauk henni í árslok 2008.<br>

'''Mörg stór verkefni eru framundan hjá Vestmannaeyjahöfn'''<br>

Vestmannaeyjahöfn er í senn ein stærsta fiskiskipa- og löndunarhöfnin og um leið mikil upp- og útskipunarhöfn. Gríðarleg stækkun fiskiskipa og þá sérstaklega uppsjávarveiðiskipa kallar á mikið viðlegupláss. Viðlegukantar í Vestmannaeyjum eru rúmlega 2 kílómetrar og er hafnaraðstaða ein sú allra besta á landinu. Tekjur Vestmannaeyjahafnar hafa verið um 250 milljónir á ári og standa undir öllum hefðbundnum rekstri en fjölþætt þjónusta, við hafnarvörslu, hafnsögu, hafnarvernd, hafnarvog, rekstur á Lóðsinum og viðhaldsframkvæmdir falla þar undir. Allar stærri framkvæmdir hafa verið með stofnframlagi frá ríkinu af samgönguáætlun. En hver er staðan í dag og hvað er framundan? Af mörgu er að taka í þeim efnum.<br>

Allt frá haustinu 2006 hefur framkvæmda- og hafnarráð verið að fjalla um þrjú stór verkefni sem eru framundan.<br>

 

'''Endurnýjun á upptökumannvirkjum hafnarinnar'''<br>

Í október 2006 varð mikið tjón á upptökumannvirkjum hafnarinnar þegar hluti skipalyftunnar gaf sig og mikil mildi að ekki urðu slys á mönnum. Ljóst var í upphafi að tjónið var gríðarlegt. Þá var ákveðið að kanna hvort ekki væri skynsamlegt að stækka upptökumannvirkin svo þau gætu tekið upp allt að 2500 tonna skip í stað um 1000 tonna áður. Ekki reyndist Ijárhagslegur grundvöllur fyrir slíku. Alþingi samþykkti voriö 2007 aö heimila bóta- greiðslur til Vestmannaeyjahafnar úr Hafnarbóta- sjóði að tjárhæð 200 millj. kr. Máliö var sent til umsagnar til ESA dómstólsins í Brussel og þaöan kom loks svar í janúar 2009, þar sem allar tjónabætur til hafnarinnar voru bannaðar af samkeppnisástæð- um. Engu breytti þótt tjónabæturnar væru eingöngu ætlaðar til aö bæta núverandi mannvirki, en ekki til þess aö geta tekið upp og þjónustað stærri skip. Þetta varmikið áfall. Fulltrúar stjórnvalda tilkynntu okkur aö í staðinn myndi ríkiö flýta 200 millj. kr.