„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2007/Minning látinna“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 138: Lína 138:
Haraldur var Rangæingur að kyni, vel af Guði gerður og kraflalegur fram eftir öllum aldri, reglusamur á alla grein og háttvís í umgengni. Ég hygg að það sé samdómur allra sem þekktu hann að vandaðri mann til orðs og æðis væri erfitt að finna. En Haraldur var líka glettinn og glaðvær og þægilegur í allri umgengi. Því kynntust hinir fjölmörgu lánþegar Bókasafns Vestmannaeyja en þeirri stofnun stjórnaði hann í nær þrjá áratugi, 1949-1978. En hann gat ygglt sig ef menn höguðu sér ekki vel, eða eins og honum fannst passa hverju sinni.<br>
Haraldur var Rangæingur að kyni, vel af Guði gerður og kraflalegur fram eftir öllum aldri, reglusamur á alla grein og háttvís í umgengni. Ég hygg að það sé samdómur allra sem þekktu hann að vandaðri mann til orðs og æðis væri erfitt að finna. En Haraldur var líka glettinn og glaðvær og þægilegur í allri umgengi. Því kynntust hinir fjölmörgu lánþegar Bókasafns Vestmannaeyja en þeirri stofnun stjórnaði hann í nær þrjá áratugi, 1949-1978. En hann gat ygglt sig ef menn höguðu sér ekki vel, eða eins og honum fannst passa hverju sinni.<br>
Foreldrar hans voru hjónin Guðni Vigfusson og Elín G. Illugadóttir er buggju á nokkrum bæjum í Austur-Landeyjum, síðast í Vatnahjáleigu. Haraldur átti einn bróður, Jóhann, er varð bóndi á föðurleifð sinni en er látinn fyrir nokkrum árum.<br>
Foreldrar hans voru hjónin Guðni Vigfusson og Elín G. Illugadóttir er buggju á nokkrum bæjum í Austur-Landeyjum, síðast í Vatnahjáleigu. Haraldur átti einn bróður, Jóhann, er varð bóndi á föðurleifð sinni en er látinn fyrir nokkrum árum.<br>
Haraldur naut lítillar skólagöngu, en varð eigi að síður með árunum einhver fjölfróðastur manna í Eyjum. Hann varð snemma bókelskur og las ógrynnin öll um ævina, ekki bara starfs síns vegna heldur ekki síður af fróðleiksfýsn, bæði íslenskar bækur og ekki síður á erlendum tungum. Enn fremur var hann sígrúskandi, safnaði miklum fróðleik að sér og miðlaði honum af mikilli elju í greinum og bókum. Þess naut Sjómannadagsblað Vestmannaeyja löngum, eins og önnur blöð í Eyjum og á Suðurlandi. Eftir Harald liggja líka tvær samtals bækur eða æviþættir um líf og störf sjómanna, fyrst og fremst, svo sem nöfn þeirra benda til, ''Öruggt var áralag''(1966) og „Saltfiskur og sönglist“ (1975). Þess utan tók hann saman hið mikla rit „Við Ægisdyr 1-11“ (1982 og 1991) sem er yfirlitsrit um sögu Vestmannaeyja á 20. öld.
Haraldur naut lítillar skólagöngu, en varð eigi að síður með árunum einhver fjölfróðastur manna í Eyjum. Hann varð snemma bókelskur og las ógrynnin öll um ævina, ekki bara starfs síns vegna heldur ekki síður af fróðleiksfýsn, bæði íslenskar bækur og ekki síður á erlendum tungum. Enn fremur var hann sígrúskandi, safnaði miklum fróðleik að sér og miðlaði honum af mikilli elju í greinum og bókum. Þess naut Sjómannadagsblað Vestmannaeyja löngum, eins og önnur blöð í Eyjum og á Suðurlandi. Eftir Harald liggja líka tvær samtals bækur eða æviþættir um líf og störf sjómanna, fyrst og fremst, svo sem nöfn þeirra benda til, ''„Öruggt var áralag“'' (1966) og ''„Saltfiskur og sönglist“'' (1975). Þess utan tók hann saman hið mikla rit ''„Við Ægisdyr 1-11“'' (1982 og 1991) sem er yfirlitsrit um sögu Vestmannaeyja á 20. öld.<br>
Haraldar verður lengst minnst fyrir störf sín á Bókasafhi Vestmannaeyja. Hann gerði úr litlu og vanburðugu safni öflugt bæjarbókasafn sem m.a. þjónaði fiskiskipaflotanum mjög vel. Hann valdi æði oft bækur fyrir lánþega eða skipshafnir og vissi jafhan hvað hæföi hverjum, og öllum líkaði það vel, enda þekkti hann bæði fólkið og bækumar vel.
Haraldar verður lengst minnst fyrir störf sín á Bókasafni Vestmannaeyja. Hann gerði úr litlu og vanburðugu safni öflugt bæjarbókasafn sem m.a. þjónaði fiskiskipaflotanum mjög vel. Hann valdi æði oft bækur fyrir lánþega eða skipshafnir og vissi jafnan hvað hæfði hverjum, og öllum líkaði það vel, enda þekkti hann bæði fólkið og bækurnar vel.<br>
Haraldur vann við fiskaðgerð í Eyjum í þrjá áratugi. Hann kom fyrst á vertíð 1930, fluttist síðan til Eyja 1940 og þótt hann yrði bókavörður 1949 hélt hann áffam að standa í aðgerð ffam undir 1960 fyrri hluta dags yfir vertíðina. Sjómennsku stundaði Haraldur þó ekki í Eyjum en var sjómaður við Landeyjasand innan við tvítugt, nokkrar vertíðir, og mun vera einn sá síðasti sem kveður úr þeim hópi fiskimanna er rem á áraskipum við Sandinn. Það var erfitt starf, aðstæður jafnan slæmar við sjósetn-  
Haraldur vann við fiskaðgerð í Eyjum í þrjá áratugi. Hann kom fyrst á vertíð 1930, fluttist síðan til Eyja 1940 og þótt hann yrði bókavörður 1949 hélt hann áfram að standa í aðgerð fram undir 1960 fyrri hluta dags yfir vertíðina. Sjómennsku stundaði Haraldur þó ekki í Eyjum en var sjómaður við Landeyjasand innan við tvítugt, nokkrar vertíðir, og mun vera einn sá síðasti sem kveður úr þeim hópi fiskimanna er reru á áraskipum við Sandinn. Það var erfitt starf, aðstæður jafnan slæmar við sjósetningu og landtöku, og um langan veg að fara til sjóróðra og erfiði mikið að koma fengnum heim. Hann reri fyrst með Sæmundi Ólafssyni á Lágafelli, en síðar með Jóni Erlendssyni í Ossabæ og Guðjóni Jónssyni í Hallgeirsey, frá Bryggnasandi, Hallgeirseyjarsandi og víðar.<br>
Kona Haraldar var Ille Guðnason (Ilse Emilie Frida Forthmann). Hún var þýsk, kom til Íslands rúmlega tvítug. Þau giftu sig 1940 og fluttust þá til Eyja. Ille var afar dugleg og ósérhlífin kona og mikill styrkur manni sínum alla tíð. Hún lést fyrir þremur árum.<br>
Haraldur var mikill vinur vina sinna og ósínkur á tíma og fyrirhöfn fyrir þá. Við, sem þekktum hann vel, stöndum í mikilli þakkarskuld við hann nú þegar hann hefur kvatt þennan heim. Hann skilur eftir góðar minningar en líka mörg eljuverk sem nýtast þeim sem unna sögu og mannlífi í Vestmannaeyjum, þar á meðal sjósókn og útgerð.<br>
<div style="text-align: right; direction: ltr; margin-left: 1em;">'''Helgi Bernódusson.'''</div><br>


ingu og landtöku, og um langan veg að fara til sjóróðra og erfiði mikið að koma fengnum heim. Hann reri fyrst með Sæmundi Ólafssyni á Lágafelli, en síðar með Jóni Erlendssyni í Ossabæ og Guðjóni Jónssyni í Hallgeirsey, ifá Bryggna- sandi, Hallgeirseyjarsandi og víðar.
<big>'''Steindór Árnason'''</big><br>
Kona Haraldar var Ille Guðnason (Ilse Emilie Frida Forthmann). Hún var þýsk, kom til íslands rúmlega tvítug. Þau giftu sig 1940 og fluttust þá til Eyja. Ille var afar dugleg og ósérhlífin kona og mikill styrkur manni sínum alla tíð. Hún lést fyrir þremur árum.
'''F. 10. júlí 1953 - D. 29. des. 2006'''<br>
Haraldur var mikill vinur vina sinna og ósínkur á tíma og fyrirhöfn fyrir þá. Við, sem þekktum hann vel, stöndum í mikilli þakkarskuld við hann nú þegar hann hefur kvatt þennan heim. Hann skilur eftir góðar minningar en líka mörg eljuverk sem nýtast þeim sem unna sögu og mannlífi í Vestmannaeyjum, þar á meðal sjósókn og útgerð.
Steindór Árnason skipstjóri og kaupmaður var fæddur á Vopnafirði 10. júlí 1953, sonur hjónanna Árna Kristjánssonar og Stefaníu Sigurbjörnsdóttur.<br>
Helgi Bernódusson.
Steindór ólst upp á Vopnafirði til 15 ára aldurs og hóf kornungur, 16 ára gamall, sjómennsku á m/b Kristínu VE með Eiði Marinóssyni. Eftir það var hann á m/b Sigurfara VE 138, en haustið 1971 settist hann í 1. bekk Stýrimannaskólans í Vestmannaeyjum og lauk skipstjórnarprófi 1. stigs vorið 1972.<br>
Steindór Árnason
Mér er minnisstæður þessi ljóshærði hægláti en þó ákveðni piltur þegar hann hóf nám. Hann skilaði ávallt sínu og sýndi sérstakan dugnað og ástundun við námið.<br>
F. 10. júlí 1953 - D. 29. des. 2006
Þau felldu þá strax hugi saman, Guðrún Bára Magnúsdóttir, dóttir hjónanna Þórdísar Guðmundsdóttur í Hágarði og Magnúsar Péturssonar á Kirkjubæ. Það var þeirra mikla hamingja og mikil unun að sjá og fylgjast með þessu unga fólki.<br>
Steindór Ámason skipstjóri og kaupmaður var fæddur á Vopnafírði 10. júlí 1953, sonur hjónanna Áma Kristjánssonar og Stefaníu Sigurbjömsdóttur.
Sumarið 1972 réðst Steindór sem stýrimaður á m/b Sæborgu með Sveini Valdimarssyni. Þá um sumarið, um Þjóðhátíðina 1972, fæddist þeim Báru og Steindóri frumburðurinn Guðlaugur Magnús. Árið 1978 eignuðust þau Stefán Þór.<br>
Steindór ólst upp á Vopnafirði til 15 ára aldurs og hóf komungur, 16 ára gamall, sjómennsku á m/b Kristínu VE með Eiði Marinóssyni. Eftir það var hann á m/b Sigurfara VE 138, en haustið 1971 set- tist hann í 1. bekk Stýrimannaskólans í Vestmannaeyjum og lauk skipstjómarprófi 1. stigs vorið 1972.
Steindór var mikill fyrirmyndar nemandi og fékk verðlaun fyrir ástundun og háttprýði að loknum bæði 1. og 2. bekk Stýrimannaskólans í Vestmannaeyjum.
Mér er minnisstæður þessi ljóshærði hægláti en þó ákveðni piltur þegar hann hóf nám. Hann skilaði ávallt sínu og sýndi sérstakan dugnað og ástundun við námið.
Þau felldu þá strax hugi saman, Guðrún Bára Magnúsdóttir, dóttir hjónanna Þórdísar Guðmunds- dóttur í Hágarði og Magnúsar Péturssonar á Kirkjubæ. Það var þeirra mikla hamingja og mikil unun að sjá og fylgjast með þessu unga fólki.
Sumarið 1972 réðst Steindór sem stýrimaður á m/b Sæborgu með Sveini Valdimarssyni. Þá um sumarið, um Þjóðhátíðina 1972, fæddist þeim Báru og Steindóri frumburðurinn Guðlaugur Magnús. Árið 1978 eignuðust þau Stefán Þór.
Steindór var mikill fyrirmyndar nemandi og fékk verðlaun fyrir ástundun og háttprýði að loknum bæði 1. og 2. bekk Stýrimannaskólans í Vest- mannaeyjum.
Haustið 1972 lá því ekkert annað fyrir hjá
Haustið 1972 lá því ekkert annað fyrir hjá
Steindóri en að halda áfram námi þó að ábyrgð og skyldur þessa 19 ára pilts væru þá orðnar meiri en venja er til og hóf nám í 2. bekk Stýrimannaskólans í Vestmannaeyjum.<br>
Steindóri en að halda áfram námi þó að ábyrgð og skyldur þessa 19 ára pilts væru þá orðnar meiri en venja er til og hóf nám í 2. bekk Stýrimannaskólans í Vestmannaeyjum.
Ekki þarf að hafa mörg orð um örlagadaginn mikla í sögu Vestmannaeyja og allra Vestmannaeyinga hinn 23. janúar 1973, þegar eldgos hófst um miðja nótt og jörðin rifnaði aðeins steinsnar austan við æskuheimili Báru að Kirkjubæ. Eins og allir urðu þau að yfirgefa Eyjarnar þessa nótt. Tæki og áhöld Stýrimannaskólans í Vestmannaeyjum voru síðar flutt til fastalandsins og á efstu hæð Sjómannaskóla Íslands í Reykjavík fékk Stýrimannaskólinn í Vestmannaeyjum aðstöðu. Hálfum mánuði eftir að gosið hófst var kennsla aftur komin í samt horf. Það var fríður hópur sem útskrifaðist um vorið, 1973. Útskriftarathöfn var á Hótel Sögu.<br>
Ekki þarf að hafa mörg orð um örlagadaginn mikla í sögu Vestmannaeyja og allra Vestmannaeyinga hinn 23. janúar 1973, þegar eld- gos hófst um miðja nótt og jörðin rifhaði aðeins steinsnar austan við æskuheimili Báru að Kirkjubæ. Eins og allir urðu þau að yfirgefa Eyjamar þessa nótt. Tæki og áhöld Stýrimannaskólans í Vestmannaeyjum voru síðar flutt til fastalandsins og á efstu hæð Sjómannaskóla íslands í Reykjavík fékk Stýrimannaskólinn í Vestmannaeyjum aðstöðu. Hálfum mánuði eftir að gosið hófst var kennsla aftur komin í samt horf. Það var fríður hópur sem útskrifaðist um vorið, 1973. Útskrift- arathöfn var á Hótel Sögu .
Að loknum skóla um vorið fluttu þau Bára og Steindór með soninn unga austur til Hornafjarðar og réðst Steindór stýrimaður á Steinunni SF. Þau dvöldu á Hornafirði í eitt ár og fluttu aftur til Vestmannaeyja vorið 1974.<br>
Að loknum skóla um vorið fluttu þau Bára og Steindór með soninn unga austur til Homafjarðar og réðst Steindór stýrimaður á Steinunni SF. Þau dvöldu á Hornafirði í eitt ár og fluttu aftur til Vestmannaeyja vorið 1974.
Hófst nú nýr kafli í lífi Steindórs. Hann réðst stýrimaður á m/b Valdimar Sveinsson með Sveini Valdimarssyni og var það upphafíð að löngu og farsælu samstarfi þeirra, en nokkru síðar varð Steindór meðeigandi að útgerðinni með Sveini. M/b Valdimar Sveinsson var gerður út bæði á nótaveiðar á síld og loðnu og hefðbundnar bolfiskveiðar með net og troll og fiskuðu þeir mjög vel í öll veiðarfæri.<br>
Hófst nú nýr kafli í lífi Steindórs. Hann réðst stýrimaður á m/b Valdimar Sveinsson með Sveini Valdimarssyni og var það upphafíð að löngu og farsælu samstarfi þeirra, en nokkru síðar varð Steindór meðeigandi að útgerðinni með Sveini. M/b Valdimar Sveinsson var gerður út bæði á nótaveiðar á síld og loðnu og hefðbundnar bolfiskveiðar með net og troll og fiskuðu þeir mjög vel í öll veiðarfæri.
Árið 1992 hætti Sveinn Valdimarsson skipstjrnm og seldi þá Steindóri sinn hlut í útgerðinni. Steindór tók við skipstjórn og var með m/b Valdimar Sveinsson þar til útgerðin var seld fyrirtækinu Berg/Hugin vorið 2000.<br>
Árið 1992 hætti Sveinn Valdimarsson skipstjóm og seldi þá Steindóri sinn hlut í útgerðinni. Steindór tók við skipstjóm og var með m/b Valdimar Sveinsson þar til útgerðin var seld fyrirtækinu  
Urðu nú aftur veruleg þáttaskil hjá Steindóri þegar hann fór í land og hætti sjómennsku. Steindór var sem alltaf stórhuga og bjartsýnn og haustið 2000 keypti hann ásamt Magnúsi syni sínum skóbúð Axels Ó í Vestmannaeyjum. Reksturinn gekk prýðilega og færðu þeir feðgar út kvíarnar árið 2005 og keyptu Skóbúð Selfoss. Öll fjölskyldan hefúr tekið virkan þátt í rekstri fyrirtækisins.<br>
Steindór var virkur félagi í Skipstjóra- og stýrimannafélaginu Verðandi og samtökum útgerðarmanna í Eyjum, Útvegsbændafélagi Vestmannaeyja.<br>
Árið 1993 gekk Steindór í félagið Akóges í Vestmannaeyjum og var þar góður og virkur félagi. Á þeim vettvangi, á þingi Akógesa vorið 2006, hitti ég hann síðast, glaðan og reifan, fullan af smitandi lífskrafti og hamingju með sinni góðu konu.<br>
Það sést af lífshlaupi Steindórs Árnasonar að hann var mikill framkvæmda- og dugnaðarmaður. Þegar hann fellur frá í blóma lífsins, aðeins 53 ára gamall, er að honum verulegur mannskaði.<br>
Steindór Árnason var jarðsunginn frá Landa kirkju hinn 6. janúar 2007 að viðstöddu fjölmenni.<br>
Við Anika vottum Báru og allri fjölskyldu þeirra, börnum og barnabörnum innilega samúð.<br>
Blessuð sé minning Steindórs Ámasonar.<br>
<div style="text-align: right; direction: ltr; margin-left: 1em;">'''Guðjón Ármann Eyjólfsson.'''</div><br>


Berg/Hugin vorið 2000.
Urðu nú aftur veruleg þáttaskil hjá Steindóri þegar hann fór í land og hætti sjómennsku. Steindór var sem alltaf stórhuga og bjartsýnn og haustið 2000 keypti hann ásamt Magnúsi syni sínum skóbúð Axels Ó í Vestmannaeyjum. Reksturinn gekk prýðilega og færðu þeir feðgar út kvíamar árið 2005 og keyptu Skóbúð Selfoss. Öll fjölskyl- dan hefúr tekið virkan þátt í rekstri fyrirtækisins.
Steindór var virkur felagi í Skipstjóra- og stýri- mannafélaginu Verðandi og samtökum útgerðar- manna í Eyjum, Útvegsbændafélagi Vestmanna- eyja.
Árið 1993 gekk Steindór í félagið Akóges í Vest- mannaeyjum og var þar góður og virkur félagi. Á þeim vettvangi, á þingi Akógesa vorið 2006, hitti ég hann síðast, glaðan og reifan, fullan af smitandi lífskrafti og hamingju með sinni góðu konu.
Það sést af lífshiaupi Steindórs Ámasonar að hann var mikill framkvæmda- og dugnaðarmaður. Þegar hann fellur ffá í blóma lífsins, aðeins 53 ára gamall, er að honum verulegur mannskaði.
Steindór Árnason var jarðsunginn ffá Landa- kirkju hinn 6. janúar 2007 að viðstöddu fjölmenni.
Við Anika vottum Báru og allri fjölsky Idu þeirra, bömum og barnabömum innilega samúð.
Blessuð sé minning Steindórs Ámasonar.
Guðjón Ármann Eyjólfsson.
Arnar Einarsson
Arnar Einarsson
F. 2. ágúst 1945 - D. 5. október 2006
F. 2. ágúst 1945 - D. 5. október 2006
3.704

breytingar

Leiðsagnarval