„Sjómannadagsblað Vestmannaeyja 2007/Gömlu uppskipunarbátarnir“: Munur á milli breytinga

Fara í flakk Fara í leit
ekkert breytingarágrip
(Ný síða: GIJÐJÓN ÁRMANN EYJÓLFSSON Gömlu uppskipunarbátarnir Inngangur L öngu er nú liðin sú tíð þegar aðstæður voru þannig í Vestmannaeyjahöfn að öll flut- ninga- og...)
 
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
GIJÐJÓN ÁRMANN EYJÓLFSSON
<center>'''  N EYJÓLFSSON'''</center><br>
Gömlu uppskipunarbátarnir  
<big><big><center>'''Gömlu uppskipunarbátarnir'''</center></big></big><br>


'''Inngangur'''<br>
Löngu er nú liðin sú tíð þegar aðstæður voru þannig í Vestmannaeyjahöfn að öll flutninga- og farþegaskip sem komu til Vestmannaeyja með fólk og varning lögðust fyrir akkeri á Ytri höfninni eða Víkinni vegna þess að skipstjórar treystu sér ekki inn til hafnar með skipin þar eð höfnin var svo grunn og ekki hægt að leggjast að bryggju.<br>
Fram undir 1940 voru nánast engar aðstæður til þess að leggjast að hafskipabryggju í Vestmannaeyjum og fólk og varning varð að flytja frá höfn og til hafnar með litlum upp- skipunarbátum sem voru dregnir að og frá skipshlið af mótorbátum.<br>
Fyrir nokkrum árum síðan sendi Örlygur Hálfdánarson mér meðfylgjandi myndir, teknar af Bruno Schweizer (1897 - 1958) árið 1935 og bað mig um að skýra þær og rita við þær texta. Af því verki hafði ég mikla ánægju og birtust myndirnar og textinn við þær í öðru bindi af mjög merkilegu ritverki sem bókaútgáfan Örn og Örlygur ehf gaf út í þremur bindum árið 2003. Ritsafnið heitir ''„Úr torfbœjum inn í tœkniöld“''. Þar er á yfir 1600
blaðsíðum með texta og fleiri hundrað myndum lýst lífi og menningu á Íslandi á millistríðsárunum svonefndu, frá 1918 - 1940, árunum fyrir stríð, eins og fólki var tamt að segja eftir aðra heimsstyrjöldina, 1939- 1945.<br>
Það kennir margra grasa í þessu glæsilega og merka ritverki. Auk þess sem hér er getið um Vestmannaeyjar, er þar bráðskemmtilegur kafli úr Formannsævi Þorsteins Jónssonar í Laufási (1880-1965) þegar hann og Friðrik Svipmundsson á Löndum (1871-1935) fluttu dr.Valtý Guðmundsson (1860- 1928) prófessor og þingmann frá Amo, skipi Sameinaða danska skipafélagsins, í land í Vestmannaeyjum. („Það er ekki mysan í karlinum þeim arna“).<br>


'''Þýskir vísindamenn heimsækja Ísland'''
Inngangur
Þýsku vísindamennirnir voru eins og Þjóðverjar hafa löngum verið ákaflega hrifnir af Íslandi og íslenskri menningu og fannst að þeir fyndu þar uppruna sinn og tengsl við fornöldina. Hin langa og bjarta íslenska sumarnótt hafði einnig sín áhrif. Um 10. júlí 1935 þegar þeir nálgast Ísland á ferð sinni yfir hafið með farþegaskipinu Ísland skrifar Reinhard Prinz: „Haf og himinn, himinn og haf; allt er sveipað dulúðugu geislaskini. Ferskur norðan vindur- skyldi hann sendur frá íslenskum jökulhvelum? Hver finnur ekki blóðið ólga við þvílíka sjóferð! Þetta er sá þúsund ára vegur sem norrænir víkingar fóru á vit Íslands, Grænlands og Ameríku í litlum knörrum sínum. Þetta haf ristu áratugum saman hinar stoltu skonnortur Hansakaupmanna í íslandsferðum.(Il.bindi, bls. 84).<br>
L
öngu er nú liðin sú tíð þegar aðstæður voru þannig í Vestmannaeyjahöfn að öll flut- ninga- og farþegaskip sem komu til Vestmannaeyja með fólk og vaming lögðust fyrir akkeri á Ytri höfninni eða Víkinni vegna þess að skipstjórar treystu sér ekki inn til hafnar með skipin þar eð höfnin var svo grunn og ekki hægt að leggjast að bryggju.
Fram undir 1940 voru nánast engar aðstæður til þess að leggjast að haf- skipabryggju í Vestmannaeyjum og fólk og varning varð að flytja frá höfn og til hafnar með litlum upp- skipunarbátum sem voru dregnir að og frá skips- hlið af mótorbátum.
Fyrir nokkrum ámm síðan sendi Örlygur Flálfdánarson mér meðfylgjandi myndir, teknar af Bruno Schweizer (1897 - 1958) árið 1935 og bað mig um að skýra þær og rita við þær texta. Af því verki hafði ég mikla ánægju og birtust myndimar og textinn við þær í öðru bindi af mjög merkilegu ritverki sem bókaútgáfan Örn og Örlygur ehf gaf út í þremur bindum árið 2003. Ritsafnið heitir „ Úr torfbœjum inn í tœkniöld“ . Þar er á yfir 1600
blaðsíðum með texta og fleiri hundrað myndum lýst lífi og menningu á Is- landi á millistríðsámnum svonefndu, frá 1918 - 1940, árunum fyrir stríð, eins og fólki var tamt að segja eftir aðra heimsstyrjöldina, 1939- 1945.
Það kennir margra grasa í þessu glæsilega og merka ritverki. Auk þess sem hér er getið um Vestmannaeyjar, er þar bráðskemmtilegur kafli úr Formannsævi Þorsteins Jónssonar í Laufási (1880-1965) þegar hann og Friðrik Svipmundsson á Löndum (1871-1935) fluttu dr.Valtý Guðmundsson (1860- 1928) prófessor og þingmann frá Amo, skipi Sameinaða danska skipafélagsins, í land í Vestmannaeyjum. („Það er ekki mysan í karlinum þeim ama'j.
Þýskir vísindamenn heimsækja ísland
Þýsku vísindamennirnir vom eins og Þjóðverjar hafa löngum verið ákaflega hrifnir af íslandi og íslenskri menningu og fannst að þeir fyndu þar 
uppruna sinn og tengsl við fomöldina. Hin langa og bjarta íslenska sumamótt hafði einnig sín áhrif. Um 10. júlí 1935 þegar þeir nálgast ísland á ferð sinni yfir hafíð með farþegaskipinu Island skrifar Reinhard Prinz: „Haf og himinn, himinn og haf; allt er sveipað dulúðugu geislaskini. Ferskur norðan- vindur- skyldi hann sendur ffá íslenskum jökul- hvelum? Hver fmnur ekki blóðið ólga við þvílíka sjóferð! Þetta er sá jtúsund ára vegur sem norrænir víkingar fóru á vit Islands, Grænlands og Ameríku í litlum knörrum sínum. Þetta haf ristu áratugum saman hinar stoltu skonnortur Hansakaupmanna í íslandsferðum." (Il.bindi, bls. 84).
Hinn 11. júlí 1935 koma þeir til Vestmannaeyja, snemma að morgni fimmta dags frá því þeir lögðu af stað. Það er þoka, svo „að ekkert sést annað en flugbrattir hamraveggir Vestmannaeyja, þar sem við liggjum við akkeri.“....Síðar segir: „Út úr höfninni og fyrir enda brimgarðsins kemur nú vél- bátur með pramma í togi til að flytja vörur og far- þega til og frá skipinu. Fleyin leggja upp að skipssíðunni, og vegna undiröldunnar rísa þau og hníga eins og korktappar. Þeir sem ætla í land stíga upp í stóra rimlakörfú og eru með hjálp skips- bómunnar látnir síga niður í bátinn. Til þess verður að grípa rétt andartak, þvi að ýmist þeytist báturinn upp með öldunni eða dettur niður aftur. Það heyrast bæld óttahljóð úr körfunni og hláturskríkjur frá áhorfendum. En Islendingamir í bátnum standa hinir stöðugustu í sjóblautum olíufotum og brosa góðlátlega meðan þeir taka öruggum höndum við farþegum og vömm og sjá um að allt komist tryggilega á sinn stað. Æ stærri fuglaskarar koma niður af hreiðursyllunum og hnita hringi umhverfis. Það suddar úr þokumuskunni, úðinn smýgur um allt, bómumar marra án afláts...“
Hinn 11. júlí 1935 koma þeir til Vestmannaeyja, snemma að morgni fimmta dags frá því þeir lögðu af stað. Það er þoka, svo „að ekkert sést annað en flugbrattir hamraveggir Vestmannaeyja, þar sem við liggjum við akkeri.“....Síðar segir: „Út úr höfninni og fyrir enda brimgarðsins kemur nú vél- bátur með pramma í togi til að flytja vörur og far- þega til og frá skipinu. Fleyin leggja upp að skipssíðunni, og vegna undiröldunnar rísa þau og hníga eins og korktappar. Þeir sem ætla í land stíga upp í stóra rimlakörfú og eru með hjálp skips- bómunnar látnir síga niður í bátinn. Til þess verður að grípa rétt andartak, þvi að ýmist þeytist báturinn upp með öldunni eða dettur niður aftur. Það heyrast bæld óttahljóð úr körfunni og hláturskríkjur frá áhorfendum. En Islendingamir í bátnum standa hinir stöðugustu í sjóblautum olíufotum og brosa góðlátlega meðan þeir taka öruggum höndum við farþegum og vömm og sjá um að allt komist tryggilega á sinn stað. Æ stærri fuglaskarar koma niður af hreiðursyllunum og hnita hringi umhverfis. Það suddar úr þokumuskunni, úðinn smýgur um allt, bómumar marra án afláts...“
Hífa varð farþega að eða frá borði
Hífa varð farþega að eða frá borði
3.704

breytingar

Leiðsagnarval