Blik 1939, 4. tbl./Villur vegar
Bærinn er lágreistur og sveitin afskekkt. En vermandi vorsólin skín á draumbláum himni. Grasið grær og blómin anga. — Það er sólskin og vor.
Á hlaðinu stendur Birgir Bjartmar, ungur og hugsjónaríkur. Hann er ferðbúinn. Í dag á hann að kveðja bernskubyggð og halda út í heiminn — í hamingjuleit.
Hann lítur framtíðina björtum augum. Hann gerir sér glæstar vonir, og djarfir draumar vermast í hans ungu sál. Í fjarska eygir hann fagurt og voldugt takmark; — takmarkið að verða mikill maður og hamingjubarn.
Hann kveður foreldra sína og systkini. Hann finnur til sorgkennds trega á þessari fyrstu skilnaðarstund. — En hann ber harm sinn í hljóði. Út í heiminn eiga spor hans að liggja. — Þar bíður hans óskasteinn gæfunnar, sem hann þráir og leitar að.
Og Birgir Bjartmar tekur upp ferðatöskuna sína með dirfsku og þrótti æskumannins, sem vill áfram að marki voldugra framtíðardrauma. — Hann gengur röskum, öruggum skrefum niður túnið, sem nú er að skrýðast gróðri hins nýja, sólhýra vors. Bifreiðin kemur akandi eftir þjóðveginum; — bifreiðin, sem á að flytja hann til höfuðborgarinnar, — til þráðrar hamingju framtíðarinnar. Birgir Bjartmar lítur enn einu sinni heim — í kveðjuskyni, — og svo er förin hafin; — förin til hins nýja heims.
Það er sólskin og vor.
Það er skammdegisnótt í borginni.
Meðfram strætinu gnæfa skuggaleg húsin, eins og risar á verði. Aðeins í einu þeirra logar ljós. — Það er drykkjukráin.
Þar inni sitja enn nokkrir menn að drykkju. Þeir eru hávaðasamir og deilugjarnir. En við lítið borð í einu horninu situr ungur maður, — einn út af fyrir sig. Fyrir framan hann er hálftóm flaska og glas. —-Hann er þreytulegur á svip, augun fjörlaus og flöktandi. Klæði hans eru tötraleg, og allt útlit hans vitnar um, að hann sé ofdrykkjumaður.
Þessi maður er Birgir Bjartmar, ungi maðurinn, sem forðum lagði á stað út í heiminn í hamingjuleit með glæstar vonir og djarfa framtíðardrauma í þeim tilgangi að verða mikill maður.
Heima er einmana, bjargvana eiginkona, — ásamt þrem börnum.
Birgir Bjartmar réttir út hægri hendi, líkt og í leiðslu.
Með óstyrk skenkir hann sér í glasið og drekkur í botn. — Flaskan er tóm og vikulaunin eru þrotin. Hann lætur höfuðið hníga. Augnaráð hans er sem dvínandi. Hann er maður, sem á ekkert takmark, — enga framtíð. Hann er glataður sonur þjóðfélagsins. Fortíðin er horfin með sín fögru áform og takmörk, horfin í fyrnsku og fjarska. Framundan er myrk og köld framtíð, þrungin böli og eymd.
— Það er skammdegisnótt.
- H.S. III. bekk.