„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2007/Minning látinna“: Munur á milli breytinga

A yngri árum lá Jón mörg sumur við í Ystakletti með þeim Óla föðurbróður sínum og Kristni á Löndum enda lundinn stór þáttur í búskap þeirra í Sjólyst. Hann hélt fiðrinu sem í þá daga var mjög verðmætt en foreldrar hans nýttu fúglinn, bæði söltuðu til vetrarins og seldu.

Sextán ára gamall fór Jón á sína fyrstu vetrarvertíð á Höfrungi með Þórami á Jaðri.

Síðan var hann á Tanga-Ingólfi, Geir goða og Blika með Guðjóni Þorkelssyni ffá Sandprýði. Formennsku eða skipstjóm hóf hann árið 1941 á dekkaðri trillu er Haddi hét sem í raun var björgun- arbátur er Helgi VE 333 hafði fundið á leið heim úr siglingu en þeir Filipus Amason í Asgarði og Ólaf- ur Ólafsson á Létti keyptu. Sett var í hann dekk og honum breytt í fiskibát. Einnig var Jón með nýjan Hadda er þeir mágar fengu Runólf Jóhannsson, skipasmið, til að smíða fyrir sig.  

Lá leiðin svo yfir á Stakksárfoss, 12 tonna bát, er Kjartan Guðmundsson útgerðarmaður og ljós- myndari átti. "Ég var hálfgerður strákpeyi þegar ég tók við honum Stakksárfossi," sagði Jón einhverju sinni en hann var með hann í fimm ár. Með hafnar- bátinn, Létti, var hann í tvö ár í veikindaforföllum Óla en þá tók hann við Kristbjörgu en hún var 16 tonn og í eigu þeirra Rúts Snorrasonar og Guðna Runólfsonar frá Steini. Næstu fimm árin var hann með Lagarfoss, 27 tonn, í eigu Tómasar Guðjóns- sonar í Höfn en þaðan lá leiðin yfir á Farsæl, 52 tonn, er Gísli Sigurðsson átti og þá á Kap, 54 tonn, eigandi Kap hf.

Mótorbátaformennsku sinni lauk hann svo hjá Einari Sigurðssyni með bátana Tý og Gamminn.

Jón var alla tíð farsæll og drjúgur fiskimaður, komst vel af við áhöfn sína og fór vel með bát og veiðarfæri.

Helst verður þó Jóns minnst sem trilluformanns. Hann og frændi hans Siguijón Ólafsson eða Siggi í Bæ, voru aðeins fimmtán ára gamlir þegar þeir hófii að róa á trillu á haustin. Það var svo síðsumars árið 1941, þá er síðari heimsstyrjöldin stóð sem hæst, að þeir frændur réru dag einn á trillu sinni Öðlingi suður að Sviðum. Voru þeir rétt nýkomnir á miðin er þeir þóttust sjá segl úti við sjóndeild- arhringinn, reyndar mjög óljóst. Settu þeir á fulla ferð og sigldu til hafs og kom þá í ljós að þetta var björgunarbátur með tólf skipbrotsmenn innanborðs af norsku skipi er þýskur kafbátur hafði skotið niður á milli Grænlands og íslands. Höfðu þeir verið í hafi í sjö daga, sjö skorur voru í borð- stokknum. Drógu þeir hann til lands en björgunar- báturinn var mun stærri en Öðlingur.

Það má með sanni segja að þama hafi ótrúlegt lán verið á ferðinni því aðeins tveir höfðu farið á sjó þennan dag því flotinn var í landi vegna verkfalls og strax um kvöldið var kominn strekkings austan stormur er hefði hrakið þá til hafs að nýju.

Hann eignaðist Hlýra árið 1972 sem Óli í Bæ smíðaði í Gefjunarhúsinu árið 1932. Sú mynd af Jóni, sem við höfum helst fyrir okkur, tengist ein- mitt þessum bát en þeir áttu langa og farsæla sam- leið eða allt til ársins 1999 er hann seldi hann og aflaheimildir sínar.

Fyrri kona Jóns var Karítas Jónsdóttir (1923 - 1969). Hún lést effir fárra ára hjónaband. Síðari kona Jóns var Asa Bergmundsdóttir frá Nýborg, fædd árið 1926, en þau hófu sambúð árið 1971. Yngri sonur Ásu og fóstursonur þeirra Jóns er Jóhannes Þórarinsson. Ása lést árið 2004. Jóhannes og fjölskylda hans tengdust Jóni sterkum böndum og léttu honum róðurinn síðustu árin sem hann lifði.

Kynni okkar Jóns hófust þá er ég var ungur drengur en ffarn að níu ára aldri bjuggu foreldrar mínir að Strandbergi, næsta húsi austan við Sjólyst. Foreldrar hans vom einkar kærleiksríkir einstakl- ingar og notalegt að geta smeygt sér inn í hlýjuna til þeirra. Þeir bræður, Jón og Maggi, vom þá enn í foreldrahúsum og göntuðust all oft við okkur krakkana. Svo liðu árin og alltaf var jafn notalegt að hitta Jón og spjalla við hann.

Síðustu árin sat ég marga stundina í eldhúsinu á hinu fallega heimili hans við Vesturveg er Ása hafði búið honum af sinni einstöku smekkvísi. Heimaklettur blasti við út um gluggann í allri sinni tign. Ingvar í Skógum hafði komið í kaffi og sögur þeirra af sjómennsku, lífinu í Eyjum hér fyrr á árum og ekki síst af sérstæðum persónuleikum er gengu hér um götur voru magnaðar og ekki skemmdi að smá kerskni og örlítil stríðni var á stundum á milli þeirra sem kryddaði aðeins andrúmsloflið.

Kæri vinur, ég vil þakka þér sporin er við gengum saman og sérstaklega vil ég þakka þér þessar notalegu stundir sem við áttum saman við eldhúsgluggann þinn.